ZOT BOX

[PILOT_OF_PERSIA 43]

در روز 12 مهر 1359 دور برد ترین حمله به عراق توسط دو فروند F-4D مسلح به بمب های لیزری پیوی1 انجام گرفت. با توجه به برنامه ریزی بسیار دقیق و پرواز در ارتفاع پست، فانتوم ها در 150مایل به عمق خاک عراق نفوذ کردند در حالیکه هنوز توسط نیروی هوایی عراق شناسایی نشده بودند.
خلبانان F-4D با خیال اسوده به هدف خود ایستگاه پمپ نفت ((بورزگان)) در 32 مایلی شمال ناصریه رسیده و این محل را به وسیله GBU-10 کوبیدند! درباره کیفیت بمباران گفتنی است، بمب ها از فاصله 5 مایلی پرتاب شده، با موفقیت کامل به هدف اصلی خود اصابت کردند و 20هزار تن نفت خام را به اتش کشیدند! یکی از خلبان ها توضیح میدهد: (( رژِیم ایران از نتایج کسب شده توسط نیروی هوایی ایالات متحده در استفاده از بمب های لیزری در ویتنام بسیار تحت تاثیر قرار گرفته بود. به همین علت بلافاصله قرارداد. خرید F-4D امضا شد. و تجهیزات استفاده از بمب لیزری بر روی انها نصب گردید. نیروی هوایی قصد داشت جدیدترین مجموعه لیزری را برای فانتوم های خود خریداری کند، ((پیونایف)) در ان زمان پیشرفته ترین سامانه علامت گذار لیزری در جهان بود. در واقع پیونایف در درون بدنه فانتوم ها تعبیه نشد بلکه در درون غلاف بزرگی قرار گرفت که در زیر بال چپ نصب می شد.
F-4Dهای مجهز به این سامانه، یک صفحه تلوزیونی در کابین عقب داشتند که به صورت زنده، تصاویر دوربین متحرک درون غلاف را نمایش می داد و این امر، دقت سامانه پیونایف را بسیار بالا می برد.
فانتوم های صاحب پیونایف علاوه بر اینکه هدف را برای بمب های خود علامت گذاری می کردند، برای F-4D های دیگر نیز می توانستند این کار را انجام دهند. با تمام این اوصاف، نباید فراموش کرد که پنتاگون با فروش این سامانه به ایران مخالف بود. انچه سبب شد که امریکایی ها با فروش ان به ایان موافقت کنند، تحویل تعداد محدودی از نمونه قدیمی تر، ساده تر و درعین حال همچنان فوق سری بود که پیونایف در نیروی هوایی ایالات متحده جانشین ان شده بود، AVQ-9 ملقب به پیولایت یا پیووی1.
جعبه علامت گذاری لیزری پیووی 1 با نام مستعار ZOT BOX که خلبانان امریکایی به ان نام داده بودند، در ایران نیز به همین نام معروف شد. این سامانه، دقت و قابلیت اطمینان فوق العاده ای داشت.
ZOT سامانه ای نیمه فعال است که بر اهداف دیداری مشخص شده توسط تلسکوپ قدرتمند کابین عقب F-4D تکیه دارد. فرایند کاری به این صورت است که با وجود میدان دید محدود تلسکوپ، هنگامی خلبان کابین عقب، هدف را در امتداد دید تلسکوپ قرار می دهد، سامانه لیزری را روشن کرده و همچنان هدف را به وسیله تلسکوپ دنبال می کنند. همزمان، پرتو های ضربه ای مداوم را به سمت هدف شلیک می کند و به این وسیله، هدف را برای دنبال کننده پرتوهای لیزری نصب شده بر روی بمب مشخص می نماید. دیگر F-4D ها که درست پشت سر فانتوم مسلح به ZOT هستند، در صورتی که در ((سبد لیزر)) این فانتوم قرار داشته باشند، می توانند با تکیه بر سامانه لیزری ان، بمب های خود را به سوی هدف رها کنند. دنبال کننده لیزری که بر روی خود بمب وجود دارد، پرتوهای لیزری را تابه رسیدن به هدف و برخورد با ان دنبال می کند.
پیووی1 با وجود مشکلاتی که داشت، عملکردی بسیار عالی از خود به جای گذاشت. مشکل اصلی این سامانه این بود که برای انجام عملیات لیزری می بایست حتما حداقل دو فروند f-4 حضور داشته باشند. در صورتی که یکی از فانتوم ها از دست می رفت، ماموریت ناکام می ماند.مشکل دیگر این سامانه این بود که F-4D علامتگذار می بایست برای مشخص کردن هدف به وسیله لیزر، یک مسیر پروازی ثابت و پایدار در ارتفاع متوسط یا بالا داشته باشد و پس از رها سازی بمب ها نیز مجبور بود تا اصابت انها به هدف ، به ان سمت حرکت کند این یعنی اگر شما دفاع هوایی عراق را سرکوب نکرده باشید، F-4D علامتگذاری مانند پرنده ای بی دفاع به راحتی مورد هدف دشمن قرار خواهد گرفت.
در اغاز جنگ، ما تعداد قابل ملاحظه ای بمب لیزری در انبارها داشتیم اما توانایی استفاده صحیح از انها را نداشتیم. این مساله بیشتر به این مورد بر می گردد که ما در ان زمان در گردانهای F-4D تنها 15 خلبان کابین اموزش دیده در استفاده از سامانه پیووی داشتیم و تنها حدود نصف این افراد، در عمل بمب لیزری پرتاب و هدایت کرده بودند. به علاوه نیروی هوایی توانایی سرکوب موثر دفاع هوایی عراق برای مدت زمان کافی که F-4D هایمان را در ماموریت های پرتاب بمب لیزری از دست دادیم.))
در واقع تمام F-4Dها به طور کامل درگیر دفع تجاوز ناجوانمردانه عراق بودند، گردان 306 شکاری در ان زمان بین 2 تا 4 فروند F-4D را به پایگاه وحدتی دزفول اعزام کرده بود که این فانتوم ها با تکیه بر قابلیت های لیزری ، برای این که فانتوم ها با تکیه بر قابلیت های لیزری، برای انهدام اهداف راهبردی نظیر مخازن سوخت، پل ها و نیروگاهها مورد استفاده قرار گرفتند. یکی از خلبانان در این باره توضیح می دهد: ((ما همواره به صورت دو فروندی پرواز می کردیم. به این صورت که F-4D شماره یک هدف علامتگزاری کرده و دومی مبادرت به پرتاب بمب های لیزری می نمود. نیروی هوایی در اغاز جنگ حدود 300 دستگاه کیت GBU-10A در اختیار داشت که با نصب بر روی بمب های معمولی MK84 انها را به بمب لیزری مبدل می نمود.
در حین اموزش قبل از جنگ، از تعداد 10 پرتاب 8 بمب را به هدف می زدیم که البته در این پروازهای اموزشی، خطراتی به نام توپهای پدافند هوایی، سام6 و میگ-21 وجود نداشت! بلافاصله با شعله ور شدن اتش جنگ، متوجه شدیم میزان اموزش دیدن خلبانان نیست که نتیجه عملیات را تعیین می کند، بلکه عامل اصلی، شجاعت و دلاوری انهاست! کمتر از یک ماه پس از اغاز جنگ، در ماموریت های لیزری، تعداد 5 فروند F-4D از دست رفت و 3 فروند نیز با وجود تحمل صدمات جدی ، توانستند به سلامت فرود بیایند. در مقابل، صدمه و لطمه انچنانی به اهداف وارد نشد. در مقام مقایسه در مدت مشابه، در مدت مشابه (یک ماه) در ماموریت های بمباران به وسیله بمب های معمولی، یک فروند F-4D از بین رفت و دو فروند دیگر پس از مورد اصابت قرار گرفتن به اشیانه بازگشتند. به همین علت، تمامی عملیات های لیزری متوفف شدند مگر به دستور مستقیم فرمانده نیروی هوایی. حقیقت تلخ این است که اگر ماموریت های لیزری به همین شکل ادامه پیدا می کرد تا دو ماه دیگر ما هیچ گونه F-4D دیگری در فهرست نیروی هوایی نداشتیم.))

