شبیه سازی یک جنگ طولانی ... (اپیزود یکم : اوکراین ) شبیه سازی یک جنگ طولانی ... (اپیزود یکم : اوکراین )

[MR9 119,163]

بخش دوازدهم 

 

بر 25 فروردین 1404 در 19:29 , MR9 گفت:

بسم ا...

 

بخش نخست 

ارتش اوکراین و چالش بازیابی عملیات رزمی مبتنی بر مانور

 

 

 

 

 

مفاهیم مربوط به روابط زمان-فضا در طراحی عملیات رزمی

ضدحمله ارتش اوکراین در تابستان سال 2023 و شیوه پشتیبانی غرب از طراحی صورت گرفته ، اثبات نمود که مشکلات ناشی از ترکیب چالش های قدیمی و جدید تا مدت زمان مشخصی همچنان لاینحل باقی خواهد ماند ، بدین معنی که  بسیج نیروی بیشتر یا کیفی تر کردن آموزش نیروها برای اجرای تک های نفوذی درآینده همچنان یک راه حل انتحاری ( به معنای دست زدن به حملاتی با نتایج مشکوک یا نامشخص ) است مگر اینکه راهی موثری برای خنثی سازی سامانه های ضربتی/شناسایی تاکتیکی و همچنین تاکتیک های دفاعی کلاسیک پیدا شود.

بااین حال ، توجه به پویایی رقابت در دو بُعد تاکتیکی و فناوری حوزه حمله – دفاع ، شیوه سرکوب سامانه های ضربتی/شناسایی تاکتیکی و دفاع در برابر آن به احتمال بسیار زیاد در آینده نزدیک دست نیافتی است ، بنابراین ارتش اوکراین سه مسیر را اکنون پیش روی خود می بیند :

1- یافتن مسیرهای جدید برای سرکوب قابلیتهای سامانه های ضربتی/شناسایی تاکتیکی و دفاع کلاسیک در لحظه مناسب

2- حفظ روند سرکوب برای واحدهای مامور به ضدحمله به منظور اطمینان از موفقیت آمیز تک نفوذی

3- اجرای عملیات پایدار براساس پیش زمینه ایجاد شده

 

    

 

 

برهمین اساس ، طرح ریزی تک های نفوذی درآینده باید منعکس کننده ارزیابی های مستمر وپویا از روابط زمان-مکان طبق شرایط فنی دردسترس که دائماً تکمیل می گردد، باشد.

 

انهدام نفربر بی ام پی-2 اوکراینی با برخورد پهپاد روسی

https://aparat.com/v/iut1b0u

 

اما مساله ابعاد دیگری هم دارد که باید آن را درنظر گرفت ، بعنوان مثال ، سرعت تک نفوذی و ادامه آن با یک روند ثابت ، تا حد بسیار زیادی به میزان تمرکز واحدهای سوار-زرهی در یک محور خاص دارد . بدین معنی که اگر زمین عملیات اجازه کاربرد گسترده خودروهای زرهی در انواع مختلف را ندهد ، نیروی مهاجم به ناچار باید بر روی سرعت پیشروی پیاده نظام  تکیه کند که ارتش آلمان به سال 1918 این کار را برای نفوذ به درون خطوط دفاعی متفقین به شکل محدودی صورت داد. این روش البته در عمل باعث وارد آمدن تلفات بالایی به ارتش آلمان شد ولی تلفات مذکور نه در مرحله اجرای تک نفوذی ، بلکه درمراحل بعدی که ارتش آلمان برای آن فکری نکرده بود رخ داد. بنابراین فرماندهان اوکراینی و پشتیبانان اطلاعاتی آن نباید چشم انداز تک های نفوذی مبتنی بر کاربرد پیاده نظام را هرچند نامطلوب ،  نادیده بگیرند و برای اجرای هردوشکل تک نفوذی ( سوار-زرهی و پیاده ) آمادگی لازم را کسب نمایند. علاوه براین ، همزمان با دنبال نمودن چنین ایده ای ، تاکتیک های کاهش اثرات کاربرد سامانه های ضربتی/شناسایی تاکتیکی  و هچنین تسلیحات کلاسیک ارتش روسیه ( احتمالا موشک های کروز / بالستیک و نیروی هوایی ) را باید درنظر گیرند ولی در مجموع ، کاربرد یگانهای سوار-زرهی بدلیل سرعت بیشتر در پیشروی و وارد کردن شوک بزرگتر به دشمن ، مطلوبیت بیشتری داشته چرا که  درصورت موفقیت در اجرا ، امکان دستیابی به متصرفات بیشتری وجود دارد.

