تانکر سوخت رسان مک دانل کی.سی-10 اکستندر تانکر سوخت رسان مک دانل کی.سی-10 اکستندر ( McDonnell Douglas KC-10 Extender)

[SHAHRZAD 52]

هواپیمای سوخت رسان KC-10 A Extender



چگونگی افزایش مداومت پرواز هواپیماهای گوناگون در موقع انجام ماموریت های محوله مسئله ای است که از دیرباز مورد توجه دست اندرکاران امور هواپیمایی به ویژه در کشورهای بزرگ قرار گرفته است .
محدود بودن ظرفیت مخازن سوخت هواپیماها مخصوصا در ماموریت های استراتژیکی مهمترین شکلی است که در این رابطه به چشم می خورد .
بمنظور مقابله با این نارسایی از مدت ها قبل کم و بیش هواپیماهای خاصی وارد عمل شده اند که قادرند با حمل مقدار قابل توجهی سوخت علاوه بر رفع نیازمندیهای خود با استفاده از تجهیزات و تکنیک های ویژه – حین پرواز – سوخت مورد لزوم هواپیماهای دیگر را نیز تامین کنند مسلم است که بهره گیری از این روش در افزایش مداومت پروازهای گوناگون از مهمترین و موثرترین عوامل به شمار می رود .
همزمان با پیشرفت تکنولوژی هواپیمایی و رشته های وابسته به آن در سالهای اخیر در طراحی و تولید هواپیماهای سوخت رسان تحولات بسیار موثر صورت گرفته است . این تحولات به گونه ای است که بزودی ماهواره های ناوبری نظامی به جای مراکز کنترل زمینی محل ملاقات هواپیماهای سوخت رسان و سوخت گیرنده را در آسمان تعیین می کنند .
ناگفته نماند صرفنظر از پیشرفت های فنی که موجب کارایی بیشتر هواپیماهای گوناگون شده است هرگونه بهبودی در زمینه سیستم های سوخت رسانی هوایی از لحاظ اقتصادی نیز جهش عظیمی را به وجود می آورد . چه از یک سو مدت زمان لازم برای انجام عمل سوختگیری در حین پرواز کاهش پیدا کرده و از سوی دیگر اصولاً سوخت کمتری به مصرف می رسد .
***
از میان قریب به دهها نوع هواپیمای سوخت رسانی که به وسیله کشورهای مختلف بویژه آمریکا و انگلیس و روسیه مورد استفاده قرار می گیرند هواپیمای اکستندر Extender با علامت فنی (KC-10 A) ساخت مجتمع هوافضا مک دانل داگلاس جزء هواپیماهی پیشرفته سوخت رسان به حساب می آید . لازم به ذکر است که این نوع هواپیما مدل تغییر یافته هواپیمای مسافری DC-10 است که علاوه بر سوخت رسان ماموریت های ترابری هوایی را هم انجام می دهد .
تاریخچه :
تا اواخر سال 1981 هواپیمای سوخت رسان و متعارف نیروی هوایی آمریکا را نوع تغییر یافته جت مشهور ( بوئینگ – 707 ) موسوم به KC-135 تشکیل می داد اما گذشت زمان نقلط ضعف آن را به خوبی مشخص کرد نقطه ضعف هایی مانند داشتن موتورهای توربوجت قدیمی و پرمصرف – فرسودگی اوات در اثر استفاده مستمر – طولانی بودن باند پروازی مورد نیاز برای نشست و پرواز – قدیمی بودن سیستم های سوخت رسانی – کهنه شدن اسکلت بندی و سایر قسمت های بدنه که احتیاج به مراقبت و بازبینی های مکرر قبل و بعد از پرواز را موجب می شود . علاوه بر همه این موارد با توجه به مداخله آمریکا در گوشه و کنار جهان این هواپیما سالیان طولانی ست که کارایی خود را برای نیروی هوایی این کشور از دست داده است .
روی همین اصل و به موازات طرحهایی که برای نوسازی و بهبود بخشیدن به سیستم های مختلف KC-135 بمورد اجرا گذاشته می شد از اوائل سال 1970 برنامه هایی هم به منظور وارد عمل ساختن هواپیماهای سوخت رسان ( تانکر ) بزرگ تر و پیشرفته تری پی گیری می گردید . هواپیماهایی که می بایست جانشین تانکر KC-135 گردد . پس از مطالعات اولیه تقاضای نیروی هوایی آمریکا مبنی بر خرید هواپیمای سوخت رسان جدید به اطلاع کمپانی های سازنده رسانده شد . در این میان دو مجتمع هوافضای عمده یکی بوئینگ با هواپیمای جامبوجت 747 و دیگری مک دانل داگلاس با هواپیمای پهن پیکر DC-10 که هر یک به منظور فروش هواپیمای تولیدی خود و تبدیل آن به تانکر سوخت رسان تبلیغات گسترده ای را آغاز کرده بودند درگیر رقابت بسیار فشرده ای شدند .
برری ها و ارزیابی های نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا برای انتخاب هواپیمای سوخترسان جدید تا سال 1977 به طول انجامید سرانجام در 19 دسامبر همین سال هواپیماهای DC-10 ساخت کمپانی مک دانل داگلاس از جانب این نیرو برگزیده شد .
هواپیمای جدید که اکستندر نامگذاری شد در حقیقت 88 درصد آن را همان هواپیمای مسافربری مشهور DC-10 تشکیل می دهد که از سال 1971 وارد خدمت شده بود .
اولین نمونه تغییر یافته DC-10 در اول آوریل 1980 با علامت فنی KC-10 خط تولید را ترک کرد . این هواپیما در 12 ژوئیه همان سال نخستین پرواز خود را انجام داد و در 17 مارس 1981 به نیروی هوایی آمریکا تحویل داده شد .

