تاکتیکهای نفوذ

[Arash 7,046]

آغاز جنگ ایران و عراق مبدایی شد بر شکوفا شدن قوه ی خلاقیت و ابتکار. شرایط آن روزگار سبب کمبودهایی شد که جز با توسل به ابتکار رفع آنها ممکن نبود. اما در این وادی آزمون و خطا بسیار پیش آمد که شروع کردیم به اختراع دوباره و دوباره ی چرخ.

گفتیم که اولین حرکت مستقل سپاه با عملیات امام مهدی (عج) کلید خورد. موفقیت تاکتیک پیاده نظام در این عملیات (با محوریت دور زدن مواضع حریف) موجب شد تا این تاکتیک به صورتی گسترده تر در دیگر عملیاتها بکارگرفته شود. اوج بکارگیری این تاکتیک دور زدن مواضع عراق در عملیات طریق القدس از طریق احداث جاده ی فانوس بود. فرماندهان وقت سپاه ،که فکر می کردند آموزه ی جدیدی را در عرصه ی نظامی گیری کشف کرده اند، بارها و بارها از این روشهای تاکتیکی در جنگ استفاده کردند تا جاییکه عراقی ها کاملا به روشهای آنان آشنا شدند و راه های مبارزه با آن را فراگرفتند. اولین عملیات برون مرزی ایران ،عملیات رمضان، به همین دلیل به گل نشست. این روشها پس از آن دیگر نتوانستند یک پیرزوی استراتژیک برای ایران به ارمغان بیاورند. روشهای تاکتیکی که در حقیقت بسیار قدیمی تر از آن بودند که فرماندهان سپاه می پنداشتند.

 

تاکتیکهای نفوذ در طی سالهای انتهایی جنگ جهانی اول و در پی بن بستی که ناشی از جنگهای خندقی بود به صورت جداگانه توسط روسها، فرانسوی ها، بریتانیایی ها و آلمانها توسعه یافتند. البته به دلیل پیروزی درخشان آلمان در نبردهایی چون نبرد کاپورتو اغلب، این تاکتیکها را منتسب به آلمانها می دانند. پس از پیروزی درخشان ژنرال هویتر آلمانی در عملیات میشل (مارس 1918) این تاکتیکها به نام "تاکتیکهای هویتر" معروف شدند.

 

اولین نوشته ی مدون درباره ی این تاکتیکها توسط ارتش فرانسه در آوریل 1915 با نام یادداشت 5779 منتشر شد. در این جزوه ذکر شده بود که اولین امواج حمله ی پیاده نظام (در آن زمان از یک طرف هنوز زرهی وارد جنگ نشده بود و از طرف دیگر سواره نظام عملا منسوخ شده بود و نمی توانست وظیفه ی خط شکنی را برعهده بگیرد) باید تا حد ممکن در خطوط دشمن نفوذ کند و نقاط دفاعی قدرتمند را برای امواج بعدی حمله کنار بگذارد. این روش حمله در روز 9 می 1915 در نبرد دوم آرتویز توسط سپاه هجدهم ارتش فرانسه بکارگرفته شد و این واحد توانست در طی 1.5 ساعت در حدود 4.5 کیلومتر در خطوط دفاعی دشمن پیشروی کند. مشکل اصلی فرانسوی ها تقویت نیروهای تک ور و نگهداشتن مواضع تصرف شده در برابر ضدحمله ی آلمانها بود.

 

چند ماه بعد یک افسر جوان فرانسوی به نام ،آندره لافورژه، تجربیاتش از نبرد نهم می را در جزوه ای منتشر کرد. جزوه ی لافورژه بر واحدهای کوچکی تمرکز کرده بود که برای مقابله با مواضع محکم دشمن آتش توپخانه ی خودی را به یاری می طلبید و از این نظریه دفاع می کرد که اولین موج حمله باید در شکافهای بین مواضع دشمن (که موقتا توسط آتش توپخانه ی خودی ایجاد می شوند) رخنه کند. پس از آن، این مواضع باید توسط امواج بعدی پیاده نظام محاصره شده و مورد حمله قرار می گرفتند. جزوه ی لافورژه ،که نمونه ی کامل تر یادداشت 5779 بود، در همان سال توسط فرانسوی ها منتشر شد و بریتانیایی ها در همان سال آن را ترجمه کرده و در میان نیروهای خود پخش کردند. آمریکایی ها هم یک سال بعد ترجمه ی این جزوه را در ارتش خود منتشر کردند.

 

در همان زمان آلمانها هم به دنبال راه حلی برای غلبه بر بن بست جنگهای خندقی بودند و به نتایجی مشابه نتایج فرانسوی ها رسیده بودند با این تفاوت که روش آلمانها از امواج حمله ی انسانی استفاده نمی کرد. در بهار 1915 یک واحد نمونه توسط سرگرد کالسو تشکل شد و اندکی بعد هدایت این واحد به سروان ویلی روهر سپرده شد.