 

 

دومین چالشی که اهمیت آن به اندازه ماهیت فناوری به کار رفته در صحنه نبرد است ، مفهوم زمان بندی در طراحی عملیات رزمی است. درواقع ، فرماندهی ارتش اوکراین باید قابلیتی را فراهم کرده یا بوجود آورد که درآن ، سازمان رزم واحدهای روسی که برای اجرای پاتک برعلیه نیروهای در حال پیشروی خودی در یک نقطه از جبهه متمرکز می شوند را برهم زنند ، بدین صورت که  قبل از شروع پیشروی دشمن ، ابتدا باید در سامانه های ضربتی/شناسایی تاکتیکی  مهاجم اختلال بوجود آورد و این روند تا آخرین مرحله عملیات دشمن باید ادامه پیدا کند. بنابراین وجود یک ارتباط تعاملی میان وسعت و عمق بهینه تک نفوذی از پیش برنامه ریزی شده و مدت زمان اختلال در سامانه های ضربتی/شناسایی تاکتیکی  دشمن وجود دارد. هراندازه این اختلال طولانی و گسترده تر باشد ، میزان موفقیت تک نفوذی دشمن کاهش پیدا خواهد کرد ( این مساله برای ارتش روسیه نیز مصداق پیدا می کند .م )

 

 

اما بهینه ترین مقیاس یک تک نفوذی با ضریب موفقیت بالا تنها بصورت تجربی بواسطه بررسی تلاش های مشابه بدست می آید و الگو/ شبیه سازی که با استفاده از داده های درگیری های قبلی و فعلی انجام می شود ، تنها دستورالعمل های اولیه ای را می تواند در اختیار فرماندهان قرار دهد. بنابراین ، ارتش اوکراین این دستورالعمل ها را باید بواسطه تجربه که ناشی از پیروزی ها و شکست هاست اصلاح نمایند.

نتیجه کلی سطور پیشین را می توان چنین تشریح نمود که طراحی صحنه /عملیات رزمی فرصت هایی را برای کسب تجربه ، البته با هزینه های جانی و تجهیزاتی بوجود می آورد که تا امکان موفقیت تلاش های بعدی افزایش پیدا کند. این الزام به نوبه خود ، می تواند به فرماندهان اوکراینی کمک کند تا دامنه و مقیاس تک های نفوذی خودی را دقیق تر ارزیابی کنند ، چرا که افزایش دقت طراحی ، باعث می شود تا با کمترین نیروی ممکن ، بیشتری خسارت به دشمن وارد گردد. از سویی دیگر ، حداقل آستانه ای برای یک تک نفوذی وجود دارد که پس از اجرا می توان میزان موفقیت یا شکست عملیات مذکور را بواسطه آن ارزیابی نمود . بدین معنی که  تک نفوذی کم عمق آسیبی به خطوط دفاعی دشمن نخواهد زد و موقعیتی را برای بهره برداری بوجود نمی آورد و به دشمن اجازه می دهد با اقدام به موقع نه تنها روند تک مهاجم را مختل کند ، بلکه فرصت وارد کردن ضربه متقابل را نیز بدست می آورد ( این وضعیت برای ارتش اوکراین نیز مصداق دارد .م ) این آستانه نیز تنها بصورت تجربی قابل دسترس به نظرمی رسد.

 

 

بخش پنجم  : راه حل ها ، رویکرد جدید برای طراحی صحنه عملیات رزمی

اوکراین و کشورهای پشتیبان غربی برای خروج از وضعیت فعلی و بازگرداندن مانور در سطح عملیاتی باید روی سه مساله متمرکز شوند :

1- توسعه روش هایی برای خنثی کردن قابلیتهای سامانه های ضربتی/شناسایی تاکتیکی

2- توسعه اصول طراحی عملیات رزمی ، بطوریکه  اصول مذکور قابلیت بروزرسانی مستمر به منظور دستیابی به یک هدف از پیش تعیین شده و دست یافتنی را داشته باشد.

3- گسترش اصول عملیات رزمی در چهارچوب یک ساختار برنامه ریز و آماده سازی سازمان رزم جهت اجرای عملیات های متوالی .

خنثی کردن قابلیت روبه گسترش سامانه های ضربتی/شناسایی تاکتیکی  ارتش روسیه

 

 

اثربخشی آشکار سامانه های ضربتی/شناسایی تاکتیکی  که توسط طرفین مورد استفاده قرار می گیرد این تصور را بوجود آورده که سامانه های مذکور یکی از ویژگی های ثابت جنگ روسیه -اوکراین است  که درآن نه تنها واحدهای زرهی ، بلکه پیاده نظام ، توپخانه و حتی پایگاه های هوایی از حملات آن مصون نیست . اگر این فرض صحت داشته باشد ، جنگ فعلی و احتمالا جنگ های آینده ، برای همیشه تبدیل به یک صحنه رزم خندقی خواهد شد و طرفین جنگ همواره سعی خواهند کرد تا با استفاده از حملات هوایی ، موشکی و پهپادی ، یکدیگر را تا مرز نابودی همراهی کنند. اما به شکل قطع راه هایی برای تعدیل کردن این فرضیه وجود دارد که باید مورد توجه قرارگیرد ولی پذیرفتن ایده شکست ناپذیر بودن سامانه های ضربتی/شناسایی تاکتیکی  یا در حداقل وضعیت ، خنثی کردن برتری روبه گسترش آن جهت بازگرداندن مانور به صحنه نبرد هنوز بسیار زود به نظرمی رسد.

