تاپیک جامع موشك ضد تشعشع agm-88 هارم (harm) تاپیک جامع موشك ضد تشعشع AGM-88 هارم (HARM)

[Pooyan 1]

HTS(Harm Targeting System) سیستمی برای پیدا کردن رادارهای زمینی دشمن و شلیک به آنها به وسیله موشک HARM(High Speed Anti Radiation Missile) است.HTS از یک دریافت کننده غیر فعال تشکیل شده که انتشار امواج رادار را شناسایی می کند و این اطلاعات را به صورت دیجیتالی روی صفحه نمایشگر نشان می دهد. هنگامی که انرژی رادار به آنتن HTS برخورد کند توسط یک کامپیوتر پردازش شده که زاویه و برد رادار را تعیین می کند. این سیستم قادر است انواع رادارها مانند SA-3,SA-6 وغیره را شناسایی کند.
سپس خلبان می تواند روی این رادارها که روی صفحه نمایشگر به نمایش درآمده قفل کرده و موشک HARM را شلیک کند.

سیستمHTS-HARM خیلی شبیه رادارهای هوا به هوا AMRAAM است. در هر دو سیستم خلبان اهداف رو روی نمایشگر شناسایی کرده روی آنها قفل کرده و شلیک می کند. ولی فرقهای نیز وجود دارد. رادار هوا به هوا احتمال زیادی برای شناسایی تمام اهداف در برد خودش دارد.ولی در مورد HTS سیستم فعالی مانند رادار وجود ندارد. به عبارت دیگر شما برای پیدا کردن اهداف هیچ انرژی به بیرون نمی فرستید (برخلاف رادار) بلکه از روی انتشار انرژی رادار های زمینی به وجود آنها پی می برید. البته این سیستم نقصی هم دارد به اینصورت که اگر رادار زمینی را خاموش کنند دیگر HTS آن رادار را شناسای نمی کند.)البته رادار خاموش هم نمی تونه هواپیمای را شناسایی و منهدم کنه)
در صفحه نمایشگر هواپیما به دو صورت اهداف شناسای می شود اول به صورت از قبل برنامه ریزی شده. یعنی اطلاعات مربوط به وجود رادارهای زمینی در کامپیوتر هواپیما قرار داده شده باشد. دوم بصورت لحظه ای که در بالا توضیح داده شد. در هر حال نمایشگر هواپیما هر دو اطلاعات را نمایش می دهد. شلیک به دسته اول از اهداف شانس کمی برای منهدم کردن آن دارد.

موشک AGM- 88Harm می تواند پس از شلیک بدون دریافت اطلاعات از هواپیمای شلیک کننده به دنبال هدف برود. این موشک قابل شلیک از هواپیماهای F-4Gو F-16Cو F-18وEA-6b و... قابل پرتاب است.در طول جنگ ویتنام از این موشک بسیار استفاده شد.
مشخصات عمومی:
Name: AGM-88Harm
Type: Anti Radiation
Origin: USA
Weight: 796lbs
Range: 100nm
IOC: 1984
C:\Documents and Settings\Pooyan\My Documents\My Pictures\نحوه شناسایی پدافند راداری.JPG
C:\Documents and Settings\Pooyan\My Documents\My Pictures\صفحه نمایشگر خلبان.JPG
C:\Documents and Settings\Pooyan\My Documents\My Pictures\19990929-F-0000C-f-16.JPG

[saeed57 0]

با وارد صحنه شدن موشك آلارم ديگه موشك هارم اون جذابيت گذشته رو نداره . يكي از ضعفهايي كه موشك هارم داشت اين بود كه اگه مركز تشعشع غير فعال مي شد موشك هدف رو گم مي كرد . ولي موشك آلارم برا بر طرف كردن اين ضعف از يه حقه خيلي جالبي استفاده مي كنه . به اين معني كه اگه در حين حركت به سمت هدف يا قبل از اون رادار خاموش بشه موشك موتورش رو خاموش كرده و به وسيله يك چتر كوچك به صورت سقوط آزاد به سمت هدف شروع به پايين اومدن مي كنه در اين بين اگه رادار دوباره فعال بشه موشك چتر رو كنار گذاشته و با موتور روشن هدف رو در هم مي كوبه ولي اگه رادار روشن نشه طبق آخرين اطلاعاتي كه داشت آشيانه يابي كرده و به سمت هدف حركت مي كنه . فاصله زماني كه طول مي كشه كه موشك رادار رو با استفاده از اين سيستم بزنه اونقدر هست كه هواپيما وارد عمل شده و اهداف مورد نظر خو دش رو بزنه و از مهلكه بگريزه . نظرتون جالبتر از هارم نيست ؟به نظر من كه خيلي ناجوانمردانه است :twisted:

[Blaze 90]

موشک AGM-88 هارم (هارم مخفف موشک های پرسرعت ضد رادر{ضد تشعشع})

