معاهده آخال؛ جدايي آسياي ميانه از ايران

[Stuka 8,823]

وقتي صحبت از بيکفايتي شاهان قاجار ميشود نخستين چيزي که به ذهن هر ايراني ميرسد عهدنامه هاي ننگين گلستان و ترکمانچاي هست که باعث جدايي سرزمين قفقاز جنوبي که امروزه شامل آذربايجان ارمنستان و قسمتي از گرجستان و داغستان روسيه شد .شايد خيلي از ايراني ها از عهد نامه ننگين تري که باعث جدايي بخش بسيار بزرگتري از ايران شد خبر نداشته باشند. چه آنکه جدايي اين مناطق با قفقاز بسيار تفاوت دارد. اگر ايران در دو جنگ قفقاز جنوبي را از دست داد منتها در اين مورد اين جدايي بدون جنگ اتفاق افتاد !
مسلما وقتي به تاريخ ايران مينگريم نام خراسان بيشتر به چشم مي آيد. همان سرزمين تاريخي که امروزه تنها بخش کوچکي از آن در ايران قرار گرفته: ناحيه مشتمل بر بخارا و خوارزم و مرو , گرگانچ و سمرقند و بلخ و هرات .سرزمين اجدادي آرياييان که از آنجا به اطراف مهاجرت کردند, سرزمين زرتشت, ابومسلم ,مهد جنبش هاي استقلال طلبانه ايران در دوران اشغال عرب و سرزمين ابوعلي سينا, بيروني و خوارزمي و صدها دانشمند و عالم که امروزه شهرهاي بخارا و سمرقند و ناحيه خوارزم در ازبکستان و مرو و گرگانچ در ترکمنستان ميباشد. نتنها اين نواحي به عنوان مهد تمدن ايراني و حتي تمدن اسلامي از دست رفت با يافت شدن ذخاير غني نفت و گاز در ترکمنستان, تنها چندين کيلومتر دورتر از مرز ايران, اهميت آنچه که از دست رفت مشخص ميشود !

[quote]
سرزمين ماوراء النهر و تركستان كه امروزه به آسياي مركزي معروف شده است و از گذشته هاي دور جزيي از قلمرو اصلي ايران بوده است. روس ها بنابه دلايل سياسي نام آسياي ميانه را برآن نهادند؛ زيرا مي خواستند براي آن تاريخ جديدي بسازند و اينگونه وانمود نمايند كه با ايران قرابت فرهنگي زيادي نداشته است. نام شهرهاي خوارزم (هوارزمي) بلخ (باختريش) سغد(سوگود) در كتيبه هاي هخامنشي آمده است.


به گواه اكثر مورخين خوارزم نخستين سرزميني است كه آريايي ها در آن سكني گزيدند، به ناحيه اي كه ايرانيان در آن ساكن شدند <ايران ويج> يا <ايران وئجه> مي گويند. اين مناطق در دوره اشكاني و ساساني هم در سيطره ايران بودند و حتي خاستگاه اوليه اشكانيان در منطقه تركمنستان امروزي بوده است. در دوره اسلامي تركستان و ماوراءالنهر از مراكز مهم سياسي و فرهنگي گرديد و همگان از اهميت تاريخي و فرهنگي شهرهايي مانند بخارا، سمرقند، خوارزم و... آگاه هستند.


در دوره خلفاي اموي و عباسي ماوراءالنهر مركز نهضت هاي استقلال طلبانه بود و در دوره حكومت سامانيان تا حدي استقلال نسبي پيدا كرد. فرهنگ ايراني - اسلامي در اين منطقه به اوج خود رسيد به گونه اي كه ريچارد فراي Richard.N.Fray از آن به رنسانس اسلامي ياد مي كند. در دوره سلجوقيان و خوارزمشاهيان جزو مهمي از قلمرو امپراتوري ها بود و حتي مركز ثقل قدرت خوارزمشاهيان در ماوراءالنهر بود. با حمله مغولان به اين منطقه آسيب فراواني وارد شد. با مرگ چنگيز تركستان و ماوراءالنهر بين خاندان جوچي و جغتاي تقسيم گرديده، خاندان شيباني مصادف حكومت صفويان در ماوراءالنهر به قدرت رسيد و امراي آن چندين بار نواحي مرزي خراسان را مورد تاخت وتاز قرار دادند. ناامني هايي كه پس از سقوط صفويان در منطقه به وجود آمد موجب شد كه نادر براي برقراري آرامش، لشكري به آن ناحيه اعزام نمايد و با شكست ابوالفيض خان حاكم بخارا و ايلبارس حاكم خوارزم اين مناطق بار ديگر به تصرف ايران درآمد. 1


