نقب زن-مقنّی

[RezaKiani 1,911]

خواستگاه تاریخی

در گذشته های دور مدافعین با پناه گرفتن در حصار شهرها مزیت آشکاری نسبت به مهاجمین کسب می کردند. نیروی مهاجم نمی توانست به صورت عادی مدافعین را به بیرون از حصارهای شهرها و قلعه ها کشانده و نابود کند. فرمانده مهاجمین مجبور بود تا با شرایط وخیمی ،مانند کمبود آذوقه و علوفه، شهر را محاصره کند و سعی کند تا با وسایل ابتدایی ،مثل منجنیق و دژکوب، حصارهای شهر را تخریب کند تا سربازانش بتوانند وارد شهر شده و دشمن را سرکوب کنند. استفاده از دیوار می توانست مزیتهای معمول یک سپاه حرفه ای ،مانند سواره نظام ماهر یا پیاده نظام کارکشته، را بی اثر سازد و مدافعین در عمل می توانستند در حمایت دیوارها و برج و باروی شهرشان با نفراتی اندک جلوی نیروهای بسیار بزرگتر از خود را سدکنند.

از دیگر سو، طولانی شدن محاصره سبب می شد تا سربازان مهاجم روحیه خود را از دست بدهند، فرار از خدمت و شورش در بین مهاجمین افزایش می یافت و کمبودها روز به روز فرمانده نیروی مهاجم را بیشتر در منگنه قرار می داد. مدافعین می توانستند با تیرباران واستفاده از سنگ یا مواد مذاب تلفات سنگینی به مهاجمین وارد کنند درحالیکه دیوارها و برجهای بلند باروی شهر آنها را درامان نگه می داشت. در آن دوران، تنها راه مناسب و سریع برای فتح یک دژ داشتن همدستی در میان مدافعین بود تا با خیانت به همقطارانش دروازه دژ را بر روی نیروی مهاجم بگشاید.

وارد شدن سلاح آتشین به معادلات نظامی وضع را برای مهاجمین بدتر از پیش کرد. توپهای اولیه قدرت تخریبی اندکی داشتند و به سختی می توانستند دیوارهای قلعه ها را در هم بکوبند. توپهایی که برای تخریب دیوارهای قلعه ها بکار می رفتند سنگین بودند و جابجاکردن آنها سرعت جابجایی یک سپاه را به صورت معنی داری کاهش می داد. از طرف دیگر، مدافعین با نصب کردن توپهایشان در بالای دیوار قلعه یا شهر می توانستند ناحیه وسیعی را پوشش دهند و جلوی تحرک هر نیروی مهاجمی را بگیرند. توپهای اولیه آن قدر دقت نداشتند که مهاجمین بتوانند با خیال راحت و از فاصله دور توپهای نصب شده در بالای دیوار قلعه ها را هدف قراردهند.

مدافعین پناه گرفته در قلعه ،به دلیل داشتن جایگاه بالاتر، از برتری قابل ملاحظه ای نسبت به مهاجمین برخوردار بودند. مهاجمین ناچار بودند تا توپخانه خود را در زیر آتش توپخانه دشمن به جلو آورند تا بتوانند آتش توپخانه دشمن راسرکوب کنند. این امر خود سبب می شد تا مدافعین بتوانند تلفات زیادی را بر حریف واردکنند.

مشکلات ناشی از ورود باروت به جنگها سبب شد تا ارتش های مدرن به فکر چاره ای عملی برآیند. یکی از راه های مقابله با دژها و استحکامات دشمن این بود تا افرادی در زیر استحکامات دشمن تونل حفر کنند و با کارگذاشتن مواد منفجره آن را منفجر کنند. این افراد در ارتش فرانسه نقب زن یا Sapper نام گرفتند. استفاده از این تکنیک به ویژه در جنگهای داخلی آمریکا در قرن نوزدهم بکارگرفته شد.