هارم یک موشک هوا به سطح مافوق صوت تاکتیکی است وطوری طراحی شده است. وظیفه موشک جستجو و نابودی سیستم های پدافندی اهداف دشمن است که مجهز به رادار هستند.این موشک میتواند کشف کند(پیدا کند)-حمله کند و اهداف دشمن را با کمترین خدمه برای هواپیما نابود کند.(منظورش این است که برای شلیک موشک و نابودی هدف احتیاج به خدمه زیادی نیست). اساس رهگیری بر این بنا شده که هر هدفی در زمین که علامت هایی از تشعشع راداری از خود بروز دهد مشخص شود و مورد اصابت قرار گیرد. موشک می تواند که هدف خود را در محیط از بین چندین هدف با وجود تشعشعات که از خود صادر میکنند پیدا کند.آنتن ثابت و سنسور جستجوگر که در نوک موشک قرار داده شد اند وظیفه رهگیری اهداف دشمن را دارند.موتورر موشک با سوخت جامد و بدون دود با قدرتی مضاعف پیش میرود! با بازنشسته شدن فانتوم های اف-4 و اف-16 های ( سی )
موشک هارم آی-جی-ام 88 را تنها اف-18 ها و EA-6B های نیروی دریایی توانایی و قابلیت حمل و به کارگیری آن را به خود داده اند.
موشک هارم 88 یک مدل ( بی ) هم دارد که در آن بخش سنسور جستجوگر و نرم افزار های تاکتیکی موشک بهتر شده همچنین بخش های الکترونیکی موشک هم تغییر داده شدند و یک حافظه قابل برنامه ریزی برای موشک طرحی شد تا عملکرد موشک بالا برود.
برای تولید کامل موشک هارم آی-جی-ام 88 ابتدا برسی های کامل توسط شوراهای مربوط انجام شد و موافقت شد که در مارس 1983 برای سیستم های دفاعی خریداری شود.نیروی هوایی ابتدا جنگنده فانتوم ( جی ) را به موشک هارم 88 مجهز کرد با این کار مرگ اوری و قدرت فانتوم اف-4 ( جی ) در جنگ های الکترونیک افزایش یافت! موشک هارم با رادار جنگنده واعلام خطر APR-47 فانتوم مچ شده بود و کار میکرد.
موشک ای-جی-ام 88 به طور کامل در نیروی هوایی عملیاتی شد وبه عنوان طرح مشترک در نیروی هوایی و نیروی دریایی به کار گرفته شد.هارم به طور پیوسته ارزش و عملکرد خود را علیه اهداف راداری ادامه میداد وثابت کرد.بیش از 80 موشک از جنگنده های نیروی دریایی و هواپیماهای مارین کروپز شلیک شد که اهدافشان را همه زده بودند.
موشک هارم آی-جی-ام 88 موشک تکامل یافته تسلیحات هوا به سطح ضد رادار موشک استندارد آی-جی-ام-78 و موشک شریک بود. اما موشک هارم از هردوی آنها دارای ویژگی و عملکرد بهتری بود. اگرچه از لحاظ شکل و شمایل و وظیفه به موشک شریک نزدیک تر بود.شریک 25 سال قبل از هارم 88 ساخته شده بود. هارم چندین فوت از شریک بلند تر بود. همچنین هارم اندکی (به اندازه چند فوت) از لحاظ قطر با شریک هم متفاوت بود! در واقع میتوان گفت که کلا قطر هارم 88 از شریک اندکی بیشتر بود. البته موشک آ-جی-ام 45 شریک در یک طرفش یک شکاف پنجره مانند برای فرکانسهای رادیویی داشت که موشک هارم فاقد آن است!

سیستم هدایت موشک تشکیل شده است از لانچر (lau-118(v
هواپیمای حامل و تجهیزات و ابزار های خاص و دقیق هارم .سیستم سلاح هارم توانایی و قابلیت پیدا کردن-دریافت-نشان دادن و انتخاب کردن هدف و پرتاب یک یا چند موشک به سوی آن را دارد.موشک هارم مشخصه های هدف را قبل از شلیک از هواپیمای حامل دریافت میکند.موشک هارم این مشخصه ها و اطلاعات را به اضافه انرژی و تشعشعات فرکانس رادیویی که از هدف در حال پیش آمدن است همه را به کار میبرد تا به سوی هدف برود و نتیجه مطلوب را کسب کند.موشک هارم این قابلیت را هم دارد که پس از شلیک و رها شدن ازهواپیمای حامل در انتها به هدف اصابت کند.
از ویزگی های منحصر به فرد موشک آی-جی-ام 88 هارم این است که موشک دود کمی دارد-سرعت بالایی دارد و سنسور جستجوگر از حساسیت بالایی برخوردار است.همچنین از دیگر ویزگی های هارم انعطاف پذیری بالا با کمک باله های کناری و باله های عقبی است که این اجازه را به موشک می دهد تا به اسانی به سمت یک منتشر کننده(امیتر)تشعشات حمله کند.
بخش های رهگیری و راهنمایی موشک هارم چندین بار اصلاح شدند قسمت های سخت افزاری اصلاح شدند و بخش های نرم افزاری ارتقا داده شدند