 

سلاح اصلی سربازان روهر عبارت بود از نارنجک، کارابین های 98آ و سرنیزه. روهر اعتقاد داشت که سبک باری سرباز مهمترین اصل برای اجرای تاکتیک نفوذ است و بنابراین بسیاری از ادوات و سلاح های سنگین استاندارد ارتش آلمان را کنار گذاشت و برای آنها جایگزینهای سبکتری پیداکرد. بعدتر کارابینهای 98آ نیز جای خود را به مسلسل دستی ام.پی-18 برگمان دادند که نواخت تیر بیشتری را در اختیار سربازان تک ور قرار می داد. اولین حمله ی بزرگ واحد روهر نبرد وردن در فوریه ی 1916 بود. در آوریل 1916 استعداد این واحد از 2 گروهان به 4 گروهان تبدیل شد و چند گردان یاگر ارتش آلمان هم شروع به تغییر بر اساس استانداردهای واحد رزمی روهر کردند.

 

 

فون هویتر

 

کارایی واحد روهر سبب شد تا ارتش آلمان تشکیل واحدهایی مانند این واحد را در دستور کار قراردهد. افراد این واحدهای نخبه در ارتش آلمان به "تکاور" معروف شدند. اما کسی که این تاکتیکها را به انتهای قدرت خود رساند ژنرال اسکار فون هویتر بود. هویتر ابتدا در جبهه ی شرق تاکتکیهای نفوذش را بکار برد و سبب شد تا خطوط دفاعی روسها در هم فرو بریزد. پس از تسلیم شدن روسها هویتر به غرب رفت و در عملیات میشل در مارس 1918 بالاخره توانست بن بست 4 ساله ی جنگهای خندقی را بشکند و در خطوط متفقین نفوذ کند. به هرحال این پیروزی دیگر برای آلمان بسیار دیر بود و ارتش از رمق افتاده ی آلمان تاب مقاومت در برابر حملات متفقین ،که به تازگی با سربازان تازه نفس آمریکایی تقویت شده بودند، را نداشت.

 

تاکتیک نفوذی هویتر با بمباران کوتاه ولی شدید خطوط مقدم دشمن برای تحت فشار قرار دادن و نابود کردن روحیه ی مدافعین شروع می شد. این بمباران (که شامل بمب شیمیایی هم می شد) به خطوط مواصلاتی، مواضع توپخانه و مقرهای فرماندهی دشمن در پشت جبهه تعمیم داده می شد تا ارتباط عقبه ی دشمن با خط مقدم قطع شود. این بمباران برای گیج کردن دشمن و کاهش توانایی اجرای ضدحمله لازم بود. برای تأثیر بیشتر فلشهای اصلی حمله تا آخرین لحظه مخفی نگه داشته می شد.

 

پس از بمباران، پیاده نظام سبک حمله را آغاز می کرد. آنها باید نقاط ضعف حریف را شناسایی کرده و از این نقاط به داخل خطوط دشمن نفوذ می کردند و نقاط مستحکم تر را رها می کردند. پس از موج اول حمله، موج بعدی حمله با پیاده نظام سنگین تر سر می رسید و به نقاط دفاعی باقیمانده ی حریف حمله می کرد تا جایی که کل مواضع دشمن دچار فروپاشی می شد. امواج بعدی حمله از مسلسلهای سبک، خمپاره و آتش افکن برای حمله به مواضع مستحکم دشمن استفاده می کردند. این روش حمله بر اساس سرعت عمل و غافلگیری بود. هر چند که این تاکتیک در ابتدا موفق بود اما استفاده ی زیاد از آن در طول جنگ جهانی اول سبب شد تا روشهای دفاعی برای مقابله با آن تکامل پیداکند

.

یکی از مشکلات جنگهای خندقی در جنگ جهانی اول آن بود که پس از شکستن خط دشمن وضعیت زمین آنقدر خراب بود که رساندن نیروی کمکی و تجهیزات به نیروهای تک ور به سختی صورت می گرفت و همین امر سبب می شد که دشمن بتواند خود را پیداکند و با تجدید سازمان نیروهایش ضدحمله کند. بدین خاطر نیروی تک ور پس از مدت کوتاهی توان خود را از دست می داد و دیر یا زود متوقف می شد.

 

روسها در سال 1916 تاکتیکهایی مشابه تاکتیکهای هویتر را حمله ی بروسیلف بکاربردند اما انقلاب فوریه و پس از آن انقلاب سرخ شیرازه ی امور را در روسیه از هم به دربردند. بریتانیایی ها هم در همان سال دستورالعمل اس.اس-143 را منتشر کردند که نسخه ی انگلیسی تاکتیکهای نفوذ به شمار می رفت. در روش انگلیسی ها به جای اینکه از گروهان به عنوان عنصر اصلی حمله استفاده شود از جوخه استفاده می شد. ژنرال انورپاشا در سال 1917 واحدهایی مشابه "تکاوران" ارتش آلمان را در ارتش عثمانی سازمان داد. اتریشی ها هم که در شرق دچار بن بست جنگهای خندقی شده بودند در سال 1916 تعدادی از افسران و درجه داران خود را برای دوره دیدن درباره ی تاکتیکهای نفوذ به آلمانن فرستادند و واحدهای تکاوری مشابه آلمانها تشکیل دادند. روش حمله به نقاط ضعیف دشمن و دور زدن نقاط قدرتمند دفاعی او بعدتر در جنگ جهانی دوم در حملات رعدآسای ورماخت بکاربرده شد.