[img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_511px-1970-Legion-sapeur.jpg[/img]
سپر جمعی لژیون خارجی فرانسه

اما حفر تونل همیشه هم موفقیت آمیز نبود و عوامل جانبی ،مانند جنس خاک محل، در آن تأثیر داشت. راه دیگر این بود که کانالهایی حفر شود که از میان آنها به سمت استحکامات مدافعین پیشروی کرد. با توسعه فنون حفاری، نقب زنها این کانالها را با زاویه ای می ساختند که آتش توپخانه دشمن بر آن کارگر نباشد. آنها از یک مسیر زیگ زاگ برای رسیدن به دیوارهای قلعه استفاده می کردند. با پیشروی کانال به سمت دیوار قلعه یا شهر، نقب زنها در کانال موضعی می ساختند که توپهای نیروی مهاجم می توانست از آن موضع توپخانه دشمن را بر روی دیوارهای قلعه هدف قراردهد. مهاجمین توپهایشان را از طریق کانال به این مواضع برده و دیوارهای قلعه را زیر آتش می گرفتند.

[img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/saps.jpg[/img]
مسیر زیگ زاگ کانالها به سمت استحکامات دشمن

ارتشهای مدرن ،به تدریج، برای انجام وظایفی مانند حفر کانال، ساخت سنگر، جانپناه، پل و... به تشکیل واحدهای ثابتی از نقب زنها پرداختند. وظیفه این واحدها در اصل دورزدن، خراب کردن یا غلبه بر استحکامات دشمن و هموار کردن راه نفوذ نیروی خودی بود. این نقب زنها در زمان صلح به ساخت و تعمیر سربازخانه ها، تعمیر گاری ها، کندن خندق به دور شهرها و قلعه ها، مرمت جاده ها و پلها یا دیگر کارهای عمرانی می پرداختند. با گسترش نقب زنها در ارتشهای اروپایی برای آنها نامهای اختصاصی نیز ساخته شد. در ارتش آمریکا از کلمه مهندس-رزمی، در آلمان از کلمه پیشگام-جاده صاف کن و در فرانسه و لهستان از کلمه نقب زن برای اشاره به این افراد یا واحدها استفاده می شد. امروزه در اغلب ارتشهای جهان این واحدها را با نام مهندسی-رزمی می شناسند.

مهندسی-رزمی؛ وظایف و ابزار

یک نقب زن باید بتواند مجموعه گوناگونی از وظایف را در شرایط رزمی و زیر آتش مستقیم دشمن انجام دهد. ساخت و نصب پل، ایجاد یا خنثی کردن میادین مین، تخریب یا بازسازی موانع ایذایی، ساختمانها، جاده ها، تأسیسات فرودگاهی، ایجاد تسهیلات برای نیروی خودی و بوجود آوردن تهدید برای نیروی دشمن از جمله وظایف اصلی یک نقب زن می باشند.

وظایف یک مهندس رزمی در ارتشهای مدرن عبارت است از:

• تحرک
از میان بردن موانع
عبور از خندق و کانالها
بازکردن راه برای واحدهای زرهی
ساختن جاده و پل
پاکسازی میادین مین

• تخریب
کاشتن مین
خنثی سازی انواع بمبها،تله های انفجاری و بمبهای کنارجاده ای

• دفاع
ساخت مواضع دفاعی و استحکامات
ساخت سنگرهای دیده بانی و پستهای مراقبت ونگهبانی
نصب سیم خاردار و فنس
دفاع در برابر جنگ افزارهای کشتار جمعی

• ضدتحرک
کاشت مین
ایجاد خندق و کانال
تخریب پلها و ایجاد راه بندان در جاده ها در هنگام عقب نشینی نیروی خودی

• تهاجمی
بازنگاه داشتن راه ها در زمان عملیات نیروی خودی
تخریب ساختمان ها، سنگرها وانبارهای دشمن

در ارتشهای امروزی یک نقب زن یا مهندس رزمی به تجهیزات پیشرفته ای مجهز شده است. دیگر دوران استفاده از بیل و کلنگ سرکج به سر آمده و تانکهای مجهز به بیل مکانیکی، دریلهای بادی، زرهپوشهای ویژه ضدمین یا مین گذار، پلهای آماده فلزی یا پلاستیکی و زرهپوشهای جرثقیل دار کار تیمهای مهندسی-رزمی را ساده تر کرده اند.