پیکر بندی ظاهری(سخت افزاری)
موشک هارم ( آ ) اولین نگارش تولید شده آی-جی-ام 88 بود.این موشک برای قسمت رهگیری احتیاج به اتصال یک مموری (حافظه) داشت بنابراین شرکت سازنده تصمیم به تغییر نرم افزار تاکتیکی موشک گرفت.
موشک هارم( بی ) در اواسط سال 1980 ساخته شد.قسمت الکترونیک و حافظه قابل برنامه ریزی ترکیب شدندو مجددا توسعه داده شد.همچنین در نرم افزار موشک هم تغییراتی داده شد. موشک هارم( سی ) آخرین ورژن ساخته شده از موشک آی-جی-ام 88 بود که مشخصات مدل بی را داشت اما باز هم به طور مجدد اصلاحاتی روی سیستم هایش انجام شد.در سال 1990 نرم افزار بلوک 3 در موشک هارم (بی) نصب شد.این سیستم پیشرفته به موشک قابلیت ضد تهدید را میداد.این نرم افزار با نام بلوک4 در هارم (سی ) که اکنون آخرین مدل است هم نصب شد.
کلاهک موشک طوری طراحی شده است که آسیب کافی را به هدف بزند!همچنین سیستم رهگیری امواج نیز طوری است که هدف را بدون قید وشرط پیدا کند.موشک هارم از خرابی احتمالی کلاهک باخبر هم میشود!موشک های هارم آ و بی از کلاهکی بهره میبرند که داخل آن 25000 قطعه فولاد تشکیل میدهد که بعد از انفجار به صورت ترکش خرد خواهند شد.هارم (یس) از کلاهک بهتری بهره میگیرد این موشک از کلاهکی از تنگستن(ولفروم) با 12845 تکه ساخته شده است که نسبت به دیگر هارم ها مرگ آور تر است!!

منبع:
http://www.centralclubs.com/forum-f163/harm-agm-88-t31844.html

[MR9 117,135]

بسم ا..

 

هشدار : این مقاله در میانه انتشار  خبر مربوط به تطبیق مهمات ضد رادار هارم با جتهای میگ-29 فالکروم و سوخو-27  نیروی هوایی اوکراین ، نوشته شده ، انشا... درصورت حیات ، تحلیل های دقیق تری از این رخداد ارائه خواهد شد .

 

 

چنگال  ضد تشعشع شاهین ترازو

مهمات ضد رادار AGM-88 هارم در جنگ اوکراین 

 

 

در حالی که پنتاگون به صورت نامشخص تایید نموده که مهمات ضد رادار خاصی را به ارتش اوکراین تحویل داده ، جنگ اوکراین در روزهای اخیر ( حدود 11 اوت 2022) شاهد پیدا شدن بقایای موشک ضد تشعشع ای جی ام-88 هارم بوده که گفته می شود بسوی اهداف نامشخص روسی شلیک شده است که این امر قویا نشان میدهد که چنین قابلیتی در نیروی هوایی اوکراین بوجود آمده است . با درنظر گرفتن چنین موضوعی ، جستار خلاصه ای در خصوص این مهمات خاص و نحوه استفاده آن توسط اسکادران های نیروی هوایی اوکراین تقدیم می شود .

 

 

در 11 اوت سال 2022 فضای رسانه ای شاهد انتشار بقایای یک موشک ناشناخته بود که بررسی ها نشان میداد که بخش های به نمایش درآمده ، در واقع امر ، باقی مانده چیزی است که روزی موشک ضد رادار AGM-88 هارم نامیده می شد . این تصاویر تنها چند روز پس ازآنکه کالین کال ، معاون سیاسی وزیر دفاع ایالات متحده  در جریان یک کنفرانس خبری  تایید نمود که  ارتش آمریکا ، مهمات ضدرادار را به ارتش اوکراین تحویل داده ، در رسانه های مجازی رصد شد . تصاویری که مورد مشاهده قرار گرفت ، ظاهرا بخش هایی از قسمت انتهایی و بالکهای دُم یک تیر موشک هارم بود که گفته می شود پس از اصابت به یک خانه در منطقه خرسون ( جنوب شرقی اوکراین ) پیدا شده است .

 

 

 

اگر چه در حدود 4 روز اخیر ، روند درگیری های در این منظقه شدت بیشتری بخود گرفته ، این گمانه زنی ها وجود داشت که  ممکن است موشک مورد نظر دچار نقص فنی شده  یا بدلیل وجود سوراخ های روی بدنه ، توسط شبکه دفاع هوایی ارتش روسیه مورد رهگیری قرار گرفته باشد . در این میان ، گرچه  شیوه اجرای عملیات ضد تشعشع ممکن است تفاوت اساسی با آن چه که  در حالت استاندارد انجام می شود  ، داشته باشد ، ولی مهمات ضد رادار در درجه نخست ، به گونه ای طراحی شده اند که با تشخیص سیگنالهای متخاصم ، بخصوص رادارهای دفاع هوایی ، بسمت آن حرکت کرده تا آن را غیر فعال کرده یا نابود کنند . با این وجود ، این تصاویر واقعی باشند یا نباشند ، به نظرمی رسد که  بالکهای پیدا شده ، مطابق با بالکهای سری BSU-60 است که در تمامی انواع گونه های موشک هارم به استتثنای نسخه G استفاده شده است .

