شبیه سازی یک جنگ طولانی ... (اپیزود یکم : اوکراین ) شبیه سازی یک جنگ طولانی ... (اپیزود یکم : اوکراین )

[MR9 113,549]

بسم ا...

 

 

 

ضدحمله شکست خورده

 

 

 مقدمه :

بازه زمانی ژوئن الی دسامبر 2023  ، برای تمام طرف های درگیر در جنگ اوکراین ، دوره خاصی محسوب می شد .  انتظارات از ارتش اوکراین ، بدلیل وادار کردن روسها به عقب نشینی از خارکف و خرسون بسیار بالا بود و متقابلا" ارتش روسیه را فاقد روحیه لازم برای ادامه نبرد محاسبه می کردند ، این مساله البته ظاهر امر محسوب می شد .. در پشت پرده ، حداقل در جبهه اوکراین طوفانی برپا بود از نظریات و تحلیل های متفاوت ، از یکسو جامعه اطلاعاتی ایالات متحده و از سویی دیگر پنتاگون ، نظرات متفاوت و اختلاف میان زلنسکی و والوژنی ، ملغمه ای از وضعیت غیرقابل توصیفی را بوجود آورده بود . متن پیش رو ، برگردان فارسی تحلیل هیئت تحریریه واشنگتن پست محسوب میشود که در 3 قسمت در اختیار مخاطبان قرار گرفته ( و احتمالا تنها در انجمن میلیتاری به فارسی قابل مطالعه است ) . نکته جالب متن پیش رو ، فراهم کردن  پیش زمینه ای جهت مبرا کردن ایالات متحده از هرگونه دخالت در شکست ارتش اوکراین در ضدحمله خود به نظر می رسد . با این حال قضاوت نهایی با خوانند محترم .. ( توجه : برخی تیترهای موجود در متن ، توسط مترجم اضافه شده و در متن اصلی وجود ندارد ) 

 

 

راست :رزنیکوف 

چپ : آستین

آغاز :

در 15 ژوئن 2023 ، لوید آستین وزیر دفاع ایالات متحده به همراه همتای اوکراینی خود و دستیاران اطلاعاتی در مقر ناتو (بروکسل ) جمع شده بودند ، در حالی که تمام حاضران جلسه فضای ناامیدانه سنگینی را تجربه می کردند . آستین از آلکسی رزینکوف ، وزیر وقت دفاع اوکراین درخصوص روند ضد حمله ای  که تازه آغاز شده بود سئوال کرد و وی را تحت فشار قرار داد که چرا ارتش اوکراین از سامانه های مین روب غربی برای ایجاد معبر در میدان های مین متراکم روسها  به منظور سریع تر کردن روند عملیات استفاده نمی کند . آستین درآن زمان معتقد بود که با وجود مستحکم بودن خطوط دفاعی ارتش روسیه ، یگانهای ارتش این کشور شکست ناپذیر نیستند ،اما رزنیکوف ( وکیل سابق ) پاسخ داد که این فرماندهان اوکراینی هستند که  تصمیم های نظامی را می گیرند  ولی وی برای چندمین بار به شرکای غربی اش خاطرنشان نمود که  هر تلاشی برای پیشروی با استفاده از واحدهای زرهی ، توسط بالگردها ، پهپادها و توپخانه روسیه نابود می شود.

 

 

 

وی مدعی بود که  بدون پشتیبانی هوایی ، تنها گلوله باران شدید توپخانه ای مواضع ارتش روسیه است که به روند پیشروی واحدهای زرهی کمک می کند . به گفته یکی از کارشناسان اطلاعاتی ناتو ، در کمتر از 2 هفته از آغاز ضدحمله و علیرغم خوش بینی اولیه ، ضربه وارده نخست نتوانست روسها را دچار هراس کرده و وادار به عقب نشینی نماید و  همین امر آغاز اصطکاک شدید میان کیف و واشنگتن گردید و مقامات کاخ سفید به تدریج وادار شدند تا به این مساله که اوکراین توانایی بازپسگیری مناطق تصرف شده توسط روسها را ندارد ، فکر کنند .

 

 

زلنسکی در جریان مصاحبه ای در فوریه 2023 ، سال جاری میلادی را سال پیروزی برای اوکراین نامیده بود 

درحالی که هنوز ضد حمله ای در کار نبود و پشت پرده اختلافات زیادی در خصوص شیوه اجرای آن جریان داشت 

 

بدین ترتیب اکنون با نزدیک شده زمستان و یخ زدن زمین ،مقامات ارشد نظامی اوکراینی با وجود تکذیب های مستمر و غیرعادی رئیس جمهوری این کشور ، اذعان دارندکه جنگ به بن بست رسیده به همین دلیل ، تحریریه نظامی واشنگتن پست براساس مصاحبه با 30 نفر از مقامات ارشد اوکراینی ، آمریکایی و اروپایی ، تلاش کرده تا دلایل شکست ضدحمله ارتش اوکراین را مورد بررسی قرار دهد که تا پیش از این مورد توجه قرار نگرفته بود . این بررسی موارد زیر را زیرپوشش مطالعاتی خود قرار داده بود :

 

1- براساس داده های موجود ، افسران ارتش های اوکراین ، ایالات متحده و بریتانیا ، هشت بازی جنگی را روی میز برای طراحی ضدحمله قرار داده بودند ولی واشنگتن و لندن ، در محاسبه تبدیل ارتش اوکراین از یک سازمان نظامی شرقی به سازمانی با استانداردهای ناتو دریک دوره کوتاه و بویژه بدون وجود نیروی هوایی دچار یک خطای آشکار شده بودند ( نکته : این مساله بارها در تاپیک و قبل از آغاز ضدحمله اوکراین بارها گوشزد شده بود و افسران طراحی این ضدحمله هم قطعا" این مساله را اطلاع داشتند ولی ظاهرا واشنگتن پست سطح تحلیل مخاطبان خودش را خیلی دست کم گرفته که به این بهانه ها متوسل شده .م  )

 

 

یک سرباز اوکراینی ، درحال آماده سازی یک مین ضد تانک در جریان رزمایش ارتش این کشور در ژوئیه 2023 منطقه دنیپرو

همزمان با این رزمایش ، واحدهای دیگر ارتش اوکراین در جنوب ، گرفتار میدان های مین روسها شده بودند.

 

2- مقامات ایالات متحده و اوکراین در مقاطعی برسر راهبرد ، تاکتیک و زمان بندی دچار اختلاف نظر شدند. پنتاگون مدعی بود که ضدحمله می بایست از اواسط آوریل آغازشود تا روند تقویت خطوط ارتش روسیه دچار اختلال گردد ولی اوکراینی ها تردید داشتند و اصرار می کردند که  بدون سلاح و آموزش بیشتر ، آمادگی دست زدن به ضدحمله را ندارند . ( نکته : این مساله برای تمامی طراحان نظامی دنیا آشکار است یک ضد حمله مولفه های مختلفی را باید حداقل به شکل نسبی دراختیار داشته باشد که یکی از آنها استفاده از اصل غافلگیری در زمان و مکان آن هست ، مجموعه رسانه های اوکراینی از غربی از نوامبر2022 شروع به پروپاگاندا درخصوص ضدحمله آتی خود کردند و طبیعتا روسها با زیرنظر گرفتن محورهای مختلف ، به این نتیجه رسیدند که محتمل ترین محور جنوب اوکراین باید باشد ، در نتیجه طبق داده های موجود درتاپیک شروع کردند به تقویت خطوط دفاعی خودشون در جنوب اوکراین و در یک اقدام عجیب ، کیف به جای حمله به ضعیف ترین نقطه خط دفاعی حدود 900 کیلومتری روسها ، به قوی ترین بخش آن حمله ور شد که علت این چنین انتخابی باید واکاوی شود ، اما در ظاهر امر و طبق معمول دخالتهای سیاسی کیف در کار ارتش و مقدم بودن هدف سیاسی " تصرف مجدد شبه جزیره کریمه "  براهداف نظامی " وادار کردن روسها به ادامه عقب نشینی درمحورهای مهم تر" ضدحمله را محکوم به شکست نمود.م  )

 

 

بایدن و گروه مشاورین امنیت ملی ایالات متحده -اکتبر 2023

مقامات اطلاعاتی ایالات متحده برخلاف پنتاگون مدعی بودند که شانس موفقیت ضدحمله کیف ، 50-50 است 

 

 

3- کارشناسان نظامی آمریکایی تقریبا اطمینان داشتند که یک ضربه سوار- زرهی به خطوط دفاعی روسیه از سوی ارتش اوکراین که اینک آموزش و تسلیحات غربی را دراختیار داشت ، میتواند بسرعت روسها را به مانند چند ماه پیش در شرق اوکراین وادار کند تا بسرعت و بدون نظم ، دست به عقب نشینی بزنند تا جایی که شبیه سازی ها نشان می داد واحدهای اوکراینی در بهترین حالت ممکن می توانند در یک بازه 60 تا 90 روزه به ساحل دریای آزوف برسند  و ارتباط میان واحدهای روسی در شرق و غربی جنوب اوکراین را قطع کنند . ( نکته : این هم یکی از مغلطه های نویسندگان این سطور است ، در حالی که استاندارد های غربی بر حضور نیروی هوایی ، بعنوان تسهیل کننده پیشروی واحدهای زمینی تاکید می کند ، چگونه یک سازمان رزم مسلح به تجهیزات زرهی غربی و با حداقل آموزش و بدون نیروی هوایی امکان پشت سرگذاشتن سه تا شش رده خط دفاعی روسها را در یک بازه 90 روزه خواهد داشت ؟! تقریبا" هر مخاطب آماتوری که جنگ اوکراین یا تاریخ نظامی را بررسی کرده باشد ، اطلاع دارد که پیشروی در زمین های مسلح شده ، بدون پشتیبانی هوایی نیازمند حجم بالایی از نیروی انسانی است و تضمینی برای موفق بودن آن نیز وجود ندارد.م  )

 

4- پنتاگون از یک ضدحمله متمرکز شده در امتداد محور جنوبی حمایت می کرد ولی زلنسکی اعتقاد داشت  که نیروهایش باید از سه محور جداگانه در امتداد یک جبهه به طول 600 مایل بسمت جنوب ،ملیتوپل و بردیانسک دست به حمله زده تا به سواحل دریای آوزف برسند .

 

5- جامعه اطلاعاتی ایالات متحده برعکس پنتاگون ، معتقد بود که با توجه به دفاع چند لایه ای که روسها در زمستان سال 2022 و بهار سال 2023 ایجاد کرده اند ، شانس موفقیت حمله ، تنها 50-50 است .

 

6- بخش قابل توجهی از کارشناسان اطلاعاتی ، نظامی و اقتصادی ، قابلیتهای مسکو را برای جبران تلفات رزمی و اقتصادی و همچنین پتانسیل روسها در جایگزینی نیروی انسانی ، استفاده از تاکتیک های زمین مسلح (مین) و تحمل تلفات را دست کم گرفته بودند .

 

7- پیش از شروع ضد حمله ، برخی مقامات اوکراینی هشدار دادند که ممکن است خسارت فاجعه باری به ارتش وارد شود ولی پنتاگون معتقد بود که میزان تلفات حتی بدون اجرای ضدحمله نیز بسیار بالا ثبت خواهد شد .

