FLANKER

تحلیل و پیگیری تحولات قفقاز ( آذربایجان- ارمنستان -گرجستان )

Recommended Posts

12 minutes قبل , alala گفت:

 

الان در واقع ارتش ارمنستان نیست که درگیر جنگ هست در ظاهر. بلکه ارتش آرتساخ و قره باغ هست و ارمنستان به صورت رسمی خودش را درگیر جنگ نکرده. عمده نیروهای منطقه مدافع هم ترکیبی از نیروهای منطقه قره باغ و آرتساخ و سالخوردگانی هستند که تفنگ به دست گرفتند.

 

 البته این که ارمنستان ارتش اصلیش در نبرد نبود؛ زیاد با واقعیت هم خوانی نداره. شمار زیادی تانک و توپخانه وارد منطقه شدند. و تنها بخشی که کمک نکرده ظاهرا   نیروی هوایی این کشور. جنگ تا اونجا ادامه پیدا کرده که عمق خاک همدیگه رو میزنند. و تمام این حرفا گویای وسعت جنگ. s300 ای که در عمق خاک ارمنستان زده شد هم نمونه بارز همین!

این حرفی که ارمنستان میزنه فقط جهت امید دادن به سربازان خودشه. میگه اینا فقط نیروهای استناپاکرت یا ارتساخ هستند و ما ارتش ظفرمند مون وارد جنگ نشدیم. اما با توجه به آمار و ارقام واقعا بخش بزرگی از زرهی ارمنستان  همینطور توپخانش نابود شده. اگه قره باغ رو در حد یک استان ارمنستان در نظر بگیری و یک تناسب نسبی با امار و ارقام ارتش این کشور ببندید. متوجه میشین این امار ارقام فقط به کل ارتش ارمنستان میخوره نه یک منطقه ! 

بنظر من اگر مانعی جلوی پیشروی جمهوری باکو ایجاد نشه. اون ها به پیشروی ادامه میدن. و چرا ادامه ندن؟! اونا اینطوری ارمنستان رو کوبیدن و فلج کردن که به این مرحله برسن. با اینکه ادامه پیشروی تحریک کنندست و ورود قدرت های مثل ایران و روسیه جدیست. ولی خب فعلا که خبری نیست. اگر موشک لورا به تعداد کافی باشه و ترک ها هم کمی موشک بفرستند و البته حملات پهپادی همینطور گسترده بمونه. و هیچ مانع و تغیری صورت نگیره. باور کنید تا خود ایروان میرن و حمله به خاک ارمنستان دشوار نخواهد بود.

البته من عقیده دارم این موانع باید ایجاد شه. و میشه...

باید از این به بعد بنویسیم. هیتلر زمانه ات را بشناس :)

  • Like 1
  • Upvote 5

به اشتراک گذاشتن این پست


لینک به پست
اشتراک در سایت های دیگر
17 minutes قبل , Navard گفت:

 البته این که ارمنستان ارتش اصلیش در نبرد نبود؛ زیاد با واقعیت هم خوانی نداره. شمار زیادی تانک و توپخانه وارد منطقه شدند. و تنها بخشی که کمک نکرده ظاهرا   نیروی هوایی این کشور. جنگ تا اونجا ادامه پیدا کرده که عمق خاک همدیگه رو میزنند. و تمام این حرفا گویای وسعت جنگ. s300 ای که در عمق خاک ارمنستان زده شد هم نمونه بارز همین!

این حرفی که ارمنستان میزنه فقط جهت امید دادن به سربازان خودشه. میگه اینا فقط نیروهای استناپاکرت یا ارتساخ هستند و ما ارتش ظفرمند مون وارد جنگ نشدیم. اما با توجه به آمار و ارقام واقعا بخش بزرگی از زرهی ارمنستان  همینطور توپخانش نابود شده. اگه قره باغ رو در حد یک استان ارمنستان در نظر بگیری و یک تناسب نسبی با امار و ارقام ارتش این کشور ببندید. متوجه میشین این امار ارقام فقط به کل ارتش ارمنستان میخوره نه یک منطقه ! 

بنظر من اگر مانعی جلوی پیشروی جمهوری باکو ایجاد نشه. اون ها به پیشروی ادامه میدن. و چرا ادامه ندن؟! اونا اینطوری ارمنستان رو کوبیدن و فلج کردن که به این مرحله برسن. با اینکه ادامه پیشروی تحریک کنندست و ورود قدرت های مثل ایران و روسیه جدیست. ولی خب فعلا که خبری نیست. اگر موشک لورا به تعداد کافی باشه و ترک ها هم کمی موشک بفرستند و البته حملات پهپادی همینطور گسترده بمونه. و هیچ مانع و تغیری صورت نگیره. باور کنید تا خود ایروان میرن و حمله به خاک ارمنستان دشوار نخواهد بود.

البته من عقیده دارم این موانع باید ایجاد شه. و میشه...

باید از این به بعد بنویسیم. هیتلر زمانه ات را بشناس :)

 

پشتیبانی که قطعا هست. هم نیرو و هم ادوات از ارمنستان و اتفاقا ارمنستان از این نظر دست بالا را داره، چون خاک اصلیش در امنیت نسبی است و در حالیکه آرتساخ؛ گنجه دومین شهر بزرگ اذربایجان را مدام موشک باران میکنه ولی اذربایجان به جز چند تهدید جزئی حمله موثری نتونسته و نمیتونسته داشته باشه به ارمنستان و به جاش فقط در مقابل استپاناکرت را میزنه. در مورد اس-300 و حملات به عمق خاک ارمنستان هم شک دارم و تا حالا چند واحد توپخانه و اس-300 ارمسنتان که هدف قرار گرفته عمدتا در جداره مرزیش با آرتساخ بوده و نه عمق. هرچند اگر موردی هم بوده باشه رویه نبوده در حالیکه موشک باران گنجه و شهرهای آذربایجان رویه است تقریبا.