 

حمله به خضموک کوزاک اوکراینی توسط پهپادهای روسی

https://aparat.com/v/cxzyfx4

 

محدودیت ها و آسیب پذیری های سامانه های ضربتی/شناسایی تاکتیکی 

الگوی استفاده از سامانه های ضربتی/شناسایی تاکتیکی  که پیشتر شرح آن رفت ، برای دوطرف درگیر و تا این لحظه ، تنها یک ایده باقی مانده چرا که نه روسها و نه اوکراینی ها تا کنون نتوانسته اند به شکل کاملا موثری از این سامانه ها برای پیشروی بهره ببرند که علت اصلی آن را باید در رقابت شدید میان توسعه دهندگان سامانه های جنگ الکترونیک و کاربران بی سرنشین ها جستجو نمود که مزیت موقتی را برای هردوطرف ایجاد کرده است و البته مشکلاتی سازمانی نیز برمیزان تاثیرگذاری آنها برمیدان نبرد اثرگذاشته است. بعنوان مثال ، میل بلاگرهای روسی به شکل مستمر از تمرکز بیش از حد سامانه های مذکور و همچنین واحدهای جنگ الکترونیک در ارتش شکایت دارند که این نشان دهنده چالش هایی است که روسها برای تاثیرگذاری بیشتر باید آن را حل کنند. مضاف براین ، آسیب پذیری ذاتی سامانه های ضربتی/شناسایی تاکتیکی  نظیر هماهنگی پائین میان آنها در صحنه نبرد نیز برمشکلات پیش گفته می افزاید .

 

 

در همین رابطه ، ژنرال الکساندر سیرسکی ، فرمانده نیروی زمینی ارتش اوکراین در مورد سامانه های ضربتی/شناسایی تاکتیکی  چنین معتقد است :

1- مجموعه سامانه های سامانه های ضربتی/شناسایی تاکتیکی  ( پهپادها ، شهپادها و خهپادها ) متکی به شبکه ارتباطی است که می توان آن را مسدود نمود و یا درآن اختلال ایجاد کرد . ( تا امروز هیچکدام از طرفین سامانه های خودکار مرگبار/LAS را وارد میدان نکرده اند ولی احتمالا این کار بتدریج صورت خواهد گرفت ، اما جدول زمانی کاربرد این سامانه ها هنوز چندان مشخص نیست / نکته ، چند هفته پس از ترجمه این مطلب ، عملیات تارعنکبوت توسط ارتش اوکراین علیه پایگاه های بمب افکن ارتش روسیه صورت گرفت که تلفات قابل توجهی را بدنبال داشت و به نوعی نخستین عملیات رزمی طراحی و اجرا شده توسط هوش مصنوعی نیز بشمار می رفت)

 

 

2- بی سرنشین های رزمی ، سامانه هایی کُند بشمار می روند که  برخلاف مهمات توپخانه  میتوان آن را آسان تر شناسایی نمود.

3- محموله های این سامانه های بسیار محدود بوده در نتیجه دقت آن ها باید روز به روز گسترش پیدا کند تا قابلیت کشتار بیشتری را به نمایش گذارد و همین مساله باعث شده تا گستره تاثیر آن در برابر اهداف سخت سازی شده تا حدودی کاهش یابد.

4- بی سرنشین های بزرگ ( بخصوص پهپادها) که برد بیشتر و محموله های سنگین تر را حمل می کنند ، به زیرساختهای تعمیر و نگهداری و پرتاب بیشتری نیازمندند.

5- سامانه های بی سرنشین در حال حاضر نسبت به شرایط جوی نامناسب ، حساسیت بیشتری دارند و برخلاف توپخانه ، امکان استفاده ازآن در همه گونه شرایط جوی ممکن نیست.

6- محدود شدن مهمات قابل حمل توسط بی سرنشین ها ، وابستگی آنها به مفهوم دقت و متعاقب آن ، اتکاء به حسگرها را بیشتر نموده که این خود به معنای افزایش حساسیت این سامانه های به حوزه ارتباطی با کاربر انسانی است و هراندازه میزان اختلال درصحنه نبرد بیشتر باشد ، کارایی آنها نیز کاهش پیدا می کند.