 

منبع انگلیسی 1

منبع انگلیسی 2

منبع فارسی وبلاگ جنگ و تاریخ

[MR9 109,767]

با سلام

 

ارتش قیصر ویلهلم ، در سال 1917، برای شکستن بن بست جبهه غرب ، دست به ایجاد  assault troops یا storm trooper زد . این واحدها بیشتر در نقش خط شکن ایفای ماموریت نموده و ارتش نیز ترتیب پیاده نظام بعدی را می داد . این واحدها بعدها در دوران زمامداری نازی ها توسعه پیدا نمود وبه  یگانهایی نظیر اس اس VT و لایب استاندارد تحت نظرفرماندهانی نظیر پل هاوسر تبدیل گردید .

 

 

تجهیزات :

 

یونیفرم m1907

نارنجکهای m1917

یک قبضه مسلسل  mp18

 

 

پی نوشت :

 

البته مطلب فوق یک مقدار اصلاح می گردد ، این یگان در ارتش آلمان در جنگ جهانی نخست storm trooper نامیده می شد .

 

 

یک استورم تروپر ارتش قیصر در سال 1917

( به زره مورد استفاده دقت فرمایید )

 

 

مقایسه سلاح استاندارد ارتش با سلاح های استورم تروپر ها

 

از بالا به پایین

 

ماوزر K-98 استاندارد

ماوزر کارابین K-98A

کارابین تغییر یافته ماوزر با شناسه G-98

 

 

سلاح هجومی MP-18

[Arash 7,046]

 

 

 

یک استورم تروپر ارتش قیصر در سال 1917

( به زره مورد استفاده دقت فرمایید )

 

استفاده از جلیقه های ضد گلوله در اون زمان خیلی جالبه

ولی احتمالا کارایی جالبی نداشته که تو جنگ دوم استفاده ای ازش نکردن

[MR9 109,767]

استفاده از جلیقه های زد گلوله در اون زمان خیلی جالبه

ولی احتمالا کارایی جالبی نداشته که تو جنگ دوم استفاده ای ازش نکردن

 

با سلام

 

البته خدمت جنابعالی باید عرض کنم که تا جایی که اطلاع دارم تا قبل از ظهور " کولار" ، تا دهه 1970 میلادی ، واحدهای ضد تروریستی ، بخصوص یگان GSG-9 آلمان غربی سابق ، از تن پوشهای زرهی که وزن آنها گاهی به 15 تا30 کیلوگرم نیز می رسید استفاده می کردند ، ولی با ظهور این ترکیب، بتدریج استفاده از جلیقه های ضد گلوله امروزی مرسوم گردید . در طول جنگ جهانی دوم نیز ، بقدری جریان نبردها سریع بود که استفاده از این زره ها ، عاقلانه  بشمار نمی آمد

[abodi 241]

 

آغاز جنگ ایران و عراق مبدایی شد بر شکوفا شدن قوه ی خلاقیت و ابتکار. شرایط آن روزگار سبب کمبودهایی شد که جز با توسل به ابتکار رفع آنها ممکن نبود. اما در این وادی آزمون و خطا بسیار پیش آمد که شروع کردیم به اختراع دوباره و دوباره ی چرخ.

گفتیم که اولین حرکت مستقل سپاه با عملیات امام مهدی (عج) کلید خورد. موفقیت تاکتیک پیاده نظام در این عملیات (با محوریت دور زدن مواضع حریف) موجب شد تا این تاکتیک به صورتی گسترده تر در دیگر عملیاتها بکارگرفته شود. اوج بکارگیری این تاکتیک دور زدن مواضع عراق در عملیات طریق القدس از طریق احداث جاده ی فانوس بود. فرماندهان وقت سپاه ،که فکر می کردند آموزه ی جدیدی را در عرصه ی نظامی گیری کشف کرده اند، بارها و بارها از این روشهای تاکتیکی در جنگ استفاده کردند تا جاییکه عراقی ها کاملا به روشهای آنان آشنا شدند و راه های مبارزه با آن را فراگرفتند. اولین عملیات برون مرزی ایران ،عملیات رمضان، به همین دلیل به گل نشست. این روشها پس از آن دیگر نتوانستند یک پیرزوی استراتژیک برای ایران به ارمغان بیاورند. روشهای تاکتیکی که در حقیقت بسیار قدیمی تر از آن بودند که فرماندهان سپاه می پنداشتند.