 

ولی همچنان معتقدم تقریبا قطعی است پیشروی به سمت خاک ارمنستان رخ نمیده (مگر اردوغان الهام را بخواد تو چاله ای بندازه برای برنامه های خودش) چون قبلا دوستان هم گفتند قطع ارتباط مرز زمینی ارمسنتان با ایران به عنوان یک از چند مرز محدودش به دنیای خارج ( درح حالیکه یک طرف ترکیه دشمن، یک طرف آذربایجان دشمن و یک طرف گرجستان شبه دشمن ) یک تغییر ژئوپولوتیک بزرگ هست که از توان الهام خارجه به تنهایی و به همون قره باغش راضیه در حد تیم ملی! :)

 

ولی ما هم باید قدمهای خودمون را برداریم. نه برای قره باغی که دست کی باشه. برای الهام و جامعه آذربایجانی که بعد این رخدادها (حتی اگر همینجا هم متوقف بشه) هوا برشون خواهد داشت و هرچه ذلیلتر ( توجه دارند دوستان که منظور اون طیف خاص از یک کلیت هست ) زیر بیرق اردوغان؛ دشمنی های حالا آشکار اردوغان با ایران و برنامه های آیندش را پیش خواهند برد ضد ما. اردوغان انتقام سوریه را در شمال میخواد از ما بگیره و این تقریبا قطعی است با توجه به شخصیت تک بعدی اردوغان.

  • Upvote 4

به اشتراک گذاشتن این پست


لینک به پست
اشتراک در سایت های دیگر
54 minutes قبل , Navard گفت:

 البته این که ارمنستان ارتش اصلیش در نبرد نبود؛ زیاد با واقعیت هم خوانی نداره. شمار زیادی تانک و توپخانه وارد منطقه شدند. و تنها بخشی که کمک نکرده ظاهرا   نیروی هوایی این کشور. جنگ تا اونجا ادامه پیدا کرده که عمق خاک همدیگه رو میزنند. و تمام این حرفا گویای وسعت جنگ. s300 ای که در عمق خاک ارمنستان زده شد هم نمونه بارز همین!

 این حرفی که ارمنستان میزنه فقط جهت امید دادن به سربازان خودشه. میگه اینا فقط نیروهای استناپاکرت یا ارتساخ هستند و ما ارتش ظفرمند مون وارد جنگ نشدیم. اما با توجه به آمار و ارقام واقعا بخش بزرگی از زرهی ارمنستان  همینطور توپخانش نابود شده. اگه قره باغ رو در حد یک استان ارمنستان در نظر بگیری و یک تناسب نسبی با امار و ارقام ارتش این کشور ببندید. متوجه میشین این امار ارقام فقط به کل ارتش ارمنستان میخوره نه یک منطقه ! 

بنظر من اگر مانعی جلوی پیشروی جمهوری باکو ایجاد نشه. اون ها به پیشروی ادامه میدن. و چرا ادامه ندن؟! اونا اینطوری ارمنستان رو کوبیدن و فلج کردن که به این مرحله برسن. با اینکه ادامه پیشروی تحریک کنندست و ورود قدرت های مثل ایران و روسیه جدیست. ولی خب فعلا که خبری نیست. اگر موشک لورا به تعداد کافی باشه و ترک ها هم کمی موشک بفرستند و البته حملات پهپادی همینطور گسترده بمونه. و هیچ مانع و تغیری صورت نگیره. باور کنید تا خود ایروان میرن و حمله به خاک ارمنستان دشوار نخواهد بود.

البته من عقیده دارم این موانع باید ایجاد شه. و میشه...

باید از این به بعد بنویسیم. هیتلر زمانه ات را بشناس :)

بیچاره کسایی که به گعده عشرت کده هایی  مثل سازمان ملل متحدun  و دیپلماسی و قرار رستوران و لبخند دل خوش کنن .

  • Upvote 1

به اشتراک گذاشتن این پست


لینک به پست
اشتراک در سایت های دیگر
بر 26 مهر 1399 در 23:32 , Navard گفت:

 

اینکه از رهبری مایه میزارید تا اشتباه تون رو توجیه کنید. من هم چند قسمت از گفته های ایشون رو میزارم. و در پاسخ به جملات ائمه جمعه باید بگیم که اونا مقایم مسئول و ذیصلاح در این رابطه نیستند و حرفای اونها نطر شخصی این افراد است. که البته یکی از این افراد سابقه هم نشینی با اعضای سرشناس پانترکیسم رو هم در کارنامه دارد.( اگاهانه یا نا آگاهانه)

برای تکمیل فرمایشات شما چند جمله ای اضافه کنم:

رهبری برخلاف امثال اردوغان دروغگو انسان سیاست بازی نیستند و موضع خودشو شفاف و شجاعانه اعلام می کنند

اون جمله فلان جا پاره تن اسلام است هم معلوم شد منتسب به ایشون نیست

وقتی کسانی مانند سردار حقیقت پور چنان کمک هایی به آذربایجان کردند و چنین جوابی شنیدند باید خیلی ساده لوح باشیم که با گستاخی ها در مورد ایران، تهمت ها به رجل ایرانی و حتی پرداخت نکردن هزینه تسلیحاتی که قبلا به آذربایجان دادیم و فتنه انگیزی دولت باکو در ایران دوباره به مانند سال 1993 از اونها حمایت کنیم.

در مورد ائمه جمعه اولا این ائمه جمعه یا نمایندگان ولی فقیه از استان های محدودی بودند و دغدغه قومیتی داشتند 

ثانیا در بین ائمه جمعه با تبار آذری هم فقط دنبال کسانی میرن که نظر موافق با این حرکت دولت باکو دارند وگرنه افشاگری تاریخی و روشنگر آیت‌الله عاملی امام جمعه اردبیل رو چرا تبلیغ نمی کنن؟ سخنان به یاد ماندنی آیت الله عاملی

ما چیزی به نام ایران و منافع ملی داریم. هرکسی  با ما هم مسیر بود ازش حمایت می کنیم و هر کس به زیان ایران گام برداشت باید علیهش موضع داشته باشیم.

زمان جنگ عراق و کویت هم عه ای افراطی پیشنهاد حمایت از صدامو می دادن ولی با شکست تحقیرآمیز صدام معلوم شد چقدر اشتباه کردن

در زمان تلاش اقلیم کردستان برای جدایی از عراق، ایران قبلش در ماجرای اربیل از اقلیم حمایت کرد ولی وقتی ناسپاسی دید تمام قد با استقلال کردستان مخالفت کرد هرچند کردها از قدیمی ترین نژاد ایرای بودند ولی وقتی پرچم اسرائیل و آمریکا به اهتزاز در اومد معلوم شد خبر خوشی در راه نخواهد بود و این نقشه با شکست روبرو شد.

