[align=center][/align]

رادارهای آرایه فازی نه یک تکنولوژی نوین بلکه انقلابی در صنعت الکترونیک هوائی است.

رادارهای آرایه فازی از جدیدترین و پیش رفته ترین نوع رادارهای نظامی و صنعتی می باشد . اساسی ترین تفاوت های رادارهای Phqse Array با رادارهای متداول نسل گذشته نحوه ی اسکن پترن تشعشعی می باشد . در این نوع رادارها با استفاده از بخش BeamFormer امکان اسکن پترن تشعشعی در هر جهت Elevation و Azimuth به صورت الکترونیکی بوجود می آید . اصطلاح Beam Forming یا Digital Beam Forming به یک روند پردازش اتلاق می شود که سیگنالهای آنتن را دریافت و با پردازش بر نمونه برداریهای انجام شده از امواج الکترو مغناطیسی در هر المان آرایه ای یک دسته از بیم ها را که در فضا به صورت متفاوت جهت دار شده اند پراکنده می کند . از پارامترهای پر اهمیت در DBF بحث اصلاح خطای مربوط به Side Lobe ها است .

به زبان ساده تر:
يك آرايه آنتن عبارت است از سيستم تشعشعي كه شامل چندين تشعشع كننده يا عنصر تكي است. اين عناصر چون در يك آرايه در كنار هم قرار دارند كه هريك در ميدان القائي بقيه واقع ميشوند. بنابراين ، اين عناصر بر روي هم اثر گذاشته و يك پرتو كلي ايجاد ميكنند كه به صورت جمع برداري تك تك پرتوها حاصل ميشود.

نمونه ابتدائی این رادارها (آرایه فازی غیر فعال) و سری جدید (آرایه فازی فعال) هستند. در این رادار ها به جای گردش آنتن رادار - امواج به چرخش در میایند. در این سیستم آنتن آرایه ای شامل تعداد زیادی آنتن تکی است که با تغییر فاز به تغذیه کنهای آنتن تکی پرتو به گردش درمیاید. از مشخصت این گونه رادارها اسکن بسیار سریع محیط اطراف (در حد میلی ثانیه) / قابلیت هدایت چندین موشک به سمت هدف/ مقاومت بالا بر علیه اقدامات ضد الکترونیک و کشف بسیار مشکل محل رادار توسط سیستمهای الکترونیکی گیرنده و هشدار راداریست. در نمونه اکتیو این رادارها قادرند تا 1000 بار درثانیه تغییر فاز بدهند !

و در صورت اشکال بر روی گیرنده/ فرستنده ها کل رادار دچار اختلال نمیشود. بسیاری از کشورها در حال خرید این گونه رادارها و نصب بر روی جنگنده های خود هستند. یکی از مهمترین اصول به کار گرفته شده در جنگنده های نسل 5.4 و 5 بکار گیری این رادارهای جدید است. این رادارها قابلیت جنگنده ها - ناوها - ایستگاههای زمینی را به نحو تحسین برانگیزی افزایش میدهد.

[align=center][/align]

رادارهاي آرايه فازي قادر به هدايت چندين موشك بر عليه چندين هدف در يك زمان هستند و چون در كسري از ثانيه تغيير فاز ميدهند شناسائي منبع پرتو براي دشمن كاري بسيار مشكل است . از اينروي قابليت بقاپذيري يك جنگنده را در ميدان نبرد به ميزان چشمگيري افزايش ميدهند. رادارهاي آرايه فازي در طيف وسيعي به كار گرفته شده اند از جمله:

- رادارهاي هواشناسي
- نصب بر روي جنگنده ها
- ناوها
- رادارهاي رهگيري موشكهاي بالستيكي

در اين نوع رادارها به جاي آنكه آنتن رادار به گردش دربيايد، اين امواج هستند كه به گردش درميايند. چنين رادارهائي قادرند پرتوهاي انرژي رادار با پهناي متفاوت را در كسري از ثانيه در سطحي بسيار وسيع گسيل نمايند. اين رادارها در برابر موشكهاي كروز (RCSپائين) حساسيت خوبي دارند و در واقع در هر زمان ميتوانند پالسهاي راداري كوتاه، باريك و دقيقي ارسال كنند كه كشف آنها بسيار مشكل است. در صورت كشف شدن توسط دشمن يا اخلال هاي الكترونيكي به دليل تغيير فاز مقاومت بسيار بالائي در محيطهاي آلوده از خود نشان ميدهند.

نكته بسيار مهم: رادارهاي آرايه فازي (فعال/ غير فعال) هيچ الگوي يكنواختي به وجود نمي آورد تا توجه دشمن به آن جلب شود. تركيب بسامد غير قابل پيش بيني و كاوش غير قابل پيش بيني باعث ميگردد تا دشمن حتي متوجه نشود كه تحت نظر است. (البته به نوع رادار بستگي كامل دارد).

[align=center]



[/align]

مثال:
رادارهاي APG-63/V2 جنگنده هاي F-15 ، از نوع رادارهاي آرايه فازي فعال هستند. يعني هر واحد مولد پرتو، خود به طور مستقل آنتني مسقل با تغيير فازي مستقل است ! حال اگر فرض كنيم كه يك مجموعه رادار متشكل از حداقل 300 واحد مولد باشد، يعني در يك رادار آرايه فازي فعال 300 رادار آرايه فازي در كنار هم خواهيم داشت كه هر كدام قادر به تغيير فاز در 1000 بار در ثانيه هستند !

[align=center][/align]

اهدافي را كه رادارهاي قديمي تر از فاصله 90 كيلومتري كشف ميكردند ، رادارهاي AESA باند X جنگند هاي F-15 از فاصله 185 كيلومتري كشف ميكند. ضمن اينكه قابليت درگيري همزمان با چندين موشك كروز را دارند.

منابع:انجمن هاي تخصصي-شهريار
ويكيپديا

[align=center]





[/align]