* تغییرات انجام شده در اکستندر در مقایسه با مدل مسافربری *

گفتیم که هواپیمای تانکر – ترابری KC-10 در اصل نمونه تغییر یافته ای از مدل مسافربری DC-10 است برای آنکه یک هواچیمای مسافربری را به یک هواپیمای سوخت رسان – ترابری تبدیل کرد می بایست اقدامات متعددی انجام گیرد که مهمترین آنها عبارتند از :
1- برداشتن پنجره ها در عرشه فوقانی هواپیما و دریچه هایی که در انبار در قسمت تحتانی وجود دارد
2- تعبیه فضای کافی برای خدمه و پرسنل و خدمات لجستیکی
3- تعبیه سیستم های لازم برای سوخترسانی حین پرواز
4- تعبیه چراغ های راهنما برای آگاهی دادن و تنظیم محل هواپیماهایی که قصد استفاده از سوخت هواپیمای تانکر را دارند .
5- تعبیه فضای لازم در انتهای هواپیما برای سیستم ها – لوازم – خدمه سوخت رسان
6- تعبیه مخزن های اضافی در بدنه اصلی و بالها برای حمل سوخت بیشتر
7- تعبیه لوله تلسکوپی شکل برای تحویل سوخت در انتهای هواپیما

* خصوصیات و مقدورات عملیاتی *
همانگونه که اشاره شد اکستندر KC-10 یک هواپیمای دومنظوره است یعنی هم در نقش هواپیمای سوخت رسان عمل می کند و هم قادر به حمل مقدار قابل توجهی بار است .
هر هواپیمای اکستندر دارای هفت مخزن سوخت یکپارچه و بدون لحیم کاری است چهار عدد از این مخازن در بخش عقب بال ها جاسازی شده اند و سه تا نیز در بخش جلویی – در قسمت مرکزی بدنه اصلی و در عرشه تحتانی قرار گرفته اند . یک سیستم تهویه دمای این نواحی را در حد مطلوب نگهداری می کند /
در صورتیکه هواپیما با مخازن مملو از سوخت مجبور به فرود اضطراری شود مخزن های سوخت به وسیله ستون های مخصوص فولادی و نیز مکانیزم های ضربه گیر که در نقاط مناسب قرار گرفته اند محافظت می شوند در قسمت زیرین بدنه اصلی هواپیما صفحات و دریچه هایی تعبیه شده که دسترسی آسان به مخازن سوخت را برای بازدید های گوناگون میسر می سازد.
به طور کلی گنجایش تمام مخزن های سوخت هواپیمای اکستندر بالغ بر 161511 کیلوگرم است از این مقدار 108213 کیلوگرم در مخازن بال ها و 53298 کیلوگرم در مخزن های داخل بدنه نگهداری می شود .
بخش حمل کالای KC-10 در عرشه فوقانی هواپیما قرار دارد . این قسمت با ابعاد 7/5 متر پهنا و 5/2 متر ارتفاع در حجمی برابر 346 متر مکعب می تواند تا 77112 کیلوگرم بار را در خود جای دهد .
*وضعیت خدمه و سایر سرنشینان *