الان هم ماجرا همینه

یه طرف جنگ سالها در پی دزدی فرهنگ و هنر و هنرمندان و ورزشکاران و تاریخ ما بوده و به تازگی با تبلیغات سو مارو با مشکلات در حوزه امنیت ملی مواجه کرده که نمودشو در ورزشگاه هایی می بینیم، دستش هم که در دستان اسرائیل  و سلفی های وهابی و اردوغانه. این جریان اگه با پیروزی این طرف همراه بشه با اعتماد به نفسی که امثال اردوغان به دست میارن سعی میکنن با نقشه ای جدید شکستشون در مصر، سوریه و عراق رو با فتنه انگیزی در ایران جبران کنند.

باید هوشیار بود و اجازه سو استفاده از این فضای غبارآلود رو به دشمن نداد.

  • Like 1
  • Upvote 7

به اشتراک گذاشتن این پست


لینک به پست
اشتراک در سایت های دیگر

ترجمه پیاده سازی مکالمه بی سیم تروریست های سوری در خدمت اردوغان و علی اف:

_سلام علیکم ابو اسماعیل
-چطوری معلم(لفظ برای ادای احترام استفاده می شود)
_ممنون
_وضعیت اونجا چطوره
_والله نا امید کننده است(خوب نیست).
_مجبورمون کردن پیشروی کنیم
_کجا هستین ؟
_یک لحظه صبر کن(پس از سوال از بغل دستی)
_هرادیس
-وضعیت چطوره ؟
-والله حاجی در این چند روز دائم ما رو مجبور به درگیری می کنند
-الله اکبر، واقعا
-آره خیلی از افرادمون کشته و زخمی شدند تازه این پدرسگ ها(منظور ارتش آذربایجان)به ما غذا هم نمیدن امکانات رو کم کردن و فقط می خوان ما با دشمن(ارمنی ها) درگیر بشیم.
_ببین وضعیت ما هم بهتر از شما نیست به ما هم هیچ امکانات ندادند.فقط به ما می گن عکس جنازه های ارمنی رو بفرستین تا ما بهتون امکانات بدیم.
_اونجا جنازه زیاد دارین؟
_نه زیاد هم نیست
-وضعیت ما اینجا داغون هست چند روز اخیر خیلی از بچه ها رو از دست دادیم.جنازه های بچه های ما رو جمع میکنند میبرن ترکیه تحویل اردوغان مادر.....میدن
_راست میگی
-آره چیزی که بهت میگم حقیقت داره
-که اینطور ،حالا این لباس ارتششون رو دادند شما بپوشین یا نه
-آره لباس پوشیدیم الان در قالب ارتش اونها هستیم
-راستی یک جوان ترکمنی کنارم نشسته فک کنم می شناسیش
-کیه؟
-همون جوانی که در هواپیما کنارم نشسته بود
-می شناسمش
_میدونی چی میگه
_چی میگه؟
-به من میگه که سربازای توپخانه آذربایجان دارن مختصات رو با دقت کار می کنند که توپ به اشتباه به خاک ایران اصابت نکنه
-پس ما خیلی نزدیکیم به ایرانیم
_آره خیلی چسبیدیم به ایران
-من تعجبم از اون آذری هایی هست که اومدن خودشون رو تسلیم  کردند ولی تک تیر انداز همشون رو از پشت زد.من تعجب می کنم این ها چطور ترکن که شیعه از آب در اومدن اینا چرا اینجورین؟
-بابا اینا هر روز مست هستند
-که اینطور پس انقدر نزدیکیم به ایرانیم
_خدا لعنت کنه و .‌......کنه (فحش)اونایی رو که ما رو اینجا آوردن نمیدونیم با کی هستیم بر کی هستیم .برای چی می جنگیم فقط میدونیم نزدیک ایرانیم خدا کنه هر چه زودتر از اینجا بریم ،بچه های  ما راضی نیستن اصلا هیچ کس راضی نیست .اینجا هستیم فقط به خدا قسم دوست داریم بریم سمت ایران و جز این چیزی نمی خواهیم.
_والله ما هم نمیدونیم وضعیت چی هست اینجا یک فلان فلان (فحش ناموسی)شده از ارتش آذربایجان اومده فرماندهشون هست و ظاهرا ستوانه  ،میگه که حمله کنید برید جلو،خودشون هواپیما دارن می تونن بزنن ولی به ما می گن برین جلو ارتش آذربایجان پشتیبان شما هست،خدا لعنتشون کن .
-باشه همه اینها رو به بچه ها میگم انشالله بزودی از اینجا خلاص بشیم
من هماهنگ می کنم با هم از اینجا بریم
-اگه تونستی هماهنگ کن بریم منم دوست دارم از اینجا برم.

  • Like 2
  • Upvote 11

به اشتراک گذاشتن این پست


لینک به پست
اشتراک در سایت های دیگر

به معای واقعی کلمه مزدور. اون اشاره به میل به حرکت برای رفتن به سمت ایران تلنگر جالب باید باشه برای عده ای!

  • Upvote 4

به اشتراک گذاشتن این پست


لینک به پست
اشتراک در سایت های دیگر

آقا مسئلةٌ : چطوریه که رادارهای ضد هوایی های ارمنستان ( اعم از موشک اندازها و توپ ها ) ، بدون سرنشین های آذری رو شناسایی و منهدم نمیکنه و اونا ضد هوایی ها رو با موشک میزنن ؟ مگه برد بدون سرنشین ها چقدره ؟ خارج از محدوده توان ضد هوایی هاست ؟