 

 

در واقع امر ، مهمات ضد رادار (ARM) نظیر هارم با دنبال کردن منبع انتشار فرکانس رادیویی دشمن ، که عمدتا شامل سامانه های راداری سازمانی در شبکه دفاع هوایی دشمن است ، آنها را مورد اصابت قرار داده و با توجه به شرایط شلیک ، منبع را منهدم یا از کار می اندازد . این نوع خاص مهمات هوابه زمین ، برای اولین بار توسط شرکت تگزاس اینسترومنتز ( در حال حاضر ریتئون ) در پاسخ به نیازهای موجود و درسهای برگرفته از جنگ ویتنام ، بخصوص زمانی که نسل نخست جتهای وایلد ویزل ( اف-105 تاندرچیف و اف-4 فانتوم مسلح به مهمات شرایک و استاندارد ) برای سرکوب پدافند هوایی زمین پایه وارد عمل شدند ، طراحی و عرضه شد .

 

https://www.aparat.com/v/Ntryp

 

براساس اطلاعات موجود ، مهمات شرایک بدلیل استفاده از روشهای جدید طراحی رایانه ای که بسرعت در حال توسعه بود ، در مدت بسیار کوتاهی وارد خدمت شد ولی با توجه به اینکه  فاقد قابلیت " بخاطر سپردن موقعیت کلی هدف " پس از خاموش شدن رادار و قطع انتشار تشعشعات رادیویی بود ، با عکس العمل پرسنل شبکه دفاع هوایی و قرار گرفتن در حالت سکوت رادیویی ، براحتی از مسیر خود خارج می شد و حتی اگر رادار مجدد روشن می شد ، توان برگشت به مسیر اولیه خود را نداشت . همزمان با شرایک ، مهمات ضدر رادار AGM-78 استاندارد که از روی یک موشک پدافند هوایی دریاپایه  برگرفته شده بود نیز توسعه پیدا کرد که تا حدودی پیچیده تر از شرایک بود و یکسری از گونه هایی که بعدها وارد خدمت شد ، مدار حافظه مشخصی برای ثبت سمت انتشار فرکانس های رادیویی رادار را در اختیار داشت  و به کاربر اجازه می داد تا  حتی پس از خاموش شدن رادار بسوی هدف خود پرواز کند ولی این موشک بدلایلی از جمله هزینه بسیار بالا و ابعاد بسیار بزرگ ، چندان مورد پسند کاربرانش نبود .

 

 

اما دراواسط دهه هشتاد میلادی و با معرفی مهمات ضد رادار AGM-88 هارم  ، مولفه های جدیدتری نظیر  سر جستجوگر با باند عریض قابل برنامه ریزی مجدد به منظور افزایش تطبیق پذیری با شرایط صحنه نبرد و همچنین طراحی یک کلاهک انفجاری که در نمونه های بهینه شده از قطعات فلزی از جنس آلیاژ تنگستن تولید شده بود ، در اختیار نیروی هوایی کاربر قرار گرفت و در مجموع شانس هدف قرار دادن سامانه های دفاع هوایی ثابت و متحرک را قبل از آنکه بتواند با خاموش کردن یا کاهش میزان انتشار تشعشعات رادیویی از خطر بگریزد ، را افزایش می داد . در این موشک ، با قفل شدن سرجستجوگر روی موقعیت استقرار رادار دشمن ، مکان این رادار در حافظه مهمات ثبت می شود و حتی پس از خاموش شدن  یا  دنبال کردن روند  خاموش- روشن متناوب منبع انتشار نیز موشک بسمت هدف اصلی خود حرکت می کند . از آنجایی که مهمات هارم با سرعتی در حدود  بیشتر از نیم مایل در ثانیه یا بیشتر از 2 ماخ  توان ضربه زدن به هدف خود را دارد ، کاربر رادار دشمن ، فرصت بسیار کمی را برای نشان دادن واکنش بدست می آورد .

 

 

 

 

مهمات ضدرادار هارم در ابتدا توسط نیروی هوایی ارتش ایالات متحده برای مسلح کردن جنگنده های تخصصی سرکوب دفاع هوایی اف-4جی وایلدویزل (راسوی وحشی ) و سپس برای جانشین آن یعنی جتهای اف-16 سی جی مورد استفاده قرار گرفت . علاوه براین ، با توجه به اهمیت بحث سرکوب دفاع هوایی ، سایر جتهای علمیاتی نیروی دریایی و هوایی  شامل ای-7 ، ای-6 ، هورنت ، اف-15 ئی استریک ایگل ، جت ئی اف-18 جی گراولر ، سوپرهورنت ، ئی ای-6بی پراولر در ارتش آمریکا و جت تورنادو در ارتش های اروپایی ، نیز به این موشک مسلح شدند . در حوزه کاربرد عملیاتی ، اولین استفاده رزمی از این سلاح برای سرکوب دفاع هوایی ارتش لیبی ( درزمان حاکمیت سرهنگ معمر قذافی ) و درجریان عملیات اجرا شده در خلیج سیدرا به سال 1986 صورت پذیرفت . این موشک دارای بالکهای عقبی ثابت ( نسخه های موجود در اوکراین ) و بالکهای میانی قابل کنترل است . جستجوگر این سلاح از نوع راداری غیرفعال است که باند فرکانسی بسیار وسیعی را پوشش میدهد  و با مسلح شدن به یک ماسوره مجاوری لیزری ، کلاهک جنگی این موشک را در بهینه ترین فاصله ممکن از هدف منفجر می کند . حداکثر برد اسمی این سلاح  با درازای  13 فوت و 8 اینچ و وزن حدود 800 پاوند ،زمانی که از ارتفاع استاندارد شلیک شود ، حدود 75 مایل ( 120 کیلومتر )  یا بیشتر است .