 

 

ژنرال سرگئی سوروکین ،ملقب به ژنرال آرماگدون ، پس از عقب نشینی فاجعه بار  روسها در اواخر سال 2022 رهبری ارتش را برعهده گرفت 

 

در مجموع ، سال 2023 با عزم راسخ غرب برای شکست دادن روسها آغاز شد و زلنسکی نیز پیروزی قاطعی را پیش بینی مینمود اما اکنون ( دسامبر 2023 ) عدم اطمینان در تمامی زمینه ها گسترش یافته ، روحیه رزمی در اوکراین روبه افول است و توجه جامعه بین المللی به خاورمیانه معطوف شده  و حتی در میان حامیان اوکراین ، اکراه سیاسی فزاینده ای برای مشارکت بیشتر در جنگ وجود دارد . در روی زمین نیز ، اوکراین تنها چند ده کیلومتری و فقط دریک محور موفق به پیشروی شده است . زلنسکی در هفته نخست دسامبر2023 درمصاحبه ای با خبرگزاری آسوشیتدپرس مدعی شد که ما نتایج سریعتری را به منظور نمایش موفقیت هایمان نیاز داریم ولی متاسفانه به نتایج مطلوب نرسیدیم واین یک واقعیت است . مجموعه عواملی باعث شده تا احتمال موفقیت اوکراین پس از حدود یکسال و نیم جنگ با ویرانی های گسترده ، بسرعت کاهش پیدا کند .

با این حال ، با گذشت ماه نخست پس از شروع ضد حمله ، کسب نتایج ضعیف و دلسرد کننده ، سئوالات نگران کننده ای را برای حامیان غربی کیف بوجود آورد ، چرا که زلنسکی قول داده بود تا با دریافت تسلیحات و کمک های کشورهای غربی ، مرزهای سال 1991 را مجددا" احیاء کند . ولی آهسته شدن روند پیشروی ، به تدریج مقامات غربی را وادار به واکنش نمود و آهسته آهسته ، سئوالاتی درخصوص  احتمال طولانی شدن جنگ ، پیامدهای انسانی ، اقتصادی آن مطرح گردید . سال 2023 نیز در حالی روبه پایان است که رئیس جمهوری روسیه ، بیش از هر زمان دیگری مطمئن است که می تواند تزلزل غرب برای حمایت از اوکراین را مشاهده کرده  و ادعاهای ارضی خود را جامه عمل بپوشاند .

 

 

ضد حمله ارتش اوکراین در سال 2022 که بدلایل مختلف از جمله رعایت اصل غافلگیری ، موفق شد تا در میان بُهت مسکو ، روسها را از یک منطقه بزرگ عقب بزند

 

جرقه ضدحمله : 

در یک کنفرانس تلفنی دراواخر پائیز سال 2022 ، پس ازآنکه ارتش کیف در یک ضدحمله غافگیرانه موفق شد تا بخشهایی از سرزمین های تصرف شده شمالی و جنوبی خود را بازپس بگیرد ، وزیردفاع ایالات متحده از والوزنی سئوال نمود که برای ضدحمله بهاری سال 2023 به چه چیزهایی نیاز دارد که وی پاسخ داد به 1000 دستگاه تانک و 9 تیپ جدید که درآلمان آموزش دیده و مسلح شده اند ، نیازمند است . پس از اتمام این مکالمه ، به نقل از همکاران آستین ، وی آب دهان خود را با صدای بلندی قورت داد و به سایرین گفت ، این کار تقریبا غیرممکن است . 

با این حال ، در ابتدای سال 2023 افسران ارشد انگلیسی ، آمریکایی ، اوکراینی در ویسبادن ، هشت بازی جنگی را برای ضدحمله اوکراین طراحی و ضمن آن ابزارهای مورد نیاز ارتش اوکراین را مورد بررسی  قراردادند . در جریان این شبیه سازی ها که هرکدام چند روز به طول انجامید ، بدین نتیجه رسیدند که  ارتش اوکراین درطول نبرد احتمالا با محدودیت های جدی در نیروی انسانی و مهمات مواجه خواهد شد . این برنامه ریزان ، با استفاده از نرم افزارهای تخصصی شبیه سازی جنگ که در برخی مواقع تا ریزترین جزئیات  را شامل می شد ( از آفند تا تدارکات ) تلاش کردند تا بهترین مسیر را برای ارتش اوکراین طراحی نمایند . در کنار آفند کلاسیک ، پیشنهاد شد تا واحدهای عملیات ویژه ارتش اوکراین به پشت خطوط دفاعی ارتش روسیه نفوذ داده شوند تا به گفته ژنرال مارک میلی ، هیچ سرباز روسی باید از ترس بریده شده گلوی اش ، بتواند راحت بخوابد .

مجموعه چنین پیشنهادات و کمکهایی مقامات اوکراینی را امیدوار کرد که بتوانند موفقیت پائیز سال 2022 را مجددا" تکرار کنند چرا که پیش از این ، بخش های قابل توجهی از خارکف در شمال شرقی و همچنین شهرخرسون در جنوب را بازپس گرفته بودند که کشورهای غربی را بشدت غافلگیر نمود . درمقابل ، استراتژیست های غربی براساس شبیه سازی های صورت گرفته معتقد بودند که  اوکراین با متمرکز کردن نیروهایش روی یک هدف ، می تواند روسها را تا ساحل دریای آزوف عقب زده و همزمان ، با قطع کردن مسیر زمینی به کریمه ، ، خط حیاتی پشتیبانی از واحدهای روسی را دراختیار خود بگیرد . اما برخی مقامات ارشد آمریکایی با مشاهده چنین سناریوهایی ، هشدار دادند که چنین برنامه ای محقق نخواهد شدولی رهبران سیاسی و نظامی اوکراین ، تصمیم خود را گرفته بودند .

خوشبینانه ترین سناریوی موجود ، ایجاد یک پل زمینی در یک بازه 60 تا 90 روزه بود که می بایست ارتباط دو جبهه روسها در شرق و غرب محور جنوبی را قطع کرده و پیش بینی ها نیز نشان می داد که بین 30 تا 40 درصد تلفات مورد انتظار خواهدبود . ولی برخلاف نظرات افسران امریکایی که طبق تجربه های موجود از عراق و افغانستان ارائه می شد ، ( در اینجا نویسنده به تفاوت میان عملیات ضد شورش و عملیات رزمی کلاسیک اشاره ای نمی کند و این در نوع خود خیلی جالب است .م )  تلفات نه تنها نگران کننده گردید ، بلکه از سطح اعلام شده فراتر رفت ( اشتباه محاسباتی در اینجا بود که  تخمین غربی ها از تلفات ، از نقطه تخلیه پزشکی تا بیمارستان های صحرائی را شامل می گردید و به کشته های مستقیم در میدان اشاره ای نمی نمود.م )

درمقابل ، افسرانی نیز وجود داشتند که مستمرا هشدار می دادند که  توقف درصحنه نبرد ، تلفاتی بیش از اجرای یک ضدحمله  را به بار می آورد ، ولی طراحی عملیات روی نقشه ، با اجرای آن روی زمین ، تفاوت های بسیاری را به نمایش می گذارد ،درنتیجه ارتش اوکراین قرار بود تا تجهیزات و نیروهای بسیاری را از دست بدهند و گریزی نیز ازآن نبود ولی نکته اینجاست که انتخابها در جریان یک ضدحمله بسیار سخت تر اخذ تصمیم در جریان عملیات دفاعی است  و این موافقت برخی افسران ارتش اوکراین را نیز بدنبال داشت . به گفته این دسته از افسران اوکراینی ، شبیه سازی جنگ ، برای کسب یک دید اولیه از چیزی که قرار است رخ بدهد، جالب است ولی درعمل ، اتکاء برداده های آن اشتباه بزرگی است  . وی معتقد بود که سرباز اوکراینی برخلاف همتایان خود در ناتو  در میدان نبردی به سبک جنگ اول جهانی حضور داشتند که با حملات پهپادی و توپخانه ای اشباع شده بود و بدون وجود برتری هوایی ، عملا تنها چیزی که به نمایش گذاشته می شد ، تلفات بیشتر بود .

 

 

بندر ماریوپل در ساحل دریای آزوف 

ارتش اوکراین در نظر داشت در یک بازه زمانی 30 تا 60 روزه ، این شهر را تصرف کرده و ارتش روسیه را در جنوب اوکراین به دوبخش تقسیم کند 

 

به شکلی مشابه ، تا مدتهای مدید ، مشاورین نظامی آمریکایی حضور واحدهای اوکراینی در باخموت را کاری اشتباه تصور می کردند و این شهر برای ماه های طولانی شاهد سنگین ترین حملات توپخانه ای و پهپادی بود که منجر به تلفات بالایی برای طرفین شد ولی در نهایت ، شهر بدست روسها افتاد و مقامات آمریکایی با ناامیدی مشاهده کردند که  بخشی از توان ارتش اوکراین که می بایست در ضدحمله استفاده شود ، در حومه باخموت متوقف شده و درحال دادن تلفات است تا جایی که گفته می شد والوزنی نیروهای بیشتری را به حومه باخموت اعزام کرده تا بتواند پیشروی بیشتری را داشته باشد و همه اینها در اثنای اجرای ضدحمله درجنوب رخ داد . مقامات اوکراینی براین اعتقاد قرار داشتند که عقب نشینی از حومه باخموت ، دست روسها را برای پیشروی بسوی خارکف  باز خواهد گذاشت  و استان دونتسک نیز بطور کامل به تصرف مسکو درخواهد آمد که این به معنای یک پیروزی آسان برای پوتین بود . علاوه براین ، والوژنی همزمان با ضدحمله در جنوب قصد داشت در شرق اوکراین نیز روسها را با اجرای حملات ایذایی به دردسر بیاندازد و با ایجاد چالش های لجستیکی و روحی ، روسهای ناآشنا به زمین را تحت فشار بیشتری قرار دهد . اما افسران غربی نواقص زیادی را در این نقشه می دیدند  از جمله اینکه ، اجرای آن ، تمرکز را از قدرت آتش اوکراین می گرفت و برخلاف دکترین آتش ناتو که تمرکز را مطلوب می دانست ، از قدرت تاثیر آن می کاست ولی سرانجام این آمریکایی ها بودند که دربرابر نقشه اوکراین تسلیم شدند ، چرا که برخی مقامات آمریکایی با فشار بر پنتاگون مدعی بودند که اوکراینی ها ، زمین را می شناسند و این جنگ واشنگتن نیست و باید عملیات را بدانها سپرد و تنها تامین تسلیحات را برعهده داشت.

 

 

زلنسکی و استولتنبرگ (دبیرکل ناتو ) -آوریل 2023 - کیف

 

در سوم فوریه 2023 جیک سولیوان ، مشاور امنیت ملی بایدن ، مقامات ارشد امنیت ملی را برای جلسه ای درخصوص طرح ضدحمله به کاخ سفید فراخواند  . اولین سئوال مطرح شده این بود که آیا واشنگتن میتواند به موفقیت اوکراین اعتماد کنند ؟ و آیا ارتش اوکراین می تواند بر خطوط دفاعی مستحکم شده روسها غلبه کند ؟ آستین جواب داد که کیف باید برای نیل به موفقیت ، شیوه رزم خود را تغییر دهد !

 

 

 

 

در واقع امر ، ارتش اوکراین پس از فروپاشی شوروی به یک نیروی دفاعی محدود شده بود که از سال 2014 نبردی را برعلیه جدایی طلبان روس تبار در شرق دنباس دنبال می کرد و فرصتی برای تجدید ساختارنداشت در نتیجه برای تغییر شیوه رزم باید در چینش نیرو و همچنین تاکتیک های مورد استفاده ، تغییرات قابل توجهی پدید می آمد . نیل به چنین هدفی ، مستلزم آموزش و تحویل سلاح های غربی بود که پیش از فوریه 2022 در مقیاس محدود تا حدودی صورت گرفت ولی اکنون هزاران نیرو باید در آلمان ابتدا آموزش می دیدند و سپس با اجرای ده ها مانور ، شیوه رزم به سبک ایالات متحده را می آموختند ( راهبرد رزم مشترک ) که هرکدام از آنها بیشتر از یکسال زمان نیاز داشت  ولی پیشنهاد این بود که تمامی این موارد در چند ماه خلاصه شود. بدین ترتیب ، ارتش اوکراین به جای آموختن شیوه های استفاده از توپخانه سنگین ، شروع به فراگیری تاکتیک های آتش و حرکت نمودند  تا بتوان ازآنها در نبردهای رودرو با روسها استفاده کرد .