به اشتراک گذاشتن این پست


لینک به پست
اشتراک در سایت های دیگر

خیلی کوتاه 
به کوری چشم دشمنان پیشروی هایی خیلی خوبی در خاک قره باغ ارتش قدرتمند آذربایجان داشته و انشاا.. در آینده نزدیک به لطف پروردگار  خبر های خوبی از شوشا خواهیم شنید.
برای اون کسایی که اینجا  تشویق و شور شوق مردم آذری خودمان لب مرز برای برادران خود در ارتش آذربایجان را نمیاوانند تحمل کنم این را هم اضافه کنم که همه دل های مردمان آذری ایران برای قره باغ اشغالی میتپد و ما حتی حاضریم از جان و مالمان بخاطر آزادی قره باغ بگذریم . مطمعنا اگر تمام مردم تبریز و ارومیه و اردبیل هم اونجا بودند قطعا تشویق میکردند و شعار پیروزی  سر میدادند.
موضوع دوم اینکه یکسری حرف های دروغ  حقیقت پور و نوعی اقدم رو علم کردند که ما به آذری ها در 30 سال پیش کمک کردیم و فلان  این ها همش دروغ های اون نوعی اقدم  فاسد خش خشو هست که باید این حرف ها رو بگویید تا موقعیت اش بخطر نیافتد  توجه شما رو به توییتی از علی مطهری جلب میکنم که هم زبان شما پارسی زبانان هست و علنا گفته که شماها  اون زمان از ارمنی ها حمایت کردید. اون زمان هیچگونه رسانه نبود و آگاهی نمیداد به مردم و بخاطر اون هست که اینهمه دروغ رو توانستید پخش کنید الان به لطف اینترنت همه مردم واقعیت ها رو میبینند  همانطور که اینترنت توانست پته کلی از مفسدان اقتصادی را روی آب بریزد.
از مطالب فروم هم معلومه بجز تعدادی کم اغلب  در مخالفت از نوشته های بر حق من هستند  و کاملا این موضوع مشهود است ولی یادتان باشد این جنگ ها با پیروزی ظفرمند ارتش آذربایجان به اتمام خواهد رسید و ما دوست و دشمن خود را کاملا خواهیم شناخت . دشمن فقط کسی نیست که در جبهه جنگ جلوی ملت آذربایجان بجنگد حتی حامیان ارمنی ها هم دشمن ما هستند  و ارتش آذربایجان  همه این خوک صفت ها رو به درک واصل خواهد  کرد چه سرباز ارمنی باشد چه مزدور استخدامی از هر جای جهان مهم نیست 

  • Upvote 2
  • Downvote 30

به اشتراک گذاشتن این پست


لینک به پست
اشتراک در سایت های دیگر
1 ساعت پیش, Ibrahim0912 گفت:

خیلی کوتاه 
به کوری چشم دشمنان پیشروی هایی خیلی خوبی در خاک قره باغ ارتش قدرتمند آذربایجان داشته و انشاا.. در آینده نزدیک به لطف پروردگار  خبر های خوبی از شوشا خواهیم شنید.
 

با این سرعتی که ارتش ظفرمند آذربایجان جلو میرود انشاالله آزادسازی آذربایجان ایران توسط این ارتش ظفرمند ظفر نشان چه زمانی هست؟ تاریخ دقیق دارید؟ rolling_on_the_floor

  • Upvote 8

به اشتراک گذاشتن این پست


لینک به پست
اشتراک در سایت های دیگر
9 hours قبل , mahdiarmy گفت:

آقا مسئلةٌ : چطوریه که رادارهای ضد هوایی های ارمنستان ( اعم از موشک اندازها و توپ ها ) ، بدون سرنشین های آذری رو شناسایی و منهدم نمیکنه و اونا ضد هوایی ها رو با موشک میزنن ؟ مگه برد بدون سرنشین ها چقدره ؟ خارج از محدوده توان ضد هوایی هاست ؟

 

البته در این سایت دوستان متخصص زیادند ، ولی اطلاعات کلی که من دارم این است که نیروی هوایی آذربایجان به جدیدترین تکنولوژی پهبادی رژیم صهیونیستی و ترکیه مجهز است. از میان انواع پهبادهای متعددی که در اختیار آذریها است ، سه پهباد زیر بیشترین کاربرد را در این جنگ داشته اند:

انواع پهبادهای Orbiter با طول 1 متر و پهنای بال 2.2 متر با سقف پرواز 10000 پا که عمدتا برای شناسایی و گاها بصورت انتحاری بکار میروند.

پهبادهای هارپی و هاروپ با طول 2.5 متر و پهنای بال 3 متر (برای هاروپ) که انتحاری هستند و قادرند بیش از بیست کیلو مواد منفجره حمل کنند. برد 1000 کیلومتر و سقف پرواز 15000 پا.

و بالاخره پهباد بیرقدار معروف با طول 6.5 متر و پهنای بال 12 متر با سقف پرواز بیش از 25000 پا و قابلیت حمل چهار موشک و یا بمب هدایت شونده.

 

خوب طبیعتا توپهای ضدهوایی که کاربردی در این سقف پرواز ندارند . موتورهای این پهبادها به گونه ایست که حداقل صدا را تولید میکنند. بنابراین سیستم های آکوستیک هم کاربردی ندارند. در این ارتفاع و با ابعاد کوچک این پهبادها  مشاهده اپتیکی هم عملا ممکن نیست . طبیعتا سیستمهای دوشپرتاب هم در این فاصله و با این ابعاد و با توجه به اینکه اینها موتور پیستونی دارند ، عملا کاربرد ندارند . اکثر سیستمهای رادار سنتی هم قادر به تشخیص این پهبادها نیستند . بنابراین سیستمهای پدافند وابسته به  آنها هم قابل استفاده نیستند. (برای مثال بیرقدارها سامانه های پانتسیر را در سوریه و لیبی از بین بردند و یا آذربایجان با هاروپی سامانه S-300 ارمنستان در قره باغ را نابود کرد) 

در نتیجه باید از ترکیب شنود رادیویی ، رادارهای نوین در طول موج مایکرو ویو با قابلیت افتراق پرنده از پهباد ، سیستم جنگال و پدافند کوتاه برد و بعضی از فناوریهای جدید که قبلا در این سایت درباره آن صحبت شده ، استفاده کرد.

 

  • Upvote 5

به اشتراک گذاشتن این پست


لینک به پست
اشتراک در سایت های دیگر

بعضی کامنت ها نه ارزش پاسخ دادن دارد ، نه ارزش نقل قول دارد ، و نه حتی منفی دادن .

  • Upvote 14

به اشتراک گذاشتن این پست


لینک به پست
اشتراک در سایت های دیگر

ایجاد یک حساب کاربری و یا به سیستم وارد شوید برای ارسال نظر

کاربر محترم برای ارسال نظر نیاز به یک حساب کاربری دارید.

ایجاد یک حساب کاربری

ثبت نام برای یک حساب کاربری جدید در انجمن ها بسیار ساده است!

ثبت نام کاربر جدید

ورود به حساب کاربری

در حال حاضر می خواهید به حساب کاربری خود وارد شوید؟ برای ورود کلیک کنید

ورود به سیستم

  • مطالب مشابه

    • توسط worior
      بسمه تعالی
      مقدمه
      نگارنده متن ذیل از دیدگاه راهبردی به مسئله قره باغ و احتمالات و پیامد های مربوط به آینده منطقه نگاشته است. هر جنگی در هر منطقه از دنیا بدون حمایت و عزم ملی یا مردمی که در حال جنگ هستند محکوم به شکست خواهد بود. از این رو جنگ در قره باغ امری بسیار وابسته به مسائل جمعیتی و افکار عمومی ست و از برای آن انجام میشود.
       