 

 

 

در حالی که شلیک هارم از روی پرتابگرهای زمینی نیز امکان پذیر است ، ( تحلیل اولیه ای که در خصوص این موشک وجود داشت .م )  ولی کالین کاهل ، معاون سیاسی وزیر دفاع آمریکا ، به صراحت اعلام نمود که  تسلیحات ضد رادار تحویلی به نیروی هوایی اوکراین را می توان از روی هواگردهای رزمی این کشور نیز نصب و استفاده نمود .

این مساله ( پرتابگر زمینی ) به خودی خود ، یک مزیت در استفاده از هارم محسوب می شود ، چرا که هارم از ابتدا بصورت هواپایه طراحی شده بود ولی شلیک این موشک از یک جنگنده پرسرعت باعث بهبود عملکرد جنبشی آنشده و این بدان معنی است که هدفهای متخاصم  را در برد های بیشتری میتوان مورد اصابت قرار داد و بطور خودکار احتمال انهدام هدف ، قبل از خاموش شدن رادار دشمن یا جابه جایی سامانه ( درصورت متحرک بودن ) افزایش پیدا می کند . علاوه براین ، مدت زمان حضور جنگنده حامل در منطقه خطر نیز بشدت کاهش پیدا کرده و این به بقای خدمه نیز کمک کند . مزیت بزرگ دیگری که شلیک مهمات ضدرادار از روی جتهای رزمی دارد ، این است که حسگرهای جنگنده و جستجوگر موشک از ارتفاع بالا بهتر می تواند ، موقعیت کلی رادار ، مسیر دسترسی و شلیک  بسمت تهدید را  تشخیص دهد .

 

 

با توجه به این مسائل ، تحویل این مهمات به نیروی هوایی اوکراین با هدف سرکوب دفاع هوایی ارتش روسیه میتواند روند جدیدی را در جنگ ایجاد کند که گفته میشود نیروی هوایی اوکراین از مدتها قبل ، تصمیم دسترسی به آن را داشت . با این حال هنوز اطلاعات دقیقی از اینکه موشک هارم چگونه با  جتهای روسی نیروی هوایی اوکراین منطبق شده وجود ندارد ، ولی تا امروز ، سه نامزد اصلی ، یعنی بمب افکن ضربتی بال متغییر سوخو-24 ، جنگنده سنگین سوخو-27 و جت رزمی سبک وزن میگ-29 برای نصب هارم را میتوان درنظر داشت ( که براساس آخرین خبرها ، میگ-29 به این سلاح مسلح شده است .م ) با این حال ، آنچه که مسلم است ، تمامی جتهای رزمی عملیاتی نیروی هوایی اوکراین ، متعلق به دوران اتحاد شوروی هستند و براساس داده های موجود ، فاقد رابط کاربری مناسب برای منطبق شدن با تسلیحات مدرن غربی ولی نمونه هایی وجود دارد که درآن ، تسلیحات هدیات دقیق غربی بسرعت با چنین پیکربندی هایی منطبق شده  و با موفقیت نیز همراه بوده است .

 

 

 

 

پیش از این ، تحلیلگران براین حدس قرار داشتند که  منطبق کردن هارم با جتهای روسی ارتش اوکراین ، میتواند با ابتدایی ترین روش ممکن ، یعنی اضافه نمودن یک تبلت کوچک استاندارد شده برای وارد کردن اطلاعات مورد نیاز برای شلیک چنین قابلیتی را بدست بیاورد ، که این نیز درصورتی امکان وقوع پیدا می نمود که  بتوان یک غلاف مناسب برای نصب موشک زیر بال هواپیما ، در اختیار داشت . چنین رویکردی ، بر روی کاغذ ، امکان دور زدن سامانه استاندارد جتهای روسی را فراهم می آورد که درصورت محقق شدن ، احتمالا با استفاده از فناوری بلوتوث ، می توان بین موشک و کابین خلبان ، ارتباط لازم را فراهم نمود ولی برخی معتقدند که چنین روشی ، حتی در ابتدایی ترین کاربرد هارم چندان موفقیت آمیز نخواهد بود ، چرا که موشک هارم ، در سه حالت ممکن قابلیت عملیاتی شدن دارد ( نسخه های A تا D )  ولی مشخص نیست که آیا تمامی این مدلها ، هر سه قابلیت را دارند یا خیر و اینکه در نمونه های بعدی ، آیا حالتهای جدیدی تعریف شده یا موارد قبلی گسترش داده شده اند یا نه .

 

پی نوشت : 

1- ادامه دارد ...

2-  استفاده از مطالب برگردان شده به پارسی درانجمن میلیتاری،براساس قاعده " رعایت اخلاق علمی" منوط به ذکر دقیق منبع است.امیدواریم مدعیان رعایت اخلاق ( بخصوص رسانه های مدعی ارزشمداری )  بدون احساس شرمندگی از رفرنس قرار گرفتن بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران ، از مطالب استفاده نمایند.