اکستندر هم مانند سایر هواپیماهای مشابه دارای دو نوع خدمه است . عملیاتی و پروازی . تعداد معمولی خدمه پروازی این هواپیما 5 نفر است ضمنا همیشه 6 نفر هم به عنوان ذخیره در هواپیما حضوردارند . ورود و خروج افراد از هواپیما در شرایط عادی از دو درب راست و چپ صورت می گیرد یک درب دیگر نیز در انتهای هواپیما قرار دارد که ویژه خدوه عملیات سوخت رسانی است از درب اخیر سایر سرنشینان هم در شرایط اضطراری می توانند استفاده کنند . تعداد پرسنل عملیات سوخت رسانی به سه نفر می رسد که عبارتند از :
اپراتو – ناظر و معلم ( در صورتیکه ماموریت آزمایشی باشد )
* بخش سوخت رسانی *
این بخش که اصطلاحاً ایستگاه سوخت رسانی نامیده می شود در عقب بدنه اصلی جای دارد در این قسمت سه نفر پرسنل مربوطه در کنار صفحه کنترل و نمایش وضعیت ماموریت خود را انجام می دهند .
از خصوصیات مهم این بخش این است که اولا در آنجا از میزان سروصدای ناشی از موتورهای هواپیما به حداقل کاهش پیدا می کند ثانیا سیستم تهویه کاملا جداگانه ای تنظیم حرارت آن را به عهده دارد .
ایستگاه سوخت رسانی که محیط آن دارای فشار هوای کاملاً مناسب است دارای یک پنجره بزرگ می باشد که امکان مشاهده بخش پائین و زیر هواپیما را از عقب و از چند جهت به طور کامل ممکن می سازد همچنین توسط یک پریسکوپ شبیه دستگاهی که دید سطحی زیر دریایی هارا تامین می کند کنترل فضای اطراف محل سوخت رسانی از 360 درجه کاملا امکان پذیر می گردد .
عمل سوخت رسانی با استفاده از لوله ای صورت می گیرد که توسط یک کامپیوتر تمام رقومی لحظه به لحظه آن کنترل می شود.
هواپیمای KC-10 دارای سیستم سوخت رسانی Flying Boom و قیفی شکل است .




* برتری های سیستم سوخت رسانی اکستندر *
سیستم سوخت رسانی هواپیمای تانکر KC-10 با تانکر KC-135 تفاوت می کند و بهبودهایی پیدا کرده است . این بهبودها بویژه در زمینه های زیر بخوبی پیدا است .
1- کنترل جانبی بیشتر لوله هنگام سوخت رسانی
2- افزایش طول – طول لوله سوخت رسانی زمانیکه تا حداکثر امتداد یافته باشد به 8/17 متر می رسد این رقم سه متر طولانی تر از لوله سوخت رسانی KC-135 است .
3- قابلیت تحویل سریع تر سوخت – این هواپیما 5680 لیتر سوخت را در دقیقه به هواپیمای سوخت گیرنده تحویل می دهد . این میزان در مقایسه با 3407 لیتر سوختی که KC-135 در هر دقیقه تحویل می دهد تفاوت چشمگیری دارد .


منبع :
مجله دانستنیها – سال پنجم – شماره 18 – شماره مسلسل 111

.................................................................

و اما مطالب تکمیلی تر در مورد سوخت رسان ها برگرفته از سایت مرجع هوانوردی و هوافضای پارسی
KC-10