تا زمان سلطنت فتحعلي شاه، خوانين بخارا، مرو، خوارزم و ساير نواحي تركستان تابع دولت ايران بودند و شاه فرمان حكومت آن نواحي را برايشان صادر مي كرد، ايران نسبت به آن ناحيه حاكميت صوري داشت. بعد از شكست هاي ايران از روسيه و تضعيف دولت مركزي، نفوذ ايران در بعضي مناطق از جمله ماوراءالنهر و تركستان كاهش يافت. خوانين خودمختار شده و ديگر توجهي به ايران نمي كردند. تركتازي و قتل و غارتي كه امراي تركمان به همراه زورگويي مرزداران روسيه آرامش مردمان اين ناحيه را سلب نمود، به همين علت بسياري از مردم براي رهايي از اين آشفته بازار به نواحي داخلي پناهنده شدند. در سال 1248 هـ . ق، عباس ميرزا توانست با كمك فرزندش خسروميرزا تا حدودي آرامش را در اين منطقه برقرار نمايد، آنها قلعه ترشيز، قوچان و سرخس را تصرف كردند. با فتح سرخس تركمن ها تارومار شدند و چند هزار ايراني دربند آزاد گرديد و خان خيوه كه ديگر متحدي نداشت تسليم ايران شد و خراجگذاري را پذيرفت.2


با فوت عباس ميرزا و فتحعلي شاه، تركمن هاي حوالي خراسان و استرآباد تجاوزات و شرارت هاي سابق را از سرگرفتند و به كاروان ها و مسافران دستبرد زده و آنان را به اسارت و بردگي مي بردند. دولت ايران نمي توانست به راحتي به اين آشوب ها پايان دهد؛ زيرا هرگاه تركمانان با قواي ايراني روبه رو مي شدند و شكست مي خوردند به پناهگاه هاي خود در درياي خزر روي مي آوردند و اينگونه از دست نيروهاي دولتي رهايي مي يافتند. برطبق عهدنامه تركمانچاي، ايران از كشتيراني در خزر محروم بود به همين جهت به روس ها متوسل شد تا چند ناو جنگي به مدت پانزده روز در اختيار اردشير ميرزا كه از سوي محمدشاه مامور سركوبي تركمانان شده بود قرار دهد. روس ها با اين پيشنهاد موافقت كردند اما چون نمي خواستند قدرت ايران در منطقه تقويت شود در اعزام كشتي تعلل ورزيدند تا بعد از تحليل رفتن قواي ايران خودشان شورشيان را سركوب نمايند و موفقيت به نام آنان ثبت گردد. پيش از آنكه روس ها به خليج حسن قلي برسند اردشير ميرزا موفق شد تركمانان را سركوب كند و منطقه را از شر آنها آسوده نمايد. فرماندهان روسي نه تنها هيچ كمكي به ايران نكردند حتي باب مراوده با سران تركمن را باز كردند. در سال 1256 ق دسته اي از كشتي هاي روس به بهانه جلوگيري از آشوب و تركتازي تركمن ها دست اندازي به سواحل خزر را آغاز كردند، جزيره آشوراده را اشغال و آن را مقر دريايي خود قرار دادند و پايگاه نظامي در جزيره تاسيس نمودند. هر چند ايران به اين اقدام اعتراض كرد، اما روسيه به آن توجهي ننمود و حتي به حاكم مازندران هشدار داد كه از تحريك بوميان جزيره عليه اشغالگران خودداري نمايد.3