[MR9 117,135]

بخش دوم و پایانی

 

 

 

نخستین حالت شلیک هارم ، بصورت  Self-Protect است که درآن موشک هارم ، به محض تشخیص تهدید توسط حسگرهای جنگنده ، بسوی هدف شلیک می شود . به طور معمول ، جنگنده حامل با فاصله ایمن در نزدیکی شبکه دفاع هوایی متخاصم پرواز کرده  و زمانی که رادار دشمن روشن می شود ( و یا حتی ممکن است روی هدفهای دوست نیز عمل قفل صورت گیرد /// در جنگ ویتنام ، یک بار موشک ضد رادار استاندارد ، با فاصله بسیار خطرناکی از رادار یک شناور جنگی ایالات متحده عبور نمود ، در حالی که به قصد انهدام رادار فن سانگ سامانه سام-2 ویتنام شمالی شلیک شده بود )  بر روی آن قفل می کند .

 

 

 

 

در یک رویه استاندارد ، جنگنده حامل ، با استفاده از یک گیرنده داخلی از سیگنال راداری دشمن آگاه شده  که میتواند با سامانه های هشداردهنده راداری یا تجهیزات پیشرفته تری نظیر اچ تی اس (HTS) در جنگنده های اف-16 نیز یکپارچه شده باشد . این حسگر ، امضاء راداری اولیه رادار دشمن را شناخته ، موقعیت استقرار آن را تشخیص میدهد ، سپس آن را تجزیه و تحلیل کرده  که آیا دشمن است یا خیر و اینکه با چه مدلی از رادار دشمن مواجه شده است  . داده های بدست آمده به حافظه موشک هارم منتقل شده و پس از شلیک ، موشک با تکیه بر سرعت بالای خود ، به هدف حمله می کند . اگر واقعیت امر مبنای تحلیل قرار گیرد ، این گزینه در اختیار ارتش اوکراین قرار نگرفته ، چراکه استفاده از چنین حالتی ، به حضور سامانه های استاندارد ناتو وابسته است  که وظیفه هشدار دادن به خلبان را برعهده دارد که این امر نیز نیازمند وجود یک رابط کاربری یکپارچه بین موشک و هواپیماست که اوکراین در اختیار ندارد .

 

 

 

 

در دومین حالت ، که به اصطلاح " انهدام هدف با فرصت " (Target Of Opportunity) نیز نامیده میشود ، معمولا یک تهدید ناشناخته که در صحنه نبرد فعال می شود ، جستجوگر موشک ، به تنهایی هدف را شناسایی و خلبان بصورت دستی مبادرت به شلیک می نماید . دراین روش نیز مجدد رابط کاربری استاندارد ناتو می بایست موجود باشد که براساس اطلاعات موجود ، این تجهیزات در کابین جتهای اوکراینی چه مدل های قدیمی و چه نمونه های محدود ارتقاء یافته  دیده نشده . بااین حال ممکن است راه حل میانه ای از طریق یک ارتقاء سریع سخت افزاری یا استفاده از تبلتهای استاندارد که برای این مساله بروزشده اند ، صورت گرفته باشد .

 

 

 

 

 

در حالت سوم و آخر ، که به اصطلاح Pre-Briefed mode ( حالت پیش توجیه شده / از پیش برنامه ریزی شده  )  نیز نامیده میشود ، موشک هارم به گونه ای برنامه ریزی میشود که قبل از جدا شدن از ریل پرتاب ، داده های منطقه مورد تهدید به آن ارائه شده و بصورت پیشگیرانه ای ، موشک در یک مسیر بالستیک مانند شلیک ( برای حداکثر سازی زمان پرواز ) و بصورت " کور" بسمت هدف مورد نظر حرکت می کند . این روش ، منجر به پدید آمدن یک چتر محافظتی قدرتمند ولی بسیار کوتاه بویژه برای جتهایی که  بسرعت در معرض رهگیری توسط دشمن قرار دارند می گردد . درواقع ، با استفاده از این حالت ، موشک هارم را می توان به گونه ای شلیک نمود که بطور همزمان با جنگنده های ضربتی بر روی هدفی که ازآن توسط رادارها محافظت می شود ، به رادارهای حاضر در صحنه حمله کند .درصورتی که هارم در فواصل زمانی مشخص از هم ، بطور همزمان شلیک شود ، یک دوره بسیار کوتاه حفاظتی را ( بخصوص به همراه اجرای یک جنگ الکترونیک سنگین .م ) برای جتهای مهاجم خودی فراهم می کند ولی هزینه اجرای این طرح بدلیل تعداد شلیک های بالا ، بسیار زیاد است .

 

 

در همین راستا ، چیزی در حدود 2 سال پیش ( سال 2020 )  پیچیده ترین نسخه موشک هارم ، یعنی AGM-88G درحدود 6 میلیون دلار قیمت داشت  ولی علیرغم قیمت بالا ، این تاکتیک در سال 1991 استفاده شد ( البته در سال 1991 نسخه G وجود نداشت .م ) ولی موشکهای بسیار زیادی شلیک شدند تا جتهای ضربتی که در شعاع رادار شبکه دفاع هوایی عراق قرار می گرفتند ، بابت تهدید نگراین چندانی نداشته باشند . این حملات که با کد " مگنوم" در رادیو شناخته می شد ، در اغلب موارد برای ساکت نگه داشتن رادارهای عراقی کافی بود که هدف کلاسیک ماموریت های سرکوب دفاع هوایی نیز بشمار می رفت .