منبع: تاریخچه عملیاتی اف4 فانتوم های ایران

صلوات

[armani 2,666]

جالب بود. تا به حال از اين سيستم اطلاعي نداشتم. بيصبرانه منتظر بقيه اش هستم.

[Azarakhsh 1,068]

مطلب جالبی بود سید جان!!
من هم مثل آرمانی بی صبرانه منتظر ادامه اش هستم!!

راستی یه سوال :آیا غیر از اون عملیات در عملیات دیگری هم از این سیستم استفاده شده یا نه؟؟

[PILOT_OF_PERSIA 43]

فردا تایپ می کنم.
این سامانه یک ضعف داره.
بزرگ ترین مشکلم عکس هست حتی شرکت سازنده هم از این سامانه عکسی نذاشته در حالی که از سری های پیشرفته تر ان عکس هست.

[PILOT_OF_PERSIA 43]

تمام شد دوستان مدیر می توانند به بخش مناسب انتقال دهند.
در اوایل دهه 70 میلادی، سامانه علامتگذار لیزری AVQ-9 در فهرست تجهیزات جنگی نیروی های مسلح ایالات متحده، در رده ((فوق سری)) طبقه بندی شده بود. صد البته تحویل ان به نیروی هوایی کشورمان، جنجال زیادی در امریکا به وجود اورد و درنتیجه، هیچ عکسی از این سامانه در ان دوران بر روی فانتوم ها کشورمان در دست نیست. در این عکس که متعلق به کتاب تاریخچه عملیاتی F-4 فانتوم های ایران است یک فروند F-4D تیپ هشتم شکاری از نیروی هوایی ایالات متحده را در ویتنام نشان می دهد، سامانه ZOT BOX را در روی ریل اسمانه کابین عقب (درب شیشه ای هواپیما). صفحه 34 عکس پایین صفحه. لازم نیست دنبال صفحه بگردید شما فقط کلیک کنید.