تجهیزاتی که واحدهای مهندسی-رزمی امروزی از آن استفاده می کنند عبارتند از:

• نفربرهای ویژه حمل ابزار و نفرات واحد مهندسی-رزمی
• تانکهای مجهز به بیل مکانیکی، جرثقیل و...
• لودر، بولدوزر، تراکتور و...
• مین کوب و دیگر ادوات مقابله با میدان مین
• اژدر بنگالی(وسیله ای که با انفجار خود سبب قطع سیمهای خاردار می شود.)
• رباتهای هدایت شونده و باهوش
• پلهای متحرک، تانکهای پل گذار، پلهای لاستیکی و...
• انواع ابزار دستی مانند چکش های برقی یا بادی و...

[img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_Bangalore-torpedo-batey-haosef.jpg[/img]
اژدر بنگالی

[img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_800px-Armored_bulldozer_DSC00856.jpg[/img]
بولدوزرهای زرهی نیروی زمینی فرانسه

[img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_754px-IED_detonator.jpg[/img]
ربات مین یاب ارتش آمریکا در عراق

[img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_800px-French_army_EFA_DSC00859.jpg[/img]
کرجی متعلق به ارتش فرانسه. با بستن چند دستگاه از این شناورها در کنار هم می توان یک پل شناور موقتی درست کرد.

[img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_D9-us_pic28m.jpg[/img]
بولدزرهای زرهپوش ارتش اسرائیل

[img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_635px-AVRE-Bobbin.jpg[/img]
غلطک نصب شده بر روی شاسی تانک چرچیل جهت ایجاد جاده در شنهای نرم.

نقش نقب زن در ارتشها و نبردهای جدید

آمریکا
در ارتش آمریکا نقب زن یک مهندس رزمی است که در خط اول جبهه فعالیت می کند و در تمامی انواع جنگ حضور دارد. در نیروی زمینی این کشور 3 نشانه مهارت در بالای بازوی چپ نصب می شود. 1- نشان نیروی مخصوص2- نشان رنجر 3- نشان نقب زن.
سرباز نیروی زمینی آمریکا باید برای گرفتن نشان نقب زن یک دوره عالی نقب زنی 28 روزه را در مدرسه مهندسی نیروی زمینی در پایگاه نظامی لئونارد ،واقع در ایالت میسوری، طی کند. این دوره دارای دو مرحله14 روزه است:
کمکهای اولیه، ناوبری، تخریب، عملیات هوا-آب، کوهنوردی، کارگذاری انواع مین مواد آموزشی مرحله اول دوره آموزشی نقب زنی هستند.

[img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/SapperWoodSubduedTab.jpg[/img]
نشان سپر در نیروی زمینی آمریکا

فنون اولیه نگهبانی ومانور رزمی، عملیات شهری، رخنه، سازماندهی نگهبانان، جابجایی، شناسایی، تاکتیکهای حمله-کمین مواد آموزشی مرحله دوم آموزش نقب زنی در نیروی زمینی آمریکا می باشند.
تفنگداران دریایی آمریکا نیز افراد نقب زن مخصوص به خود را دارند. یک مهندس رزمی در سپاه تفنگداران دریایی مواردی مانند تخریب، ساخت سازه های موقت چوبی، بتن ریزی، مین یابی، ساخت انواع جان پناه و طراحی میدان موانع را فرامی گیرد. یک جوخه مهندسی-رزمی سپاه تفنگداران دریایی قدرت آتشی برابر با یک جوخه پیاده عادی دارد و از سلاح های عادی رزمی برای جنگ با نیروهای دشمن استفاده می کند.

ژاپن و آلمان؛ جنگ جهانی دوم
استفاده از نقب زن تنها به ارتشهای اروپایی محدود نمی شود. در طی جنگ جهانی دوم ژاپنی ها برای مقاومت در برابر نیرهای مهاجم آمریکایی به صورت گسترده ای از تونلها استفاده کردند. آنها برای دفاع از جزیره ایوجیما شبکه ای از تونلها به طول 11 مایل ساخته بودند. این شبکه دارای صدها اتاق (به وسعت مجموعا 11000 فوت مربع) و بیش از 1800 آشیانه مسلسل، توپ و خمپاره بود.
نمونه دیگر از عملیات مهندسی-رزمی ساخت دیوار دفاعی آتلانتیک در سواحل شمالی اروپا به دستور هیتلر بود. این دیوار به پیشنهاد مارشال رومل ساخته شد ولی به دلیل اهمال در هنگام ساخته شدن و عملیات اطلاعاتی گسترده متفقین این دیوار دفاعی نتوانست جلوی پیاده شدن متفقین در نرماندی را بگیرد.