در آغاز سلطنت ناصرالدين شاه، اميركبير صدراعظم با كفايت و اصلاح طلب تصميم گرفت از طريق دوستي امراي خوارزم را كه همواره مايل به تبعيت از دولت ايران بودند و تا زمان فتحعلي شاه هم از ايران تبعيت مي كردند مطيع و فرمانبردار دولت مركزي نمايد. به همين منظور رضاقلي خان هدايت را براي ملاقات و مذاكره با محمدامين خان حاكم خيوه فرستاد، اما با قتل نابهنگام اميركبير اين ماموريت نتيجه اي به همراه نداشت. در دوره صدارت آقاخان نوري نه تنها اقدامي جهت حفظ اين مناطق صورت نگرفت، بلكه با اقدامات نسنجيده ايران را درگير مسائل ديگري نمود كه جدايي افغانستان مهم ترين دستاوردش بود، اما اتفاق مهم ديگري كه به زيان ايران تمام شد شكست روسيه در جنگ كريمه از فرانسه و انگلستان بود. تزار روس به اين نكته پي برد كه توسعه طلبي در غرب با موانع جدي روبه روست و شرق فرصت و امكانات بيشتري در اختيارش قرار مي دهد. چنان كه پيش از اين در معاهده گلستان 1228ق و تركمانچاي 1243 ق. موفق گرديدند قسمت هاي وسيعي از خاك ايران را جدا نمايند.


منطقه شرق خزر به محل منازعه ايران و روسيه تبديل شد، دولت ايران با آنكه توانايي لازم را نداشت، اما نمي خواست به راحتي اين قسمت را از دست بدهد. در سال 1270 پس از ناكامي ناصرالدين شاه در افغانستان و واگذاري آن منطقه به انگلستان درصدد برآمد به شورش هاي تركستان پايان دهد. سلطان مرادميرزا حاكم خراسان، سران ايلات ياغي را دستگير و مرو را تصرف كرد، محمدامين خان عامل اصلي ناآرامي ها در درگيري ها كشته شد، اما اين موفقيت دوام چنداني نياورد، حمزه ميرزا جانشين سلطان مراد فاقد توانايي سلف خود بود به همين علت با قوام الدوله وزير خراسان بر سر نوع برخورد با تركمان ها اختلاف پيدا كرد، سران تركمن از اين فرصت بهره بردند و سپاه ايران در مرو شكست فاحشي خورد و متلاشي شد و مرو به دست تراكمه افتاد. اين آ خرين زورآزمايي نظامي براي بازپس گيري منطقه بود. با وجود شكست، ايرانيان هدف مطيع ساختن تركمن ها را ادامه دادند. ميرزاحسين خان سپهسالار براي آخرين بار به تلاش هايي ديپلماتيك در اين زمينه دست زد. او حاج ميرزا رضيخان معظم الملك را مخفيانه به مرو فرستاد، پس از گفت وگوهاي مفصل تركمن ها حاضر به تمكين از ايران شدند و حاكمي بر شهر مرو گماشته شد و تركمن ها موافقت كردند 20 نفر از سران را براي مذاكره و عقد قرارداد به دربار بفرستند. روس ها از اين قضيه آگاه شدند و با تلاش بسيار مانع سفر سران به تهران گرديدند.


روسيه از ضعف ايران و گرفتاري انگلستان در شورش هاي هند نهايت بهره را برد زيرا ميدان را خالي از رقيب مي ديد، ابتدا تركمن ها را تحريك به شورش عليه ايران نمود و سپس ماشين جنگي خود را به كار انداخت و به بي نظمي و هرج و مرج در منطقه پايان داد. در سال 1272 ژنرال كلو خوسكو General Gloukhovsko 20 هزار قشون خورقندي را در محل اوزون آقاج شكست داد و قلعه مستحكم آن به نام توقماق قلعه را تصرف نمود و قلعه نظامي قاذالارا در ساحل سيحون براي نظاميان روس برپا كرد. اين پيشروي موجب هراس انگلستان شد، بنابراين درصدد برآمد پيشروي را محدود نموده و از دست اندازي روسيه به افغانستان كه طبعا تهديدي براي هند بود جلوگيري كند. پس از مذاكرات مفصل كه بين لرد گرانويل Lord Granvile و پرنس گورچاكف Prance Gorchakov صورت گرفت دو كشور با هم توافقاتي كردند كه طبق يكي از بندهاي آن روسيه متعهد شد كه از رود جيحون عبور نكرده و از هرگونه اعمال نفوذ در افغانستان خودداري نمايد. 4 بديهي است كه اين توافق هم هيچ نفعي براي ايران نداشت. روسيه به تعهدات خود عمل نكرد و براي تثبيت موقعيتش در منطقه خط آهن كشيد تا به راحتي نيروهاي خود را جابه جا نمايد.