 در مورد عملیات رمضان لازم به ذکر است که به هیچ عنوان از دور زدن دشمن استفاده نشد و می شود گفت از معدود عملیات هایی بود که ایران به صورت تک جبهه ای عمل کرد یکی از دلایل این کار هم عدم وجود موانع طبیعی در منطقه ی عملیات بوده و صد البته وجود استحکامات سراسری عراق به طول بیش از 30 کیلومتر در  مقابل نیروهای عمل کننده و دشت صاف و بدون هر گونه موانع طبیعی و در مقابل  موانع مصنوعی و کانالیزه شده  در منطقه عملا امکان چنین کاری رو از ایران گرفته بود. این موارد در محور عملیاتی پاسگاه زید به وضوح مشخص است و لازم به توضیح بیشتر نیست . بخشی از عملیات در محور کوشک بنا بود انجام شود که دو روایت در ان مورد مطرح است یکی این که این عملیات تک فرعی بوده و دیگری این که بنا بود بعد از تصرف بخشی ازاستحکامات شمن  به نام مثلثی ها این محور نیز به سمت پشت دشمن خیز بردارد که متاسفانه در همون گام اول باز هم به همان دلایل بالا و یک سری مشکلات دیگر این محور عمل کرد خاصی از خود نشان نداد . در نتیجه از ابتدای عملیات اصلا بحث دور زدن دشمن به طوری که در عملیات های پیشین اتفاق افتاده بود و طرح ریزی شده بود ، طرح ریزی نشده بود. عراق با کمک مستشاران خارجی علاوه بر احداث موانع در سراسر خطوط مرزی خود تغیری تاکتیکی هم داده بود که یکی از عوامل اصلی عدم الفتح در این عملیات بود . تاکتیک دفاع متحرک . علا وه بر این ها مشکلات دیگر مثل عدم الحاق محور های عمل کننده به دلیل اشتباه در تعیین حدود عمل یگان ها و ایجاد رخنه در جبه ی خودی و...... موجبات عدم الفتح را بوجود آورد . در مجموع هر چه که بود تکنیک دور زدن دشمن نبود !

اولین عملیات برون مرزی ایران در دی ماه سال 60 با نام محمد رسول الله انجام شد.

راستی اگر  منظور متن از به گل نشستن عملیات رمضان استفاده ی گسترده از میروی پیاده است باید تاسف خورد از نگارنده ی متن و عدم اطلاع ایشان یکی از عملیات هایی که به طور گسترده از نیرئی زرهی و مکانیزه استفاده شد همین عملیات بود یکگان های زرهی ارتش و سپاه ! کاری به نتیجه ی عملیات و بلایی که بر سر یگان زرهی سپاه در این عملیات آمد ندارم اما .........

[deserthawk 5,515]

با سلام

 

البته خدمت جنابعالی باید عرض کنم که تا جایی که اطلاع دارم تا قبل از ظهور " کولار" ، تا دهه 1970 میلادی ، واحدهای ضد تروریستی ، بخصوص یگان GSG-9 آلمان غربی سابق ، از تن پوشهای زرهی که وزن آنها گاهی به 15 تا30 کیلوگرم نیز می رسید استفاده می کردند ، ولی با ظهور این ترکیب، بتدریج استفاده از جلیقه های ضد گلوله امروزی مرسوم گردید . در طول جنگ جهانی دوم نیز ، بقدری جریان نبردها سریع بود که استفاده از این زره ها ، عاقلانه  بشمار نمی آمد

با تشکر از شما دوست عزیز باید ذکر شود که یگان GSG-9 بعد از حادثه المپیک مونیخ در سال 1972 تشکیل شد ولی حرف شما در رابطه با استفاده از جلیقه های فلزی صحیح می باشد. البته در جنگ های جهانی اول و دوم به صورت محدود از جلیقه های فلزی استفاده شد و همچنین در جنگ های بعدی نیز استفاده محدودی داشت.

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e0/German_body_armor_and_shield_from_World_War_I.JPG

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e3/Infantrie-Panzer_1918.jpg

در این تصاویر جلیقه های زمان جنگ جهانی اول مربوط به آلمان دیده می شود.

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/2f/Flak_jacket_1942.jpg

در این تصویر جلیقه روسی مربوط به جنگ جهانی دوم با نام SN-42 مشاهده می شود. این جلیقه شامل دو صفحه فولادی بود که روی هم 3.5 کیلوگرم وزن داشته اند. از این جلیقه آلمانی ها و انگلیسی ها نیز به صورت محدود استفاده می کردند.

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/3e/Battle_of_Triangle_Hill_GI_in_M1951.jpg

جلیقه های مورد استفاده در جنگ کره توسط نیروهای آمریکایی

[RezaKiani 1,900]

سلام آرش جان

مرسی که این تاپیک رو اینجا درست کردی ولی کاش که اون قسمت سبزرنگ ابتدای مطلب رو اینجا قرار نمی دادی

درباره ی جلیقه ی ضد گلوله توی همون منابع انگلیسی نوشته بود که خود آلمانها در جنگ جهانی اول ابتدا ازش استفاده کردند (برای همین نیروهای استورم تروپر) ولی بعدا چون سنگین بود ترجیح دادن  که سرعت رو فدای حفاظت نکنند و به تدریج جلیقه ی ضد گلوله رو کنارگذاشتن

 

در مورد عملیات رمضان لازم به ذکر است که به هیچ عنوان از دور زدن دشمن استفاده نشد و می شود گفت از معدود عملیات هایی بود که ایران به صورت تک جبهه ای عمل کرد یکی از دلایل این کار هم عدم وجود موانع طبیعی در منطقه ی عملیات بوده و صد البته وجود استحکامات سراسری عراق به طول بیش از 30 کیلومتر در  مقابل نیروهای عمل کننده و دشت صاف و بدون هر گونه موانع طبیعی و در مقابل  موانع مصنوعی و کانالیزه شده  در منطقه عملا امکان چنین کاری رو از ایران گرفته بود.