 

 

 

در زمان اجرای حالت پیش توجیه شده ، موشک هارم در ابتدایی ترین شکل کاربرد خود ، می تواند روی زمین و قبل از پرواز ، برنامه ریزی شود ویا سرجستجوگر موشک ، بر روی یک هدف خاص تنظیم شده و مختصات آن نیز بارگذاری شده باشد . با توجه به داده هایی که ارائه شد ، تنها این گزینه است که می تواند برای اوکراین یک قابلیت کاربردی باشد که دو ویژگی حداقل تغییرات سخت افزاری و ادغام با کابین خلبان را نیز بخود می بیند . در همین راستا ، به نظر می رسد که در این سناریو ، رابط کاربری قابل توجهی در کابین خبان وجود نداشته و موشک تنها با مختصاتی که روی زمین بدان داده می شود ، عمل می کند و زمانی که جنگنده به پرواز درآمد ، امکان به روز رسانی آن وجود ندارد که این امر ، توانایی خلبان را برای مقابله با تهدیدات متحرک بسیار محدود می کند .

 

 

 

با این حال ، کاربرد چنین روشی  ، بقاء جتهای رزمی اوکراینی را نسبت به دو حالت دیگر ، مقداری بیشتر خواهد نمود ، چرا که اگر حتی بلحاظ فنی نیز امکان پذیر می شد ، جنگنده حامل موشک می بایست به درون شبکه دفاع هوایی دشمن وارد می شد که این به معنای افزایش خطر مورد اصابت واقع شدن از سوی سامانه های زمین به هوا یا حتی رهگیرهای دشمن بود . ولی در حالت سوم ، برد موشک ، ویژگی متمایز آن بوده  و با توجه به اینکه توان جنگ الکترونیک هوابرد اوکراین محدود است یا وجود ندارد ، جت حامل هارم می تواند در برابر آتش سامانه های پرتعداد روسی آسیب پذیر شود .

 

 

متقابلا استفاده از مهمات هارم در حالت حالت پیش توجیه شده می تواند فاصله میان جنگنده حامل و هدف را به حداکثر رسانده و با پروازدر حالت " کور" جستجوگر موشک بطور مداوم در حال ردیابی یک هف احتمالی خواهد بود . درصورتی که پس از شلیک به هردلیلی هدف مورد نظر پیدا نشد ، موشک را می توان برای قرار گرفتن در حالت خود تخریبی نیز برنامه ریزی نمود که این مساله احتمالا همان روندی است که برای موشک هارم اوکراینی که بقایای آن توسط روسها پیدا شد ، رخ داده باشد .

 

 

با این حال نسخه های جدید تر هارم نظیر گونه AGM-88D مزیتهای جدیدتری در زمان کاربرد در حالت پیش توجیه شده به نمایش می گذارند ، بدین معنی  که  اگر نمونه های قدیمی تر با استفاده از هدایت اینرسیایی بسمت هدف حرکت می کنند ، نسخه دی موشک هارم به یک جی پی اس نیز مجهز شده است . این قابلیت ، توانایی بسیار مهمی را در نسخه جدید هارم ایجاد می کند ، بطوریکه اگر رادار دشمن هیچ گونه انتشار امواجی هم نداشته باشد ، باز موشک بسمت آ حرکت خواهد کرد .

 

 

 

درواقع ، افزوده شدن جی پی اس ناوبری دقیق تری را برای موشک به منظور رسیدن به منطقه هدف فراهم نموده جایی که به محض رسیدن ، امکان درگیری با هر نوع  هدفی را برای آن بوجود می آورد تا جایی که حتی سامانه های زمین به هوای متحرک نیز ایمنی کافی را در اختیار نخواهند داشت . ناظران نظامی معتقدند که  اضافه شدن جی پی اس برای شلیک موشک هارم در حالت پیش توجیه شده  موجب می شود تا هارم در هر سه حالت شلیک خود ، دقیق تر عمل کند .

 

 

https://www.aparat.com/v/JQdPa

 

مضاف براین ، نسخه های بهینه سازی شده هارم نظیر نمونه AGM-88E AARGM عملکردهای به مراتب بهتری را به نمایش می گذارند . بعنوان مثال  در نسخه E سیستم هدایت موشک بصورت چندگانه درآمده ، بدین معنی  که  یک سامانه ناوبری اینرسیایی به کمک جی پی اس ، موشک را به منطقه هدف رسانده و یک رادار موج میلیمتری نیز با مکان یابی دقیق موقعیت استقرار هدف ، حتی اگر بصورت خاموش یا غیر فعال باشد ، یا بصورت متناوب خاموش و روشن شوند ، بسوی آن حمله ور می شود . اگر چه این نسخه احتمالا به اوکراین تحویل نشده ، ولی قابلیت های ضدرادار هارم را بشدت افزایش میدهد .