 

 

وزیر دفاع ایالات متحده در جلسه توجیهی کنگره - اول اکتبر 2023

این جلسه بدلیل اظهار نگرانی های شدید اوکراین از کمیت و کیفیت تسلیحات و مهمات تحویلی برگزار شد 

 

همزمان با این آموزش ها ، دولت بایدن در ژانویه 2023 اعلام کرد که خودروهای رزمی پیاده نظام را در اختیار کیف قرار می دهد  ، بریتانیا نیز از تحویل 14 دستگاه چالنجر-2 خبر داد و واشنگتن نیز خبر از ارسال تانکهای آبرامز به اوکراین داد . کشورهای اروپایی نیز ده ها دستگاه تانک لئوپارد را به ارتش کیف تحویل دادند تا تعهد خود به تسلیح اوکراین را به نمایش گذارند. اما مشکل بزرگتری که همچنان پابرجاست ، تامین مهمات 155 م.م برای اوکراین محسوب می شد که امکان مقابله با آتش توپخانه سنگین روسها را به کیف داده بود . براساس برآوردهای پنتاگون ، اوکراین ماهانه به 90 هزاریا بیشتر گلوله 155 م.م نیاز دارد درحالی که تولید ایالات متحده تنها یک دهم آن بود . یک مقام نظامی آمریکایی در این ارتباط معتقد است که  این عدد تنها جنبه ریاضی ماجرا است و دریک نقطه خاص ، واشنگتن دیگر نمیتواند به ارسال این مهمات ادامه دهد ولی درصورتی که بشود کره جنوبی را متقاعد نمود ، می توان تنها درعرض 40 روز ، 330 هزار گلوله 155 م.م را به اوکراین ارسال کرد که این امر در نهایت به وقوع پیوست . اما مساله تنها تحویل مهمات متعارف نبود ، برای مقابله با روسها ، مهمات خوشه ای نیز باید ارسال می گردید که این مستلزم وارد آمدن ضربه به ذخایر ایالات متحده بحساب می آمد که البته تحویل آن با مخالفت وزیر امورخارجه ایالات متحده روبرو گشت .

 

 

سرباز اوکراینی در محور زاپوروژنیه 

ارتش اوکراین تنها یکماه پس از آغاز ضدحمله ، دربرابر آتش توپخانه و پهپادی روسها و همچنین زمین مسلح از پیش آماده شده ، متوقف گردید

 

پس از بررسی نوع تسلیحات تحویلی برای ضدحمله ، اکنون سئوال این بود که آیا اوکراین می تواند برنده شود ؟ زلنسکی در اولین سالگرد شروع جنگ در فوریه 2023 ، سال جاری میلادی را سال پیروزی اوکراین نام نهاد و مدعی شد که اوکراینی ها بزودی تعطیلات خود را در ساحل کریمه جشن خواهند گرفت ولی در واشنگتن چنین ادعایی با شک و تردید هایی روبرو گردید . مقامات اطلاعاتی آمریکایی معتقد بودند که احتمال موفقیت اوکراین ، تنها 50-50 است درحالی که وزارت دفاع برخلاف آنها اعتقاد داشت که کیف شانس خوبی برای موفقیت دارد . درواقع ، میان مقام های اطلاعاتی ، DNA خوش بینی وجود نداشت و با توجه به اینکه سازمان های متبوع آنها ، چشم دولت بحساب می آمدند چنین رفتاری نباید غافلگیرانه به نظر می رسد ، هرچند برخی نیز ادعا کردند که شرط بندی روی شکست ، همیشه سود بیشتری دارد .

 

پی نوشت : 

1- ادامه دارد 

6-  استفاده از مطالب برگردان شده به پارسی درانجمن میلیتاری،براساس قاعده " رعایت اخلاق علمی" منوط به ذکر دقیق منبع است.امیدواریم مدعیان رعایت اخلاق ( بخصوص رسانه های مدعی ارزشمداری )  بدون احساس شرمندگی از رفرنس قرار گرفتن بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران ، از مطالب استفاده نمایند.

 

[MR9 113,549]

بخش دوم : 

 

 

 

بر 29 آذر 1402 در 21:07 , MR9 گفت:

بسم ا...

ضدحمله شکست خورده

 

 

 

 

 

 

ویلیام برنز ، مدیر سی آی ای

 

ویلیام برنز ، مدیر سی آی ای ، بعدها طی مصاحبه ای درخصوص بدبین بودن نسبت به موفقیت اوکراین ، ادعا کرد که مسکو با تمامی بی کفایتی در سال اول جنگ ، موفق شده بود روند بسیج نظامی خود را اصلاح و با موفقیت بکارگیرد تا تلفات خود را جبران نماید . درواقع ، روسها با ریختن بخش قابل توجهی از نیروهای خود در محور زاپوروژنیه که بخش اصلی جنگ در جنوب بشمار می رفت ، جنگ خونین و پرتلفاتی رابه کیف تحمیل کردند . برنز در مقام ریاست سی آی ای ، بارها مخفیانه به کیف سفر کرده بود تا به همتایان اوکراینی خود و همچنین زلنسکی هشدار دهد ( به احتمال زیاد ، ماجرای افشاء اسناد توسط یک کارآموز ارتش ایالات متحده  بخشی از تلاش ها برای متقاعد کردن اوکراین بوده تا در نقشه خود تجدید نظر کند ) . علاوه براین ، وی دو هفته قبل از آغاز ضدحمله ، گزارشی رابه رئیس جمهور ارائه دارد که درآن به صراحت گفته شده بود ، کیف با چالش های بزرگی برای تامین نیروی انسانی ، مهمات و سلاح برای ضدحمله مواجه است و بازه زمانی موفقیت اوکراین در ضدحمله احتمالی بسیارکوتاه است .

 

 

سامانه موشکی زمین به زمین اتامز

 

درمقابل ، ارتش اوکراین نیز با توجه به تجربه استفاده از هیمارس در جنوب اوکراین ( خرسون ) این بار از واشنگتن تقاضا نمود تا موشکهای اتامز را ارسال کند تا قابلیت حمله به قرارگاه های فرماندهی و شبکه لجستیکی روسها فراهم گردد ولی در پاسخ ، یکی از مقامات اطلاعاتی غربی در گزارش خود به صراحت اعلام کرد ، امکان ایجاد تغییرات عمیق در ارتشی که میراث شوروی را در خود دارد و تبدیل آن به ارتشی شبیه به ایالات متحده ، در کوتاه مدت ، غیرممکن است واین احمقانه خواهد بود که توقع داشته باشید ، با تحویل سلاح های پیشرفته ، روش جنگ کیف تغییر خواهد کرد .

 

 

باخموت در شرق اوکراین به اعتقاد برنامه ریزان نظامی ناتو ،  نمونه ای از لجاجت بی حاصل نظامی کیف محسوب می شود 

مشاوران نظامی غربی ارتش کیف معتقد بودند که به جای اتلاف منابع انسانی و امکانات برای ضدحمله در باخموت ، همه توان نظامی اوکراین باید در جنوب متمرکز می شد 

 

مضاف براین ، هیچ شکی میان مقامات آمریکایی در خونین بودن ضدحمله اوکراین وجود نداشت ، تا ابتدای سال 2023 آمارها نشان می داد که اوکراین چیزی در حدود 130 هزارکشته و مجروح را ثبت کرده که بهترین واحدهای اوکراینی را شامل می شد و این مساله تا جایی نمود داشت که برخی فرماندهان اوکراینی نیز بدان معترف بودند . ولی در مجموع ، برآوردهای پنتاگون نشان می داد که ترکیب تسلیحات جدید ، اراده برای پیروزی و کمک های اطلاعاتی می تواند به موفقیت کیف در اجرای ضدحمله کمک کند . اما وزیر دفاع آمریکا می دانست که ارتش کیف به زمان بیشتری برای آموزش نیاز دارد ، ولی روسها آماده شده بودند و اوکراین فرصتی برای تلف کردن نداشت. ارتش روسیه پس از عقب نشینی فاجعه بارش از خارکف و نیمی از استان خرسون ، بتدریج روحیه خود را بازمی یافت و با انتصاب سوورکین ، به جای دست زدن به پیشروی ، به ناگاه مسیر خود را تغییر داد و به ایجاد خندق ، میدان مین و استحکامات نظامی دست زد. اینک روسها با حفر خندق های عمیق و غیر مستقیم ، پیاده نظام خود را وارد یک شبکه هزارتو از استحکامات زمینی کرده بودند که حفاظت بیشتری را دربرابر آتش توپخانه فراهم می کرد ، در حالی که همزمان ، مناطق با پوشش گیاهی ( جنگل ها ) مین گذاری گردید و میان سنگرها نیز تونل زده شد تا بدون نگرانی از حملات پهپادی ، تاکتیک های دفاعی صورت گیرد .

 

 

آلکسی رزنیکوف (وسط) وزیر وقت دفاع اوکراین در کنار دبیرکل ناتو ( چپ) و وزیر دفاع ایالات متحده ( راست ) 

بروکسل 15 ژوئن 2023 ، چند هفته قبل از آغاز ضدحمله 

 

کارشناسان اطلاعاتی غربی با ارائه تصاویر ماهواره ای به همتایان اوکراینی خود ، تلاش داشتند تا به انها ثابت کنند روسها دفاع چند لایه ای شامل خندق های غیرموازی ، استحکامات تودرتو ، دندان اژدها و میدان های مین ترکیبی ضدنفر- ضد تانک را تدارک دیده اند و حتی اگر میدان های مین خنثی نیز شوند ، روسها با استفاده از سامانه های راکت انداز ، بالگرد و هواپیما مجددا آنها  را احیاء خواهند کردند . درواقع ، این روش ، به شکل مستقیم از شیوه رزم ارتش اتحاد شوروی کپی شده بود و به گفته غربی ها ، تنها موردی بشمارمی رفت که روسها موبه مو آن را اجرا کرده بودند . یکی از افسران سابق لشکر42 تفنگدار سوار-زرهی ارتش روسیه در مصاحبه ای مدعی شد که نیروی زمینی روسیه گرچه کمبود تسلیحات توپخانه ای را متحمل شده ولی به معنای واقعی کلمه می تواند در مین غرق شود ( کنایه از ذخیره انبوه تقریبا غیرقابل تصور از مین های مختلف ) ارتش روسیه ، میلیون ها مین در انواع مختلف ضدتانک و ضد نفر دارد و علاوه بران ، سرباز روسی به گونه ای تربیت شده که برای دفاع از خود  خواهد جنگید . مضاف براین موارد ، سوورکین به تقلید از ورماخت و ارتش سرخ ، در پشت خطوط مقدم ، یگانهایی را مستقر نمود که دستور داشتند به هر نیرویی که دست به عقب نشینی بزند ، شلیک کنند که بدین ترتیب  ، روسها حتی با فشار شدید ، کمتر عقب خواهند نشست . در همین راستا ، فرمانده یک تیپ پلیس ارتش اوکراین که در حومه باخموت می جنگید ، درمصاحبه ای ادعا کرد روسها در گفتگوهای خود رسما می گفتند یا بدست اوکراینی ها کشته می شود یا توسط واحدهای خودی !