      مسئله فتح سرزمینی
       
      جنگ های فتح سرزمینی به سبک دوره فئودالی مدتهاست منسوخ شده، سازمان ملل و جوامع بین المللی بسختی با تغییرات در مرزها از طریق حملات نظامی کنار می آیند. پذیرفتن تغییر مرزهای کشورها از طریق تهاجم نظامی امریست که میتواند عواقب متقابلی برای کشورهایی که آن تغییرات را میپذیرند داشته باشد، این عواقب از تروریسم گرفته تا رفتن این پذیرش به حافظه تاریخی جهانی وبدل شدن به عرفی که امکان رخداد مجدد برای همان کشور پذیرنده نیز بوجود می آورد. صرف نظر از اینکه حق و باطل تاریخی این منازعات مرزی چگونه باشد، برنده منازعه، بعد از پیروزی باید هزینه های بسیاری در عرصه روابط بین الملل برای جلب افکار عمومی، سیاستمداران کشورهای مختلف جهت پذیرش رسمی مرزهای جدید پرداخت کند، علی الخصوص به اعضای دایم شورای امنیت سازمان ملل و شاید واکنش این اعضا در پذیرش این مرز جدید آنقدر طولانی شود که فرصت واکنش متقابل و بروز جنگی دیگر را رقم بزند.
       
      راهبرد نظامی جاری آذربایجان در قره باغ
       
      شیوه های رزمی طرفین این درگیری هرچه باشد از قواعدی قابل شمارش پیروی خواهد کرد، نه از آن جهت که بسادگی قابل پیش بینی هستند، بلکه تجربیات تاریخی زیادی نسبت به چنین درگیری هایی وجود دارد. از نظر جمعیت شناختی منطقه ناگورنوقره باغ جمعیت ساکنی عمدتا ارمنی تبار دارد، آذری ها بدون حمایت افکار عمومی ساکن در منطقه و پشتیبانی مردمی قادر پیشروی نخواهند بود، حتی در صورت پیشروی موفقیت آمیز قادر به حفظ سرزمین های فتح شده نخواهند شد. بنابراین بدیهی است که ترکیب جمعیتی منطقه ابتدا تغییر کند و این امر نه به یکباره امکانپذیر است و نه در یک نبرد کوتاه مدت. بلکه جنگی طولانی مدت، همراه با زیرآتش گرفتن مستقیم شهرها، کشتار ارمنی ها و مهاجرت دادن اجباری جمعیت ساکن در این مناطق میتواند راهبرد انتخابی طرف آذری باشد و این شکل از درگیری پیوسته و همراه با سکونت دادن آذری ها در منطقه ادامه پیدا کند تا ترکیب جمعیتی از ارمنی به آذری و ترک تغییر کند، تا در یک نبرد قاطع احتمالی بسیار بزرگ شرایط برای اشغال دایم فراهم شود و یا دست کم از طریق یک روند دمکراتیک مثلا رای گیری و تعیین سرنوشت از سوی ساکنان به نفع دولت باکو تغییرات مورد نظر آن دولت بدست آید. روشهای مورد بحث در بالا پیشتر از سوی اسراییل به کار گرفته شده اند، سبقه تاریخی طولانی دارند تا جایی که ماکیاوولی در شهریار به صراحت در مورد مهاجرت اجباری و تغییر جمعیت سرزمینی توسط حکام سخن رانده است. و شاید بتوان دلیل نزدیکی آذربایجان به اسراییل در گرفتن تجهیزات نظامی و مشاوره در خصوص بازسازی ارتش خود را در سطور بالا یافت.
       
      راهبرد دفاعی ارمنستان در برابر تهاجم آذربایجان
      تاکنون آنچه آذربایجان نشان داده، اتکا به تاکتیک سنتی رزمی در مناطق کوهستانی، نظیر استقرار توپخانه، ورود به شهرها، استفاده از موشک های کوتاه و میانبرد و همچنین داد و فریاد پروپگاندای خویش در سراسر دنیا پیرامون حقانیت و نبرد علیه تروریسم آذربایجانی ست، چنین سیاستی بدلیل وجود پایگاه جمعیتی در آرتساخ(قره باغ) و مورد تهاجم قرار گرفتن امری بدیهی است. ارمنستان با سرعت بسیار به سمت مظلوم نمایی وشکست پذیری احتمالی و نیاز به کمک پیش میرود. چنین وضعیتی به ارمنستان کمک میکند تا به جلب کمک های بین المللی از دولت های نسبتا ثروتمند مسیحی بپردازد، همچنین با توجه به در اختیار داشتن مناطق مورد مناقشه، به تحریک فشارهای بین المللی به سمت آذربایجان در جهت پایان جنگ بپردازد.
       
      تدریج گرایی منطقی
      در هیچ جنگی نمیتوان نتایج را از ابتدا به دقت بر شمرد، گفته اند آنچه در مورد آینده میتوان با دقت گفت، عدم پیشبینی درست آن است. اما بر اساس شواهد،  تجربیات و دانش های موجود و نسبت به گذشته تمرین های نظامی آذربایجان و خریدهای نظامی های دو کشور؛ از دید نگارنده، پیش بینی میشود جنگی میان مدت و سپس یک نبرد تعیین کننده راهبرد آغازین جمهوری آذربایجان بوده باشد، گرچه ممکن است هیچ وقت چنین رخدادی به حقیقت نپیوندد. ولیکن، این یک الزام برای داشتن یک تفسیر راهبردی منطقی درآغاز جنگ است، گرچه یک گرند استراتژی(راهبرد فراگیر) محسوب نمیشود.  هر راهبردی برای ورود به هر درگیری نیازمند راهبردی برای ادامه خروج از آن نیز خواهد بود. راهبردهایی که در ادامه اتخاذ میشود آنهایی هستند که در جبهه های نبرد آموخته میشوند، و جملگی خرده راهبردهایی هستند که ظهور کرده و دور از مسیر اصلی و هدف کلی نیستند. در موقعیت کنونی بدین دلیل که تشدیدگر این نبرد در این مقطع جمهوری آذربایجان است، این کشور ابتکار عمل را در اختیار دارد و تدریجا ارمنستان خود را در برابر ابتکارهای آذربایجان واکنش گر میبینید،  آذربایجان تصمیم گیرنده اصلی در پایان دادن به نبرد یا تغییر شکل ماهیت جنگ خواهد بود.
      نیازمندی به راهبردی برای خروج و پایان دادن به جنگ در ابتدا، بدلایل پیشگری از ورود به جنگ دایمی، فرسایشی و یا بیرون کشیدن از درگیری در زمان مناسب طرح میشود، سپس در ادامه بر اساس موفقیت ها یا شکست هایی که کسب میشود تحت اثرات جبهه ها و افکار عمومی تغییر خواهد کرد. بنابراین بزرگترین رکن اصلی جبهه دو طرف نه روی زمین بلکه در رسانه ها و پروپگاندای جهانی آنان است. این موفقیت ها در پروپگاندای طرفین است که جنگ را به پیش خواهد برد و حتی سطح بروز خشونت ها و یا اقدام علیه اشغال سرزمینی و حتی میزان زیر آتش گرفتن پایتخت های یکدیگر تنظیم خواهد کرد.
       
