پیشبینی رویارویی امریکا با صدام در گفتگوی رئیس جمهور و فرمانده سپاه

[babak81 2]

اشاره: پس از آنکه خبرگزاری فارس در هفته دفاع مقدس اقدام به انتشار متن گفتگوهای دو نفره آیت الله خامنه ای و سردار محسن رضایی 17 روز پس از پذیرش قطعنامه 598 نمود، از آقای مجید مختاری - از راویان جنگ - که در جلسه یادشده حضور داشته و متن صورتجلسه - که پس از 20 سال در خبرگزاری فارس منتشر گردید - به قلم ایشان گزارش شده است، خواستیم تا شرحی در این باره بنویسد و کاربران ارجمند پایگاه اینترنتی دکتر محسن رضایی را در جریان زمینه های تاریخی و شرایط محیط این گفتگوهای دو نفره قرار دهند. ضمن تشکر از آقای مجید مختاری، متن یادداشت ایشان که در تاریخ 27/7/1387 نوشته شده، تقدیم شما کاربران ارجمند می شود. با تشکر – سردبیر سایت

مجید مختاری: در فاصله عملیات والفجر 10 (آزادسازی حلبچه) که در اواخر سال 1366 انجام شد تا پذیرش قطعنامه 598 از سوی ایران، تحولات بسیاری در صحنه جنگ ایران و عراق رخ داد که به جرأت می توان گفت از تمامی تحولات دوران جنگ عظیم تر، مهم تر و حساس تر است.

تحولات این دوره نقش تعیین کننده ای در پایان جنگ و به دست آمدن موفقیت های ایران در این مقطع تاریخی دارد. سپاه پاسداران تا پایان سال 1365، تلاش اصلی و استراتژی عملیاتی خود را در منطقه جنوب کشور اجرا می کرد. و توانسته بود از این تلاش ها - که در عملیات والفجر 8 و کربلای 5 به ثمر رسید – تصویب قطعنامه 598 توسط شورای امنیت سازمان ملل را به دست آورد. در واقع اصلی ترین دلیل تصویب قطعنامه 598، پیروزی های ایران در این دو عملیات بود.

پس از دو عملیات ذکر شده، برادر محسن (رضایی) به قرارگاه های سپاه دستور داد که سایر مناطق در محور جنوب مورد بررسی قرار گرفته و طرح ریزی های لازم برای عملیات آینده صورت پذیرد. پس از جلسات متعدد در این زمینه، فرماندهان سپاه به این نتیجه رسیدند که با توجه به حضور گسترده ارتش عراق در جنوب و بسته بودن مناطق عملیاتی، امکان موفقیت در مناطق عملیاتی جنوب به شدت کاهش یافته و به حداقل رسیده است.

به همین دلیل باید برای عملیات گسترده بعدی برنامه ریزی های لازم صورت می گرفت. از سوی دیگر سپاه پاسداران از اواسط سال 1364، سرمایه گذاری ویژه ای را در مناطق شمال غربی کشور به منظور بهره گیری از توان کردهای مخالف صدام آغاز کرده بود و این سرمایه گذاری می توانست موجبات موفقیت عملیات در این مناطق را فراهم آورد.
برادر محسن (رضایی) با اهداف زیر، انجام عملیات در منطق شمال غربی کشور را در دستور کار قرار داد:

1- کشاندن ارتش عراق از جنوب به غرب و باز شدن محورها و روزنه های عملیاتی در جنوب.
2- عملیات در شمال شرقی عراق به منظور؛
الف) تصرف مناطق استراتژیک عراق در این منطقه؛ مانند سد دربندی خان، سد بوکان؟؟، حلبچه و ... .
ب) ضربه به ارتش عراق و اندهم یگان های عملیاتی آن.
ج) درگیر ساختن عمیق تر و گسترده تر کردهای عراقی با صدام و حزب بعث.

تدبیر فوق با اجرای دو عملیا ت موفق بیت المقدس 2 و والفجر 10 در اواخر سال 1366 به نتیجه رسید و ارتش عراق متحمل خسارات سنگینی در این دو منطقه شد.