 

حمله و انهدام خودروی رزمی پیاده نظام برادلی ارتش اوکراین توسط پهپادها روسی

 

7- ازآنجایی که هیچکدام از طرفین نمی توانند سامانه های ضربتی/شناسایی تاکتیکی  کاملا خودکار را بکار گیرند ، حضور کاربر انسانی ،سرعت حرکت زنجیره کشتار کاهش می یابد و این به معنای کاهش تعداد اهدافی است که در یک مقیاس مشخص باید منهدم گردد.

 

پی نوشت : 

1- ادامه دارد ... 

2-  استفاده از مطالب برگردان شده به پارسی درانجمن میلیتاری،براساس قاعده " رعایت اخلاق علمی" منوط به ذکر دقیق منبع است.امیدواریم مدعیان رعایت اخلاق ( بخصوص رسانه های مدعی ارزشمداری )  بدون احساس شرمندگی از رفرنس قرار گرفتن بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران ، از مطالب استفاده نمایند.

 

[worior 26,526]

صلح بمب گذاری شده در اکراین...

 

روندی که وجود داره اینجوری میشه که عمق سرزمینی بیشتری برای اکراینی ها قابل دسترس خواهد شد در عوض اکراین توانایی نگهداری خیلی از خطوط رو بخاطر محدودیت نیروی انسانی نخواهد داشت.

اما چه اتفاقی میفته؟

 

روسیه تا الان به نقلی 13 درصد زیرساخت تولید نفتش آسیب های جدی دیده. و اگر اکراین با این فرمون پیش بره میتونه بسیار هم بیشتر ضربه بزنه و به روسها ترس زیادی برای پذیرش صلح و متوقف کردن جنگ وارد کنه، اما چون برخی از خطوطش ممکنه یکباره بریزه پایین، روسها تشویق به تحمل خسارت و ادامه نبرد میشن. مثلا فرض کنید روسیه 50 درصد توان تولید نفت و گازش رو از دست بده، اما یکدفعه یکی از استانهای اکراین سقوط کنه!.

ادامه این روند باعث میشه دو طرف پا پس نکشن مگر در زمانی که دچار بحران میشن که مثلا وقتی روسها ضربات سخت میخورن به التماس صلح میفتن و برای مذاکره تلاش میکنند و بالعکس وقتی اکراینی ها عقب میکشن یاد صلح میفتن که بیشتر از دست ندن. این روند در جایی به نتیجه نمیرسه، مگر اینکه یه اراده جدی وجود داشته باشه که این باید در یک نبرد آخر سرنوشت ساز! محک زده بشه...

 

 

[MR9 119,163]

بخش سیزدهم 

 

بر 25 فروردین 1404 در 19:29 , MR9 گفت:

بسم ا...

 

ارتش اوکراین و چالش بازیابی عملیات رزمی مبتنی بر مانور

 

 

 

 

نتیجه منطقی چنین روندی آغاز سرمایه گذاری سنگین طرفین درگیر و سایر ارتش ها بر روی قابلیتهای ضدپهپاد و متقابلا تولید انبوه چنین سامانه هایی است که می توان آنها را بشریح ذیل مورد بررسی قرار داد :

 

 

1- توسعه سامانه های جنگ الکترونیک پیشرفته برای مختل کردن ارتباطات میان سامانه های شناسایی /ضربتی و وادار کردن دشمن به استفاده از سامانه های خودکار

2- توسعه سامانه های جنگ الکترونیک برای ازمیان بردن سامانه هایی که  به اندازه کافی در برابر تلاش برای ایجاد اختلال درآن ایمن نشده اند .

3- سامانه های محمول بر خودروهای نیمه سنگین ( شامل سامانه های ویژه لیزری )

4- اضافه نمودن زره های واکنشی یا سامانه های دفاع فعال برای خودروهای رزمی

5- استفاده از اصل پراکندگی سامانه های رزمی و تاکتیک های استتار/فریب

6- ایجاد اختلال در ساختار تدارکاتی دشمن به منظور جلوگیری از تولید انبوه سامانه های بی سرنشین در سطح تاکتیکی و عملیاتی

7- توسعه فناوری رهگیرهای بی سرنشین خودکار به منظور یافتن و انهدام پهپادهای شناسایی دشمن

 

 

 

 

هفت موردی که ازآن نام برده شد ، ایده های اولیه برای شکستن سلطه بی سرنشین های رزمی و بازگرداندن مانور به صحنه عملیات رزمی است ولی به نظر می رسد تا ژوئیه ( دسامبر 2024) نه روسها و نه اوکراینی ها چنین سامانه هایی را در مقیاس بزرگ مورد استفاده قرار نداده اند. اما با در دسترس قرار گرفتن چنین فناوری هایی ، هردوطرف تلاش خواهند کرد تا ضمن تولید انبوه آن ، الگوریتم های هوش مصنوعی را برای آنها توسعه دهند که این سامانه های مذکور را قادر می سازد تا بدون ارتباط با عامل انسانی ، وظیفه خود را انجام دهند. بدین ترتیب ، می توان چنین تحلیل نمود که بی سرنشین ها به تنهایی عامل پیروزی نیستند ولی زمانی که با سایر ساختارهای رزمی و شکل های کلاسیک طراحی عملیات ترکیب می شوند ، می توان تاثیرگذاری اعجاب انگیز آنها را مشاهده نمود.