كي سي-10

هواپيماي سوخترسان- ترابري پيشرفته ي نيروي هوايي ايالات متحده است كه بر اساس هواپيماي دي سي 10 ساخته شده است .كمپاني مكدانل داگلاس در 1977 برنده ي مناقصه ي توليد هواپيماي پيشرفته سوخترسان گرديد كه با خريد مكدانل داگلاس توسط بوئينگ كمپاني اخير وارث كي سي 10 گرديد.كي سي 10 يك سوخترسان دوربرد است كه براي افزايش مداومت پروازي و شعاع عملياتي جنگنده هاي نيروي هوايي ايالات متحده طراحي شده است با ايتن همه مي تواند به عنوان يك هواپيماي ترابري سنگين نيز همچون سي 5 و سي 17 ايفاي نقش كند.هدف از توليد اين هواپيما رفع محدوديت برد در كي سي 135 است و با توجه به قيمت گزاف به عنوان مكمل كي سي 135 انجام وظيفه مي كند.
اين هواپيما توانايي سوخترساني به كليه ي هواگردهاي ايالات متحده را داراست و برد فوق العاده ي آن اين امكان را براي نيروي هوايي ايالات متحده مهيا مي سازد كه به هر هواپيماي آمريكايي در هر نقطه اي از جهان سوخترساني كند.حجم بالاي مخازن كي سي 10 به تنها يك فروند از اين هواپيما امكان مي دهد تا به بيش از يك اسكادران جنگنده سوخترساني نمايد ، علاوه بر آن تغيير كاربري كي سي 10 از سوخترسان به ترابري و بلعكس به راحتي و بدون نياز به تغييرات اساسي امكان پذير است.تعميير و نگه داري اين هواپيما نيز بسيار مناسب است و در ازاي هر 30 هزار ساعت پرواز تنها به 2043 ساعت پشتيباني نيازمند است اين هواپيما در نقش ترابري مي تواند تا 75 نفر نيرو و 76 هزار و 560 كيلوگرم بار را در مسافتي 7 هزار و 40 كيلومتري حمل نمايد اما در نقش سوخترسان برد اين هواپيما به 18 هزار و 400 كيلومتر مي رسد.اين هواپيما از سه موتور توربوفن پر قدرت CF-6-50C2 محصول جنرال الكتريك استفاده مي كند كه هر موتور 23 هزار و 625 كيلوگرم نيرو توليد مي كند.طول هواپيما 54،4 متر و فاصله ي دو سر بال آن 50 متر و ارتفاع آن 17،4 متر است.حداكثر سرعت 990،4 كيلومتر و حد اكثر ارتفاع پروازي 12727 متر مي باشد.حداكثر وزن هواپيما 265500 كيلوگرم و حداكثر سوخت قابل حمل 342 هزار پوند است.قيمت هر فروند كي سي 10 بر اساس ارزش دلار در سال 92 برابر با 86 ميليون و 300 هزار دلاراست. اين هواپيما 4 سرنشين دارد كه شامل 2 خلبان مهندس پرواز و مسئول سوخترساني است. اين هواپيما از مارس 1981 به خدمت نيروي هوايي ايالات متحده درآمده و ناوگاني 59 فروندي را براي آن نيرو شامل مي شود.(60 فروند سفارش داده شده- سرنوشت 1 فروند نامشخص است)اين هواپيما البته با يك نقطه ضعف احتمالي روبرو است و آن تعداد اندك نمونه ي تجاري آن دي سي 10 است كه احتمالا هزينه هاي پشتيباني آن را در دراز مدت افزايش خواهد داد.ناوگان كي سي 10 هاي آمريكا در سال 2007 يك برنامه جامع مدرنيزاسيون را در بدنه – سيستمهاي الكترونيك – سيستم هاي ناوبري و پروازي و سيستمهاي سوخترساني پشت سر گذاشته اندكي سي 10 به عنوان دوربرد ترين سوخترسان ايالات متحده نقش موثري در عمليات 1991 آمريكا عليه عراق ايفا نمود و همراه خواهر كوچكترش كي سي 135 در مجموع بيش از 51700 عمليات سوخترساني انجام داده و بيش از 475 ميليون ليتر سوخت را به ديگر هواپيماها منتقل نمودند.كي سي 10 داراي 7 مخزن نگه داري سوخت است كه 4 تاي آن در بالها و 3 تا در بدنه تعبيه شده اند.مسئول انتقال سوخت مي تواند مستقيما مي تواند هواپيماي دريافت كننده را از يك پنجره ي عريض ببينداين هواپيما از يك سيستم ديجيتالي انتقال سوخت fly-by-wire استفاده مي كند كه 4180 ليتر سوخت در دقيقه را به هواپيماي دريافت كننده پمپاژ مي كند.يك سيستم هوشمند خودكار عمليات انقال سوخت را آغاز و كنترل كرده و آن را پايان مي دهد.براي افزايش برد كي سي 10 مي نوان از طريق يك كي سي 10 ديگر يا كي سي 135 به هواپيماي اول سوخترساني كرد.كي سي 10 در حالت ترابري فضايي به وسعت 346 متر مربع را در اختيار استفاده كنندگان قرار مي دهدنيروي هوايي ايالات متحده ناوگان كي سي 10 هاي خود را در دو ايالت متمركز ساخته تا هم هزينه هاي تعميير و نگه داري آنها را كاهش دهد و هم به تمامي نقاط جهان دسترسي داشته باشد ، يك پايگاه در ايالت نيوجرسي در شمال شرقي ايالات متحده و ديگري در كاليفرنيا در جنوب غربي آن كشور است.


