بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
چگونه جوامع میتوانند با تهدیدات هیبریدی مقابله کنند؟
بخش اول
1 - جنگ هیبریدی : بسیج کردن تمام ابزارهای ملی برای رسیدن به اهداف سیاسی
در این مقاله، جنگ هیبریدی به عنوان یک مفهوم ، بیان میکند که تلاش غرب برای طبقه بندی آنچه در اوکراین مشاهده کرده چگونه میباشد. دکترین گراسیموف روسیه ، جنگ مدرن را به عنوان عملیاتهای مشترک با استفاده از ترکیبی از ابزارهای نظامی و غیر نظامی برای رسیدن به اهداف سیاسی توصیف میکند و از یک خط مبهم بین جنگ و صلح به نحو احسن استفاده می نماید .
در تاریخ جنگ ، فعالیت های مشابهی را تحت شرایط مختلف شاهد بوده ایم ، از جمله به عنوان مثال عملیات های غیر خطی، درگیری های کم شدت ، درگیری ها در طیف کامل ، جنگ های سیاسی ، جنگ های جنگ های چریکی نیابتی ، جنگ های نامنظم، جنگ های نامتقارن و جنگ های نامحدود . با این حال، مهم است که به یاد داشته باشیم که هنر جنگ در حال توسعه است و ما اغلب با جهشهای جدید یا تکرار رویکردهای دکترینال شناخته شده مواجه هستیم.
2 - جنگ هیبریدی در یک نگاه
دیدگاه مورد نظر ما (نمودار پایین) در جنگ هیبریدی بهره برداری مداوم از عدم تقارن های شناسایی شده در تمام مراحل جنگ از جمله فاز غیر خشونت آمیز است که یکی از خصیصه های تعریف ما از جنگ هیبریدی می باشد .
در مرحله دوم این عدم تقارن ها در ترکیب با عنصر غافلگیری و کاربرد تاکتیک های منحرف کننده و فریب استفاده می شوند . سومین ویژگی تعریف شده مربوط به جنبه های زمانی تعارض است .
در جنگ های هیبریدی ، به هیچ وجه نیازی به پیروزی سریع و قاطع در برابر دشمن نیست ، بلکه سطح درگیری می تواند در یک دوره زمانی کاهش و افزایش داشته باشد . یک مرحله فعالتر از یک منازعه می تواند بعد از یک دوره خاموش به وجود آید و برای رسیدن به اهداف سیاسی و در نتیجه پیروزی حرکت کند .
از دیدگاه عملیاتی ، عملیات های هیبریدی را می توان ترکیبی از دو یا چند ابزار قهری یا غیر خشونت آمیز و یا استفاده از قابلیت های اعمال قدرت (power projection) برای رسیدن به وضعیت نهایی سیاسی مورد نظر توصیف کرد . این موارد می توانند شامل ابزارهای سیاسی و اقتصادی ، جنگ اطلاعاتی ، استفاده یا تهدید نیروی نظامی ، حملات سایبری و مشارکت در عملیات های ویژه باشند اما محدود به این موارد نمی شوند و می توانند گزینه های دیگری را هم در بر بگیرند . در حالی که ترکیبی از روشهای قهری و غیر خشونت آمیز برای رسیدن به اهداف ، یک پدیده قدیمی است اما انعطاف پذیری و هماهنگی سریع ابزار های مختلف و نحوه استفاده از آنها در راستای اهداف مورد نظر ویژگی های بدیع این عملیات ها می باشند . اهداف کلیدی عملیات های هیبریدی ، نقاط ضعف یا آسیب پذیری های شناسایی شده کشور هدف هستند . این آسیب پذیری ها را می توان در هر یک از بخش های حیاتی یک جامعه شناسایی نمود .
برای اینکه یک عملیات هیبریدی موفق شود، لازم است پیش شرط و آمادگی های لازم کسب شود . اول از همه، نیازمند رهبری سیاسی قدرتمند است ، تا مأموریت عملیات هیبریدی را در کنار اراده قوی و توانایی اختصاص دادن منابع وسیع برای عملیات ، در کوتاه مدت و همچنین در بلند مدت را انجام دهد . ثانیا، یک دستگاه اطلاعاتی وسیع و کارآمد برای شناسایی کشورهای هدف و ایجاد لیستی از آسیب پذیری های آنها مورد نیاز است. فهرست آسیب پذیری های شناسایی شده یا لیست اهداف ، مبتنی بر اطلاعات بدست آمده از آسیب پذیری ها و ضعف های کلیدی موجود در جامعه کشور هدف ایجاد می گردند . پیش شرط ضروری سوم که اغلب با عملیات هیبریدی همراه است ، کمپین اطلاعاتی است که قبل از عملیات هیبریدی به وجود می آید. این کمپین های اطلاعاتی با هدف افزایش حمایت از عملیات ، در داخل و خارج کشور هدف ایجاد می شوند . عملیات های اطلاعاتی در طول و پس از فاز فعال عملیات هیبریدی ادامه خواهند یافت . پشتیبانی سیاسی، استفاده از سازمان های اطلاعاتی و جاسوسی و عملیات های اطلاعاتی در همه ی موارد آماده سازی، اجرا و مراحل پیگیری عملیات از اهمیت بالایی برخوردار هستند .
استدلال شده است که جنگ هیبریدی در اصل برنده شدن یا دستیابی به اهداف تعیینشده بدون جنگ یا با حداقل درگیری نظامی است. برای اینکه این ایده را ایجاد کنیم ، میگوییم که در جنگ هیبرید ، غیر ممکن است که زمان جنگ واقعی و یا خشونت های سازماندهی شده در شکل کلاسیک آن را پیش بینی نماییم . یکی از ایدههای اصلی جنگ هیبریدی این است که به طور عمدی اختلاف بین دستههای متمایز غربی از جنگ و صلح و عملیاتهای نظامی و غیر نظامی را از بین میبرد. این مرزهای نامشخص با استفاده از انواع گستردهای از وسایل، اعم از قهری و غیر خشونتآمیز، نظامی و غیر نظامی ایجاد می شود و به گونه ای طراحی شده است که به طور غیر ضروری از آستانه جنگ تخطی نکند، حتی اگر سطح وسعت درگیری متفاوت باشد .
به عنوان یک جنگ هیبریدی ، استفاده از مجموعه وسیعی از منابع جامعه و بسیج آنها برای اهداف سیاسی نیاز می باشد . با این رویکرد دموکراسیهای لیبرال غربی در استفاده از حداکثر توانایی های خود ، به خصوص در طول زمان صلح برای استفاده در جنگ هیبریدی محدودیت دارند (م – بخوانید و به سرعت بگذرید) . از آن سو یک رژیم استبدادی این اجازه را می دهد تا تصمیم گیری سریع و متمرکز که کمتر توسط دیگر نهاد ها کنترل و متعادل می شوند انجام گیرد و دسترسی بهتر به منابع طبیعی ایجاد گردد . در این راستا توسعه و یکپارچه سازی مجموعه ابزارهای موجود در بعد جهانی راه هایی وسیع تری ، برای استفاده از این ابزارها در برابر اهداف را ارایه میدهد .
ادامه دارد ...
چگونه جوامع میتوانند با تهدیدات هیبریدی مقابله کنند؟
بخش آخر - مطالعه موردی
مطالعه موردی : دفاع هیبریدی در فنلاند
تمهیدات آمادگی برای دفاع هیبریدی در فنلاند یک نمونه زنده از رویکرد امنیتی جامع ارائه میدهد . کارکردهای حیاتی جامعه از طریق همکاری بین مقامات ، بخش تجاری ، سازمانهای جامعه مدنی و شهروندان عادی تامین میشوند.
این مدل یک عنصر کلیدی برای بهبود آمادگی در سطح دولتی و اجتماعی است . مفهوم امنیت در فنلاند تمام بازیگران درون جامعه را شامل می شود ، چرا که حملات هیبریدی به هیچ نوع مرز مصنوعی بین بخشها توجه نمیکند و شهروندان عادی را از نهادهای دولتی یا تجاری جدا نمی نماید .
از آنجا که این همکاری شامل شرکتها و سازمانهای جامعه مدنی نیز میشود ، تاکید بر همکاری درون اجتماعی ، به جای همکاری های بین دولت ها یا همکاری های فراسازمانی اهمیت دارد . شرکتهای فنلاندی حتی به صورت داوطلبانه در حال ساخت یک محیط امن تر هستند . این همکاری فراتر از کارهای معمول تجاری می باشد . بیش از ۲۰۰۰ شرکت داوطلبانه در شبکه سازمان National Emergency Supply Agency ، سازمانی که از آمادگی ملی پشتیبانی میکند ، حضور دارند .
استراتژی امنیت برای جامعه رکن مفهومی دفاع هیبریدی را تشکیل میدهد . با این وجود ، اسناد استراتژی بدون اجرای موثر مفید نیستند . در مفهوم امنیت در فنلاند ، وزارتخانهها و ادارات مسئول اجرای استراتژیهای امنیتی در شاخههای اجرایی مربوطه خود هستند . مقامات مسئول وظایف مرتبط با امنیت هیبریدی و تمهیدات مربوط به تامین امنیت و توسعه آماد را انجام میدهند . طرح پیاده سازی چگونگی به اشتراک گذاشتن مسئولیت ها را مشخص می کند .
بررسی سالیانه کمیته امنیتی که در آن همه دبیران دائمی وزارتخانه ها و روسای مهمترین ادارات امنیتی در آن حضور دارند ، تضمین میکند که استراتژیها به روز شده و پیشرفت حاصل از آن را اندازه گیری میکنند. کمیته امنیتی با ارائه استراتژی و اجرای طرح و نظارت بر ارزیابی آن، انگیزه قوی برای اجرا به همه وزارتخانه ها می دهد .
به عنوان چند مثال مشخص از فعالیت هایی که در آن فنلاند دفاع خود را در برابر تهدیدات هیبریدی بهبود داده است می توان از موارد زیر یاد کرد :
دولت برای بهبود آگاهی وضعیتی ملی در فضای سایبر تلاش می کند و یک شریک فعال در ابتکارات و تمرینات دفاع منطقه ای است. دولت همچنین مرکز ملی امنیت سایبر را تاسیس کرده است . تیم واکنش اضطراری کامپیوتری (GOVCERT) و عملکرد 24/7 بخش دولتی در حال ایجاد و بهبود است . مقامات و منابع پلیس و ارتش و سازمان های امنیتی ، فعالیت های درون حوزه سایبر را کاملا بررسی می کنند . با توجه به مشارکت های منطقه ای، کارشناسان فنلاندی به مراکز برجسته ناتو در تالین و ریگا فرستاده شده اند و تمام شاخه های نیروهای دفاعی فنلاند در تمرینات نظامی سازمان یافته در منطقه دریای بالتیک شرکت می نمایند .
صرفا برای میلیتاری - بن پایه :
How can Societies be Defended against Hybrid Threats? - by Aapo Cederberg and Pasi Eronen – Geneva Center for Security Policy
برای مطالعه بیشتر :
TOWARD A THEORY OF HYBRID WARFARE : THE RUSSIAN CONDUCT OF WAR DURING PEACE - Stephen M. Dayspring
MCDC Countering Hybrid Warfare Project : Understanding Hybrid Warfare - Dr. Patrick J. Cullen , Erik Reichborn-Kjennerud