[img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_atlantivwall01.jpg[/img]
نمای برش خورده از استحکامات دیوار آتلانتیک

[img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/tunnel-entrance.jpg[/img]
ورودی تونل ژاپنی ها در جزیره ایوجیما

مصر؛ جنگ یوم کیپور
عملیات عبور سربازان مصری از کانال سوئز در جنگ 1973 اعراب-اسرائیل را می توان بزرگترین موفقیت نظامی در اثر تلاش واحدهای مهندسی-رزمی به شمار آورد. پس از اشغال صحرای سینا به وسیله اسرائیل در جنگ 6 روزه، این کشور شروع به ساختن استحکاماتی در ساحل شرقی کانال سوئز کرد که به بعدها به خط بارلو معروف شد. در این استحکامات تعداد زیادی مواضع توپخانه و تانک ساخته شده بود و یک خاکریز بلند 20 متری ،که در کنار کانال سوئز ایجاد شده بود، این مواضع را از دید حریف دور نگه می داشت. مخازن بزرگی از مایع مشتعل شونده در کنار خاکریز کارگذاشته شده بود تا با ریختن این مواد بر روی سطح آب تمامی کانال سوئز به دیواری از آتش تبدیل شود. اسرائیل خط بارلو را غیرقابل نفوذ می دانست و تبلیغات گسترده ای را در حول و حوش آن به راه انداخته بود تا مصر را از هر گونه عملیات نظامی برای بازپس گیری صحرای سینا منصرف کند.
در شب قبل از عملیات، تعدادی از کماندوهای نیروی زمینی مصر به همراه افرادی از واحد مهندسی-رزمی به صورت مخفیانه از کانال عبور کردند و لوله هایی که مواد اشتعال زا را به سمت کانال هدایت می کردند بستند. در ساعت 14:30 روز ششم اکتبر 1973 حمله هوایی و آتش سنگین توپخانه مصر نیروهای اسرائیل را در شرق کانال در هم کوبید. همزمان با آتش توپخانه اولین دسته از نیروی عمل کننده با استفاده از قایقهای لاستیکی از عرض کانال عبور کردند و با استفاده از نردبانهای طنابی از دیواره خاکریز شرق کانال بالا رفتند. در ساعت 17:30 پنج لشکر پیاده به ساحل شرقی کانال رسیده بودند.
همزمان با عبور سربازان، افراد واحد مهندسی دست به کار شدند و شروع به تخریب خاکریز کنار کانال کردند تا بتوانند پلهای خود را برای عبور تانکها نصب کنند. در ساعت 18:30 یک معبر باز شد که ارتش مصر با استفاده از آن می توانست تانکهایش را با کرجی به ساحل مقابل ببرد. دو ساعت بعد اولین پل سنگین بر روی کانال نصب شد و تا ساعت 22:30 واحد مهندسی ارتش مصر توانسته بود 7 پل سنگین را برای عبور واحدهای زرهی و مکانیزه به سوی صحرای سینا عملیاتی کند. مصری ها برای از بین بردن کانال از پمپهای آب قدرتمندی استفاده می کردند که می توانست با فشار آب دیواره خاکریز اسرائیلی ها را بشوید. تا این ساعت واحدهای مهندسی-رزمی ارتش مصر توانسته بودند:
1- با استفاده از پمپهای آب 90هزار متر مکعب خاک را جابجا کنند.
2- هشت پل سنگین و 4 پل سبک را بر روی کانال نصب کرده و عملیاتی کنند.
3- 31 کرجی حمل وسایل و ادوات زرهی را عملیاتی کرده و بکارگیرند.