 

 

ژنرال والری والوژنی ( وسط عکس ) 

24 اوت 2023 در مراسم 32 سال استقلال اوکراین

 

آژانس های اطلاعاتی غربی براساس داده های موجود ، تخمین زده بودند که تا ابتدای سال 2023 ، ارتش روسیه حدود 200 هزار سرباز کشته یا زخمی را در کارنامه خود ثبت کرده که درمیان آنها ، تعداد قابل توجهی از نیروهای عملیات ویژه و چترباز دیده می شدند و درمقابل ، نیروهای بسیج شده  فاقد تجربه لازم برای رویارویی با اوکراینی ها بودند که خود نیز تجربه چندانی نداشتند. این درحالی بود که تلفات سخت افزاری روسها به همان اندازه خیره کننده محسوب می شد ( 2000 دستگاه تانک ، 4000 نفربر و حداقل 75 فروند هواپیما )

بدین ترتیب ، ارزیابی ها حاکی ازآن بود که اگر ضد حمله اوکراین بسرعت آغازنشود ، روسها می توانند تنها در عرض یکسال ، تلفات خود را جبران کرده و با دریافت کمک های بیشتر از کشورهای دوست نظیر ایران ، کره شمالی وچین ، مجددا در حالت تهاجمی قرار گیرند . این مساله باعث شد تا ناتو با عجله به اوکراین برای اجرای ضد حمله فشار وارد کند . درمقابل ، زلنسکی به دبیرکل ناتو اطمینان داد که تا انتهای ژانویه 2023 میزان آمادگی واحدهای رزمی اوکراین به 80 تا 85 درصد برسد ، در حالی که بخشی از این نیروها باید درشرق مستقر شوند تا از حملات روسها پیشگیری کرده  و با تعداد باقی مانده در جنوب دست به ضدحمله بزنند .

 

 

 

فالکن -فالکروم 

 

اما هردونفر می دانستند که  برای فشار دادن روسها در جنوب به تیپ های بیشتری نیاز است . مقامات اوکراینی به دبیرکل ناتو یادآوری کردند که زرادخانه مهمات هدایت دقیق برای اجرای چنین ضدحمله ای بسیار ضروری است در نتیجه ، بریتانیا فورا اعلام نمود که موشکهای کروز هواپرتاب استورم شدو را در اختیار کیف خواهد گذاشت ، ولی نکته ای که هرگز در بحث های مربوط به تحویل تسلیحات حداقل در ظاهر امر مورد توجه قرار نگرفت این بود که ارتش اوکراین باید بدون سلاح اصلی ، یعنی نیروی هوایی دست به ضدحمله بزند . در همین ارتباط ، یکی از مقامات ارشد سابق اوکراین اعلام کرده بود که جنگنده های میگ-29 می تواند اهداف را در یک برد 40 مایلی شناسایی و از 20 مایلی به آن شلیک کنند ولی سوخو-35 های روسی قابلیت شناسایی از فاصله 90 مایلی و شلیک از برد 75 مایلی را دارا هستند . بدین ترتیب ، در حالی که ما آنها را نمی بینیم ، آنها براحتی ما را شناسایی و دنبال می کنند ، به همین دلیل باید جنگنده های اف-16 به اوکراین تحویل شود ولی آمریکایی ها اعلام کردند که حتی با تحویل این جنگنده 60 میلیون دلاری ، برتری هوایی در اختیار کیف قرار نخواهد گرفت .

در همین ارتباط برخی کارشناسان نظامی پنتاگون با تشریح مشکلات مربوط به تحویل اف-16 مدعی شده بود که حتی اگر امکان آموزش خلبانان اوکراینی تنها در یک بازه زمانی سه ماهه وجود داشت ، تقریبا" می شود اطمینان داشت که عمررزمی جنگنده های تحویلی به چند روز نخواهد کشید و شبکه دفاعی روسیه تعداد آنها را به حداقل ممکن می رساند . با این حال ، واشنگتن سرانجام تسلیم شد و مجوز لازم برای آموزش پرسنل ارتش اوکراین را بدانها داد . اما نکته اینجابود که اتمام مراحل آموزش اوکراینی ها بیشتر از یکسال بطول می انجامید و طبیعتا طولانی تر ازآنی است که احتمالا بتواند روی مسیر جنگ تاثیرگذار باشد.

 

 

ضد حمله ای که درستاد ارتش اوکراین طراحی شده ، سه محور اصلی را دربر می گرفت که دو محور در جنوب و یک محور درشرق قرار داشت 

مشاورین نظامی غربی در جریان بازی های جنگی صورت گرفته بطور دائم گوشزد می کردند که  اوکراین باید از پراکنده توان آتش ، زرهی و پیاده خود پرهیز کند 

ولی لجاجت کیف در آغاز ضدحمله بهاری در سه محور به همان نتیجه ای منتهی شد که همه از آن اجتناب می کردند 

 

 

با شروع ماه می 2023 بتدریج نگرانی کشورهای اروپایی و ایالات متحده افزایش پیدا می نمود ، چرا که براساس برنامه ریزی ، اوکراین باید ضدحمله خود را آغاز می کرد و تا جایی که به پنتاگون مربوط بود ، پنجره زمانی لازم برای غافلگیری روسهایی که مشغول ساخت استحکامات دفاعی بودند ، بسرعت در حال بسته شدن بود . درواقع امر ، تا انتهای سال 2022 داده های موجود از شبکه پدافندی ارتش روسیه نشان می داد که خطوط دفاعی این کشور در سرتاسرمحورهای درگیری ، بشدت ضعیف شده بود و روحیه رزمی روسها نیز پس از شکستهای خرسون و خارکف در پائین ترین میزان ممکن قرار داشت و حتی جسته و گریخته افسران ارشد روسی مستقر در مسکو ، از چشم انداز تیره و تار جنگ اوکراین بشدت در هراس بودند . اما این ارزیابی ها با سرعت هرچه تمام تر ، تغییر نمود ، در حالی که اوکراین هنوز در حال کسب آمادگی ها اولیه قرار داشت و پنتاگون نیز با وجود همه تلاش ها برای وادار کردن کیف به شروع ضدحمله ، چندان از سوی ارتش اوکراین پاسخ مناسب دریافت نمی کرد .

همزمان با تلاش های واشنگتن برای به راه انداختن مجدد ماشین جنگی اوکراین ، روسها در حال افزایش کمی و کیفی خطوط دفاعی خود در همه محورهای درگیری بودند و در دوماه آوریل و می 2023 حجم مین های استفاده شده و همچنین مساحت زمین های مین گذاری شده بتدریج افزایش پیدا می کرد واین برای پنتاگون بسیار ناامیدانه بود چرا که افسران طراح آمریکایی می دانستند که  کاشت هر ردیف مین در اوکراین به معنای سخت تر شدن روند پیشروی های آتی یگانهای مهاجم است . علاوه براین ، پنتاگون نگران بود که ارتش اوکراین حجم قابل توجهی از مهمات 155م.م خود را در حومه باخموت مصرف کرده باشد و این دردسری محسوب می گردید که در جریان ضدحمله می توانست به یک نقطه ضعف تبدیل گردد.

 

 

ژنرال الکساندر سیرسکی 

وی در جریان طراحی و اجرای بازی های جنگی برنامه ریزی شده درآلمان حضور مستمری را به نمایش گذاشت 

وی از عوامل طراحی ضدحمله ارتش اوکراین بحساب می آید 

 

درانتهای ماه  می 2023 به نظر می رسید که سرعت اجرای بازی های جنگی ناگهان کاهش پیدا کرده که احتمالا به معنای رسیدن اوکراین به طرح نهایی خود برای اجرای ضدحمله است . برخی از مقامات امریکایی درآن زمان معتقد بودند که شواهد کاملی درخصوص اینکه تاخیر ایجاد شده در شروع ضد حمله بر نتایج آن تاثیرگذار خواهد بود ، وجود ندارد ولی درمقابل برخی نیز بشدت براین نظر که مسکو بخوبی از این فرصت برای تقویت خطوط دفاعی خود بهره برده است تاکید می کردند . دراوکراین ، اتفاقات بدتری در راه بود ، چرا که اوکراینی ها با وجود تنظیم یک جدول زمانی دقیق برای ضدحمله ، به گونه ای عمل کردند که به شکل پشت سرهم دراجرای آن تاخیرافتاد . به گفته یکی از مقامات وقت وزارت دفاع ، تجهیزات وعده داده شده دیر تحویل داده می شدند و برخی ازآنها نیز مناسب صحنه درگیری نبودند . بعنوان مثال بخش اعظم تسلیحات تحویلی ، قدیمی بوده و با محیط نبرد اوکراین تناسبی نداشتند ، در حالی تنها 15 درصد تجهیزات زرهی ویژه مین روبی به نیروی زمینی این کشور داده شد که برای عبور از میدان های مین روسها کافی نبود در حالی که واشنگتن مرتب به کیف یادآوری می نمود که حمله به تاخیر افتاده و باید زودتر شروع شودو همزمان از اختصاص بخشی از نیروهای تازه نفس به محور باخموت نیز شکایت داشتند .

در سوی مقابل ، پنتاگون ادعای کیف را در خصوص تاخیر در تحویل تسلیحات رد می نمود و مدعی شد که فهرست آرزوهای ارتش اوکراین بسیار گسترده بوده ولی درست قبل از ضد حمله ، حداقل 24 دستگاه مین روب ، بیش از 40 دستگاه مین کوب ، 1000 عدد اژدربنگال و بیش از 80 هزارعدد نارنجک دودزا تحویل اوکراین گردید و علیرغم اینکه والوژنی 1000 دستگاه خودروی زرهی درخواست نمود ، 1500 دستگاه به وی تحویل داده شد . بدین سان ، آمریکایی ها اکنون می توانستند مدعی باشند که هرآنچه که وعده داده شده بود ، به اوکراین تحویل شده و متقابلا ، کیف ادعا داشت که تجهیزات اصلی برای پیشروی سریع دراختیار این کشور قرار نگرفته است .

در کنار مساله تسلیحات ، وضعیت آب و هوا مشکل بعدی ارتش اوکراین بحساب می آمد . روند آب شدن برف زمستانی و همچنین بارش باران های شدید که در بهار ، اوکراین را به یک سوپ گِل آلود تبدیل می کرد ، دیرتر از حد هرسال ، ادامه پیدا نمود ، در حالی که وقتی ضدحمله شرقی اوکراین برای عقب راندن روسها از خارکف آغازشد ، کسی حتی یک کلمه از آّب و هوا صحبت نکرد. بدین ترتیب ، کیف بهانه می آورد که علت به تاخیر افتادن ضدحمله ، مشخص نبودن زمان خشک شدن دشتهای مسطح و غنی جنوب شرقی این کشور که با آب شدن برف، تبدیل به یک چسب برای لاستیک خودروها و شنی تانکها می شد ، است .

 

 

جیک سولیوان ، مشاور امنیت ملی بایدن 

وی در راس تعدادی از مقامات آمریکایی قرار داشت که معتقد بودند ، اوکراین باید در شیوه طراحی ضد حمله خود تجدید نظر کند 

 

همزمان با این وقایع ، نشستی در پایگاه هوایی رامشتاین برگزار گردید که به گفته یکی از مقامات سابق اوکراینی ، همه درآن نگران بودند ولی زلنسکی براحتی خطاب به سایرین گفت که متاسفیم که برخی خودروهای تحویلی مناسب جنگ نیستند . نفربرهای برادلی و تانکهای لئوپارد در دشت های اوکراین تحرک چندانی ندارند ، نفربرهای ماردر فاقد سامانه های مخابراتی جدید هستند  و چیزی جز جعبه های آهنی شنی دار محسوب نمی شوند ( این مطالب را غرب دوست های وب نظامی فارسی بخونند ، که قهرمان آنها ، زلنسکی چنین حرفهایی زده ، قطعا" دچار شوک فرهنگی می شوند !!! )

 

 

 

راست : سپهبد آنتونیو آگوتو ، رئیس گروه کمک های امنیتی به اوکراین

چپ : ژنرال کریستوفر کاولی ، فرمانده ارشد ارتش ایالات متحده دراروپا

 

 

وزیردفاع ایالات متحده که در جلسه حضور داشت ، به سپهبد آنتونیو آگوتو ، رئیس گروه کمک های امنیتی به اوکراین ، و ژنرال کریستوفر کاولی ، فرمانده ارشد ارتش ایالات متحده دراروپا دستورداد که مساله را بررسی کنند . با بررسی های صورت گرفته ، مشخص شد که ارتش اوکراین بدلایل مختلف از جمله آموزش های سطح پائین ، موفق نشده به درستی از همه تجهیزات تحویلی استفاده کند و این به معنای افزایش بیشتر کمکها در حوزه تعمیر ونگهداری بود.