      پیشبینی نسبت به رویه های آینده درگیری در قره باغ:
       
      آذربایجان در جبهه جنوبی پیشروی خوبی صورت داده است اما نکات زیر حائز اهمیت است؛
      -          همانطور که عرض شد، برای آذربایجان در مناطقی که پشتیبانی جمعیتی ندارد امکان پیشروی موفق بسختی ممکن است و در صورت پیشروی امکان حفظ و بهره برداری از پیشروی پیچیده تر خواهد بود. بنابراین انتخاب پیشروی از جنوب از این جهت منطقی است که ؛
      o        ممکن است بخواهد خود را با حمله سریع به نخجوان برساند، به دو دلیل 1- تکمیل اتصال سرزمینی 2-جلوگیری از ورود ارمنستان به نخجوان در برابر یک سناریوی پاسخ احتمالی به تهاجمات در غره باق.
      o        این نکته حائز اهمیت است که در شمال ایران آذریها و ترک ها درصد تجمعی بیشتری نسبت به آذریهایی منطقه غره باق وجود دارد. بنابراین این احتمال وجود دارد که ارتش آذربایجان و ترکیه از طریق منطقه نخجوان بصورت مستقیم یا غیر مستقیم در منطقه به یکدیگر دست بدهند.(پشتیبانی هوایی ترک، پیاده نظام هایی شامل نیرومخصوص ترک در لباس تروریست های پانترک و نوعثمانی، و ارتش آذربایجان از شرق)
      o        امکان تهاجم سریع در مناطق کوهستانی بسادگی میسر نیست و تنها با سرعت بالا از طریق عبور از مسیر رودخانه ارس ممکن است،با توجه به این امر، روستاهای مرزی ایران مانند عاشقلو، اوزان، کرانلو و ... در معرض تهدید تهاجم آذریها و احتمال پاسخ ارمنی ها در آن مناطق هستند
      o        در صورت وقوع شورش های ساختگی و بحران کمبود منابع و تظاهرات، شرایط برای نفوذ نیروهای اطلاعاتی امنیتی هر سه کشور ترکیه، آذربایجان و ارمنستان جهت بهره برداری از آشوب ممکن است. و در ادامه پاسخ ایران در سرکوب تظاهرات و یا شورش، عواقبی نظیر نفوذ و دخالت بیگانه در حتی کوتاه هم خواهد داشت.
      o        آنچه فضای بحران برای ورود به نبردهای چریکی و شورشهای اجتماعی تقویت میکند، آن است که دو کشور بزودی بسیاری از تسلیحات زرهی خود را از دست میدهند، سازمان نیروهای مسلح این کشورها اقدام به جذب نیروی مردمی خواهد کرد. این امر سبب میشود تا ارتش های منظم تبدیل به ارتش های پراکنده با ابعاد بالای استفاده از نیروی شبه نظامی شوند و به تجهیزات شبه نظامیان نظیر وانت های مسلح، موشک های دوشپرتاب و ضد تانک قابل حمل توسط نفر روی بیاورند.
      o        وضعیت جنگ با استفاده از شبه نظامیان، سبب میشود تا حجم انبوهی از تجهیزات انفرادی جنگی وارد مناطق شمالی کشورمان شود.
      o        جنگ با استفاده از شبه نظامیان نیز به تلاش های وسیعی از عملیات روانی و پروپگاندای سیاسی نیازمند است.
      o        در میان مدت ممکن است جمیع موارد فوق ایران را وادار به ورود به  یک جنگ هیبریدی با محوریت ترکیه و آذربایجان کند.
       
      اقدامات پیشنهادی در بخش تاکتیکی و سیاستگذاری برای ایران:
       
      در بخش تاکتیکی: اجرای مانور ترکیبی.
      -          اقدام به اجرای سریع مانور ضد چریکی و ضد شورشی در مناطق مرزی کشور به سبک زیر؛
      o        تمرین استقرار و حرکت به سمت پاکتی از 5 تا 10 روستای مرزی در یک مسیر، به شکلی که  چند  تیم متحرک، به روستاهای در مناطق مرزی در بخش بندی های جغرافیایی مشخص وارد میشوند، و استقرار تیم های ثابت را امکان سنجی و مدیریت میکنند؛
      1-      تیم های متحرک در دو بخش ابتدا بدون ظاهر نظامی به سپس به قصد تمرین تامین نظامی و سپس بصورت کاملا نظامی به قصد فراهم آوری امکان استقرار تیم های ثابت با تجهیزات وارد مناطق روستایی میشوند، با جمعیت پل ارتباطی ایجاد میکنند، و به ترتیب متوالی پس از استقرار تیم های ثابت به قصد روستای بعدی خارج میشوند.
      2-      سپس تیم های ثابت با استقرار تجهیزات بیمارستانی، امدادی، هلال احمر و کمک به مناطق روستایی وارد میشوند، در مدت زمان مشخص فعالیت های ارتباطات انسانی و اجتماعی  را تمرین کرده و منتظر ورود دوم تیم های متحرک در تاریخ مقرر میشوند.
      3-      سپس تیم های متحرک دیگری به ترتیبی موازی به قصد کمک به جمع آوری تجهیزات ثابت وارد میشوند. و در پایان مانور اسکرت را تا فاصله ایمن را تمرین میکنند.
       
