پیشگفتار: این مقاله گذری ست بر نحوه پیدایش اولین هواپیمای ضد زیر دریایی آتلانتیک . محصول مشترکی از 5 کشور اروپای غربی که در دهه 1980 اولین نمونه های آن تولید گردید . در میان کشورهای دارای تکنولوژی پیشرفته در صنایع هواپیماسازی تعداد کشورهایی که به طور مستقل از هواپیماهای اکتشاف دریایی و ضد زیردریایی بهره می گیرند فوق العاده محدود است . در حقیقت به غیر از آمریکا و شوروی اکثر کشورهای اروپایی ترجیح داده اند با سرمایه گذاری مشترک هواپیمای واحدی را به این منظور به خدمت نیروهای مسلح خویش دربیاورند . این هواپیما که در دههه های 1980 به منصه ظهور رسید آتلانتیک نام گرفت و در ابتدا چهار کشور اروپای غربی و پاکستان در آن از ارتش خویش استفاده نمودند . هم اکنون نسل بسیار جدید و پیشرفته آن رکن اصلی اصلی عملیات دریایی را در بسیاری از کشورها بر عهده دارد صرفنظر از انگلیس که به گونه ای هواپیمای ضد زیردریایی مستقلی را در اختیار دارد هواپیمای ضد زیردریایی اکثر دیگر کشورهای بزرگ اورپا را آتلانتیک تشکیل می دهد . مقاله ای که در ذیل خواهد آمد تشریح کم و کیف نسل اولیه هواپیمای آتلانتیک را در بر می گیرد که امید است مورد توجه واقع شود . کلیات : سابقه شروع مطالعه برای ساختمان هواپیماهای اکتشاف دریایی و ضد زیر دریایی آتلانتیک به سال 1959 بازمی گردد لیکن قریب به 10 سال بعد عملاً نخستین اسکادران از این هواپیماها در نیروهای مسلح فرانسه و آلمان فدرال تشکیل گردید دو کمپانی بزرگ هواپیماسازی اروپا یعنی داسو- برگه (Dassult-Breguet ) فرانسه و دورنیرDarnier آلمان غربی عمده ترین نقش را در ساختمان آتلانتیک ایفا نمودند گرچه هلند ایتالیا و بلژیک نیز هر یک در شکل گیری نهایی آن سهمی بر عهده داشتند در این میان انگلستان نیز با وجود مشارکت در تکمیل موتورهای این هواپیما کنسرسیوم پیمانکاران این هواپیمارا تکمیل نمود . تعداد هواپیماهای آتلانتیک که تا دهه 90 به فروش رفته بود به 87 فروند می رسید ضمن آنکه بعد از یک وقفه چند ساله فرانسه به تنهایی مجدداً خط تولید این هواپیما را در نسلی جدید گشود . البته فرانسه امیدوار بود بتواند بازار مناسبی در آینده برای این هواپیماها به وجود بیاید که البته چندان دور از انتظار هم نبود . مشخصات : آتلانتیک از لحاظ شکل ظاهری خود در بدو پیدایش با همتایان سلف خود نداشت اما سیستمهای الکترونیکی و دستگاه های سنجش دقیق تری را به همراه داشت . این هواپیما علاوه بر ماموریت های اکتشاف دریایی و ضد دریایی می توانست برای ماموریت ه ای دیگری چون مین گذاری . کنترل ناوبری و جستجو و نجات در دریا نیز استفاده شود . از آنجا که لازمه تولید این نوع هواپیما عدم تولید سروصدای زیاد بود نسل جدید آتلانتیک به نحوی طراحی شده بود که در ردیف آرام ترین هواپیماهای موجود در دنیا قرار گیرد . مقدورات : مقدورات آتلانتیک به قرار زیر بود : نیروی محرکه : دو موتور جت از نوع توربوپراپ ساخت مشترک فرانسه و انگلستان . هر یک با نیرویی متجاوز از 5000 اسب بخار. حداکثر سرعت مجاز : 6580 کیلومتر در ساعت سرعت گشت زنی : 556 کیلومتر در ساعت سقف پرواز : 30000 یا 9100 متر حداکثر مداومت پرواز : 18 ساعت ماموریت های نمونه ای ضد زیردریایی : 8 ساعت گشتزنی با سرعت 315 کیلومتر در ساعت در ارتفاع بالای 6000 متر و به فاصله 1110 کیلومتر از پایگاه . وزن خالی با تجهیزات اصلی : 25000 کیلوگرم حداکثر گنجایش سوخت : 18500 کیلوگرم وزن اضافه نظامی در ماموریت های ضد زیردریایی : 3000 کیلوگرم طول هواپیما : 62/32 متر عرض هواپیما ( فاصله دو نوک بالها ) : 36/37 متر باندی هواپیما : 31/11 متر سیستم های تسلیحاتی : هواپیمای آتلانتیک دارای یک مقر داخلی و چهار نقطه اتصال خارجی برای حمل انواع مهمات بود . این مهمات ترکیبات گوناگونی را در بر می گرفتند که عبارتند از : - 8 اژدر آشیانه یاب از نوع ( مارک 46 ) - دو موشک هوا به سطح اگزوسه از نوع ( ای – ام 39 ) - 12 مین از یک نوع - 9 مین از نوعی دیگر علاوه بر اینها هر هواپیما از این نوع در مقر داخلی عقب خود می تواند 78 بوید صوتی حمل کند . تعداد خدمه : تعداد خدمه های متعارف آتلانتیک به 12 نفر می رسید که این عده عبارت بودند از : - دو خلبان - یک مهندس پرواز - یک دیده بان جلو - یک افسر مسئول ناوبری رادیویی - یک اپراتور سیستم های جنگ الکترونیک و ردیابی الکترونیکی - یک اپراتور رادار - یک هماهنگ کننده امور تاکتیکی - دو اپراتور صوتی - دو دیده بان عقب