ژنرال كافمان Kaufman از طرف تزار به فرمانروايي آسياي ميانه منصوب شد و لشكركشي ها را با جديت پيش برد. لازارف Lazaroff توسعه طلبي ها را ادامه داد و تا آغاز دهه 1290 ق شهرهاي بخارا، سمرقند، تاشكند، خيوه و مرو به طور كامل به تصرف روسيه درآمد و اينگونه سرزمين و كرانه آمودريا و اراضي شمالي روداترك از حاكميت ايران خارج شد. اسكوبلف skobloef فرمانده روسي در سال 1298 گوگ ثيه آخرين پايگاه تركمان ها را اشغال كرد و با خشونت تمام تكه ها را سركوب نمود تا به جنگ و گريز و جنگ هاي نامنظم تركمانان كه صدمه زيادي هم به روس ها وارد كردند، پايان داده شود. ناصرالدين شاه از اينكه به ناامني ها پايان داده شد خوشحال به نظر مي رسيد، اما مي بايست به زودي پاي ميز مذاكره نشسته و او هم مانند نيايش ناحيه شرقي را به روسيه واگذار نمايد.


در 26 محرم 1299 عهدنامه آخال5 در چهارفصل به امضاي ميرزاسعيدخان موتمن الملك وزير خارجه ايران و ايوان ذي نويف Ivan Zinovif وزير مختار روسيه رسيده طبق فصل يكم و دوم، دو طرف، رود اترك را به عنوان خط مرزي قراردادند كه از ناحيه چات تا خليج حسنقلي امتداد داشت. فصل سوم دولت ايران متعهد شد ظرف مدت يكسال قلعه غلغلاب و گرماب را كه در متصرفات روسيه قرار گرفته بود تخليه نمايد. نسل چهارم اوج زورگويي يك دولت قدرتمند را نشان مي دهد كه طبق آن ايران حق نداشت در مسير رودهايي كه از كوه هاي ايران سرچشمه مي گرفتند بيش از حد اراضي كشاورزي را مشروب نموده و يا روستايي تاسيس نمايد. در مرحله اول اجراي قرارداد براي پايان دادن به درگيري هاي مرزي ايران روستاي فيروزه را به روسيه واگذار كرد و در عوض روستاي حصار در غرب درياي خزر را كه طبق تركمانچاي از ايران منزع شده بود ضميمه خاك ايران شد. مرحله دوم با تخليه <غلغلاب> و <گرماب> و اسكان اهالي آن در خاك ايران پايان يافت. انتقال 240 خانوار و اسكان آنها هزينه مالي زيادي به حكومت ايران تحميل كرد. رتق و فتق مسائل و مشكلات مرزي و اجراي مفاد قرارداد تا سال 1314 ادامه يافت.


به طور كلي ولايات شرقي درياي خزر باتوجه به ضعف دولت قاجار از حيطه اداره ايران خارج شد. چنانچه يك دولت قدرتمند و ملي در راس امور قرار مي گرفت، مي توانست به حكومت رسمي در اين منطقه جنبه عملي بدهد. روسيه به راحتي بر منطقه تسلط يافت كه هم به لحاظ سياسي و هم اقتصادي برايش حائز اهميت بود. هدف سياسي، نزديكي به هند و اعمال فشار بر انگلستان بود و هدف اقتصادي، دستيابي به بازار بزرگ مصرف و مواد خام همچنين بازشدن دروازه تجارت با آسياي جنوبي بود.