      دلایل اجرای مانور تاکتیکی فوق؛
      -          جدایی طلبها، شبه نظامیان، چریک ها و ارتش های دارای ابعاد هیبریدی که قادرند از طریق اجرای عملیات روانی، پروپگاندای سیاسی و پشتیبانی مالی در کنار ارتش های منظم خود اجرای طرح عملیاتی ترکیبی کنند، ابتدا با نفوذ، سپس ایجاد پل های ارتباطی و پس از آن شروع در نا امن کردن محیط های روستایی، اقدام به ایجاد معضلات  روانی کرده، و در ادامه از ساکنان عدم همکاری با دولت مرکزی را طلب خواهند، ابتدا با تحریک و سپس با تهدید. در فضای ناامنی مردم روستایی از همکاری اطلاعاتی و امنیتی با دولت های مرکزی پرهیز میکنند و حتی ممکن است جذب این گروه ها شوند، مگر در شرایطی که احساس کنند فضای ایمن و قدرت غالبی توسط دولت مرکزی قادر به حمایت از آنان یا نابود سازی تحرکات ضد دولتی ست.
      -          از طرفی دیگر در صورت بروز خشونت، و نفوذ بیگانه در مناطق مرزی ای که امروز نسبتا امن هستند، نیروی آموزش ندیده یا نیرویی که منطقه عملیاتی خود را تجربه نکرده باشد، بسختی میتواند با مردم ارتباط برقرار کرده و قادر نخواهد بود اقدامی که در شرایط عادی تمرین نشده است را در شرایط حاد بحران به اجرا بگذارد.
      -       آن بخش از  جریانهای فکری که در مناطق روستایی مرزی و در معرض تهدیدات مختلف امنیتی هستند، در صورتی که با هسته های خفته عملیاتی چریک های دشمن سمپاتی و هماهنگی برای روز شورش داشته باشند(آنچه در شهرهای عراق مانند رمادی، موصل و تکریت اتفاق افتاد) بسرعت دچار خطا، واکنش و یا تغییر نقشه خواهند شد، و در نتیجه اجرای این مانور این اقدامات قابل ردیابی خواهند بود.
      -          بنیاد عملیات هیبریدی مرزی ضد کشور، از طریق کشتار و تروربه نام حکومت (مانند اقدام چریک های فدایی خلق در کردستان علیه پادگان های ارتش) و سپس ایجاد هسته های مقاومت علیه دولتها انجام میگیرد، جذب نیرو تنها در صورت خلاء قدرت و واکنش نابهنگام دولت مرکزی ممکن است، و از طرفی در صورت اقدام تند، سلطه آمیز و نابخردانه نیروهای نظامی دولتی، اوضاع از کنترل خارج و یا تشدید میشود.(مانند اقدامات دیر هنگام بشار اسد در شمال و غرب سوریه)
      -           ولیکن این اقدام تند و سلطه آمیز برای هسته های نفوذی تا حدودی لازم و رعب آور است و محاسبات شانس، بخصوص بهره برداری از نفوذ های پیشین یا پل ارتباطی برقرار شده قبلی آنها را پایین می آورد، بنابراین حضور پیشدستانه و ایمن سازی جهت ایجاد قوت قلب برای ساکنان و دادن اطمینان برای اجرای مجدد وسریع چنین پاسداری مرزی، سبقه ای برای تحکیم قدرت حاکمیت کشور در مناطق مرزی ایجاد خواهد و فرصت بهره برداری از متجاوزان به اقتدار کشور را خواهد گرفت.
       
       
      در بخش راهبردی؛
      اگر مناقشه امروز آذربایجان – ارمنستان را به ابعاد نظامی و روانی تقسیم کنیم، باید گفت این رابطه 20-80 خواهد بود. اقدامات نظامی که به شکست منجر شوند عواقب وخیم سیاسی بسیاری خواهند داشت با این وجود آنچه روی زمین رخ میدهد سهم 20 درصدی از واقعیت های آینده خواهد شد، و داشتن یک فیلم 5 دقیقه از حضور در مناطق تحت سیطره رقیب در افکار عمومی اثری به مراتب بیشتر از خود نشان خواهد داد.
      دولت پاشینیان با استفاده از اعتراضات گسترده و اجرای شورش خیابانی به قدرت رسیده است و شکست در صحنه نظامی برای وی شکست در صحنه سیاست و افکار عمومی نیز خواهد بود، آنچه وی روی زمین و در مانور نظامی در برابر باکو انجام میدهد در عمل در حکم اجرای مانور سیاسی برای بقای وی  نیز هست، از طرفی باکو نیز تفاوت چندانی ندارد، اگر دولت تک حزب و شبه پادشاهی علی اف نتواند در جبهه ها پیشروی مناسبی داشته باشد، در صحنه افکار عمومی نیز شکست و بی تفاوتی مردم نسبت به دولت مرکزی را تجربه خواهد کرد. اگر بخواهیم ملاک های اقتصادی و راهبردی فتح سرزمینی در قره باغ را در نظر بگیریم، آنچه پس از این جنگ به هر نحوی باقی بماند برتری خاصی از این دو منظر ایجاد نخواهد کرد. بنابراین جنگ در قره باق امری کاملا سیاسی و برای کسب افتخارات سیاسی انجام میشود تا مبنایی نظامی و یا اقتصادی داشته باشد.
       
      در حین و پس از این جنگ:
       