در این بین ارتش عراق توانست با بمباران شیمیایی این مناطق، شهر حلبچه و مردم عراق در استفاده از نیرو صرفه جویی کرده و نیورهای خود را در منطقه جنوب حفظ کند. از سوی دیگر، سپاه پاسداران که عملیاتی را در منطقه فاو طرح ریزی کرده بود، مترصد اعزام بخشی از نیروهای ارتش عراق به شمال شرقی این کشور بود تا با استفاده از این فرصت، عملیات جدیدی را در منطقه جنوب آغاز کند و محور عملیاتی فاو را به سمت بصره و ام القصر گسترش دهد.

این اقدام سپاه پاسداران متأسفانه با حضور نیروی دریایی امریکا در شمال خلیج فارس و ، حرکت ارتش ارتش عراق در فاو، انجام نشد و ارتش عراق توانست از کمک های اطلاعاتی ارتشعراق حداکثر بهره را برده و در اواخر فروردین 1367 به فاو حمله کند. این عملیات که همزمان با حمله ناوگان امریکا به سکوهای نفتی ایران در خلیج فارس بود، نقطه شروع اقدامات عملیاتی ارتش عراق در ماه های پایانی جنگ بود.

در این فاصله، ارتش عراق به مناطق شلمچه و هور نیز حمله کرد و نیروهای ایران مجبور به عقب نشینی از این مناطق شدند.
سپاه پاسداران به منظور حفظ منطقه جنوب، نیروهای خود را از منطقه حلبچه نیز وارد منطقه جنوب کرد و عملیات بیت المقدس 7 را در منطقه شلمچه انجام داد. هر چند این عملیات قرین موفقیت بود و نیروهای سپاه توانستند تا کانال ماهیگیری پیشروی کرده و منطقه شلمچه را آزاد کنند، اما یگان های عملیاتی سپاه به دلیل کمبود نیرو نتوانستند در این مناطق بمانند و مجدداً به خطوط دفاعی قبلی خود بازگشتند.

در این فاصله، نظام بین الملل تحریم های گسترده اقتصادی، سیاسی و نظامی را علیه ایران به اجرا گذاشت و ارتش امریکا با حمله به هواپیمای مسافربری ایران نشان داد که برای کمک به ارتش عراق و صدام آماده هرگونه اقدامی است. ارتش عراق نیز با بمباران های شیمیایی مناطق عملیاتی و شهرهای مرزی ایران، استفاده از سلاح های غیرمتعارف در جنگ را عادی کرده بود و در اقدامی ناباورانه، مسئولان ایرانی را تهدید به استفاده از سلاح های شیمیایی در شهرهای بزرگ ایران کرده بود.

با توجه به تحولات فوق، ایران قطعنامه 598 را پذیرفت؛ قطعنامه ای که در اوج موفقیت های ایران (پس از والفجر 8 و کربلای 5) به تصویب رسیده بود و بخش قابل توجهی از خواسته های ایران در ان لحاظ شده بود. در این زمان، عراق که احساس می کرد برتری نظامی را در جبهه ها دارا است، نمی خواست به این قطعنامه تن دهد. از این رو اقدام به طرح ریزی و اجرای عملیات هایی در غرب – با کمک منافقین – و در جنوب – با استفاده از نیروهای ارتش و گارد ریاست جمهوری عراق – نمود.

این دو عملیات با حضور نیروهای سپاه در محور غرب و جنوب به شکست انجامید و سپاه موفق شد از سقوط شهرهای خرمشهر و آبادان در جنوب و کرمانشاه و اسلام آباد در غرب جلوگیری کند.

ارتش عراق که قطعنامه 598 را به زیان خود ارزیابی می کرد، پس از شکست های سنگین در دو عملیات غرب و جنوب، اقدام به بمباران گسترده مراکز اقتصادی و نظامی ایران کرد.

برادر محسن (رضایی) فرمانده سپاه با مشاهده این وضعیت به قرارگاه کربلا به فرماندهی برادر غلامپور دستور داد تا طرح عملیاتی جدیدی را در منطقه کوشک – طلائیه تهیه کند.