[url=http://www.magiran.com/npview.asp?ID=1508003]منبع[/url]

[/quote]

[Stuka 8,823]

يکي منو منتقل کنه

[worior 25,641]

میخواستم قبل از انتقال بخونمش ولی مثل اینکه فرصت نمیشه .

منتقل شد .

[sarbazamin 7]

عبرت بگيريم يا حرص بخوريم يا هردو
ياد عكسي افتادم كه جديدا اومده بود( جوانان ديروزويا امروز ) ( رهبران ديروز و يا رهبران امروز)

[mihandost 405]

با سلام
اين را كه مي خواندم هي حرص خوردم . اما يك نكته اگر وجبي از ميهن عزيز بخواهد در خطر باشد يعني كله مملكت در خطر است بايد هزاران جوان به پايي ان جان فشاني كنند وكاري به بعد ننداشته باشند كه گويند شكست اين نيست كه نگذاري خاك را يبگيرند بلكه اقتصاد نابود شد .

[msta 3]

واقعا عجب بی شرفی بودن اگه اون سرزمینها بودن حالا ماواسیه خودمون امپراطوری درست کرده بودیم%

[Stuka 8,823]

[color=red]متن پیمان[/color]

چون اعلی حضرت شاهنشاه ایران و اعلی حضرت امپراتور کل ممالک روسیه لازم دیدند که در طرف شرق بحر خزر سرحد ممالک خود را از روی دقت معین کرده، موجبات آسودگی و امنیت آن جاها را فراهم نمایند، چنین صلاح دیدند که برای حصول این مقصود قراردادی منعقد دارند. لهذا وزرای مختار خود را از این قرار معین داشتند: از طرف اعلی‌حضرت شاهنشاه ایران میرزا سعید خان مؤتمن الملک وزیر امور خارجه و از طرف اعلی‌حضرت امپراتور کل ممالک روسیه ایوان ذی‌نوویف وزیر مختار و ایلچی مخصوص در دربار دولت علیه. ورزای مختار مزبور پس از اینکه اختیار نامه‌های خود را مبادله نموده و آن را موافق قاعده و مرتب به ترتیبات شایسته یافتند، در فصول ذیل متفق‌الرأی شدند.

فصل اوّل- در طرف شرق بحر خزر سرحد بین ممالک ایران و روس از قرار تفصیل ذیل خواهد بود: از خلیج حسینقلی الی چات سرحد بین الدولتین بحری رود اترک است، از چات خط سرحدی در سمت شمال شرقی قلل سلسله کوههای سنگوداغ و ساکریم را متابعت کرده و بعد در سمت شمال به طرف رود چندر متوجه شده و در چقان قلعه به بستر رود مزبور می‌رسد. از اینجا در سمت شمال به قلل کوههایی که فاصل درهٔ چندر و دره سومبار است متوجه شده و در سمت مشرق قلل کوههای مزبور را متابعت کرده و بعد به طرف بستر رودخانهٔ سومبار و در ملتقای رود مزبور با نهر آخ آقایان فرود می‌آید. از این نقطهٔ اخیر به طرف شرق بستر رود سومبار خط سرخه محسوب می‌شود الی خرابه‌های مسجد دادیانه و از مسجد دادیانه الی قلل کوپت داغ سرحدی راهی است که به درون ممتد است. پس از آن خط سرحدی در امتداد قلل مزبور، به سوی جنوب شرق حرکت می‌کند ولی نرسیده به انتهای تنگهٔ گرماب به طرف جنوب برگشته و را سرکوههایی که فاصل درهٔ سومبار و سرچشمهٔ گرماب گذشته و بعد متوجه به سوی جنوب شرقی شده. از قلل کوههای میزنو و چوب بست عبور و راهی را که از گرماب به رباط می‌رود در محلی ملاقات می‌کند که در یک ورستی شمال رباط است. چون به این محل رسید، خط سرحدی از قلل کوهها الی قلل کوه دالانچه کشیده شده. پس از آن از شمال قلعهٔ خیرآباد گذشته و در سمت شمال شرقی الی حدود گوگ قتبال ممتد شده واز حدود گوگ قتبال به دربند رود فیروزه تقاطع می‌کند و از اینجا در سمت جنوب شرقی متوجه به قلل کوههایی می‌شود که از طرف جنوب وصل به دره است که راه عشق‌آباد و فیروزه از آن عبور می‌کند و پس از آنکه قلل کوههای مزبور را الی اقصی نقطهٔ شرقی متابعت نمود، خط سرحدی به شمالی‌ترین قلهٔ کوه اسلم گذشته و در سمت جنوب شرقی قلل این کوهها را طی کرده و بعد شمال قریهٔ کلته چنار را دور زده و به محل اتصال کوههای زیرکوه و قزل‌داغ می رسد از اینجا خط سرحد در سمت جنوب شرقی از قلل سلسله زیرکوه کشیده می‌شود تا اینکه به درهٔ رود بابا درومز برسد. بعد از وصول به این محل، به طرف شمال حرکت و در راهی که از گاورس الی لطف‌آباد ممتد است به جلگه می‌رسد. به طوری که قلعهٔ بابا درومز در شرق این خط واقع می‌شود.