KC-135 Stratotanker
بین سال های 1957 تا 1965، شرکت بوئینگ تعداد 732 تانکر سوخت رسان هوا به هوای کی سی 135 با لقب استراتو تانکر را برای نیروی هوایی آمریکا به طراحی و تولید رساند. نیروی هوایی آمریکا، هنوز هم حدود 550 فروند هواپیمای استراتو تانکر را در اختیار داشته و برای ارتقاء و بهبود آن ها نیز برنامه هایی را چون نصب موتورهای جدید سی اف ام اینترنشنال و سیستم های اویونیکی جدید را در دست اجرا دارد. از این نوع هواپیما تعداد 11 فروند در اختیار فرانسه، 7 فروند در اختیار ترکیه و 4 فروند در اختیار سنگاپور می باشد. ماموریت اصلی این هواپیما انجام سوخت دهی هوا به هوا می باشد. این هواپیما می تواند به خوبی نقش یاری رسان هواپیماهای خودی که می خواهند مسافت های زیاد را طی نمایند تا به هدف برسند، ایفا نماید. این هواپیما از چهار موتور توربوفن با قدرت تولیدی 22.000 پوند که در زیر بال های 35 درجه به عقب برگشته این هواپیما نصب گشته اند، برای پیشرانش بهره می برد که البته در مدل های ابتدایی این هواپیما، به جای این نوع موتور از موتورهای توربوجت استفاده می شد. وزن کلی این هواپیما هنگام برخاست گاهی به حدود 146 تن نیز رسیده و تقریباً تمام بنزین داخلی این هواپیما می تواند برای سوخت دهی تخلیه شود. لوله یا مجرای اصلی سوخت دهی، در قسمت زیر دم این هواپیما واقع شده که به صورت یک لوله بلند با بالچه هایی در انتهای آن می باشد. این لوله سوخت دهی، در هنگام استراحت یا بیکاری، در زیر بدنه هواپیما جمع می شود.
طول این هواپیما و طول دو سر بال های آن، هر دو برابر و به میزان 40 متر می باشد که از این جهت، بیشتر شبیه به هواپیمای بوئینگ 707 می باشد. این هواپیما قادر است با حداکثر سرعتی معادل 918 کیلومتر بر ساعت کروز نموده و فاصله ای معادل 18.000 کیلومتر را برای انجام عملیات بپیماید. همچنین، در مقایسه با دیگر هواپیما ها در این کلاس، این تانکر دارای سقف پرواز نسبتاً بالایی به میزان 15 کیلومتر از سطح دریا می باشد. تعداد خدمه این هواپیما، می تواند 4 یا 5 نفر به صورت متغیر باشد و همینطور این تانکر قادر به حمل بالای 80 مسافر و 30 تن بار اضافه نیز می باشد. در نبردهای هوایی، این هواپیما کار جنگنده ها را بسیار آسان ساخته و دیگر لزومی ندارد که خلبانان نگران کمبود سوخت خود باشند، چرا که این هواپیما ها به وفور در آسمان حاضر شده و عملیات سوخت دهی را انجام داده و بمب افکن های دوربرد را، به بمب افکن های میان قاره ای و بدون محدودیت می سازند. به طوری این که این تانکر، در عملیات طوفان صحرا که چند سال پیش بر ضد عراق توسط آمریکا روی داد، نقش بسیار گسترده و پر اهمیتی را در سوخت دهی به هواپیماهای جنگنده و آواکس آمریکایی ایفا نمود و قطعاً بدون وجود چنین هواپیماهایی، انجام عملیات هوایی به صورت چنین گسترده ای، امکان پذیر نمی بود، چرا که میزان سوخت حمل شده توسط هواپیماهای جنگنده اغلب برای انجام کامل یک ماموریت کافی نبوده و مسلماً نیاز به یک هواپیمای سوخت رسان در این جا بسیار ضروری خواهد شد. در صورت نبود هواپیماهای تانکر، جنگنده ها و بمب افکن می بایست فرودگاهی خودی یا متحد برای نشستن و سوخت گیری مجدد پیدا نمایند که البته چنین کاری، در هر جا امکان پذیر نمی باشد؛ و حتی در صورت یافتن مکان مناسب، فقط با یک حساب سرانگشتی می توانید هزینه و وقت بسیار تلف شده در طی چنین عملیاتی را محاسبه نمایید. استراتو تانکر در طی سالیان خدمتش، به جز وظیفه اصلی اش، وظایف و ماموریت های دیگری نیز چون پست فرماندهی و شناسایی نیز به آن واگذار شده است. تا چند سال دیگر، قرار بر این است که این هواپیما به منظور افزایش قابلیت اطمینان و گسترش امکانات آن، وارد برنامه ارتقاء گردد. ارتقای امکانات این هواپیما شامل سیستم های تماس رادیویی، ناوبری و سیستم های حفاظت خلبانان می شود که به نظر می رسد برای مرتفع ساختن نیازهای آینده کافی باشد.