برادر محسن (رضایی) به یگان های عملیاتی نیز دستور دادند تا آماده انجام عملیات در این منطقه شوند. این آمادگی از سوی فرمانده سپاه به آیت الله هاشمی رفسنجانی و آیت الله خامنه ای اعلام شد. حضرت امام به محض اطلاع از این آمادگی به حاج احمدآقا فرمودند که سپاه آمادگی خود را حفظ کند ولی از انجام عملیات خودداری نماید. ایشان طی پیامی که از طریق آیت الله خامنه ای (ریاست جمهوری وقت ایران) به اطلاع فرمانده کل سپاه رساندند، فرمودند که پذیرش قطعنامه 598 ، تاکتیکی نیست.

سند حاضر (که شرح گفتگوی آیت الله خامنه ای و برادر محسن رضایی چند روز بعد از پذیرش قطعنامه است)، با چنین مقدمه ای قابل تبیین است. و نشان می دهد که سپاه پاسداران در پایان جنگ با درهم شکستن حملات ارتش عراق و منافقین، در آمادگی برای انجام عملیاتی گسترده بوده است.

از دیگر نکات قابل استنباط از این سند، می توان به نکات زیر اشاره کرد:

1- امام خمینی (ره) در تصمیم خود مبنی بر پذیرش قطعنامه 598، جدی بودند و علیرغم آمادگی سپاه برای انجام عملیات، حاضر نشدند از قول و نظر خود عدول کنند.

2- امام با تصمیم خود موفقیت دیگری را به موفقیت های ایران اضافه کردند و نشان دادند اگرچه جمهوری اسلامی به مطلوب نهایی خود در جنگ (یعنی سرنگونی صدام و تغییر رژیم بعثی عراق) نرسید اما به موفقیتی کمتر از حد مطلوب قانع شد؛ موضوعی که در عرصه سیاست باید مورد توجه کلیه کارگزاران نظام باشد و درس آموز این نکته است که نباید شرایط واقعی را فدای شرایط مطلوب کرد. در عالم سیاست و در شرایط اضطراری، گاه مسئولان مجبور به انتخاب گزینه خوب در مقابل گرینه خوب تر یا انتخاب گزینه بد در مقابل گزینه بدتر می شوند. باید شجاعت پذیرش چنین موقعیت هایی را دارا بود.

3- پیشبینی های صورت گرفته در تحلیل مقام معظم رهبری و برادر محسن رضایی در سال 1367 (مبنی بر رویارویی قریب الوقوع عراق و امریکا)، به میزان قابل توجهی به وقوع پیوست و این نشان دهنده تحلیل های واقع بینانه مسئولان نظام نسبت به تحولات منطقه ای و جهانی است. ایشان در قسمتی از این گفتگو فرمودند: «من احتمال می دهم که صدام سر کار نماند. احتمالش هست که او را بردارند، اما روس ها می خواهند او را نگه دارند». و برادر محسن رضایی تأکید می کند که «امریکایی ها دیگر صدام را نمی خواهند». و چیزی نگذشت که در جریان مله عراق به کویت شاهد رویارویی نظامی امریکا با رژیم صدام بودیم.

4- وحدت و همدلی مسئولان نظام با یکدیگر تأثیر به سزایی در حل مسائل و مشکلات کشور داشته و دارد. ضرورت وحدت یکی از نکاتی است که از این سند مستفاد می شود. علیرغم اینکه جانشینی فرماندهی کل قوا در ماههای پایانی جنگ بر عهده آیت الله هاشمی رفسنجانی بود، حضرت آیت الله خامنه ای در مقام ریاست جمهوری ضمن حضور در صحنه های جنگ، به حل مسائل نظامیمی پرداختند. چنین اتحادو اتفاقی در تاریخ ایران کم نظیر است.

5- مسئولان و فرماندهان عالی جنگ، همگام با رزمندگان در خطرناک ترین صحنه های جنگ حاضر بودند و از نزدیک و بر اساس واقعیت های صحنه های نبرد به تصمیم گیری می پرداختند. حضور حضرت آیت الله خامنه ای در اوج بمباران های نیروی هوایی ارتش عراق در جبهه های جنوب، گوهی بر این واقعیت است.
[url=http://www.rezaee.ir/]منبع[/url]