[img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_y1p0h6JJO0rVve1qsPVTGvvL8f4KuYedt1KyVgc_9OSmLaiHNrQ18jX8bDBMyKKP1wQeJhHzqZp-kE.jpg[/img]
یکی از پلهای شناور ارتش مصر بر روی کانال سوئز

[img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_777px-Yom_Kippur_War_1%5B1%5D.jpg[/img]
موانع ضد تانک ارتش اسرائیل در صحرای سینا

از این ساعت بود که هجوم اصلی واحدهای زرهی مصر به شرق کانال آغاز شد. در ساعت 8 صبح هفتم اکتبر ،و در عرض تنها 18 ساعت،100000 سرباز مصری از عرض کانال عبورکرده بودند. 4500 نفر از این افراد به وسیله کرجی ها و 61000 نفر از طریق پلهای برپا شده به وسیله واحدهای مهندسی-رزمی وارد منطقه عملیاتی شدند. به علاوه 1000 دستگاه تانک و 12650 دستگاه خودرو به وسیله این پلها یا کرجی ها به شرق کانال برده شدند. تلفات این نیروی عظیم تنها 20 دستگاه تانک و 280کشته بود در حالیکه اسرائیل تا همین زمان 300 دستگاه تانک از دست داد و 3 تیپ زرهی و یک تیپ پیاده ارتش اسرائیل کاملا در هم شکستند. واحدهای مهندسی-رزمی ارتش مصر خط بارلو را به همراه مدافعینش به سطل خاکروبه سرازیرکرد.

جنگ ویتنام
اما به کارگیری نقب زن تنها به ارتشهای درجه یک محدود نمی شود در ارتش آمریکا از نقب زنهای ویت کونگ به عنوان بهترین کماندوهایی ،که تا به حال با سربازان آمریکایی درگیر شده اند، یاد می شود. در طی جنگ ویتنام هزاران متخصص حفر تونل توسط ویت کونگها و ارتش منظم ویتنام شمالی در واحدهای مستقل بکارگرفته شدند. این واحدهای کوچک 3-5 نفره با نفوذ به منطقه تحت نفوذ آمریکایی ها خسارات زیادی را به آنها و متحدانشان وارد کردند.

[img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_Vcnvatunnelcomplex.jpg[/img]
شمایی از شبکه تونلها که توسط ویت کونگها بکارگرفته می شد.

جنگ ایران وعراق
واحدهای مهندسی-رزمی در جنگ ایران و عراق هم نقش حساسی بازی کردند. پس از فروکش کردن حملات ارتش سردار قادسیه و فرورفتن نیروی زمینی عراق در لاک دفاعی، واحدهای مهندسی-رزمی ارتش عراق با ساختن میدانهای موانع و مین و ایجاد عوارض مصنوعی در طول جبهه ها سعی کردند جلوی پیشرفتهای نظامی ایران را سدکنند. در مقابل، واحدهای مهندسی-رزمی رزمندگان ایرانی ،به ویژه ارتش که در ابتدای جنگ دارای دانش فنی لازم بود، تلاش گسترده ای برای خنثی کردن فعالیتهای دفاعی ارتش دشمن انجام دادند. در نتیجه همین زحمات بود که پس از سازماندهی مجدد ارتش و محکم شدن سازمان سپاه پاسداران، این دو نیرو توانستند ابتکار عمل را در جبهه ها در دست بگیرند و با اجرای چند عملیات موفق ارتش عراق را از بیشتر نقاط خاک میهن به عقب برانند.
واحد مهندسی-رزمی قرارگاه کربلا در عملیات فتح المبین 11 پل موقت بر روی کرخه نصب کرد و همین واحد در عملیات بیت المقدس 5 پل را بر روی رودکارون نصب کرد. پلهای نصب شده در این عملیات ها از نوع پی.ام.پی بودند که توسط عراقی ها نیز بکارگرفته می شد. در ابتدای جنگ ارتش عراق برای محاصره آبادان در منطقه مارد از این گونه پلها استفاده کرده بود. پس از اینکه روسها ،قبل از آغاز عملیات بیت المقدس، از ورود یکی از این پلها به ایران جلوگیری کردند قرارگاه خاتم الانبیا به ساخت این پلها در داخل کشور همت گماشت و ایران توانست این پلها را به صورت بومی بسازد.
نمونه دیگر از عملیات مهندسی-رزمی در عملیات فتح المبین جلوه کرد. در این تهاجم نقبی به طول 400 متر از زیرمیدان مین عراقی ها زده شد تا رزمندگان ایرانی بتوانند با استفاده از آن به پشت مواضع دشمن نفوذ کنند.
با طولانی تر شدن جنگ جان برکفان جهاد سازندگی در زمینه ساخت جانپناه، جاده و پل نقش پررنگی را بازی کردند و عملیات تخریبی برعهده نیروهای تخریب چی گذاشته شد. به نوعی می توان گفت که وظایف واحدهای مهندسی-رزمی ارتشهای غربی در جنگ ایران و عراق بین این دو نیرو تقسیم شد. به علاوه، بسیاری از ساخت و سازها در خط مقدم و عقبه جبهه به وسیله نیروهای داوطلب مردمی به انجام رسیدند.جنگ بین واحدهای مهندسی-رزمی دو طرف تا آخرین روزهای جنگ ادامه داشت.