دوست عزیز ما هم ادعا نکردیم که از دور زدن حریف در عملیات رمضان استفاده شده. کلا در روشهای جنگی ایران (مخصوصا در عملیات بیت المقدس) تاکتیکهای نفوذ (بر اساس اصل غافلگیری) اولویت خاصی داشته اند. حالا توی تاکتیک نفوذ قرار نیست که تمام خط دفاعی دشمن دور زده بشه بلکه واحدها به خطوط دشمن رخنه می کنند و هر جا که مقاومت دشمن زیاد باشه اونجا ر و کنار می ذارن و می رن سراغ جاهای دیگه. در عملیات رمضان هم همین اتفاق افتاد نفوذ به خطوط دشمن و سعی در دور زدن اونها. خود شما بهتر می دونید که حتا در مرحله ی اول تا نوک کانال ماهی هم بچه ها نفوذ کردن

 

. عراق با کمک مستشاران خارجی علاوه بر احداث موانع در سراسر خطوط مرزی خود تغیری تاکتیکی هم داده بود که یکی از عوامل اصلی عدم الفتح در این عملیات بود .

چیزی که شما بهش می گید عدم الفتح ما بهش می گیم شکست. کسانی که این عملیات رو طراحی کردن اگر در ارتش عراق خدمت می کردن کمترین بلایی که سرشون می اومد این بود که به جوخه ی اعدام می سپردنشون

اولین عملیات برون مرزی ایران در دی ماه سال 60 با نام محمد رسول الله انجام شد.

حق با شماست ولی عملیات محمد(درود خدا بر وی و خاندانش) رسول الله کوچکتر از اون بود که به عنوان یه عملیات ازش نام برده بشه. در خیلی از کتابهای جنگ هم اصلا ازش نامی برده نشده (حتی به عنوان یک تک محدود) چون واقعا تاثیرخاصی در جنگ نداشت

 

.راستی اگر  منظور متن از به گل نشستن عملیات رمضان استفاده ی گسترده از میروی پیاده است باید تاسف خورد از نگارنده ی متن و عدم اطلاع ایشان یکی از عملیات هایی که به طور گسترده از نیرئی زرهی و مکانیزه استفاده شد همین عملیات بود یکگان های زرهی ارتش و سپاه ! کاری به نتیجه ی عملیات و بلایی که بر سر یگان زرهی سپاه در این عملیات آمد ندارم ام

درباره ی استفاده از زرهی و مکانیزه در این عملیات ما چیزی نخوندیم. اگر شما مطلبی دراین باره دارید لطف کنید و در یک تاپیک جداگانه بهش بپردازید. در ضمن بلایی که سر یگان زرهی سپاه اومد رو هم تشریح کنید که ثواب داره. ما رو هم درجریان ایجاد تاپیک جدید بذارید

یا حق

[abodi 241]

 

......دوست عزیز ما هم ادعا نکردیم که از دور زدن حریف در عملیات رمضان استفاده شده.

 حالا توی تاکتیک نفوذ قرار نیست که تمام خط دفاعی دشمن دور زده بشه بلکه واحدها به خطوط دشمن رخنه می کنند و هر جا که مقاومت دشمن زیاد باشه اونجا ر و کنار می ذارن و می رن سراغ جاهای

دیگه. در عملیات رمضان هم همین اتفاق افتاد نفوذ به خطوط دشمن و سعی در دور زدن اونها. 

 

چیزی که شما بهش می گید عدم الفتح ما بهش می گیم شکست. کسانی که این عملیات رو طراحی کردن اگر در ارتش عراق خدمت می کردن کمترین بلایی که سرشون می اومد این بود که به جوخه ی اعدام

می سپردنشون

درباره ی اینکه شما این ادعا رو مطرح کردید یا نه خود شما جواب خودتان را دادید و من تنها شما رو به کتاب ارزشمند ضربت متقابل ارجاع می دم. و روز شمار جنگ از انتشارات ارتش . 