 

 

شرح در تصویر .... 

نکته اینجاست که تحلیلگران نظامی تنها راه بازگرداندن مانور به صحنه نبرد

را در حمله به دارایی های هوایی طرف مقابل در شکل جدید خود می دانند. 

 

بازگرداندن مانور به صحنه عملیات رزمی درمواجهه با سامانه های ضربتی/شناسایی تاکتیکی دشمن

با توجه به روندی که پیشتر بیان شد ، شرط اساسی برای طراحی عملیات رزمی در صحنه نبرد مبتنی بر سامانه های  سامانه های ضربتی/شناسایی تاکتیکی ایجاد و توسعه مداوم قابلیت اختلال در چنین سامانه هایی است . درواقع ، فراهم کردن پتانسیل ویژه به منظور کاهش توانایی دشمن در استفاده از این نوع جنگ افزار برفراز یگانهای در حال پیشروی ، مساله کلیدی برای استفاده مجدد از مانور در میدان نبرد است . اما آنچه که اهمیت دارد این است که  الزاماً نیازی به استمرار اختلال در چنین سامانه هایی  نیست بلکه سرکوب موقت قابلیتهای ضربتی/شناسایی تاکتیکی دشمن بواسطه کاربرد ترکیبی توان جنگ الکترونیک و سایر عناصر تسلیحاتی در شبکه ضدپهپاد خودی بعلاوه بهره گیری از توان سرکوب پدافند هوایی ، چینش درست شبکه دفاع هوایی در برابر جتهای بال ثابت به منظور فراهم کردن زمینه لازم برای پیشروی واحدهای تکور می تواند اثر لازم را بر میدان نبرد از خودی برجای گذارد . اما سرکوب سامانه های ضربتی/شناسایی تاکتیکی دشمن ، نه تنها نباید وقفه ای در استفاده نیروی خودی از چنین سامانه هایی فراهم آورد بلکه بستر مورد نیاز برای رخنه چنین تسلیحاتی به درون  مواضع دفاعی پیچیده یا خودروهای حفاظت شده دشمن را بوجود آورده ، پیش از آنکه دشمن بتواند از خود واکنشی نشان دهد .

 

 

 

شلیک با شاتگان علیه مهمات پرسه زن اوکراینی

 

https://aparat.com/v/racec92

 

 

 

اما نه ارتش روسیه و نه ارتش اوکراین هنوز ( دسامبر 2024) راهی برای ایجاد اختلال در سامانه های ضربتی/شناسایی دشمن در سطح تاکتیکی و عملیاتی پیدا نکرده اند و متقابلاً با این واقعیت که می توان از سامانه های جنگ الکترونیک و پهپادهای رزمی بصورت تهاجمی استفاده نمود دست و پنجه نرم می کنند بدین معنی که سربازان دوطرف تلاش می کنند با مشاهده هرگونه مهمات پرسه زن در محیط اطراف خود ، بدون توجه به اینکه سامانه مذکور خودی است یا دشمن اقدام به غیرفعال کردن آن می نمایند. این مساله ازآنجایی ناشی می شود که بخش قابل ملاحضه ای از تلفات ارتش های روسیه و اوکراین بیشتر ناشی از آتش خودی بوده و هنوز راه حلی برای آن پیدا نشده است چرا که استفاده از سامانه های تشخیص دوست از دشمن (IFF) احتمالا جعل می شوند یا طرف مقابل سعی خواهد کرد تا درآن اخلال ایجاد کند . علاوه براین ، ایجاد یک تصویر عملیاتی مشترک تاکتیکی  دیجیتالی  (COP/ digital tactical common operating picture ) نیز ذاتاً امری چالش برانگیز است چرا که  جمع آوری داده مربوط به آن با ساختارهای کنترل-فرماندهی به روز نشده طرفین درگیر عملاً کاری نشدنی به نظرمی رسد . علاوه براین ، تولید چنین تصویری باید در ترکیب با سامانه های احتراز از آتش خودی باید صورت گیرد ولی به احتمال زیاد استفاده از چنین ساختار پیچیده ای در حال حاضر غیرممکن است.