 

 

 

 

با توجه به همه این موارد ، تا پیش از تحویل هارم ، ارتش روسیه می توانست ادعا کند که  سامانه های پدافند هوایی اش در داخل خاک اوکراین یا در امتداد مرزهای بین المللی بدون نگرانی از اقدام طرف مقابل امکان فعالیت دارد ، این امر تا بدانجاست که آمارها نشان میدهد که شبکه تقویت شده دفاع هوایی روسیه  تا امروز تلفات سنگینی را به جتهای بال ثابت ، بدون سرنشین ها و بالگردهای ارتش اوکراین وارد کرده اند ولی وارد شدن موشک هارم به  منطقه کشتار این شبکه دفاع هوایی بخصوص اینکه در حالت پیش توجیه شده نیز مورد استفاده قرار گیرند ، حداقل محافظت را برای جتهای خودی و پهپادها فراهم می کند .

 

 

 

 

بنابراین ، قابلیتهای هارم به ارتش اوکراین اجازه میدهد تا با ایجاد پنجره های کوچک زمانی که با شلیک هارم ایجاد می شود ، خطرات بیشتری را برای شبکه دفاع هوایی روسیه ایجاد کرده و همزمان  محافظت بیشتری را برای هواگردهای خود پدید آورد. علاوه براین ، در صورتی که  این قابلیت مقطعی نباشد و به مرور تقویت شود ، این احتمال که قابلیت شکست دفاع هوایی ارتش روسیه نیز فراهم گردد نیز وجود دارد ولی تا آن زمان ، این توانمندی جدید احتمالا برای ایجاد پوشش دفاعی هواپایه  برای اجرای عملیاتهای خاص بکار خواهد رفت .اجرای چنین تاکتیک هایی با توجه به فقدان سامانه های جنگ الکترونیک پیشرفته بتدریج اهمیت بیشتری را پیدا خواهد نمود .

 

 

اما اینکه  اوکراین چه نوع اهدافی را برای مهمات ضد رادار هارم خود در حالت پیش توجیه شده انتخاب می کند ، ممکن است چالش های مهمی پیش روی آنها ایجاد نشود . درواقع ، داشتن مختصات دقیق هدف و همچنین وجود یک پیش زمینه ذهنی از اینکه شبکه دفاع هوایی روسیه چگونه عمل می کند ، برای شلیک هارم به نظر کافی است در حالی که استفاده از قابلیتهای جاسوسی انسانی ( HUMINT) نیز میتواند به این روند کمک کند . مضاف براین ، اضافه شدن انواع مختلفی از اقدامات پشتیبانی الکترونیکی (ESM) و گیرنده های هشدار دهنده راداری (RHWR) با نصب بر روی جتهای اوکراینی یا بدون سرنشین های این کشور، امکان جمع آوری اطلاعات دقیق از شبکه دفاعی روسها را بوجود می آورد . درحالی که  جمع آوری اطلاعات گسترده تر می تواند توسط کشورهای ثالث نظیر ایالات متحده  که توان بیشتری دراین زمینه دارند نیز صورت گیرد . تحلیلگران براین اعتقاد قرار دارند که نیروی هوایی اکراین به احتمال زیاد از تاکتیک های فریب برای تحریک دفاع هوایی روسیه  در زمان اجرای حملات با هارم استفاده خواهد کرد .

 

 

در مجموع ، این اطلاعات که  اوکراین موشک ضد تشعشع هارم را دریافت نموده ، وجود دارد و این مساله که این مهمات به شبکه  دفاعی ارتش روسیه آسیب می رساند به نظر طبیعی خواهد بود ولی سئوالا بسیاری در خصوص نحوه استفاده و بازه زمانی کاربرد آنها وجود دارد . علاوه براین ، موضوع آموزش خلبانان و تکنسین های زمینی برای آماده سازی موشک نیز در میان است . اما اطلاعاتی که وجود دارد ، این تحلیل را پدید می آورد که حضور هارم باعث تغییر تاکتیک سامانه های دفاع هوایی ارتش روسیه خواهد شد بخصوص اینکه شنیده ها حاکی از آن است که سامانه های دوربرد روسی بتدریج در حال نزدیک تر شدن به خطوط مقدم هستند  . درواقع ، حداقل تاثیر حضور هارم در صحنه نبرد ، افزایش بازه زمانی خاموش بودن این سامانه ها  یا بازگشت آنها به مناطقی دورتر از صحنه نبرد و درنهایت محدود کردن فعالیت آنهاست که پیش از این آزادانه وارد عمل شده بودند . بدین ترتیب ، وارد شدن موثر هارم به صحنه جنگ ، می تواند چتر دفاع هوایی ارتش روسیه را دچار چالش نماید و این به نوبه خود امکان تغییر شرایط را در صحنه نبرد هوایی فراهم می کند .

 

پی نوشت :

1- استفاده از مطالب برگردان شده به پارسی درانجمن میلیتاری،براساس قاعده " رعایت اخلاق علمی" منوط به ذکر دقیق منبع است.امیدواریم مدعیان رعایت اخلاق ( بخصوص رسانه های مدعی ارزشمداری )  بدون احساس شرمندگی از رفرنس قرار گرفتن بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران ، از مطالب استفاده نمایند.

منبع1

منبع2

منبع3