[img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_FD001718.jpg[/img]
سربازان عراقی در کنار یک پل شناور که در روزهای آغازین جنگ برای یورش به خرمشهر بر روی اروند رود نصب شده بود.

حماس؛ جنگ بیست و دو روزه
آخرین نمونه از عملیات موفق نقب زنی در جنگ بیست و دوروزه اسرائیل-حماس دیده می شود. در این جنگ، نیروهای حماس ،که از همه طرف در محاصره قرارداشتند، برای تجدید قوا و بازکردن مسیر تدارکاتی خود تعداد زیادی تونل در زیر مرز مصر زده بودند و نیازهای لجستیکی خود را از طریق این تونلها برطرف می کردند. اسرائیل در طی عملیات نظامی خود سعی زیادی کرد تا این تونلها را به وسیله بمباران هوایی مسدود کند ولی در نهایت موفق نشد و تعداد زیادی از این تونلها تا انتهای درگیریهای نظامی همچنان باز ماندند.

[img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_081008-tunnel-hmed-344p_hmedium.jpg[/img]
یکی از رزمندگان حماس در بالای تونل کنده شده در زیر رفح

سخن آخر

در قرن بیست و یکم وظایف واحدهای مهندسی-رزمی به میدانهای رزم محدود نمی شود و این واحدها در هنگام روی دادن مصایب طبیعی مانند زلزله و سیل به کمک غیرنظامیان می شتابند و با استفاده از تجربیات وامکاناتشان سعی می کنند تا خسارات وارد شده به غیرنظامیان را به حداقل برسانند. متخصصان مهندسی-رزمی فراتر از میادین رزم را نشانه گرفته اند.

[img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_800px-Engineers_Pakistan.jpg[/img]
واحد رزمی-مهندسی ارتش لهستان در هنگام کمک به زلزله زدگان پاکستان

نویسنده:رضاکیانی موحد
منبع:ماهنامه جنگ افزار

[armani 2,666]

سلام رضا جان
دستت درد نکنه . اولین تصویری که موقع دیدن مطلبت پیش چشمم اومد مربوط بود به بازی قلعه که اگر نسخه فارسی اونو دیده باشی مرتب کلمه نقب زن رو میشنوی.

در جنگ تحمیلی هم از این واحد استفاده شد. در اماده سازی برای عملیات فاو از واحد نقب زن متعلق به تیپ الغدیر استفاده شد که الحق علیرغم سن بالا سرعت بسیار زیادی در حفر کانالها داشتند. یه واحد دیگه هم از شهر دزفول بود که در این رابطه کارها و طرحهای زیادی در مهندسی رزمی از خود به یادگار گذاشتند.

( واحد یزد به علت کار زیاد در قناتها و اشنایی با انواع خاکها از تبحر بسیار بالایی برخوردار بودند )

[RezaKiani 1,911]

با تشکر از توضیحات شما لازم به ذکر تونلی که در تاپیک ذکر شده توسط مغنی های یزدی کنده شد.

[UDT88 5]

[quote]

نقب زن -مغنی
[/quote]

باتشکر از مطلبتون
فکر کنم کلمه مقنی صحیحتر است که از کلمه قنات گرفته شده است

[RezaKiani 1,911]

راستش من توی اصل مقاله از مقنی با قاف استفاده کردم ولی نمی دونم چرا موقعی که داشتم تاپیک رو آماده می کردم یه چیزی رفت توی جلدم تا قاف رو به جاش غین بذارم. فکر کنم در کل حق با شما باشه و مقنی صحیح باشه. لعنت خدا بر شیطون