در ابتدای ژوئن ، رده های مختلف فرماندهی اروپایی ارتش ایالات متحده تقریبا" از شروع ضدحمله ناامید شده بودند و احساس می کردند که اوکراین چندان تمایلی برای این کارندارد ، حال سئوال این بود که چرا ؟ آیا ترس از تلفات بالاست ؟ آیا اختلافات سیاسی بین زلنسکی و ارتش وجود دارد یا زنجیره فرماندهی ارتش اوکراین است که باید تغییر کند ؟

علیرغم تمامی مشکلات فوق الذکر، ضدحمله موعود در اوایل ژوئن 2023 آغاز گردید و ارتش اوکراین بسرعت ، دستاوردهای کوچکی را در روستاهای محور زاپوروژنیه و بخصوص ولیکانووسلیکا بدست آوردند که تا ساحل دریای آزوف تنها 80 کیلومتر فاصله داشت . اما در سایر محورها ، حتی تسلیحات غربی و آموزش های خاص واحدهای اوکراینی نتوانست دربرابر قدرت آتش روسها کاری از پیش ببرد.

 

 

ارتش ایالات متحده با پیش بینی کمبود مهمات 155 م.م ، تلاش کرد تا از فوریه 2023 ، به روند تولید مهمات 155م.م در کارخانه مهمات سازی اسکرانتون ( پنسیلوانیا ) سرعت بیشتری ببخشد

تا امکان برآورده کردن نیازی های غیرقابل تصور اوکراین فراهم شود 

 

بعنوان مثال ، زمانی که تیپ 37 ارتش اوکراین قصد داشت به جلو پیشروی کند ، درهمان دقایق اول ، شلیک غیرقابل تصور خمپاره های سنگین ارتش روسیه ، خودروهای زرهی AMX-10EC فرانسوی آنها را از کار انداخت و سربازان در حالی که می سوختند ، از خودروهای خود به بیرون فرار می کردند . شدت تلفات آنچنان بالا بود که از یک واحد رزمی 50 نفری ، 30 سرباز اسیر ، کشته یا مجروح شدند و تلفات تجهیزاتی آنها نیز شامل 20 دستگاه برادلی و شش دستگاه تانک لئوپارد آلمانی بود .

اینک در ستادهای فرماندهی ارتش اوکراین و کشورهای غربی ، این سئوال ایجاد شد که آیا راهبرد جدید محکوم به شکست است ؟

 

 

برگشتگاه :

زاپوروژنیه ... 7 ژوئن 2023 ... سربازان تیپ سوار-زرهی 47 ارتش اوکراین در تاریکی شب ولی با چهره های عصبی و مصمم، سوار بر خودروهای زرهی برادلی که توسط ایالات متحده اهداء شده بود ، منتظر صدور فرمان حمله بودند . هدف اولیه برای این یگان اوکراینی ، پیشروی در عمق 9 مایلی و رسیدن به روستانی روبوتینه بود که نخستین گام طراحی شده به منظور رسیدن به ساحل دریای آزوف محسوب می شد تا پس ازتصرف میلیتوپل ، خطوط تدارکاتی روسها قطع شده و امکان محاصره یگانهای روسی در جنوب خرسون ، فراهم شود . اما به محض صدور فرمان ، همه چیز تغییر کرد ، چرا که پیشتربه آنها اطلاع داده شده بود که میدان های مین روسها تراکم کمی دارند و براحتی می توان ازآن عبور کرد ولی یگانهای سوار-زرهی ارتش کیف به محض وارد شدن به این میدان ، به یک بن بست جدی برخوردند که با آتش شدید توپخانه همراه بود . سربازان اوکراینی که در آلمان ، برای هدایت برادلی ها ، آموزش دیده بودند ، در میان سروصدای کر کننده آتشباری توپخانه تلاش کردند تا از یک معبر باریک عبور کنند ولی به محض ورود به میدان مین ، آتش توپخانه آنها را وادار می کرد تا عقب نشینی کنند .

روسها در ارتفاعات سرکوب منطقه حضور داشتند ، بلافاصله حجم قابل توجهی از موشکهای ضد زره را روانه ستون های سوار-زرهی اوکراینی کردند که نه تنها سر ستون زرهی ، بلکه میانه و انتهای آن را هدف قرار داده بود ، درحالیکه بالگردهای روسی و پهپادهای لانست نیز وارد عمل شده و عملا منطقه را به یک جنهم واقعی تبدیل کرده بودند . سربازان اوکراینی که برای اولین بار صحنه نبرد را تجربه می کردند ، فورا دست به عقب نشینی زدند تا مجددا سازماندهی شوند و این روند درطول روزهای آینده مرتب و مرتب تکرار گردید . اولگ سنتسف ، یکی از فرماندهان جوخه تیپ 47 رسما معترف بود که جهنم را به چشم خود دیده است .

 

  

 

 

در روز چهارم ضد حمله ، والوژنی که به اندازه کافی تلفات سربازان ، خودروهای سوخته برادلی و لئوپاردهای منهدم شده و مین روب های از کار افتاده خود را مشاهده کرده بود ، متزلزل شد و به فرماندهان خود دستور داد که قبل از انهدام کامل سازمان رزم ارتش ، حملات متوقف شود . والوژنی برخلاف توصیه های مشاورین غربی خود که معتقد بودند ارتش اوکراین با متمرکز کردن نیروها و آتش خود میتواند خطوط روسها را شکسته و آنها را وادار به عقب نشنینی کند ، پیاده نظام خود را به دسته های 10 نفره تقسیم کرد تا ضمن حفظ جان آنها ، از تجهیزات گران قیمت غربی محافظت بیشتری شود . بدین ترتیب ، ماه ها برنامه ریزی پنتاگون و ارتش های غربی 4 روز پس از شروع ضدحمله ، به کناری نهاده شد و جدول زمانی رسیدن به ساحل دریای آزوف که می بایست تنها در عرض 90 روز صورت گیرد ، وارد یک بن بست مرگبار گردید . ارتش اوکراین به جای پیشروی 9 مایلی مورد نظر ، گرچه موفق شده بود تا 12 مایل پیشروی کند ولی تعداد انگشت شماری از روستاهای تصرف شده توسط روسها مجددا در اختیار آنها قرار گرفته بود و ملیتوپل هنوز دور از دسترس قرار داشت .

 

پی نوشت : 

1- ادامه دارد 

2-  استفاده از مطالب برگردان شده به پارسی درانجمن میلیتاری،براساس قاعده " رعایت اخلاق علمی" منوط به ذکر دقیق منبع است.امیدواریم مدعیان رعایت اخلاق ( بخصوص رسانه های مدعی ارزشمداری )  بدون احساس شرمندگی از رفرنس قرار گرفتن بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران ، از مطالب استفاده نمایند.

 

[MR9 113,549]

بخش سوم و پایانی

 

 

سرتیپ پلیس الکساندر نتربکو

 

بر 29 آذر 1402 در 21:07 , MR9 گفت:

بسم ا...

ضدحمله شکست خورده

 

 

 

 

 

سرباز تیپ 47 سوار-زرهی ارتش اوکراین (زمان و مکان نامشخص ) 

17 ماه می 2023 

اندکی پس از اتمام آموزش ها در آلمان 

 

خلاصه بررسی و شرح وقایع در دوره زمانی پس از آغاز ضدحمله بشرح ذیل است :

 

1- هفتاد درصد واحدهای ارتش اوکراین بخصوص یگانهای تیپ47 سوار-زرهی ، که به جدیدترین تسلیحات غربی مسلح بودند ، بدونم تجربه رزمی واردصحنه نبرد شدند .

2- عقب نشینی های ارتش اوکراین بتدریج در حال ایجاد شکاف میان کیف و متحدان غربی اش است.

3- فرمانده شاخه اروپایی ارتش ایالات متحده ، در بحبوحه تنش در محورهایی که درآن ضدحمله صورت گرفته بود ، امکان تماس با فرمانده ارتش اوکراین را نداشت.

 

 

ژنرال مارک میلی ، فرمانده وقت ستاد مشترک ارتش ایالات متحده 

برای پیگیری کیفیت آموزش واحدهای اوکراینی در پادگان Grafenwoehr ارتش آلمان 

16 ژانویه 2023

 

4- اوکراینی ها و غربی ها ، دیگری را به خاطر اشتباهات مقصر می دانند و درحالی که آمریکایی ها معتقد بودند که ارتش اوکراین فاقد بینش لازم برای درک تاکتیک های نظامی بخصوص شناسایی زمینی برای شناخت تراکم میدان های مین ارتش روسیه است ، مقامات ارتش اوکراین نیز مدعی اند که آمریکایی ها هنوز درک لازم را درخصوص شیوه های استفاده از پهپادهای رزمی و سایر فناوری های جدید ندارند .

5- ارتش اوکراین از ژوئن تا انتهای نوامبر2023 حدود 200 مایل مربع از سرزمین های خود رابازپس گرفته ولی هزینه آن شامل هزاران کشته و مجروع و اتلاف میلیاردها دلار کمک های نظامی غرب در ژانویه 2023 بود .

 

 

سرباز اوکراینی در جریان یک رزمایش ارتش این کشور در ژوئیه 2023 در محور دنیپرو برای کارگذاشتن یک مین ضدتانک آماده می شود 

این درحالی بود که سایر واحدهای اوکراینی زیر آتش شدید روسها در حال دست و پنجه نرم کردن با میدان های مین متراکم روسها بودند

 

به تقریب شش ماه پس از شروع ضدحمله ارتش اوکراین ، این نبرد ، به بن بستی فاجعه بار تبدیل شده است . سنگرهای گل آلود به شیوه جنگ اول جهانی در شرق و جنوب اوکراین از دل زمین سربرآورد و ناوگان پهپادهای شناسایی و تهاجمی دوطرف در حال جایگزین شدن با آتش توپخانه کلاسیک آوردگاه های وردون و سُوم ( جنگ اول جهانی ) هستند . مسکو همچنان به حملات موشکی و پهپادی به زیرساختهای اوکراین ادامه میدهد در حالی که کیف با استفاده ازراکتهای هدایت شونده و مهمات هدایت دقیق غربی ، به خطوط لجستیکی و قرارگاه های صحرایی ارتش روسیه حمله ور می شود . اما محورهای درگیری از ژوئن 2023 به تقریب تغییر چندانی را بخود ندیده  و پوتین نیز از این فرصت بخوبی استفاده کرده و شیوه های رزمی وفناوری غرب را به چالش می کشد .

 

 

آموزش برای نبرد :

پنج ماه قبل از آغاز ضدحمله اوکراین ، یعنی در 16 ژانویه 2023 ، ژنرال مارک میلی رئیس وقت ستاد مشترک ارتش ایالات متحده و تنها چند روز پس از ورود به پادگان آموزشی ارتش آلمان در گرافنوهر با سربازان تیپ 47 سوار-زرهی ارتش اوکراین دیدار نمود، در حالی که اوکراینی ها در حال شلیک به اهداف ثابت با استفاده تیربارهای ام-240بی آمریکایی بودند . این پادگان آموزشی از سال 2014 که روسیه کریمه را متصرف شد ، برای آموزش گروه های کوچکی از ارتش اوکراین استفاده می شد ولی با پیش بینی ضدحمله ارتش اوکراین ، نزدیک به 600 نفر اوکراینی وارد این موقعیت شدند تا آموزش هایی منطبق با استانداردهای ناتو را طی کنند . مایلی دریک چادر سفید رنگ به همراه افسران آموزشی آمریکایی به بررسی روند آموزش ارتش کیف پرداخت ، در حالی که به وی گفته شد که در این پادگان ، تاکتیک های ارتش روسیه شبیه سازی  می شود .