[align=center]صفحه 34 کتاب اف4 های ایران[/align]

در ضمن این مقاله که در مجله است کمی جانبدارانه ترجمه شده من با مطالعه نسخه اصلی کتاب مربوطه می گم.

[armani 2,666]

دستت درد نكنه پايلوت جان. تصوير گويا بود. كاش اطلاعاتي از سامانه جديدترش هم ميذاشتي. تا كاملتر ميشد.

[SAEID 2,829]

اشکال عمده سیستمهای لیزری قدیمی همین بود که جنگنده مجبور به پرواز در جهت هدف بود.

امروزه با ساخت بمبهایی تا برد 50 60 کیلومتر این مشکل تا حدودی رفع شده اما همچنان جنگنده ها در برابر پدافندهای میانبرد آسیب پذیر هستند.

به عنوان جایگزین بمبهای لیزری در کوتاه مدت میشه از بمبهای تلویزیونی خودکار استفاده کرد و همزمان برای بلند مدت رو بمبهای هدایت ماهواره ای یا حداقل هدایت با آواکس یا پهپاد تمرکز کرد.

[amin_sahande 8]

PILOT_OF_PERSIA جان دستت درد نکنه مطلب جالبی بود من تا حالا نشنیده بوم

[PILOT_OF_PERSIA 43]

دوستان درگیر کاری بودم برای همین نتونستم بیام.
اما برای درخواست جناب ارمانی که گفتن بودن اطلاعات بیشتری برای سامانه های جدید تر بذارم.
باید بگم که قبل از ما در سایت یک نفر دیگه این کار رو کرده. البته فقط پیو نایف و پیو اسپیک.
[url=http://military.ir/modules.php?name=Forums&file=viewtopic&t=602]pave knife[/url]
[url=http://military.ir/modules.php?name=Forums&file=viewtopic&t=596]pave spik[/url]
اما همان طور که در پیو اسپیک گفته این سامانه با سامانه LANTIRN جایگزین شده و دیگه استفاده نمیشه.

جستجوگر ارتفاع پایین و سامانه هدفگیر فروسرخ در شب یا سامانه لانتیرن (LANTIRN) سامانه ای است که در جنگنده های نخستین نیروی هوایی ایالات متحده مانند هواپیماهای اف-۱۵ ای استرایک ایگل و تعدادی از مدل های اف-۱۶ فایتینگ فالکن استفاده شد. سیستم لانتیرن در اف-۱۴ تام کت نیز استفاده شده است. سامانه لانتیرن به وضوح نیروی عملیات جنگی این هواپیماها را افزایش میدهد، و به آنها اجازه میدهد تا در ارتفاعات پایین، در شب و در هوای نامساعد، اهداف زمینی خود با موشک های گوناگون هدایت شونده، مورد هدف قرار دهند.
این سامانه روی اف14 ای/بی/دی نصب شده اما روی اق 14 ایران نیست.
تا قبل از این سامانه موشک های هوا به زمین اف14 به وسیله رادار هدایت می شدند. اما در نزدیکی های سال 1990 نیاز به نصب یک سامانه این چنینی بر روی اف 14 بود که با نصب این سامانه روی ان این مشکل حل شد.

[align=center][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_F-14D_LANTIRN.jpg[/img]
هدف یاب لانتیرن در هواپیمای اف-۱۴دی، سال ۲۰۰۵


[img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/300px-F-15E_LANTIRN_pod.jpg[/img]
هدف یاب لانتیرن نصب شده روی اف15ای


[img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_800px-F-15E_LANTIRN_IR_HUD_image.jpg[/img]
تصویر پشت شیشه ای فروسرخ از سیستم لانتیرن در هواپیمای اف-۱۵ ای


[img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_000-GBU-10-B-1A.jpg[/img]
بمب gbu-10 از بمب هایی که توسط ایران در جنگ استفاده شد. (بمب اولی)[/align]

خصوصیات کلی
عملکرد اولیه: جستجوی ارتفاع پایین و هدف یابی فروسرخ در پروازهای شب(LANTIRN)
سازنده: شرکت لاکهید مارتین
طول: پوشش جستجوگر ۱،۹۹ متر- پوشش هدف یاب ۲،۵۱ متر
قطر: پوشش جستجوگر ۳۰۵ میلیمتر- پوشش هدف یاب ۳۸۰میلیمتر
هواپیمای استفاده کننده: اف-۱۵ ای، اف-۱۶سی/دی، اف-۱۴ ای/بی/دی
تاریخ اولین طراحی: مارس 1978
قیمت: شش میلیون دلار

http://en.wikipedia.org/wiki/LANTIRN#LANTIRN_With_The_F-14_Tomcat منبع




[color=brown]براي بهبود سرعت اين صفحه، از تگ _normal در لينك عكسها استفاده شده .

Babakim1[/color]