      ارمنستان:
      -          پاشینیان به شکل فزاینده ای خود را پلیس ضد تروریسم، و ضد شورش و بنیاد گرایی اسلامی در منطقه قفقاز معرفی خواهد کرد.
      -          وی خواهد توانست از کشورهای ثروتمند مسیحی و از طریق کلیساهای بسیار، سرمایه لازم در حد لازم برای ادامه جنگ را فراهم کند. و شاید این جنگ راهی برای ورود تفکرات اوانجلیستی به ارمنستان باز کند.
      -          دولت ایروان در محاصره ترکیه و آذربایجان است و بشدت احساس ناامنی خواهد کرد، بنابراین به دنبال ایران و روسیه خواهد دوید، نیروی هوایی، موشکی و پدافندی خود را بشدت تقویت خواهد کرد.
      -          هر دو کشور تسلیحات بسیار زیادی در بخش زمینی از دست داده اند و خواهند داد، تمایل برای جبران تجهیزات زرهی و تقاضا برای تجهیزات دورایستا و موشکی به شکل فزاینده ای بازار تسلیحاتی بزرگی در منطقه قفقاز ایجاد خواهد شد. هر دو کشور به سمت بومی سازی تسلیحات و تبدیل شدن به قدرت های موشکی پیش خواهند رفت، و این امر مزیت موشکی ایران را تحت تاثیر شدید قرار خواهد داد.
      -          ایروان مزیت های ذاتی بزرگی از نظر اقتصادی ندارد، و اگر امنیت خود را از دست رفته ببیند بشدت با آسیب های اجتماعی فراوان روبرو خواهد شد بنابراین دولت پاشینیان هرکاری برای جلوگیری از این وضعیت خواهد کرد، منجمله اجاره دادن پایگاه های نظامی به آمریکا و ناتو، و قرارگیری بجای ترکیه امروز. چنین اقدامی سبب خواهد شد تا هم امنیت لازم را بدست آورد و هم به مکانی امن برای سرمایه گذاری خارجی بدل شود. چه بسا امروز آمریکا به دنبال تنبیه ترکیه و خروج از اینجرلیک و پیمان اجاره تسلیحات اتمی ست، و ممکن است به سمت ایروان روی بیاورد. ایروانی که دولت پاشینیان با تکیه بر شعارهای ضد روسی در آن به قدرت رسیده است.
      -          این امر برای روسیه بسیار آسیب زا خواهد بود بخصوص با توجه به مشکلات با گرجستان، بنابراین روسیه اجازه نخواهد داد و این اجازه ندادن به معنای گسترش وسیع ارتباطات با ارمنستان و حضور پیوسته در آن است. از طرفی برای ایران هم معضلات فراوانی ایجاد خواهد کرد بخصوص اینکه اسراییل در آذربایجان نفوذ گسترده ای پیدا کرده و اگر ارمنستان نیز به سمت آمریکا متمایل شود، محوز ضد ایرانی اسراییل و آمریکا میدان صلح، جنگ و کلیه تحولات منطقه قفقاز تا سالهای بسیار خواهند بود.
       
      آذربایجان:
      -          آذربایجان از توان کشورهای اسلامی نظیر پاکستان، تروریست های اسلامگرا در سراسر دنیا استفاده خواهد کرد، بنابراین به تجربه ترکیه در اداره و مجتمع کردن این چریک ها نیازمند است، تا جایی که ممکن است ادامه جنگ را مستقیما ترکیه اداره کند.
      -          این کشور تا پایان جنگ حجم بالایی تسلیحات مصرف خواهد کرد، و پس از جنگ وارد یک تقابل سرد تسلیحاتی با ارمنستان خواهد شد. اگر ارمنستان قدرت هوایی خود را تقویت کند، آذربایجان در برابر قادر به چنین کاری نخواهد بود.
      -          آذربایجان هم اکنون نیروی هوایی ضعیف و قدیمی دارد که  نمیتواند آنچنان قدرت تهاجمی و عملیاتی کافیاز خود نشان دهد.  بعید است روسها بخواهند آذری ها را در سطح راهبردی مانند نیروی هوایی در برابر ارمنی ها تقویت کنند، آنها قبلا به ارمنستان جنگنده های گرانقیمت و راهبردی سوخوی 30 فروخته اند و ارمنستان را مشتری خود کرده اند، کشورهای غربی نیز بعید به نظر میرسد که بخواهند به آذربایجان در برابر یک دولت مسیحی دیگر اسلحه بفروشند، با این وجود جنگنده های غربی نیز بسیار گرانقیمت تر از گونه های روسی هستند و بعید آذری ها از عهده تهیه آنها بر بیایند.
      -          با توجه به دو مورد فوق به نظر میرسد که آذریها به دنبال تهیه تسلیحات موشکی زمین به زمین کوتاه و میانبرد به شکل وسیع و در قالب راه اندازی خط تولید بروند. آنها از ترکیه موشکهای کروز و بالستیک خریداری خواهند کرد.
      ایران:
      -          سیاست ایران هر چه باشد، در معرض اقدامات پیچیده دو کشور برای ورود به درگیری یا حمایت از یک طرف خواهد بود، هم برای ارمنستان بسیار مفید است که ایران را جلب کند وهم برای آذربایجان، ایران دچار وضعیتی انتخابی میشود، با اینکه این انتخاب حتی در اندیشه بسیار دشوار، ایران باید از آن اجتناب کند.
      -          نخبگان سیاسی آذربایجان و ترکیه به صراحت از چشم داشت خود به خاک ایران سخن میگویند، اما از نظر اقدام در حال حاضر در جایگاهی نیستند که بتوانند کاری از پیش ببرند مگر در صورت ضعف شدید سیاسی و خلاء قدرت در ایران. به همین دلیل ایران هم به جلوگیری از شکل گیری یک اتحاد ضد ایرانی با محوریت "ارتش تورک" که در صورت موفقیت آذربایجان میرود به یک ایدولوژی نظامی سیاسی غالب تبدیل شود، باید بسرعت اقدام کند.
      -          ایران و ارمنستان میتوانند برای شکل گیری یک نیروی نظامی محدود جهت عملیات ضد تروریسم در مناطق مرزی مشارکت کنند.
       
      ویراست نشده است، اگر ایرادی دیدید تذکر بدین تا اصلاح کنم:
      نسخه فارسی تهیه شده برای میلیتاری  http://www.military.ir/
      نسخه انگلیسی :https://msai.ir/
       
       
       
    • توسط karkas
      با سلام


      طی چند هفته اخیر شاهد تصاویر نیروی هوایی المان و فرانسه بودید که تصمیم به ادامه تصاویر گرفتم . در این تاپیک هم تصاویر تمام جنگنده های ترکیه و اساسا نیروی هوایی ترکیه هست . نیروی هوایی ترکیه نیروی بسیار قدرتمندیه و می شه گفت نیروی هوایی کشور های منطقه رو می زاره تو جیب . البته اطلاعاتی از مقاله اقا سعید در مورد استعداد های هوایی ترکیه رو گذاشتم . نيروي هوايي ترکیه شامل 60 هزار سرباز و حدودا 600 جنگنده كه عبارتند از 240 فروند F-16C/D و 175 فروند F-4E و 44 فروند RF-4E و حدود 140 فروند F-5A/B كه همگي مدرنيزه شده و در شرايط كاملا عملياتي قرار دارند.
























      موفق باشید .
  • مرور توسط کاربر    0 کاربر

    هیچ کاربر عضوی،در حال مشاهده این صفحه نیست.