فصل دوّم – چون فصل اول این قرارداد نقاط عمدهٔ خط سرحد بین متصرفات ایران و روس معین شده است، طرفین معاهدتین کمیسر‌های مخصوص مامور خواهند نمود که خط سرحد را در محل و به طور صحیح ترسیم کرده و علامات را نصب نمایند. زمان و محل ملاقات کمیسر‌های مزبور را طرفین معاهدتین بالاتفاق معین خواهند نمود.

فصل سوم- چون قلعه‌جات گرماب و قلقلاب واقعه در درهٔ رودی که آبش اراضی ماوراءالخزر را مشروب می‌کند در شمال خطی واقع است که به موجب فصل اول سرحد بین متصرفات طرفین است، دولت ایران متعهد می‌شود که قلاع مزبور را ظرف یک سال از تاریخ مبادلهٔ این قرارنامه تخلیه کند. ولی دولت علیه حق خواهد داشت که در ظرف مدت مزبوره سکنه گرماب و قلقلاب را به مملکت خود مهاجرت دهد. از طرف دیگر دولت روس متقبل می‌شود که در نقاط مزبوره استحکامات بنا نکرده و خانوادهٔ ترکمن در آنجا سکنا ندهد.

فصل چهارم – و چون منبع رود فیروزه و منابع بعضی‌رودها و انهاری که ایالت ماوراء خزر متصلهٔ سرحد ایران را مشروب می‌کند در خاک ایران واقع شده است، دولت علیه متعهد می‌شود که به هیچ وجه نگذارد از منبع الی خروج از خاک ایران در امتداد رودها و انهار مزبوره قراء جدیدی تاسیس شده و به اراضی که بالفعل زراعت می‌شود توسعه داده شود و نیز برای اراضی که فعلاً در خاک ایران مزروع است بیش از آن مقداری که لازم است نگذارد آب استعمال کنند. محض اینکه این شرایط به طور صحیح اجرا و بدون تعطیل و تعلل رعایت شود، دولت ایران متقبل می‌شود که به قدر لزوم مأمورین صحیح برای این امر معین کند. به کسانی که از مدلول آن تخلف می‌ورزند سیاست سختی برسد.

فصل پنجم – محض ترقی و پیشرفت مناسبات تجارتی مابین ایالت ماوراء بحر خزر و ایالت خراسان طرفین معاهدین متقبل می‌شوند که در باب ساختن راههای عرابه رو که برای مراودات تجارتی بین ایالات مذکوره مناسب بوده باشد، حتی‌الامکان زودتر فیمابین قراری دهند که مستلزم نفع جانبین بوده باشد.

فصل ششم – دولت ایران متعهد می‌شود که در تمام سرحد استرآباد و خراسان اخراج هر نوع اسلحه و آلات جنگی را از ممکلت ایران سخت ممنوع دارد و نیز تدبیرات لازمه را به عمل آورده، نگذارند که به تراکمه که در خاک ایران هستند اسلحه برسد. کارگزاران سرحدی دولت علیه درباره اشخاصی که از طرف روسیه ماموریت منع خروج اسلحه از حدود ایران دارند، کمال مساعدت و همراهی را منظور خواهند داشت.