  اساسا منطقه های عملیاتی پیش از عملیات رمضان از نظر میدان نبرد با عملیات رمضان تفاوت ماهوی دارد همان طور که در پیش از این مطرح کردم زمین صاف و دشت باز در منطقه عملیاتی رمضان و محور پدافندی سراسری دشمن این امکان رو از نیروی عمل کننده گرفته بود. در ثانی دفاع متحرک عراق و عقب نشینی های گاه و بی گاه و شکم دادن های ارتش عراق نیز مزید بر علت بود. علت اصلی عدم الفتح در این عملیات همان طور که در پیش از این نیز مطرح کردم عدم براورد درست از فاصله ی بین خطوط دشمن به خصوص در منطقه ی مثلثی ها بود به طوری که بین لشکر محمد رسول الله -ص- و جناح چپ -جنوبی-آن یک شکاف یک کیلومتری بوجود می آید . بنا بوده که سه قسمت از مثلثی ها از قسمت جنوبی تصرف شوند که به دلیل اشتباه در محاسبات محور های عمل کننده، مثلثی سوم تصرف نمی شودو اشتباها مثلثی چهارم تصرف می شود و رخنه بوجود آمده و همچنین عدم الحاق لشکر 25 کربلا و لشکر 8 نجف بین کانال ماهی و مثلثی اول و همچنین عدم پشتیبانی به موقع لشکر 92 زرهی و عدم تکمیل به موقع خاکریز هایی که بنا بود به عنوان نقاط پدافندی در محور کانل ماهی -مثلثی به صورت شمالی-جنوبی و در محور مرز- مثلثی به صورت غربی-شرقی مورد استفاده قرار گیرد، نیز مزید بر علت شد. البته خاکریز دوم بدلیل همان اشتباه صورت گرفته به جای مثلثی سوم با مثلثی چهارم الحاق حاصل می شود. از این رو علت عدم الفتح عملیات رمضان را استفاده از روش نفوذ دانستن کمی به دور از واقعیت است.نکته دیگر آنکه عملیات رمضان در تکمیل طرح عملیاتی الی بیت المقدس بوده چرا که تثبیت مرز بدون حاشیه ای امن اساسا کاری بدور از عقلابیت است و در طرح عملیاتی الی بیت المقدس نیز این نکته مد نظر بود اما به دلایلی این امکان بوجود نمی آید. نکته ای که در مطلب قبل هم جا افتاد همین این نکته بود و نکتهی دیگر اینکه عملیات رمضان با دو هدف طراحی شد .اگر امکانش بود به سمت رودخانه های دجله وفرات خیز بردارند و اگر نه همان قسمت مثلثی ها متوقف شوند که با توجه به آنچه که مطرح کردم با عدم الفتح مواجه شد. در هر صورت اصراری بر حرف خودم ندارم و شما رو ارجاع می دم به همان دو کتاب و جلد دوم کتاب اقای درودیان  ارجاع می دهم.

نکته بعد اگر شما می گویید که می بایست طراحان این عملیات به جوخه اعدام می سپردند می باید پرسید که با دیگرانی که بعد از این عملیات و کسب تجربه لازم چرا اصرار بر عملیات در این محور داشتند و نیروی محدود رزمی ایران را با پخش نیرو در محور های مختلف محدود تر کردند!چه باید می کرد توضیح همان مراجع!

در باره ی عملیات محمد رسول الله -ص- هم نظر خاصی نیست نظرات مختلف هست و اصراری بر حرف خودم ندارم.

اینکه شما از استفاده زرهی در این عملیات چیزی نخواندید نیز جای سوال دارد؟

همین نفوذ کانال ماهی که فرمودید توسط یگان زرهی لشکر 25 کربلا صورت می گیرد . یکی از جاهایی که دفاع متحرک عراق به شدت به ما ضربه زد در همین محور بود به طوری که علاوه بر نابودی یگان زرهی که استعداد آن از  یک گردان تا د و گردان مطرح است برای اولین بار در طول مدت جنگ بیش از دو گردان نیروی پیاده اسیر می دهیم!! و بسیاری از نیروهای لشکر 25 خود را به اب های کانال ماهی می سپارند!

و البته در محور کوشک نیز با پمپاژ اب و به گل نشستن یگان زرهی عمل کننده ، عملا این محور در عملیات شرکت نکرد!و تا همین سال های نه چندان درو 1377 اگر به منطقه ...تشریف می اوردید این تانک های به گل نشسته را مشاهده می کردید. به طور کلی این اولین استفاده سپاه از یگان زرهی به طور گسترده و مستقل در عملیات ها بود و 

یگان زرهی لشگر 92 زرهی نیز در بخشی از عملیات به صورت آفندی در عملیات شرکت می کند که وضعش مشخصه!

راستی اگر امکان دور زدن نیرو های عراقی بود که این همه میدان مین را دور می زدند و نه از روش رد شن!

از دقت نظر شما نیز تشکر می کنم

ویرایش شده در آبان 93 توسط abodi

[abodi 241]

http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13920625001334

http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13920630000089

 * عملیات رمضان یکی از عملیات‌هایی بود که نتوانستیم به اهداف تعیین شده دست پیدا کنیم؛ یگان زرهی سپاه در این عملیات چه نقشی داشت؟

عملیات رمضان در 5 مرحله 22 تیر تا 27 مرداد 1361 انجام گرفت؛ منطقه مثلثی شهر بصره در منطقه 500 کیلومتر مربع باید آزاد می‌شد که فقط 300 کیلومتر مربع آن آزاد شد. دشمن غنایم خیلی زیادی از دست داد؛ مقدار غنایمی که از دشمن گرفتیم، به اندازه تجهیزاتی بود که از دست دادیم. بنابراین در عملیات رمضان 600 دستگاه از دست دادیم و یک نوع شکست برای ما بود، پیروزی نبود به خصوص برای یگان زرهی تلخ بود. در بررسی کلیت عملیات، انهدام دشمن بیشتر از ما بود؛ لشکر 9 عراق کاملاً منهدم شد.