 

 

 

 

ژنرال کریستوفر کاولی ، فرمانده ارشد ارتش ایالات متحده در اروپا و سپهبد آنتونیو آگوتو، رئیس گروه کمک امنیتی-اوکراین

هفتم ژوئیه 2023 در پادگان Grafenwoehr ارتش آلمان 

 

این ژنرال آمریکایی نیز در پاسخ مدعی شدند که راز موفقیت در برابر روسها ، ایجاد قابلیت آتش-مانور بصورت همزمان است  و اگر ایالات متحده یا ناتو در جنگ حضور می داشت ، نیروی هوایی وارد عمل می گردید تا پس از تضعیف روسها ، پیشروی زمینی صورت گیرد ، اما برخلاف تصورات مایلی ، ارتش اوکراین بدون نیروی هوایی باید وارد عمل می شد .استخوان بندی این واحد بیشتر از سربازان 20 ساله و میانسال تشکیل می شد که پیش از این هیچ تجربه رزمی نداشته و به تازگی از زندگی غیرنظامی وارد ارتش شده اند . مایلی با مشاهده این وضع ، به مربیان آمریکایی پیشنهاد داد که تلاش کنند آموزش های بیشتری را دراختیار این نیروها قرار دهند .

 

  

 

از راست به چپ : 

1- ژنرال الکساندر اولکساندرویچ ساک

2- الکساندر تارناوسکی

3- الکساندر سیرسکی

 

https://www.aparat.com/v/elwy8

 

تیپ47 سوار-زرهی ارتش اوکراین ، یک یگان تازه ایجاد شده برای آموزش درآلمان بشمار می رفت و براساس تصمیم رهبری نظامی اوکراین ، سربازان باتجربه در خطوط مقدم وظیفه مهار روسها را برعهده گرفته و نیروهای جوان تر و غیرنظامی ، به خارج اعزام شدند تا یک واحد جدید را بوجود آورند تا در بهار و تابستان سال 2023 ضدحمله دوم اوکراین را اداره کنند . درواقع امر ، ارتش اوکراین پس از حدود یکسال جنگ سخت بیشتر از 130 هزار سرباز کشته و مجروح را بخود می دید که به گفته ناظران غربی ، سنگین ترین تلفات بود تا آن زمان در کارنامه یک ارتش اروپایی پس از جنگ دوم ثبت می شد و در جریان آن ، بخش قابل توجهی از بهترین سربازان اوکراینی از میان رفتند . به گفته یکی از فرماندهان این تیپ ، 70 درصد از نیروهای واحد فوق ، تجربه قبلی جنگی نداشته و حتی فرمانده آن یک جوان 28 ساله و جانشین اش با سن 25 سال ، به خدمت فراخوانده شده بودند با این استدلال که نیروهای جوان ، تاکتیک های ناتو را بدون اینکه تحت تاثیر آموزش های نظامی به سبک شوروی قرارگیرند ، دریافت می کردند .

 

 

تانک منهدم شده ارتش اوکراین در نزدیکی محور روبوتینه 

25 اوت 2023 ، سه روز قبل از اعلام رسمی تصرف مجدد روستا

 

اما به نظر این طور نبود. این نیروها بدلیل قرار گرفتن در محیط رزمی جدید ، متوجه شده بودند که مربیان آمریکایی ، هیچ درکی از صحنه رزم ندارند و اصولا نمی توانند خود را با محیطی که درآن پهپادها دائما در آسمان چرخ می زنند و منتظر بی احتیاطی طرف مقابل هستند ، منطبق کنند . اما آموزش به سبک غربی مزیت هایی نظیر رزم در هوای سرد و شیوه هدایت آتش توپخانه را نیز داشت  ولی نکته اینجا بود که بدلیل آموزش های با درجه کیفی پائین ، مهمات توپخانه به معنای واقعی کلمه ، دور انداخته می شد و امکان استفاده از همه آموزش ها وجود نداشت . مقامات نظامی ایالات متحده و اوکراین نیز معتقد بودند که تنها در عرض 60 روز نمی توان یگانهای تازه تاسیس را به نیرویی شبیه به ناتو تبدیل نمود ، درعوض به این نیروها آموزش هایی داده می شد که بتوانند به درستی ، از تانکها و نفربرهای غربی خود استفاده کنند .

 

 

عناصر تعمیر و نگهداری ارتش اوکراین در حال آماده سازی یک دستگاه خودروی رزمی پیاده نظام برادلی 

حومه زاوپوروژنیه 

 

دستوری برای حمله نیست

هنگامی که سربازان تیپ47 سوار- زرهی در بهار سال 2023 به اوکراین بازگشتند ، این انتظار وجود داشت که ضدحمله بلافاصله آغاز شود ولی این تیپ دراوایل ماه می به نزدیکی های خطوط مقدم رسیدو مجموعه خودروهای زرهی برادلی و سایرتجهیزات غربی خود را در ردیف درختان روستاهای زاپوروژنیه پنهان کردند . اما هفته ها بدون دریافت دستور حمله گذشت و تقریبا عنصر غافلگیری از میان رفت به همین دلیل یکی از فرماندهان تیپ به رهبران سیاسی اوکراین هشدار داد که اصل غافلگیری اکنون از میان رفته و دشمن میداند که از کدام محور قرار است حمله صورت گیرد.

 

 

خدمه برادلی ارتش اوکراین در حومه زاپوروژنیه 

 

ژنرال مایلی و سایر افسران ارشد آمریکایی که در برنامه ریزی ضدحمله مشارکت داشتند ، به کیف پیشنهاد کردند تا تمام نیروهای آماده عملیات را در یک محور متمرکز کرده تا امکان شکست خطوط دفاعی مستحکم شده روسها بیشتر شده و تصرف ملیتوپل ، واقعی تر شود ولی اوکراینی ها معتقد بودند که  نیروها باید در سه محور گسترش یافته و از دومسیر مجزا بسمت ساحل دریای آزوف ویک مسیر بسوی باخموت پیشروی صورت گیرد . درواقع ، کیف معتقد بود که  تمرکز بیش از حد نیرو در جنوب ، شرق اوکراین را در برابر حملات روسها آسیب پذیر می کند  و به مسکو فرصت می دهد تا مجددا بسمت خارکف پیشروی کنند .

 

 

 

از این رو برای وادار کردن روسها به تقسیم قوای خود ، قرار شد تا تیپ های تفنگدار دریایی اوکراین در مرز استان دونتسک بسمت جنوب و شهر بردیانسک پیشروی کرده  و این باعث می شد تا تیپ 47 و سایر یگانها ( که بدان سپاه نهم می گفتند ) بسمت ملیتوپل حرکت کنند . بدین ترتیب ، تیپ47 و سپاه نهم ارتش اوکراین باید خط روسها را شکسته و روبوتینه را تضرف کنند ، سپس نیروهای دنبال پیشتیبان ، یعنی سپاه دهم  که واحدهایی از نیروهای هوابرد نیز درآن حضور داشتند ، ملیتوپل را اشغال می کردند . این نقشه آنچنان ساده بود که برخی از فرماندهان زرهی ارتش اوکراین اعتقاد راسخ داشتند که می توان روبوتینه را ظرف 2 روز تصرف کرد.

 

 

 

راست : نیروهای تیپ 93 سوار-زرهی اوکراین، شرق اوکراین /2 ژوئن 2023 ، چند روز قبل از شروع ضد حمله.

چپ : کاربر بدون سرنشین های FPV اوکراینی / جنوب اوکراین / سپتامبر 2023

 

میدان مین ...

چند روز پس از آغاز ضدحمله ، فرمانده وقت تیپ47 ، الکساندر ساک که از خطوط روسها بازدید می نمود ، با اشاره به تسلیحات ضدپهپاد و پهپادهای نظارتی کوچک و عینکهای دید درشب ، مدعی شد که روسها می دانستند که ما درحال تدارک ضدحمله هستیم . علاوه براین ، نقشه های میدان های مین ارتش روسیه کشف شد که نشان می داد ، روسها تنها برای یک بخش کوچک از جبهه ، که 4 مایل طول و 4 مایل عمق داشت ، بیشتر از 20 هزار مین کاشته اند که احتمالا ده ها سال طول می کشد تا پاکسازی شود . وی با بررسی میدان های مین متوجه شد که استفاده از مین روبهای زرهی احتمالا به معنای اجتناب از چنین موانعی نیست و روسها دست کم گرفته شدند بطوریکه با خنثی سازی هر ردیف ، به مین های بیشتری برخورد می شد که تله شده و پاکسازی آنها نیازمند زمان طولانی است .

 

 

ضد حمله ارتش اوکراین پس از ششماه درگیری فرسایشی شدید در میانه نوامبر 2023 متوقف شد 

در حالی که علیرغم کاربرد تسلیحات غربی ، نفرات آموزش دیده و پشتیبانی اطلاعاتی همه جانبه ، مساحت متصرفات جدید کیف چندان قابل توجه نبود 

نقشه فوق ، محدوده مناطقی که پس از ششماه جنگ مجددا در اختیار اوکراین قرار گرفته را به نمایش گذاشته 

 

منطقه زاپوروژنیه بلحاظ توپوگرافی ، یک منطقه بازو مسطح بوده که ارتش روسیه برای ایجاد یک دفاع تقریبا مطمئن ، ارتفاعات سرکوب ( به معنای نقاط بلندی که بر سطح مورد دید و تیر دارد .م )  منطقه  را در اختیار گرفته  و به تمامی یگانهای مستقر درآن دستور داده بودند که به محض ورود ستون های زرهی دشمن که یک یا چند دستگاه مین روب در جلوی آن قراردارد ، با استفاده از سامانه های ضد زره شلیک کنند  . به همین دلیل ، فرمانده وقت تیپ47 در گفتگوهای خود مستمرا ادعا می کرد که ارتش اوکراین به  شکل مستمری زیرآتش سامانه ضد زره روسها قرار داشت و با وجود اینکه روزانه ، 10 سامانه ضد زره آنها با استفاده از آتش توپخانه یا پهپاد از کار انداخته می شد ، بسرعت چند برابر آن در خطوط مقدم ظاهر می گردید ، به همین دلیل ، اوکراینی ها پس از چند روز نبرد رسما" اعلام کردند که بیشتر از 60 درصد تجهیزات مین روب آنها منهدم شده  و دیگر توانی در این زمینه وجود ندارد .

