تانک لئوپارد اولین بار در سال 1963توسط شرکت کراوس مافی آلمان غربی طراحی وتولید گردید بیش از 6000 دستگاه از این تانک که به لئوپارد1 معروف شد،به بسیاری از کشورهای عضو ناتو همچون بلژیک، دانمارک،یونان،ایتالیا،کانادا،هلند،نروژ،ترکیه،واسترالیا صادر گردید که از بعضی از این کشورها هنوز در حال خدمت می باشد.تانک لئوپارد1 به یک تانک بسیار موفق دردهه 60و70میلادی تبدیل شد.جنگ افزارهای تانک لئوپارد1را یک توپ 105 میلیمتری ودو قبضه مسلسل MG-3کالیبر 7.62ملیمتری تشکیل می داد که یکی موازی با توپ ودیگری روی برجک نصب شده بود.یکی از دلایل اصلی پرطرفدار بودن این تانک توانایی آن در درگیری با آتش موثر حین حرکت بود.در اوخر دهه 1970،در آلمان غربی فعالیت های فشرده ای برای تولید یک تولید یک تانک رزمی جدید آغازشد.هدف از طراحی و تولید این تانک جدید تقویت ارتش آلمان غربی درمقابل ارتش آلمان شرقی ودیگر کشورهای عضو پیمان ورشو بود که به تانک های پشرفته روسی همچون سـری تانک های T-64 و T-72 مجهز شده بودنـد.این تانک به سفارش وزارت دفاع آلـمان غـربی وتوسط کارخانجات کراوس مافی وگمان(Krauss-Maffei Wegmann)(KMW) طراحی و تولید گردید وبه لئوپارد2 معروف شد.تولید تانک لئوپارد 2 از سال 1979 میلادی آغاز شد.تانک لئوپارد2 از نظر خصوصیات ظاهری و مشخصات فیزیکی از تانک لئوپارد 1بزرگتراست و از لحاظ سیستم های ناوبری وکنترل آتش نیز تفاوت عمده ای با تانک لئوپارد1 دارد.
بدنه تانک از سه بخش تشکیل شده است:
1-اتاقک راننده که در جلوی بدنه قراردارد،
2- بخش فرماندهی و کنترل که در وسط بدنه قرار دارد،
3-بخش موتور که در انتهای بدنه قرار دارد.
اتاقک راننده به سه عدد پریسکوپ مجهز شده است و فضای سمت چپ راننده برای ذخیره سازی مهمات درنظر گرفته شده است.یک دوربین با زاویه دید 65 درجه افقی وعمودی درپشت تانک نصب شده که به کمک یک صفحه نمایشگر تلویزیونی به راننده کمک می کند تابتواند در جهت عکس نیز حرکت کند.به کمک این سیستمها راننده میتواند بدون کاستن از سرعت تانک ویا تعویض دنده سریعاٌ تغییر مسیر بدهدودر زمینهای ناهموار سرعت خود را حفظ کند.برجک در وسط تانک قرار گرفته است.طبق اصلاحات وبرنامه های بهینه سازی انجام گرفته برروی تانک،نسل سوم زره های کامپوزیتی(زره مرکب)بر روی تانک نصب شده وزره قسمت جلویی و جانبی برجک به کمک تکه هایی از زره پیش ساخته تقویت شده است که این تکه هابرروی زره اصلی نصب شده اند.تقویت زره تانک موجب حفاظت بیشتر در مقابل در مقابل حملات راکتهای ضد تانک وگلوله های ثاقب APFSDS و گلوله های HEATبا خرج شکلدار، گردیده است.همچنین این تکه ها مثل یک عایق صوتی وحرارتی برای تانک ایفای نقش میکنند.
جایگاه فرمانده تانک مجهز به یک پریسکوپ مستقل PERI-R 17 A2 میباشد.پریسکوپ PERI-R 17 A2یک پریسکوپ متعادل با میدان دید وسیع می باشد که مجهز به سیستم های پیشرفته ی دید درشب وتعیین هدف است.این پریسکوپ قابلیت گردش 360درجه ای دارد.یک نمایشگر ویژه تصویر ارسالی از پریسکوپ را نمایش می دهد.
در صورت به خدمت گرفتن سیستم کنترل آنش می توان از این پریسکوپ برای شلیک نیز استفاده کرد.جایگاه توپچی به یک سیستم نشانه روی اولیه ومتعادل از نوع EMES 15 با قدرت بزرگنمایی دو برابر مجهز است. این سیستم نشانه روی به یک سیستم مسافت یاب لیزری ویک دوربین نشانه روی حرارتی از نوع آشکار ساز مادون قرمز مجهز است.ازسیستم مسافت یاب لیزری می توان درماموریت های ضد بالگرد نیز استفاده کرد.
اتاقک خدمه به یک سیستم آشکار ساز انفجار و یک سیستم اطفا مجهز شده است .یک دیوار ضد آتش ، اتاقک را از بخش جدا می کند تادر صورت آتش سوزی ویا انفجار احتمالی بخش موتوربه خدمه تانک آسیبی وارد نشود.
تانک به یک سیستم مکانیاب جهانی(GPS)و یک سیستم ناوبری خودکار تشکیل شده است.بعلت افزایش قطر زره برجک ،وزن برجک افزایش یافته است بنابر این سیستم الکترو هیدرولیکی گرداننده برجک با یک سیستم الکتریکی قویتر و مطمئن تر جایگزین شده است.
سلاح اصلی تانک لئوپارد 2 یک توپ 120 میلیمتری لوله کوتاه وبدون خان بنام L-44است.مدل A6EXبه یک توپ 120 میلیمتری فاقد خان بنام L-55مجهز شده اند که طول لوله آن افزایش یافته است. افزایش طول لوله به توپ این قابلیت را داده است تا درصد بیشتری انرژی موجود در لوله را برای بالا بردن سرعت ونفوذوبردگلوله،صرف کند.این توپ مجهز به به سیستم فشنگ پران اتوماتیک می باشد.تانک M1A2 آمریکایی دقیقا از توپ تانـک لئـوپـارد 2 استـفاده میکند وایالت متحده این توپ 120 میلیمتری راتحت لیسانس آلـمان تولید می کند.این خود از توان بالای این صلاح حکایت میکند.این توپ تقریبا باتمامی مهماتهای فعلی 120 میلیمتری و مهمات جدید نفوذ کننده ی APFSDSسازگار میباشد.با افزایش قدرت آتش توپ اصلی،تانک قادر است تا با اهداف پروازی در ارتفاع پایین نیز درگیر شود.تانک برای هدف قرار دادن اهداف کوتاه پرواز از گلوله های ویژای استفاده می کند که ایالات متحده آنها را طراحی کرده و ساخته است.
علاوه بر توپ اصلی تانک به دو قبضه مسلسل MG3کالیبر7.62 میلیمتری مجهز میباشد که یک مسلسل بصورت موازی با توپ و دیگری روی برجک تانک نصب شده است.
موتو تانک یک موتو دیزلی بنام MTU MB 873 است که 1500 اسب توان تولید میکند. لازم به ذکر است که یک موتور دیزلی دیگر به نام MTU MT 883 نیز بر روی تانک آزمایش شده است که توانی معادل 1650اسب دارد.با کمک این موتورها تانک می توند بیشینه سرعتی معادل 72 کیلو متر بر ساعت دست پیدا کند.
تا کنون بیش از 3200 دستگاه از این تولید شده که علاوه بر ارتش آلمان به کشورهایی همچون اتریش، دانمارک، هلند،نروژ،سوئیس و اسپانیا صادر گردیده است.
تانک لئوپارد2 تنوع گسترده ای دارد.مدلهایA1تا A4 این تانک تفاوت اندکی باهم دارند ولی مدل های A5و A6EXبا دیگر مدلها متفاوتند.مدل A5 تانک زره قطورتری داردو زره بخش جلوی برجک و بخش جانبی تانک تقویت شده است.مدل A6EXکه جدید ترین وپیشرفته ترین مدل تانک می باشد به سیستم کنترل آتش وسیسمتم شلیک پیـشـرفته تری مجهز شـده اسـت.مدل A6EXهمچنین به یک موتور کمکی،یک سیستم حفاظتی ضد مین جدید و یک سیس تهویه مطبوع مجهز میباشد.پس اصلاحات انجام گرفته برروی تانک وورود مدلهای جدیدتر سفارشات بیشتری برای خریدویا ارتقای تانک به شرکت(KMW) آلمان ارائه گردید.ارتش فنلاند 124 دستگاه و ارتش لهستان128 دستگاه تانک لئوپارد 2 مدل A4را از آلمان تحویل گرفتند.درماه آگوست سال 2005 میلادی یونان نیز خواهان خرید 183 دسگاه تانک لئوپارد 2 مدل A4و150 دستگاه تانک لئوپارد 1مدل A5مازاد ارتش آلمان شد.ارتش آلمان نیز عملیات بهینه سازی 225 دستگاه لئوپارد 2مدل A5 خود رابرای ارتقا به مدل A6،به مقامات آلمان ارائه کرده است.اولین سری ازاین تانکها درماه فوریه سال2003 میلادی به ارتش هلند تحویل داده شد.
ارتش اسپانیا نیز 219 دستگاه تانک لئوپارد2 مدل Eسفارش داده بودو قرار بود که 30دستگاه را تحویل گرفته ومابقی را تحت لیسانس آلمان درداخل اسپانیا تولید کند که اولین سری از این تانکها درماه ژوئن سال2004میلادی به ارتش اسپانیا تحویل داده شد.درماه مارس سال 2003 میلادی ارتش یونان 170 دستگاه تانک تانک لئوپارد 2 مدل HEL که نسخه ای از مدل A6EXرا سفارس داد که قرار است این تانکهارا به تدریج طی سالهای 2006 الی 2009میلادی تحویل بگیرد.گونه ی دیگر تانک لئوپارد 2مدل Sدر ماه مارس میباشد که دارای سیستم فرماندهی کنترل ویک زره غیر عامل جدید میباشد.120دستگاه تانک لئوپارد 2 مدل S در ماه مارس سال 2002 میلادی به ارتش سوئد تحویل داده شد که این تانک با نام STRV-122 در ارتش سوئد مشغول خدمت میباشد.
تانک مدرنیزه شده ی لئوپارد 2 یکی از بهترین وپیشرفته ترین تانکهای جهان از لحاظ قدرت تحرک،قدرت آتش وسیستم دفاعی میباشد.با این حال وزن62 تنی این تانک،حمل و نقل ونگهداری آنرا مشکل کرده است.بزرگترین هنر طراحان و سازندگان تانک این نکته بوده که افزایش وزن تانک هیچ تاثیری بر قدرت تحرک ومانور پذیری تانک نگذاشته است.
درسال 1998 میلادی مجله بسیار معروف MilitaryOrdnance تانک لئوپارد 2مـدل A5را بعنوان بهترین تانک رزمی جهان انتخاب نمود.لازم به ذکر است که تانک M1A2 ایالات متحده در رده دوم و تانک T-90روسها دررده هفتـم قرارگرفتند.قدرت تحرک بالا وقدرت آتش سهمگین به همراه زره قطور و مستحکم تانک لئوپاردیاد هیولاهای زرهی گذشته آلمانها همچون سری تانکهای TIGERرادر ذهن زنده می کند.
مشخصات :
خدمه: 4 نفر
وزن: 62تن
طول تانک: 7.7 متر
عرض: 3.7 متر
ارتفاع از سطح زمین: 3 متر
جنگ افزارهای موجود روی تانک:یک توپ 120 ملیمیتری Rheinmetall 120 mm L55 smoothbore gun
یک مسلسل 7.62 میلیمتری موازی با توپ + یک مسلسل با کالیبر 7.62 میلیمتری نصب شده روی برجک
ظرفیت گلوله: توپ:آماده شلیک: 15 گلوله -------ذخیره شده: 27 گلوله----مسلسل :4750 فشنگ
نواخت گلوله در دقیقه: 1200 گلوله در دقیقه
مادون قرمز:دارد
شلیک در حین حرکت: بله
موتور: MTU MB 873 با 1500 اسب بخار قدرت
حداکثر سرعت:72 کیلومتر بر ساعت جاده ای--45 کیلومتر برساعت غیر جاده ای
حداکثر برد عملیاتی:500 کیلو متر
با لوله هواکش:4 متر--بدون لوله هواکش 1 متر
--------------------------------------------------------------------------------
منبع:ماهنامه جنگ افزار شماره 14
wardlove.blogfa.com
امن ترین سیستم دفاع فعال جهان برای لئوپارد انقلابی
یکی از برنامه های بلند مدت شرکت راین متال در بحث برنامه بروز رسانی تانک های لئوپارد ساخت و توسعه یک سیستم دفاع فعال است. نصب چنین سامانه های بر روی تانک ها در نبرد های کنونی به یک ضرورت غیر قابل انکار برای تمامی ارتش های دنیا تبدیل شده است به طوری که کشورهای پیشگام در عرصه صنایع نظامی در حال توسعه، بررسی و به کارگیری این نوع سیستم های دفاع فعال هستند. شرکت ADS GmbH که زیر مجموعه شرکت راین متال هست در یک برنامه جامع بررسی های لازم برای نصب سامانه دفاع فعال ADS-Gen3 را بر روی تانک لئوپارد Revolution انجام داده است . نحوه نصب این سامانه بر روی تانک لئوپارد به شکلی است که یک پوشش 360 را برای تانک ایجاد کرده است. همچنین این سامانه به راحتی قابلیت درگیری و انهدام پرتابه با قابلیت حمله از بالا را دارد. ویژگی ها مهم دیگر این سامانه زمان پاسخ گویی به تهدیدات است که می تواند پرتابه های که از فواصل کوتاه به سمت تانک شلیک می شود را شناسایی و نابود کند.
تست عملکرد سامانه دفاع فعال ADS-Gen3 که بر روی لئوپارد Revolution نصب است.
بیشتر اجزای سیستم دفاع فعال ADS از جمله بخش مهمات و سنسورها در داخل بدنه جاسازی شده اند. یکی اجزای که در بیرون بدنه مشخص است بخش سنسورهای الکترواپتیک است.