 

 

**

منظور سردار از 600 دستگاه ، تانک و نفر بر می باشد. البته آمار ارتش کمتر از این میزان بود حافضه یارای نمی کنه آمار دقیق بدم . در منابعی که شما را ارجاع دادم تلفات  و نیروی دشمن را 1075 تانک و نفر بر ذکر کرده اند که به دور از واقعیت نیست. خوب فکر  مسئله به اندازه ی کافی روشن شده باشه .فقط نکته اینکه در عملیات رمضان سپاه برای اولین بار از زرهی برای حمله و تک جبهه ای استفاده کرد و در باقی عملیات های گذشته صرفا برای پدافند از تانک استفاده کرده بود 

ویرایش شده در آبان 93 توسط abodi

[MR9 109,767]

با سلام

 

البته یک نکته در ارتباط با عملیات رمضان  می بایست مورد توجه قرار گیرد این است  که بنا به گفته جناب صفوی ، رضایی و دیگران ، در طول جنگ ، هر وقت ما درصدد بودیم علیه دشمن " تک جبهه ای " را به اجرا بگذاریم ، عدم الفتح ، پی آمد آن بود . چون اساسا" سازمان رزم ارتش عراق ، بخصوص در زمانی که در داخل خاک خودش می جنگید و طبیعتا" توان روحی  و انگیزه هایش بیشتر بود ، به گونه ای بود که  تک جبهه ای ، جواب نمی داد و می بایست از تاکتیکهای رزم  دورانی برای نفوذ به سیستم دفاعی عراق استفاده می نمودیم . البته خود این تاکتیک هم ، بقدری پیچیده و نیازمند وجود یک سیستم کنترل و فرماندهی دقیق بود که اجرای آن را بسیار مشکل می نمود . ارتش عراق که به سبک روسها تجهیز و آموزش دیده بود ، با مهارت تمام از یگانهای زرهی اش استفاده می کرد و در کنار آن ، با تسلیح زمین به طیف متنوعی از موانع ، عملا" استفاده از پیاده نظام را که فاقد پشتیبانی نزدیک هوایی موثر و همچنین زرهی بود ، مشکل کرده بود . در کنار آن ، دست کم گرفتن ارتش عراق از سوی فرماندهان ایرانی ، خود مزید علت  برای عدم موفقیت در این عملیات شده بود .

[warjo 3,006]

با سلام

 

البته یک نکته در ارتباط با عملیات رمضان  می بایست مورد توجه قرار گیرد این است  که بنا به گفته جناب صفوی ، رضایی و دیگران ، در طول جنگ ، هر وقت ما درصدد بودیم علیه دشمن " تک جبهه ای " را به اجرا بگذاریم ، عدم الفتح ، پی آمد آن بود . چون اساسا" سازمان رزم ارتش عراق ، بخصوص در زمانی که در داخل خاک خودش می جنگید و طبیعتا" توان روحی  و انگیزه هایش بیشتر بود ، به گونه ای بود که  تک جبهه ای ، جواب نمی داد و می بایست از تاکتیکهای رزم  دورانی برای نفوذ به سیستم دفاعی عراق استفاده می نمودیم .

علیکم السلام و الرحمه الله

 

- آیا سازمان رزم ارتش عراق در هنگام جنگ در خاک خودش با هنگام جنگ در خاک ایران تفاوت داشت ؟

-  ارتش عراق چند جور سازمان رزم داشت ؟ 

[MR9 109,767]

با سلام خدمت دوست عزیز

 

پاسخ به سئوال شما ، بسیار طولانی و برداشت بنده از کتب زیر است :

 

1- مجموعه سیری در جنگ ایران و عراق (6 جلد )- منتشر شده

2- پاسخ به پرسش های جنگ ( 5 جلد )- منتشر شده

3- ویرانی دروازه شرقی - منتشر شده

4-  اطس نبردهای ماندگار (نیروی زمینی ارتش )- منتشر شده

5- اطلس نبردهای زمینی ( نیروی زمینی سپاه )- منتشر شده

6- جزوات دفتر سیاسی سپاه ( بعدا" دفتر مطالعات و تحقیقات جنگ و اکنون مرکز اسناد دفاع مقدس )(1364 تا 1367) - منتشر نشده

7- تجزیه و تحلیل جنگ ایران و عراق - منتشر شده

8- استراتژی نظامی عراق در جنگ با ایران - منتشر شده

9- خرمشهر در جنگ طولانی - منتشر شده

10- نگاهی به 8 سال جنگ تبلیغاتی - منتشر شده

11- طولانی ترین جنگ - منتشر شده

12- جنگ ، راهبرد و اطلاعات - منتشر شده

13- جزوات دوره پیاده - زرهی نیروی زمینی ارتش (1371)- منتشر نشده

14- جزوات دوره نیروی زمینی سپاه (1385) - منتشر نشده

15 -جنگ ایران و عراق ( مارشال عبدالحلیم ابوغزاله ) - منتشر شده

16- اصول و قواعد عملیات رزمی ( دانشکده فرماندهی و ستاد )- منتشر نشده

17- طرح  ریزی عملیات ( گرایش زمینی - دانشکده فرماندهی و ستاد  )- منتشر نشده

و............