با این حال ، با توجه به اینکه ارتش کیف بشدت روی مانور زرهی اتکاء داشت ، تلاش کرد با تغییر تاکتیک ، قبل از طلوع آفتاب ، نیروهای پیاده مین روب خود را وارد عمل کرده  تا بصورت دستی مسیر را پاکسازی کنند ، اما سرعت این پاکسازی زیاد نبود و پیشروی طاقت فرسایی آغاز گردید که همواره با تلفات شدید همراه می گردید . اما این انتهای ماجرا نبود ، چراکه پس از رسیدن به خندق های ضد تانک روسی ، اوکراینی ها تازه متوجه می شدند که بطور کامل در محاصره یک میدان مین بسیار بزرگتری قرار دارند که امکان خروج از آن بجز مسیری که پاکسازی شده وجود ندارد ولی روسها با متمرکز کردن آتش توپخانه تلاش می کردند تا این نیروها را وادار به بازگشت کنند که البته کمتر چنین اتفاقی رخ می داد . وقتی ارتش اوکراین در میدان های مین گرفتار می شد ، روسها نیروهای موسوم به طوفانZ ( زندانیان سابق ) را روانه میدان می کردند که این امر به معنای جنگ تن به تن بود . یک وبلاگ نویس روسی که از اعضای واحد مهندسی 810 ارتش روسیه بشمار می رفت ، مدعی بود که روبوتینه ، سخت ترین گردو برای روسها و اوکراینی ها محسوب می شد ، چراکه نه تنها پیاده نظام خودی و دشمن  باید با میدان های مین دست و پنجه نرم می کردند ، بله آتش تانکهای اوکراینی و ضد زره های روسی به اندازه 50 سانتی بالاتر از سطح زمین ، در جریان بود و هرکدام از دوطرف بی احتیاطی می کردند ، به قیمت از دست دادن جان تمام می شد .

 

 

یکی از اصلی ترین محورهای ضد حمله ارتش اوکراین در محور روبوتینه بحساب می آمد که قرار بود با تصرف آن ، سرپل لازم جهت پیشروی بسوی ملیتوپل فراهم شود 

اما علیرغم تصورات اولیه ، تیپ 47 سوار-زرهی ارتش اوکراین در دام مجموعه از خطوط دفاعی غیرموازی ، میدان های مین ، آتش توپخانه افتاد 

به نقشه دقت کنید ، یک خط دفاعی موازی و یکسره ( قبل از رسیدن به خندق ضدتانک اصلی ) دیده نمی شود 

خطوط دفاعی به گونه ای چینش شده  که به نسبت یکدیگر را پوشش می دهد و با تصرف هر خط ، ردیف بعدی مواضع دفاعی آماده است تا نیروهای درحال عقب نشینی روس را در خود جای دهد. 

 

https://aparat.com/v/5lyrQ

 

بدون سرنشین ها .. توپخانه متحرک هوایی قرن بیست و یکم

دراوایل حمله به روبوتینه ، تنها وجود یک آشیانه تیربار ارتش روسیه مانع از پیشروی یک واحد کامل رزمی ارتش اوکراین می شد ، ولی اوکراینی ها با استفاده از دوفروند بدون سرنشین مسلح به مواد منفجره ، ابتدا سربازان روسی داخل آن را از پا درآورده و سپس مهمات ذخیره شده درآن را ازمیان بردند . این صحنه ها به تکرار در صحنه جنگ اوکراین از دوطرف رصد شده و طرفین با استفاده از پهپادهای موسوم به FPV نه تنها پیاده نظام و مواضع ثابت تیربار و توپخانه بلکه واحدهای زرهی دشمن را شکار می کنند ولی نکته اینجاست که روسها با استقرار بدون سرنشین های 1000 دلاری ، اکنون می توانند یک تانک چند میلیون دلاری را براحتی شکار کنند . علاوه براین ، فرآیندهایی نظیر تخلیه مجروح یا تدارکات خطوط مقدم بدلیل حضور این تجهیزات ، خطرناک تر از رزم به تن به تن شده به همین دلیل چنین کارهایی عموما شبانه صورت می گیرد .

برروی زمین ، مقامات نظامی ایالات متحده براساس دکترین رزمی استاندارد ناتو به کیف توصیه می کردند تا زمانی که واحدهای سوار-زرهی درحال پیشروی بسوی هدف خود هستند ، از آتش توپخانه برای سرکوب دشمن استفاده کنند. به گفته یکی از افسران ارشد آمریکایی ، وقتی از توپخانه استفاده می کنید ، باید حرکت کنید درغیراینصورت ، تمام مهمات توپخانه ارتش های دنیا برای پیشروی کافی نیست و سامانه های توپخانه ای پس از مدتی فرسوده شده و کارایی مناسبی نخواهند داشت . اما اوکراینی های معتقدند که این پهپادها هستند که باعث می شوند پیشروی متوقف شود و سامانه های چند میلیون دلاری تنها چند دقیقه درمیدان نبرد دوام می آورند .

 

 

مقایسه اراضی بدست آمده در ضد حمله سال 2022 و 2023 

مناطق زرد کم رنگ درسال 2022 و نارنجی در سال 2023 در اختیار ارتش اوکراین قرار گرفت 

برای یادآوری ، تاثیر عدم  استفاده از اصل غافلگیری و همچنین نمایش یک دفاع خوب ، می تواند عبرت آموز باشد 

 

شرایط آشفته یا بن بست :

در 28 اوت سال 2023 تیپ 47 ارتش اوکراین اعلام نمود که روبوتینه را تصرف کرده به همین دلیل واحدهایی از سپاه دهم ارتش اوکراین وارد آن شدند تا حمله را ادامه دهند ولی این اتفاق هرگز رخ نداد . بدین ترتیب ، خط مقدم همچنان به موازات ساحل جنوبی اوکراین بحالت ایستا درآمد و پس از بازپسگیری روستاهای استارومایورسک و اوروزاینه در اوت 2023 دستاورد دیگری به ثبت نرسید و برعکس ، ارتش کیف از ملیتوپل و بردیانسک بیشتر فاصله گرفت .

کمی دورتر در شمال ، علیرغم درگیری های شدید در یک محدوده چند مایل مربعی در حومه باخموت ، که ضلع سوم ضدحمله اوکراین بحساب می آمد ، ارتش کیف موفق شد تا روستای کلیشچسوکا که مشرف بر حومه جنوبی شهر و مختل کننده مسیرهای تدارکاتی روسهاست را بدست بگیرد که توسط تیپ پلیس ارتش اوکراین تصرف گردید ولی ویدئوهای منتشر شده حاکی از درگیری شدید تن به تن میان دوطرف بوده و برای پاکسازی هرخانه دوطرف تلفات شدیدی را متحمل می شوند و درنهایت در 17 سپتامبر روستای فوق تصرف گردید ولی از آن زمان به بعد ، خطوط درگیری در باخوت هیچ تغییری را بخود ندید .

سرخوردگی و کاهش روحیه رزمی

فرمانده تیپ پلیس ارتش اوکراین ، سرهنگ اولکساندر نتربکو مدعی است که برای هرمترمربع اززمین های حومه باخموت چندین سرباز جان خود را از دست داده اند ،اما درستاد های ارتش های غربی اکنون برخی معتقدند بودند که ارتش اوکراین نیروی کافی را برای پیشروی در جنوب ، اختصاص نداده است . در شمال وشرق اوکراین ، ژنرال الکساندر سیرسکی نیمی از تیپ های ارتش اوکراین ( از باخموت تا دونتسک ) و در همین حال ، ژنرال الکساندر تارناوسکی نیم دیگر را که در محور جنوب مستقر بودند زیر فرمان خود دارد . مقامات امریکایی معتقد هستند که تقسیم 50-50 نیروها ، اشتباه بوده و به کیف فشار می آوردند که تعداد بیشتری از نیروهای خود را به جنوب ارسال کند در حالی که به واحدهای زمینی ارتش اوکراین پیشنهاد می کردند تا از پوشش دود افزون تری برای استتار مین روبهای خود بهره ببرد .

 

 

ژنرال الکساندر تارناوسکی ( عکس فوق )  نیمی از تیپ های ارتش اوکراین  را در ضد حمله جنوب تحت فرمان داشت

در شمال و شرق اوکراین نیز  ژنرال الکساندر سیرسکی کنترل نیمه دیگر واحدهای رزمی اوکراینی را در اختیار داشت.

 

با این وصف ، در جریان دیدار میان والوژنی و ژنرال مارک میلی ، علیرغم خوشبینی های اولیه رئیس  ستاد مشترک ارتش آمریکا ، ژنرال آمریکایی با خطاب قرار دادن همتای اوکراینی خود ، رسما از وی خواست که توضیح دهد ، دقیقا مشغول چه کاری است . درپاسخ ، اوکراینی ها اصرار داشتند که غرب براحتی ، توان هوایی لازم را برای موفقیت راهبرد تسلیحات ترکیبی دراختیار کیف قرار نمی دهد  و چون نیروی هوایی اوکراین فاقد جت جنگنده است ، به جای آن باید پیاده نظام را به درون صحنه نبرد پرتاب کرد !

زالوژنی نیز در پاسخ به ایرادات طرفهای غربی مدعی شد که فقدان پوشش هوایی ، میدان های مین بسیار متراکم و فراتر از حد انتظار ، خطوط دفاعی بیش از حد فرورفته در زمین و پراکنده سازی توپخانه و مهمات از سوی روسها باعث شده تا امکان پیشروی از اوکراین سلب شود . همزمان با این مباحث ، ژوئیه سال 2023 مصادف شد با کمبود شدید مهمات توپخانه در ارتش اوکراین که این امر باعث گردید تا بصورت محدود ، سامانه های موشکی اتامز تحویل کیف شود ولی کیف همچنان برگفته قبلی خود اصرار می کرد که حضور اتامز بسیار خوب ولی فاقد اهمیت برای شکست بن بست جنگ است .

بدین ترتیب ، ارتش اوکراین پس از این مرحله ، راهبرد خاصی را برای ادامه جنگ به نمایش نگذاشت و اکنون تنها به شلیک پهپادهای ساخت خود به درون خاک روسیه است که به نوعی دور زدن محدودیتهای کشورهای غربی درخصوص استفاده از تسلیحات ساخت آنها برای اجرای حملات مستقیم به درون خاک روسیه بحساب می آید . همزمان با این حملات ، ارتش اوکراین بخشی از نیروهای خود را در ساحل شرقی دنیپر پیاده کرده ولی  هنوز مشخص نیست که این نیروها با چه استعدادی در محور فوق حضور دارند ، در حالی که لابی برای دریافت تعداد بیشتر خودروی زرهی نیز تقریبا متوقف شده و برخی معتقدند که قدیمی بودن این سلاح ها ، عامل توقف درخواست ها بوده است .

 

 

ژنرال والری زالوژنی، فرمانده ارشد اوکراین، در 25 نوامبر 2023 وارد موزه ملی هولودومور(نسل کشی) در کیف می شود.

هولودومور یک قحطی ساخته دست بشر بود که ناشی از سیاست‌های شوروی در زمان استالین بوجود آمد 

 

انجماد از نوع سوم ... آب و هوا / خطوط درگیری و روبط والوژنی – زلنسکی

در اواخر سپتامبر2023 ، زلنسکی در ملاقات با دبیرکل ناتو ، به وی توضیح داد که چرا ارتش اوکراین همچنان تعداد زیادی از تیپ های خود را در شرق اوکراین متوقف نموده است . به ادعای وی ، اگر روسها جنگ در شرق اوکراین را ببازند ، جنگ در اوکراین را باخته اند . چنین تحلیل نشاندهنده آن بود که  زلنسکی ، نظری متفاوت از فرماندهان خود را اجرا می کند  ، هر چند فرماندهان اوکراینی متفق القول بودند که تمرکز نیروهای بیشتری در یک محور الزاما" به معنای ثبت موفقیت در محور مذکورنیست.

با گذشت زمان و رسیدن تقویم به میانه اکتبر 2023 ، برخلاف تصورات پیشین ، ارتش روسیه دست به یک عملیات تهاجمی نیمه محدود در محور آودیوکا زد که بدلیل قرار گیرد در مجاورت دونتسک ، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است . اکنون روسها پس از دفع کامل ضدحمله اوکراین ، در حالت تهاجمی قرار گرفتند و با 4 تیپ که سه تای آن زرهی بود ، تلاش کردند تا آودیوکا را اشغال کنند . اینبار روسها خودروهای مین روب خود را در سر ستون های زرهی قرار دادند و دقیقا با تکرار اشتباه ارتش کیف ، دچار خسارتهای شدید شدند بطوریکه برخی خبرها حاکی از کشته و زخمی شدن بیشتر از 4000 سرباز روس منتشر شده  و هنوز نیز ادامه دارد .