 

 

 

 

ظهور سامانه های خودکار مرگبار/LAS نیز چالش دیگری است که ارتش ها باید برای مقابله با آن برنامه ریزی جدیدی را صورت دهند. سامانه های خودکار مرگبار در حال حاضر در دو مسیر اصلی ( هدایت خودکار در مرحله نهایی  و کاملا خودکار ) توسعه می یابند. سامانه های هدایت خودکار در مرحله نهایی  به صورت دستی تا قبل از برخورد به هدف توسط کاربر انسانی کنترل می شود و به منظور افزایش دقت در برخورد، پیش از رسیدن به منطقه عملیات درحالت خودکار قرار می گیرد تا هدف مورد نظر را شناسایی و مورد اصابت قرار دهد . این روش به شکل گسترده ای توسط ارتش های روسیه واوکراین استفاده می شود که البته چالش استفاده ازآنها ، مورد حمله قرار دادن نیروهای خودی است. با این حال ، می توان این چالش را با اعزام کاربر انسانی به منطقه ای که از عدم حضور نیروهای خودی اطمینان وجود دارد ، برطرف کرد . به همین دلیل می توان علت توسعه مستمر این سامانه هارا بخوبی در حوزه فناوری متوجه شد.

 

پی نوشت : 

1- ادامه دارد ... 

2-  استفاده از مطالب برگردان شده به پارسی درانجمن میلیتاری،براساس قاعده " رعایت اخلاق علمی" منوط به ذکر دقیق منبع است.امیدواریم مدعیان رعایت اخلاق ( بخصوص رسانه های مدعی ارزشمداری )  بدون احساس شرمندگی از رفرنس قرار گرفتن بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران ، از مطالب استفاده نمایند.

 

 

[MR9 119,163]

بخش چهاردهم

 

بر 25 فروردین 1404 در 19:29 , MR9 گفت:

 

ارتش اوکراین و چالش بازیابی عملیات رزمی مبتنی بر مانور

 

 

 

 

بنابراین می توان چنین نتیجه گرفت که در حال حاضر ، سامانه های ضدپهپاد سوار بر خودروهای رزمی /تدارکاتی و همچنین نمونه های قابل حمل توسط پیاده نظام ، بهترین راه حل موجود برای غلیه برچالش کاربرد گسترده  در سامانه های ضربتی/شناسایی بشمار می روند . علاوه براین ، به تمامی واحدهای مستقر در خطوط تماس و حتی عقبه باید به شکل مستمر یادآوری نمود که  اگر به اشتباه مهمات پرسه زن دشمن را به جای سامانه خودی تشخیص دهند ، شانسی برای زنده ماندن نخواهند داشت و این بخصوص برای خودروهای زرهی نظیر تانک ها ، خودروهای رزمی پیاده نظام ، نفربرها و خضموک ها بیشتر مصداق دارد .

در کنارمسیرهای موجود ، راه حل جدیدی نیز ارائه شده و آن  پهپادهای رهگیر برای شناسایی و حمله به پهپادهای متخاصم است که در مقیاس بزرگ مورد استفاده قرار می گیرند و ارتش اوکراین پیشگام بهره گیری از چنین سامانه هایی است هر چند روی زمین نمونه های انتحاری برای باز کردن معبر در میدان مین یا انهدام مواضع دفاعی سخت سازی شده دشمن به شکل گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرد.

 

 

 

 

کاربرد عنصر غافلگیری در میدان نبرد شفاف

گسترش بهره گیری از سامانه های بی سرنشین هواپایه و سایر ابزارهای سنجش از دور ، میدان نبرد اوکراین را به شکل بی سابقه ای شفاف تر از گذشته نموده است بدین معنی که هردوطرف می توانند هرگونه  سامانه جنگ افزاری یا نیروی انسانی که بخوبی استتار نشده باشد را رصد کرده و هدف قرار دهند. گزارش های منتشر شده در دوسال اخیر نشان می دهد که  احتمالا هردوطرف درگیر می توانند ده ها کیلومتر پشت خطوط جبهه را مورد بررسی قرار دهند و این روند عملاً تمرکز هرگونه نیروی رزمی یا تجهیزات نظامی را تقریباً به امری غیرممکن تبدیل کرده است . این مساله در نگاه نخست ، می تواند این واقعیت را به ذهن متبادر نماید که  کاربرد عنصر غافلگیری تقریبا به یک امر غیرممکن تبدیل گردیده و به اشتباه می توان نتیجه گرفت که  مفهوم مه جنگ ( Fog of War/ این مفهوم بدین معناست که به دلیل فقدان اطلاعات کامل و واضح، تصمیم‌گیری‌ها و برنامه‌ریزی‌های نظامی دشوارتر شده و ممکن است به اشتباهات استراتژیک منجر شود)  نیز از میان رفته است.