چند منبع  دیگر که  متاسفانه با توجه به قولی که به یکی از دوستان عزیز دادم نمی توانم عنوان آنها را عرض کنم .

 

اما با این وصف :

 

بطور خلاصه ، ارتش عراق  تاقبل از بازپسگیری خرمشهر توسط یگانهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ارتش جمهوری اسلامی ایران ، ساختار فرماندهی متمرکزی داشت ، بدین معنی که هر گونه تحرکات نظامی واحدها در خطوط مقدم  ، سورتی های پرواز نیروی هوایی و ..... ، بالشخصه می بایست توسط شورای فرماندهی حزب بعث و در راس آن صدام تایید و سپس اجرا می گردید . اما بعد از سال 1982 میلادی ، این رویه مقداری تغییر نمود و فرماندهان میدانی ارتش عراق ، بتدریج از آزادی عمل بهتری برخوردار شدند ، چنانکه فرماندهان اسکادران های نیروی هوایی ، توانایی طرح  ریزی حملات ضربتی علیه اهداف موجود در زمین و دریا را پیدا کرده ، با خرید تانکبرهای فاون ، تحرک واحدهای زرهی بیشتر شد و همانطور که در تاپیک نبرد هوا- زمینی گفته می شود و خواهد شد ، ماهیت نبرد ،   راهبردها و استراتژی ها بطور کلی تغییر نمود .

 

علاوه بر این مساله ، عراق بعد از فتح خرمشهر ، دست به یک عقب نشینی سراسری زده تا سه نقطه ضعف خود را بپوشاند ،

1- با اتخاذ خطوط پدافندی مناسب متکی به عوارض طبیعی منطقه ، درصد رخنه پذیری خودش را کاهش داد

2- طول خطوط پداقندی خودش را کم کرد ، بالتبع نیروهایی که برای پدافند نیاز داشت ، کاهش پیدا می کرد .

3- نیروی آزاد شده ، به پشت جبهه منتقل و تحت آموزش های بیشتر و با کیفیت بیشتری قرار می گرفت ( ایجاد نیروهای احتیاط با کمیت زیادتر برای اجرای عملیات تهاجمی )

4- تاکید و تمرکز ارتش عراق بر جمع آوری و استفاده از اطلاعات میدانی ( اطلاعات ارائه شده توسط ایالات متحده و مدیریت اطلاعات نظامی وقت ، سپهبد سابق ، وفیق السامرایی )

 

در کنار آن ، فرماندهان ارتش عراق که می دیدند ، قادر به مقابله با تاکتیک های ابداعی ایران نیستند ، با استفاده از غفلت ناشی از معطوف شدن اذهان بسمت وقایع روی داده شده در جنوب لبنان ، با برنامه ریزیهای که از قبل انجام داده بود ، سازمان رزم خودش را گسترش داد و کیفی تر نمود بطوریکه ، شبکه خطوط دفاعی این ارتش در سراسر خطوط تماس ، عملا"  غیر قابل نفوذ برآورد می گردید . علاوه برآن ، فرماندهان ارتش عراق ، بیشتر بسمت نخبه گرایی به جای تاکید بر وابستگی های حزبی حرکت کردند ( اما همچنان افسران توجیه سیاسی ارتش عراق در تصمیمات فرماندهای میدانی دخالت کرده و بعضا" موجب فاجعه ی شدند )

 

در نهایت برای اینکه دوستان درک کنند که واحدهای نظامی ایران در مقابل چه نیرویی قرار گرفته و دست به عملیات زدند، آمار آنها ارائه می گردد :

 

 

برتری هوایی : 4 به 1  به نفع عراق

برتری زرهی و توپخانه : 3 به 1  به نفع عراق

برتری پیاده و حجم مهمات دپو شده : 6 به 1 به نفع عراق

 

سازمان رزم ارتش عراق شامل :

 

لشکر 11 پیاده که با تیپ 30 زرهی تقویت شده بود

لشکر 9 زرهی که با 3 تیپ پیاده تقویت شده بود

لشکر 25 مکانیزه که با 2 تیپ پیاده تقویت شده بود

لشکر 6 زرهی که با دو تیپ پیاده تقویت شده بود .

 

:rose:  :rose: 

 

پی نوشت : بطور مسلم ، چند خط فوق ، قادر نیست بطور کامل ، مساله عملیات رمضان را آنالیزکند ،  چرا که  اجرای این عملیات ، متضمن بررسی جنبه های مختلف آن ،  یعنی بررسی عملیات فوق در ظرف زمانی خودش خواهد بود ،  ولی متن فوق ، صرفا"  برداشت بنده از منابع فوق بوده و بدلیل اینکه هنوز مسائل زیادی از این عملیات منتشر نشده و بنده هم اجازه ندارم بعضی از آنها را که ( هرچند اندک ) اطلاع دارم ، را بیان کنم ( چون دوست عزیز که برخی از منابع را در اختیار بنده گذاشته ، تاکید کرده که صرفا" برای مطالعه شخصی است ) این را واگذار می کنم به زمان تا مشمول مرور زمان شده و بیان گردد . :rose: :rose: