جنگ رواني مهم‌ترين نقطه قوت و نقطه ضعف ايران است

[00Amin 2,390]

به گزارش فارس، شايد در روزهاي ابتدايي حضور باراك اوباما در كاخ سفيد براي كارشناسان سياسي مشخص نبود كه رئيس جمهور جديد آمريكا قرار است از چه رهيافتي براي پيگيري سياست خارجي و امنيتي دولت خود استفاده كند. اما در ماه‌هاي اخير با اهميت دادن وي و مشاوران و نزديكانش به مساله تاثير بر افكار عمومي و اصطلاحا خيابان‌ها در سياست‌خارجي تقريبا همه چيز به صورت واضح و شفاف مشخص شده است.
كم نيستند مراكز تحقيقاتي امنيتي و استراتژيك كه به عنوان اتاق فكر دولت اوباما را در پيدا كردن روش‌هاي اجرايي اين رهيافت ياري مي‌رسانند. اين مراكز با اصل قرار دادن ديپلماسي عمومي و عملگر‌هاي تاثيرگذار بر روي افكار و پيام‌هاي رسانه‌اي نوعي عمليات رواني را طرح‌ريزي كرده كه بر مبناي روانشناسي سياسي عمل مي‌كند و با هدف ابزار قرار دادن ذهن مردم جامعه هدف، جهت اجراي سياست‌هاي كلي آمريكا را در اين كشورها برنامه ريزي مي‌كنند.
موسسه "مطالعات خاورنزديك واشنگتن " اخيرا گزارشي با موضوع استفاده از اهرم‌هاي اطلاعاتي براي فشار به ايران منتشر كرده است. اين گزارش به قلم "مايكل آيزنشتات " كارشناس ارشد و مدير موسسه "مطالعات نظامي و امنيتي واشنگتن " است. آيزنشتات همچنين متخصص مسائل امنيتي اعراب-رژيم صهيونيستي و خليج فارس بوده ودر حوزه‌هايي چون نيروهاي نظامي خاورميانه، تسليحات جنگي متعارف و نامتعارف، گسترش تسليحات هسته‌اي در منطقه و سياست‌هاي آمريكا در خاورميانه به نهادهاي آمريكايي مشاوره مي‌دهد.
آيزنشتات در اين گزارش ابتدا از ديد استراتژيك دولت آمريكا در رويارويي با ايران انتقاد كرده و سپس خواستار راه‌اندازي يك "برنامه استراتژيك " براي قدرتمندسازي نيروهاي مخالف داخلي در ايران و ايجاد شكاف در جمهوري اسلامي مي‌شود، تا ايران به سمتي هدايت شود كه براي كاهش فشار خارجي كه به صورت داخلي نمود پيدا كرده از اهداف استراتژيك خود- مانند برنامه هسته‌اي و غني‌سازي خود- صرف‌نظر كند.


آيزنشتات مي‌نويسد:
"تصميمات اخير ايران در جبهه هسته‌اي - رد پيشنهاد غني‌سازي اورانيوم در خارج، رد درخواست‌هاي سازمان ملل براي توقف برنامه‌هاي غني‌سازي و تصميم براي غني‌سازي اورانيوم به ميزان 20 درصد - به احتمال قريب به يقين باعث اعمال تحريم‌هاي چند جانبه جديد عليه اين كشور خواهند شد. با اين حال حمايت بين‌المللي از تحريم‌هايي كه مي‌توانند تأثير قطعي بر تصميم‌گيري ايران بگذارند، به ميزان كافي وجود ندارد. با توجه بدين مسأله، آمريكا بايد راه‌هايي بيابد تا تأثير تحريم‌هاي كنوني و جديد را افزايش دهد و در همين حين از منابع فشار كه قبلا مورد استفاده قرار نگرفته‌اند، عليه تهران بهره برد.
شايد بهترين و مناسب‌ترين گزينه به راه‌اندازي يك برنامه ارتباطات استراتژيك باشد. در اين برنامه بايد از همه امكانات در دسترس دولت آمريكا بهره برد تا پارانوياي [بيماري سوء‌ظن شديد] رژيم، نگراني‌هاي آن در مورد قدرت و استحكام نيروهاي مخالف داخلي، و شكاف‌هاي پنهان و پيدا در داخل رژيم و ميان رژيم و مردم به بازي گرفته شوند. هدف از اين برنامه پديد آوردن وضعيتي است كه در آن تهران احساس كند مجبور است فشارهاي خارجي ناشي از اين برنامه ارتباطات استراتژيك را كاهش دهد و از طرف ديگر چالش‌هاي وارد آمده از جانب مخالفين داخلي را نيز مديريت نمايد.
سياست‌گذاران آمريكايي در مورد تأثيرگذاري منابع غيرمحسوس فشار به مانند فعاليت‌هاي اطلاعاتي دچار ترديد هستند. اما تجربيات ايران و ديگر جاها نشان مي‌دهند كه چنين رهيافت‌هايي مي‌توانند موفقيت‌آميز باشند.



نقش تعيين‌كننده قدرت نرم
استفاده از كلمات، اعمال، و تصاوير تحريك‌كننده به عنوان بخشي از يك مبارزه دنباله‌دار براي ايجاد محيطي رواني در ايران بزرگترين منبع دست‌نخورده‌اي است كه آمريكا مي‌تواند از آن به عنوان اهرم فشار عليه جمهوري اسلامي استفاده كند. سياست‌گذاران آمريكا حين ارزيابي توانايي‌هاي ايران براي آسيب زدن به منافع آمريكا بيشتر بر قدرت سخت‌افزاري رژيم ايران توجه مي‌كنند، يعني به: تسليحات نامتعارف و توانايي‌هاي تروريستي ايران، آنگونه كه در نيروهاي قدس و حزب‌الله مي‌بينيم؛ توانايي‌هاي دريايي (قايق‌هاي كوچك، مين‌ها، و موشك‌هاي ضد كشتي)؛ و برنامه‌هاي موشكي/ راكتي و هسته‌اي اين كشور. اين سياست‌گذاران نقشي كه قدرت نرم - بالاخص تبليغات و جنگ رواني - در دفاع و سياست خارجي ايران ايفاء مي‌كند را ناديده مي‌گيرند. آنها همچنين از آسيب‌پذيري‌هاي ايران نيز در اين حوزه چشم‌پوشي مي‌كنند؛ به هر حال كشوري كه فرهنگ‌ سياسي‌اش آميخته از سوءظن، شايعه‌پراكني، و تشريح تئوري‌هاي توطئه است، يقينا در مقابل عمليات‌هاي رواني و اطلاعاتي داراي آسيب‌پذيري زيادي خواهد بود.
با توجه به اتكاي تهران به فعاليت‌هاي اطلاعاتي براي ارعاب دشمنان و ارتقاي جايگاهش در ميان حاميان خارجي و داخلي، اين اغماض و سهل‌انگاري سياستگذاران آمريكايي - كه از فرضيات گوناگون در مورد اهميت بعد روانشناختي در سياست و استراتژي ناشي مي‌شود - بسيار نگران‌كننده و خطرناك است. آمريكا مداوما عمليات‌هاي اطلاعاتي و رواني انجام مي‌دهد تا از عمليات‌هاي نظامي‌اش پشتيباني كند، اما ايران برعكس، عمليات‌هاي نظامي (يعني نمايش قدرت و عمليات‌هاي تروريستي عواملش) انجام مي‌دهد تا از عمليات‌هاي جنگ رواني و اطلاعاتي‌اش پشتيباني كند.
تأكيد زياد تهران بر تبليغات و جنگ رواني آمريكا، همچنين سرمايه‌گذاري زيادي كه بر فعاليت‌هاي اينچنيني خود انجام مي‌دهد نشان مي‌دهند كه اين كشور اهميت زيادي براي ابزار اطلاعاتي قدرت ملي قائل است. اين مسأله در اعتقادي ريشه دارد (باوري كه تا حدودي از قران اخذ شده) كه بر اساس آن ابعاد روانشناختي و روحي نقش تعيين‌كننده‌اي در رقابت‌ها و مناقشات انساني ايفاء مي‌كنند. دو سلاحي كه رژيم ايران بيشترين ترس را از آنها دارد عبارتند از: اطلاعاتي كه تبليغات و ايدئولوژي رسمي حكومتي را به چالش مي‌كشد و همچنين محصولات فرهنگي كه جامعه ايران را فاسد مي‌كنند (كه به نظر اين رژيم بخشي از "تهاجم فرهنگي " خارجي هستند). دليل اين ترس كاملا واضح است. ايران از يك عمق جغرافياي قابل توجه بهره مي‌برد كه يك عامل بازدارنده قوي در مقابل تهاجمات خارجي است. مناطق هموار و پر جمعيت مركز كشور در احاطه حلقه‌اي از كوه‌هاي ستبر قرار گرفته و به آساني قابل دفاع هستند. اما در مقابل، هر كدام از شهروندان به طور بالقوه در برابر پيام‌هاي براندازانه‌اي قرار گرفته‌اند كه به وسيله اينترنت، راديو و تلويزيون‌هاي ماهواره‌اي وارد كشور مي‌شوند.
اين آسيب‌پذيري با حقيقت ديگري ادغام شده و تشديد مي‌گردد؛ اين حقيقت كه بسياري از ايرانيان خود را قسمتي از غرب مي‌دانند و به جنبه‌هاي مختلف فرهنگ عامه‌پسند غربي جذب شده‌اند، فرهنگي كه هم مورد اهانت و تحقير رژيم واقع مي‌شود و هم آن را مي‌ترساند. [آيت‌الله] علي خامنه‌اي، رهبر معظم ايران، در سال 2003 و طي يك سخنراني در تلويزيون دولتي ايران اظهار داشت كه دشمنان ايران نيازي به "توپ، تفنگ و اين قبيل چيزها " ندارند بلكه مي‌خواهند "آن ارزش‌هاي فرهنگي را ترويج كنند كه به فساد روح مي‌انجامند. " وي در ادامه افزود:
آنها بارها بدين مسأله اذعان كرده‌اند. من اخيرا در اخبار خواندم كه يك مقام ارشد يكي از مراكز سياسي مهم آمريكا گفت: "بايد براي آنها به جاي بمب دامن‌هاي كوتاه بفرستيم. " او راست مي‌گويد. اگر آنها بتوانند اميال جنسي را در هر كشوري برانگيزند، اگر اختلاط بي‌بندوبارانه زنانن و مردان را ترويج كنند، اگر جوانان را وادار به رفتاري نمايند كه از لحاظ غريزي بدان تمايل دارند، ديگر هيچ نيازي به توپ و تفنگ عليه آن ملت نخواهد بود.
اعتقاد تهران به بعد روانشناختي از دكترين "مقاومت " اين رژيم ناشي مي‌گردد، دكتريني كه مبارزات مسلحانه حماس و حزب‌الله عليه اسرائيل را نيز پي‌بندي مي‌كند. بر اساس اين دكترين آن كسي پيروز مي‌شود كه روحيه دشمنش را تخريب كند - البته نه با كسب قلمرو دشمن يا بنده شدن در ميادين جنگ (آنگونه كه مطابق ديدگاه سنتي است)، بلكه با مرعوب ساختن شهروندان دشمن، تخريب روحيه ارتش مقابل و انكار پيروزي‌هاي دشمن در ميدان نبرد.
اين باور رهيافت رژيم در برابر مخالفين داخلي را نيز شكل مي‌دهد. مازيار بهاري، گزارشگر نيوزويك، در تشريح چگونگي بازداشت و شكنجه توسط مقامات ايراني بعد از انتخابات رياست‌جمهوري 2009، به مطالبي اشاره نموده كه به خوبي فرضيه ما را تشريح مي‌كند:
يك بار با يكي از اعضاي سابق گروه‌هاي چريكي اسلامي كه هم‌اكنون وزير شده بود مصاحبه‌اي انجام دادم. وي مي‌گفت، مشكل پليس مخفي شاه در اين بود كه فكر مي‌كردند مي‌توانند از طريق فشار رواني اراده يك زنداني را بشكنند اما اين كارها اغلب باعث مي‌شد عزم و اراده زنداني تقويت گردد. بعد از انقلاب برادران ما بدين توانايي دست يافته‌اند كه روح يك مرد را بدون نياز به اعمال خشونت زياد به جسم وي بشكنند.
با توجه به همين عوامل مي‌توان بيان كرد كه چرا رژيم تهران تلاشي خستگي‌ناپذير انجام مي‌دهد تا حوادث را "تحريف " كند، دشمنان را با تمسخر و استهزاء تحقير كند، و نفوذ آمريكا را با استفاده از ديپلماسي عمومي و عمليات‌هاي رسانه‌اي به تحليل برد. رژيم ايران بنا بر همين عوامل ذكر شده ارگان‌هاي امنيتي، دانشگاه‌ها و عامه مردم را مداوما در معرض تلقينات فكري ايدئولوژيكي و مذهبي قرار مي‌دهد. از نظر رژيم اين كار باعث مي‌شود آنها در برابر تأثيرات فرهنگي تحميلي خارجي، پيام‌هاي سياسي براندازانه، و جنگ رواني آمريكا مصون شوند.
افسران ارشد ارتش آمريكا در عراق و افغانستان بنا بر تجربه ياد گرفتند كه عمليات‌هاي اطلاعاتي در منطقه خاورميانه از اهميتي اساسي برخوردار است اما بسياري از تصميم‌گيرندگان مستقر در واشنگتن توجه كافي بدين عوامل مبذول نمي‌دارند. به نظر افسران مستقر در عراق اين عمليات‌ها يكي از قويترين سلاح‌هاي مبارزه با شورش‌ها و تروريسم، و يكي از مهمترين ابزار مبارزه با نفوذ ايران در عراق و جاهاي ديگر هستند. "

لینک
http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8812160258