 

 

شرح در تصویر 

 

اما برخلاف تصور اولیه موجود ، استفاده از عنصر غافلگیری حتی در چنین شرایطی قابل دستیابی است . از یک نظر ، غافلگیری را می توان  به صورت  "حمله به دشمن در زمان و مکانی که  برای مقابله با آمادگی نداشته باشد " تعریف نمود ولی اینک می توان ادعا کرد که نیاز به  تلاش برای حمله پنهانی به دشمن یا وارد کردن ضربه به آن در نقطه غیرمنتظره نیست چرا که این مولفه ها ، صرفاً شرایط بارز و دراماتیک مولفه غافلگیری بحساب می آیند ، درحالی که شرط اصلی غافلگیری ، این است که دشمن برای پاسخ گویی موثر آمادگی لازم را نداشته باشد. بنابراین ، روند جنگ در اوکراین تا دسامبر 2024 دو مسیر اصلی را برای استفاده از اصل غافلگیری پیش روی طرفین می گذارد که نخستین راه ، فقدان امکان تشخیص نیت و هدف فرماندهی دشمن از طریق مشاهده وضعیت نیروهای تحت فرمان وی است . درواقع ، یگانهایی که در پشت خطوط دفاعی متمرکز می شوند احتمال دارد برای تقویت خطوط تماس و یا آغاز یک ضدحمله بزرگ مورد استفاده قرار گیرد . در این شرایط ، نیروی مهاجم می تواند تک نفوذی خود را در چند محور به صورت همزمان آغاز کرده  تا هدف اصلی از چشمان ناظران طرف مقابل پنهان بماند. علاوه براین ، فرمانده میدان می تواند نیروهای تحت فرمان خود را در محورهای مختلف پخش کرده تا نیروی مدافع را در خصوص محور اصلی عملیات تهاجمی گیج کند. بنابراین ، هیچ تمرکز نیرویی به خودی خود ، نمی تواند قصد و نیت فرماندهی دشمن را آشکار کند در نتیجه مولفه  "مه جنگ " همچنان عنصر مرکزی عملیات رزمی باقی می ماند .

 

 

 

 

 

دومین مسیر برای استفاده از اصل غافلگیری را می توان در مفهوم پیشرفت فناوری جستجو نمود جایی که چرخه توسعه آنچنان سریع است که می توان با استفاده ازآن دشمن را در سطوح مختلف مبهوت نمود . به معنای دقیق تر ، رقابت میان پهپادهای شناسایی و سامانه های جنگ الکترونیک در صحنه نبرد اوکراین آنچنان سریع شده که مزیت و برتری تنها در عرض چند هفته  از یک طرف به سوی مقابل منتقل می شود. تنظیمات مربوط به طول موج های که پهپادها بواسطه آن با کاربر ارتباط برقرار می کنند یا روش های جنگ الکترونیک که می توان با استفاده ازآن ارتباط مذکور را دچار اختلال نمود می تواند عملیات آزادانه چنین سامانه هایی را در یک محور عملیاتی خاص ناکارآمد نماید. بنابراین ، تا زمانی که واحدهای رزمی آماده بهره برداری از قابلیت های جدید ارائه شده هستند می توان امیدوار بود که  می توان مانور راباردیگر به صحنه نبرد بازگرداند و دشمن را غافلگیری نمود.

 

 

چنین رویکردی از سوی دوطرف با درجاتی متفاوتی از اثربخشی در صحنه نبرد اوکراین مورد استفاده قرار گرفته ، بطوریکه سامانه های راکت انداز هیمارس به ارتش کیف این قابلیت را ارائه نمود که ارتش روسیه را در نیمه دوم سال 2022 کاملا دچار غافلگیری کند تا جایی که حملات دقیق اوکراین به مواضع ارتش روسیه در کرانه غربی استان خرسون باعث عقب نشینی آنها گردید . ارتش روسیه نیز به نوبه خود با موفقیت هرچه تمام تر از سامانه های جنگ الکترونیک و اخلالگرهای جی پی اس خود برای پشتیبانی از واحدهای مدافع به منظور جلوگیری از نفوذ یگانهای ارتش اوکراین به خطوط مقدم استان زاپوروژیای غربی در ژوئن 2023 بهره گرفته و با توجه به اینکه مهاجمان بطور کامل به مهمات هدایت دقیق آمریکایی وابسته بودند ، بسته شدن سیگنال های جی پی اس باعث کاهش شدید کارایی حملات هوایی/راکتی آنها گردید .

 

 

گاهی اوقات فرصتهایی برای استفاده از غافلگیری بواسطه تغییر مفرضات اولیه درخصوص طراحی عملیات رزمی نیز ممکن است بدست آید . بعنوان مثال ارتش روسیه در مراحل اولیه ضدحمله اوکراین درسال 2023 ، سد کاخوفکا را منهدم نمود تا تمامی مناطق جنوب دنیپرو تا دریا به زیر آب رود و عملیات احتمالی ارتش اوکراین در این محور را  قبل از شروع مختل نمود. این مساله به فرماندهی ارتش روسیه اجازه داد تا لشکر هفتم هوابرد را از محور مذکور منتقل به منطقه اصلی ضدحمله مهاجمان اعزام کند. روند مذکور البته در سایر نقاط نیز تکرار شد ولی تاثیر کمتری از خود برجای گذاشت چرا که  نه روسها از آمادگی لازم برخوردار بودند و نه ارتش اوکراین به موقع از خود واکنش نشان داد.