كي سي 135 يك هواپيماي سوخترسان ميان برد است كه توسط كمپاني بوئينگ و بر اساس طرح 707ساخته شده است در ايران به اشتباه از اين هواپيما به عنوان كي سي 707 نام مي برند .كي سي 135كه در سال 1956 به نيروي هوايي ايالات متحده پيوسته و به عنوان يكي از ماندگارترين هواپيماهاي اين نيرو هم اكنون نيز در خدمت قرار دارد از 4 تا 5 خدمه برخوردار است.طول هواپيما 40.8 متر ، ارتفاع آن 11.5 متر و فاصله ي دو سر بال آن 39.2 متر است.حداقل وزن هواپيما 53654كيلوگرم و حداكثر وزن آن145125 كيلوگرم است.اين هواپيما از 4 موتور توربوجت پرات و ويتني J-57-P-59W استفاده مي كند كه هر كدام تا 11 هزار پوند (در شرايط آب و هوايي مرطوب) نيرو توليد مي كنند.( توان هر موتور در آب و هواي گرم و خشك تا8 هزار پوند كاهش مي يابد)حداكثر سرعت كي سي 135 در مدل R برابر با 976كيلومتراست وحداكثر تا 15152متر ارتفاع مي گيرد ، حداكثر برد 14720 كيلومتر (9200 مايل) و برد عملياتي با حداكثر وزن 1840 كيلومتر(1150 مايل) است.نيروي هوايي ايالات متحده 550 فروند كي سي 135 را به خدمت گرفته كه بر اساس آمار تا سال 2002545 فروند شامل 134 فروند مدل E و 411 فروند از مدل R كماكان در سرويس قرار دارند.نيروي هوايي آمريكا به دنبال جايگزين كردن مدل E اين هواپيماها با نسل جديدي از سوخترسانها است كه سفارش حداقل 100 فروند سوخترسان رسان جديد را شامل مي شود.اين برنامه ي جايگزيني كه با جنجالهاي فراواني روبرو است احتمالا با پيروزي كي سي 767 بوئينگ روبرو خواهد شدكي سي 135كه از جنگ ويتنام بدين سو همواره در تمامي نبردهاي هوايي آرتش ايالات متحده حضور داشته است مي تواند در حالت ترابري تا 80 مسافر و 83000 پوند بار حمل نمايد و در حالت سوخترسان تا 202800 پوند سوخت حمل نمايد.اين هواپيما كه در ابتدا جهت پشتيباني از بمب افكن هاي دورپرواز نظير بي52 ساخته شده بود حال هم در آسمان و هم بر روي زمين مي تواند به هواگردهاي گوناگوني سوخترساني كند.غلاف سوخترساني كي سي 135 مي تواند 6500 پوند سوخت را در دقيقه منتقل نمايد كه برابر با سوخت مصرفي يك اتوموبيل طي يك سال است.متصدي سوخترساني از طريق يك سيستم راديويي ارتباط لازم را با هواگرد دوم برقرار مي كند .لوله ي سوخترساني يك شانزده هم اينچي(هر اينچ برابر با 2.5 سانتيمتر است) اين هواپيما از يك ساختار نايلوني فوق العاده محكم ساخته شده كه هر 80 پوند آن توانايي مقاومت در برابر 7 تن سوخت را داراست..
746 فروند كي سي 135 و خواهر صرفا ترابري اش موسوم به سي 135 طي يك برنامه ي 13 ساله از 1988 مورد بهسازي و بروز رساني قرار گرفتند كه طي اين برنامه تنها در يك مورد بيش از 1500 (square feet) آلمينيوم در قسمت بالها تعويض شد .تنها در بالها بيش از 546 قسمت ، 32200 اتصال فولادي و 19200 پرچ آلمينيومي تعويض شدند.موتورهاي اين هواپيما نيز تعويض شدند تا كي سي 135 از موتورهاي توربوفنF108-CF-100محصول كمپاني CFM-International استفاده نمايد اين موتورهاي نوين به كي سي 135 امكان مي دهد 50 درصد سوخت بيشتري حمل مي كنند 25 درصد هزينه ها را كاهش دهد و 96 درصد صداي كمتري توليد كند.هر كدام از اين موتورهاي جديد 10 هزار كيلوگرم نيرو توليد مي كنند.در سال 2000 نيز 198 فروند از ناوگان اين هواپيما در زمينه هاي ناوبري مورد بازبيني و بهسازي قرار گرفتند.در سال 2002 نيز سيستم هاي مربوط به تعيين ارتفاع و مصرف سوخت و(RVSM) Reduced Vertical Separation Minimums دربيش از 190 فروند كي سي 135 مورد اصلاح و بهسازي قرار گرفتند.قيمت 1 فروند مدل A برابر با 26ميليون و 100 هزار دلار و قيمت 1 فروند مدل R برابر با 56 ميليون دلار است.مدل R اين هواپيما خود در بلاك هاي 10 – 20 – 25 و 30 ارائه شده است.از كي سي 135 علاوه بر مدلهاي A ، E ، R دو مدل Q-T براي سوخترساني ويژه به هواپيماي SR-71 و مدل KC135R-AIT براي سوخترساني در آب و هواي قطبي نيز ساخته شده است.[align=center][/align]