فصل هفتم- محض مراقبت اجرای شرایط این قرارداد و برای مواظبت حرکات و رفتار تراکمه مجاور ایران هستند. دولت روس حق خواهد داشت که به نقاط سرحد ایران مامور معین کند. مأمورین مزبور در مسائلی که راجع به حفظ انتظام و آسودگی صفحات مجاور متصرفات دولتین است واسطهٔ بین کارگزاران طرفین خواهند بود.

فضل هشتم – تمام تعهدات و شرایط مندرجهٔ عهد‌نامه‌جات و قرارنامه‌هایی که مابین طرفین منعقد شده است به قوهٔ خود باقی خواهد ماند.

فصل نهم – این قرارنامه که به دو نسخه نوشته شده و به امضاء و مهر وزرای مختار طرفین رسیده است، به تصویب و تصدیق اعلی حضرت شاهنشاه ایران و اعلی حضرت امپراتور روس خواهد رسید و تصدیق نامه جات در ظرف چهار ماه و حتی‌الامکان زودتر در تهران ما بین وزرای مختار طرفین مبادله خواهد شد.

در تهران –۹ دسامبر ۱۸۸۱ – مطابق ۲۲ محرم ۱۲۹۹.

(امضاء) زینوویف (امضاء) میرزا سعید خان

[IranKurdTehran 13]

اين عكس بسيار زيبا جدا شدن بخشهاي ايران را نشون ميده
http://www.tabnak.ir/files/fa/news/1390/7/20/115768_385.jpg

[crest 11]

خدا لعنت كنه اين فتحعلي شاه نامرد زن باره رو !!!

[Stuka 8,823]

[quote]خدا لعنت كنه اين فتحعلي شاه نامرد زن باره رو !!![/quote]

اتفاقا اين يکي دست گل فتحعلي شاه نبود ,در زمان ناصر الدين شاه اتفاق افتاده بود ! و دردناک اين هست که حتي جنگي هم بخاطرش صورت نگرفت مثل قفقاز يا هرات !

ارتش ايران برخلاف دوران فتحعلي شاه که ارتش قدرتمندي بود ,کاملا نابود شده بود ! بطوري که ديگه حتي از پس ترکمنان هم برنمي اومد و فقط شکست ميخورد !

[mamadpilot 2]

اين قدر به اين سلسله فوش و بد و بيراه گفتم كه ديگه خودم خسته شدم .

واقعا سياه ترين دوران تاريخ ما بود . در حدي كه ايرانيا شرمشون ميشه از اين دوره تاريخ ياد كنن .

جناب اشتوكا يادتون رفت بگين بعد از مرگ امير كبير . چون ممكنه اين كار رو به پاي اون بزارن و باعث بد نامي اين مرد بزرگ بشه .

[peymanfiroozi 5]

حيف. چي بوديم چي شديم. عجب وسعتي!
ولي بد نيست شرايطمون در اون زمانو در نظر بگيريم... مملكتي خراب از سالها جنگهاي داخلي و خارجي... بدون نظام حكومتي درست و حسابي... بي قانون... استبداد زده... در دست مشتي دزد و راهزن... با كلي وطن فروش ابن الوقت... مردمي بي سواد و اسير جهل و ناداني بدون سازمان اجتماعي درست و حسابي... و دشمناني بسيار قوي با ارتشهاي بسيار مدرن و منظم( با استاندارد اون زمان) مثل روسيه و انگليس و عثماني كه اون وقتا هنوز نسبتا قوي بود.
بعضي وقتا كه به اون دوران از تاريخمون فكر ميكنم تعجب ميكنم كه چطور ايران به عنوان يه كشور به جا موند و نابود نشد... كه البته اينم دلايلي داره كه ميشه دربارش بحث كرد.

[amiri01 0]

[SSADEGHS 3,041]

فقط یه چیز می گم : [b] لعنت به قاجار[/b]

[msta 3]

عجب بی عرضه بودن واقعا الان ضربه هاش رو میخوریم