 

پهپاد بابایاگا اوکراینی در صحنه نبرد

https://aparat.com/v/wsyx2qi

 

تهاجم مجدد ارتش روسیه به محور خارکف در ماه می 2024 دومین تلاش روسها برای استفاده از اصل غافلگیری و حمله به محوری بود که ارتش اوکراین آمادگی چندانی برای دفاع ازآن نداشتند. با این حال فرماندهی ارتش اوکراین بدلایل مختلف از جمله کمک های اطلاعاتی کشورهای غربی درسطح استراتژیک یا عملیاتی دچار مشکل نشدند ولی ارتش روسیه قبل از کسب آمادگی کامل از سوی مدافعان دست به حمله زدند و البته موفقیت محدودی را نیز بدست آوردند.

 

 

بنابراین ، مفهوم غافلگیری به شکل ذاتی یک وضعیت موقت است و تنها زمانی استفاده از آن معنادار می شود که نیروی استفاده کننده بتواند زمان و مکان مناسب به منظور بهره گیری از مزیت های آن را درست تشخیص دهد و این نشان می دهد که در صحنه نبرد شفاف اوکراین نیز چنین چیزی امکان پذیر است.

 

 

کاهش هزینه تک های نفوذی ، ضدحمله و نقطه اوج آن

با تمامی چالش هایی که شرح آن رفت ، اوکراین فرصت  اجرای ضدحمله ای را دارد که ضمن نفوذ به داخل مواضع ارتش روسیه ، از مشکلاتی که  در تابستان سال 2023 با آن روبرو گردید اجتناب کند چرا که روسها هم اکنون ( دسامبر 2023) آرایش تهاجمی بخود گرفته اند و به مانند سال 2023 احتمالا فرصت آن را ندارند تا خطوط دفاعی خود را تقویت کنند . بنابراین ، فرماندهی ارتش اوکراین ، این فرصت را خواهد داشت تا درست زمانی که حملات روسها به نقطه اوج خود می رسد ، دست به یک ضدحمله متمرکز علیه ضعیف ترین محور موجود در خطوط تماس بزنند. این روند از اواخر ژوئن 2024 با طراحی و اجرای ضدحملات موفقی در محورهای مختلف نظیر جبهه خارکف و ووچانسک آغاز شده وبه شکل متناوب ادامه پیدا کرده است. این ضدحملات تاکتیکی در مقیاس کوچک اهمیت خاص خود را دارند ولی امکان تبدیل آنها به مانور رزمی در سطح عملیات تقریباً وجود ندارد . با این حال ، امکان برنامه  ریزی ویژه ای را در اختیار اوکراینی ها قرار می دهد تا به محض رسیدن عملیات تهاجمی ارتش روسیه به اوج خود و همزمان فراهم کردن ذخایر قابل توجهی در حوزه نیروی انسانی ، مهمات و جنگ افزار ، اقدام متقابلی صورت گیرد . اما برای دستیابی به چنین دستاورد و بهره برداری از نتایج آن ، الزاماتی وجود دارد که می توان را بشرح ذیل مورد بررسی قرار داد .

 

 

اما پیش از بررسی الزامات تبدیل وضعیت دفاعی به تک نفوذی با ضریب موفقیت بالا باید ابتدا پیشینه تاریخی آن را مورد بررسی قرار داد .  نبرد کورسک بلحاظ تاریخی یک الگوی کلاسیک تبدیل وضعیت دفاعی بعنوان یک سکوی پرش جهت دست زدن به یک ضدحمله سرتاسری در مقیاس بزرگ است که درآن ستاد ارتش شوروی با علم به این مساله که  ورماخت ( ارتش آلمان در جنگ دوم جهانی ) ذخایر اصلی خود را وارد صحنه نبرد نموده تا برجستگی کورسک را تصرف کند ، به موفقیتی بزرگ دست پیدا نمود.

 

پی نوشت : 

1- ادامه دارد ... 

2-  استفاده از مطالب برگردان شده به پارسی درانجمن میلیتاری،براساس قاعده " رعایت اخلاق علمی" منوط به ذکر دقیق منبع است.امیدواریم مدعیان رعایت اخلاق ( بخصوص رسانه های مدعی ارزشمداری )  بدون احساس شرمندگی از رفرنس قرار گرفتن بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران ، از مطالب استفاده نمایند.