اما مسلئه ی اصلی که شرکت راین متال بر روی آن بسیار تمرکز کرده است بحث ایمنی می باشد. همان طور می دانید سامانه های دفاع فعال به خاطر شکل و نحوه عملکرد در دفع پرتابه ها برای نیروهای پیاده نظام و غیر نظام خطر جدی محسوب می شوند. این مسلئه در مناطق شهری در صورت یک جنگ برای کشورهای اروپایی بسیار مهم است. یکی از دلایلی که کشورهای غربی خصوصا اروپایی کمتر به دنبال توسعه سیستم ها دفاع فعال رفته اند همین به خطر انداخت جان انسان ها هست. در صورتی که کشورهای مثل روسیه از سال های بسیار دور سیستم های دفاع فعال را به شکل عملیاتی استفاده می کردند. در این مورد سخنگو راین متال جف رویل می گوید: " در غرب، ما باید از چیزی که روسها نگرانش نیستند مراقبت کنیم. ما به نیروهای خودی احتیاج داریم. ما به شهروندان در محیط های شهری توجه می کنیم. ما می دانیم که این تجهزات خودکار چیزهای ترسناک و از طرفی کاملا مورد نیاز هستند. اما به دلیل تصمیم گیری در مورد نصب آنها ، سطح ایمنی باید به میزان قابل توجهی افزایش یابد. " همچنین دکتر رونالد میکنر، مهندس ارشد طراحی ADS می گوید:" ایمنی عمکردی، در این مورد نیست که آیا سیستم به خوبی در زمینه خود کار می کند و یا عملکرد مورد انتظار را ارائه می دهد بلکه مسئله این است که آیا برای همه ما که از از چنین سیستمی استفاده میکنیم ایمن هست. چه به عنوان اپراتور یا به عنوان هر فردی که به سادگی می تواند در نزدیکی آن قرار داشته باشد." بر همین اساس شرکت ADS GmbH به مدت 7 سال تمام تلاش خود را برای ساخت یک سیستم ایمن گذاشته است. به طوری که در اخبار منتشر شده توسط راین متال در سال 2018 گفته شده است سامانه ADS-Gen3 توانسته است استاندار IEC61508 در بحث ایمنی را کسب نمایید. در نتیجه سامانه توسعه داده شده توسط راین متال ایمن ترین سامانه دفاع فعال ساخته شده تا به امروز است.
یکی از امتیازهای سیستم دفاع فعال ADS در مقابل رقبای همانند سامانه دفاع فعال تروفی زمانی است که خودرو های زرهی به شکل گروهی در کنار هم قرار دارند. سامانه های دفاع فعال همانند تروفی برای انهدام پرتابه های که به سمت خودرو می ایند مهمات بخش اقدام تقابل را دور تر از خودرو پرتاب می کنند در نتیجه یک انفجار در فاصله دور تری از خودرو رخ می دهد که یک منطقه خطر را برای نیروهای انسانی ایجاد می کند. در عوض سامانه های همانند ADS و پرده اهنین (Iron Curtain ) به شکل طراحی شده اند تا پرتابه ها را در فاصله ی بسیار نزدیک به خودرو منهدم کنند. در نتیجه یک انفجار بسیار متمرکز در نزدیک خودور ایجاد می شود در نتیجه خطر برای نیروی انسانی بسیار کمتر خواهد شد. اما مشکل اصلی زمانی بغرنج می شود که چندین خودرو به همراه پیاده نظام در یک منطقه قرار داشته باشند. در این شرایط سامانه های همانند تروفی هیچ جای امنی برای نیروهای انسانی باقی نمی گذارند و احتمال صدمه دیدن پیاده نظام از طرف سامانه دفاع وجود خواهد داشت اما در سامانه دفاع فعال ADS محیط های امنی بسیار زیادی در اطراف خودرو ها برای پیاده نظام وجود دارد. البته این نکته را نیز باید افزود یکی از مزیت های دفاع فعال تروفی قابلیت بارگذاری مجدد مهمات بخش اقدام تقابل است در صورتی چنین موردی در سامانه ADS وجود ندارد.
تصویر بالا نمونه ای از سیستم ADS است که منطقه امن بزرگی دارد-تصویر وسط نمونه از سیستم تروفی را نشان می دهد که منطقه پر خطر بزرگی دارد- تصویر پایین در صورت حضور چندین خودرو با سامانه های دفاع فعال، سیستم های همانند ADS برای پیاده نظام و غیر نظامیان مناسب تر هستند.
ازجمله مزیت های سیستم دفاع فعال ADS وزن مناسب می باشد که در حدود 150 تا 600 کیلوگرم وزن دارد. متفاوت بودن وزن به علت ماژولار بودن سیستم است که با توجه به نوع خودرو می توان تعداد سنسورها و یا تعداد مهمات متفاوتی را با آرایش متفاوتی بر روی خودرو سوار کرد.