[vampire2005 0]

مرسی خیلی قشنگ بود

[mobarez 7]

عجب سوخت رسانيه كف كرديم

[amina 78]

در كدوم كشور ها خدمت ميكنه؟

[ali561 3]

[URL=http://www.pic.iran-forum.ir/viewer.php?file=pfui0kudrvlzqmd07dz.jpg][img]http://www.pic.iran-forum.ir/images/pfui0kudrvlzqmd07dz_thumb.jpg[/img][/URL]
اولين سوختگيري هوايي به شيوه امروزي در سال 1923
ا

[ali_special 706]

خيلي سوخت رسان خوبيه ممنون.

منفجر كردن اين سوخت رسان در هوا بخصوص در شب خيلي حال ميده. عجب نوري ايجاد ميكنه.

[ali561 3]

يكي از اين سوخترسانها در سال 1987 منفجر شد البته روي زومين و در حال سرويس

[hosseinvahdat 42]

کدوم کشورا دارنش؟

[spman 1]

عالی بود

ممنون

[amlashi 0]

عالی بود تشکر

[einstein 19]

شبیه بویینگ 777 با یه موتور اضافه روی دم

[Guardian 16]

تو ویکی فقط به امریکا و هلند بعنوان کاربران این هواپیما اشاره شده.

[mobarez 7]

خدا پدر يه نفر بيامرزه كه يه زماني 10 تا سوخت رسان سفارش داد وگرنه الان چه وضعي داشتيم خدا داند

[hosseinvahdat 42]

[quote]تو ویکی فقط به امریکا و هلند بعنوان کاربران این هواپیما اشاره شده.[/quote]

میتونه دلیل ناکارآمدیش باشه که اسراییل و انگلستان نخریدنش؟

[vahidg 1,970]

اينا نمونه روسي يا جاي ديگه ندارن؟