تیپ 47 سوار-زرهی نیز در یک حرکت غیرقابل تصور به شرق اوکراین منتقل گردید تا از جناح شمالی آودیوکا دفاع کند . این انتقال سیگنالی برای روسها بود که متوجه شوند جنگ در جنوب وارد مرحله بن بست شده  و اکنون مسکو فرصت دارد تا بر میزان استحکامات خود بیافزاید تا هرگونه تلاش جدید اوکراینی ها برای پیشروی خنثی شود . والوژنی نیز در 1 نوامبر سال 2023 رسما" اعلام نمود که جنگ به بن بست رسیده و به احتمال بسیار زیاد ، پیشروی جدیدی درعمق صورت نخواهد گرفت .  

 

پی نوشت : 

منبع1

منبع2

3  استفاده از مطالب برگردان شده به پارسی درانجمن میلیتاری،براساس قاعده " رعایت اخلاق علمی" منوط به ذکر دقیق منبع است.امیدواریم مدعیان رعایت اخلاق ( بخصوص رسانه های مدعی ارزشمداری )  بدون احساس شرمندگی از رفرنس قرار گرفتن بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران ، از مطالب استفاده نمایند.

 

 

[MR9 113,549]

بسم ا...

 

واحدهای سوار-زرهی هوابرد در اوکراین 

یک مفهوم روسی

 

 

مقدمه :

ارتش ایالات متحده از ابتدای تاسیس تاکنون بلحاظ اندازه ، روند کاهشی را بخود دیده و اکنون بخش قابل ملاحضه ای از سازمان رزم این نیرو بصورت واحدهای متحرک هوایی ( هوابرد ) سازماندهی شده است . این مساله البته در طول تاریخ نظامی کشور مذکور به شکل های مختلف تجربه شده بود .

 

 

عملیات پنجه عقاب یکی از چند ده عملیات شکست خورده هوابرد در قرن بیستم بشمار می رفت

 

یورش شب کریسمس ارتش جرج واشنگتن منجر به پیروزی وی در ترنتون شد ، تیپ سواره نظام استوارت دوبار در جریان نبرد شبه جزیره مک کللان واحدهای ارتش شمال را به محاصره درآورد ، حمله واحدهای کماندویی ارتش ایالات متحده به ارودگاه اسرای جنگی کاباناتون ژاپن منجر به آزادی نزدیک به 500 اسیرجنگی شد و متقابلا" تلاش برای تصرف اردوگاه سون تای ( ویتنام شمالی ) و همچنین عملیات پنجه عقاب در ایران با شکست مفتضحانه ای به پایان رسید در حالی که عملیات برای قتل بن لادن با موفقیت همراه شد .

 

 

5 مرحله حملات هوابرد آفندی در دکترین نظامی ارتش های غربی  ( ایالات متحده ) 

 

براساس مندرجات آخرین آیین نامه صحرایی ارتش آمریکا ، عملیات آفندی بیشتر برای تصرف  موقت ، پاکسازی و سپس عقب نشینی یک هدف صورت می گیرد تا در جریان آن ، تجهیزات دشمن نابود شده ، داده های مورد نیاز از توان دشمن جمع آوری گردد یا نیروهای خودی نجات یافته و بازیابی شوند . این نوع حملات معمولا در مقیاس کوچک صورت می گیرد  و معمولا سازمان رزمی در حد یک گردان یا کمتر برای اجرای آن استفاده می شود . در چنین طراحی هایی ، مرحله اول نیروی مهاجم وارد محدوده هدف شده  و به درون آن نفوذ می کند ، در مرحله دوم نیروی مهاجم توسط عناصر هوایی پشتیبانی می شود  تا ارتباط  واحد مورد نظر دشمن از بقیه نیروها جدا شده و پس از ورود به مرحله سوم ، با استفاده از تمام قدرت آتش موجود ، هدف از میان برده شده  و هدف تصرف می شود ( مرحله چهارم ) و قبل از این که نیروی درهم شکسته شدمن امکان بازیابی یا دریافت کمک را داشته باشد ، عناصر خودی از موقعیت مورد نظر خارج می شوند ( مرحله پنجم )  که معمولا مسیری متفاوت از دالان ورودی خواهد بود .

 

 

 

 

عملیات سوار-زرهی هوابرد در دکترین نظامی روسیه :

در دانش نظامی روسیه ، عملیات تهاجمی فاقد تعریف واحد و دقیق بوده و تعابیر مختلفی نظیر " روش کاربرد نیروها " ، "شکلی از اجرای ماموریتهای نظامی در پشت خطوط دشمن " و یا "روش یا انواع مختلفی از آفند " برای آن استفاده می شود . بدین ترتیب ، عملیات هوابرد در ارتش روسیه شامل یک عملیات انتقال هوایی دربازه کوتاه است که به درون یک منطقه محاصره شده صورت می گیرد و به شکل استاندارد با شناسایی ، نابود کردن یا بازداشت دشمن و به غنمیت گرفتن تسلیحات آن شناخته می شود که از این دید ، با عملیات توپخانه ای یا هوایی تفاوت چندانی ندارد . اما روسها یک اصلاح خاص را نیز مورد استفاده قرار می دهند که با معادل سازی بصورت "ترکیب رزم و مانور " از آن نام برده می شود با این تبصره که مفهوم فوق ، صفا" یک آفندهوایی بحساب نمی آید و می توان آن را بصورت یک پیمایش جاده ای طولانی به منظور نزدیک شدن به یک هدف یا دورشدن ازآن نیز انجام داد و به همین دلیل می توان آن را از آفند کلاسیک متمایز دانست که در متن پیش رو ، تمام تحلیل ها بر این تعریف سوم متمرکز شده است .

 

 

سازمان رزم یک گردان هوابرد ارتش روسیه 

 

در طول جنگ 1812 میان ناپلئون و متفقین ، ارتش های روسی متشکل از واحدهای سواره نظام قزاق و توپخانه اسبی به فرماندهی نظامیان مشهوری نظیر دنیس داویدوف و ایوان دورژوف موفقیتهای قابل توجهی را کسب کردند . پس از آن با شروع جنگ داخلی روسیه ، ژنرال های ارتش سرخ نظیر سیمون بودنی ، کلمنت وروشیلوف و کنستانتین مامونتوف ماموریت استفاده از واحدهای متحرک ارتش یکم دُن را برعلیه ارتش سفید برعهده گرفتند. ترکیب سواره نظام تاکتیکی و گروه های مانوری تا اوایل دهه سی میلادی به سلطان بلامنازع میدان های نبرد تبدیل شدند تا جایی که تلاش های خودمختاری در جمهوری های آسیای مرکزی و سپس تا حدودی مقابله با واحدهای سواره نظام ورماخت برعهده این واحدها گذاشته شد .

 

 

سازمان رزمی یک گروهان هوابرد ارتش روسیه 

 

با توجه به این تسلسل تاریخی ،هدف از اجرای چنین حملاتی درطول سالیان دراز تغییر چندانی را بخود ندید ولی در درگیری های نظامی با شدت کمتر نمونه های خاصی از کاربرد چنین تاکتیک هایی برای مسلط شدن بریک موقعیت خاص رصد گردید . بعنوان مثال در جریان دخالت روسها در افغانستان و دوجنگ چچن ، گردان های گروهان های ارتش شوروی و سپس روسیه از شیوه های جدیدی برای مقابله با گروه های مسلح افغان و چچنی استفاده کردند. یکی از این روشها ، دست زدن به حملات مکرر و بدون محدودیت در استفاده از آتش و نیرو توسط گروه های مانوری تاکتیکی بود که به شکل خاص برعلیه مراکز تجمع نیروهای چریکی دشمن صورت می گرفت .

 

 

سازمان رزمی واحد پشتیبانی آتش توپخانه سبک یک گردان هوابرد ارتش روسیه

مجهز به هویتزرهای 2اس9 نونا 

 

این گروه ها به شکل مستقل در حملاتی که معمولا در بازه های یک یا دوهفته اجرا می شد وارد عمل می شدند تا ضمن تصرف و انهدام پایگاه های تدارکاتی ، انبارهای مهمات ، زیرساخت های کنترل- فرماندهی ، توان رزم آنها را تضعیف کنند . براساس داده های موجود ، سازمان رزمی این نیروها بطور معمول از یک گردان یا یک گروهان تفنگدار موتوری تشکیل می گردید که طرح مانور طبق آن طراحی می گردید . این گروه ها حملات خود را در چهارچوب اطلاعات بدست آمده ، زمین عملیات ، ماهیت هدف ، مسیرهای دسترسی و شیوه پشتیبانی برنامه ریزی کرده و طبق نیرویی که قرار بود وارد عمل شود ، به دو گروه آفندی ( تک تیراندازها ، نیروهای مسلح به سامانه های ضد زره سبک ، تیربارچی ها و مهندسی رزمی ) و همچنین یک گروه پشتیبانی ( شامل گروه بازیابی تجهیزات ، تعمیر و نگهداری تجهیزات سنگین و همچنین گروه نگهداری تسلیحات سبک ، پزشکی ، لجستیک و درصورت لزوم یک تیم شناسایی ش.م.ر ) تقسیم شده و درصورت نیاز ، یک جوخه زرهی زیرنظر گروه دوم (پشتیبانی ) نیز بدان اضافه می شد .

 

 

 

تسلیحات  استاندارد یک واحد هوابرد ارتش روسیه

 

 

علاوه براین ، فرمانده این واحد مسئولیت تام و تمام استفاده از توپخانه را بواسطه حضور دیده بان ها که همزمان وظیفه هدایت آتش توپخانه و بالگردها را برعهده داشتند ، در کنترل خود می گرفت .در این نوع حملات ، عناصر تفنگدار موتوری با استفاده از عوارض زمین ، دورزدن ارتفاعات و استفاده از چین خوردگی های سطح زمین دست به پیشروی می زدند درحالی که همزمان آتش  توپخانه ، بالگرد و تانک درست در لبه خط تماس میان دوطرف اجرا می شد . آئین نامه ارتش شوروی و سپس روسیه چنین معتقد بود که فاصله ایمن محل اصابت آتش توپخانه از واحدهای پیاده حدود 200 متر ، برای زرهی حدود 300 مترو برای خودروهای زرهی باید حدود 400 متر باشد .  این شیوه هم در افغانستان و هم در چچن بصورت موثری هنگام مبارزه با گروه های شبه نظامی موثر بود ولی تجربه ثابت کرد که استفاده از آن در عملیات جنگی با مقیاس بزرگ چندان عاقلانه نیست در نتیجه ، روسها ترجیح می دهند تا از واحدهای هوابرد در برابر یک دشمن همتا تنها در زمین هاو فضای باز استفاده کنند .

 

 

 

راست : گردان پشتیبانی هوابرد ارتش روسیه 

چپ: جوخه ضد زره هوابرد ارتش روسیه مسلح به زره کوب های 2اس25

 

با توجه به مواردی که درسطور فوق بیان شد ، واحدهای هوابرد ارتش روسیه که به اختصار VDV نامیده می شوند ، یک نیروی 100درصدسوار-زرهی است که می توان آن را بااستفاده از بالگرد یا هواپیما و توسط چتر به منطقه مورد نظر ارسال نمود . درصورتی که از محدوده هدف بخوبی دفاع شود ، این نیروها می توانند در یک فاصله مشخص از هدف فرود آمده ، سوار بر نفربرهای BMD خود شده تا امکان یک حمله سوار-زرهی ترکیبی فراهم گردد. بنابراین یگان مذکور را می توان یک نیروی تسلیحات ترکیبی مسلح به توپخانه خاص ، سامانه های دفاع هوایی ، ضد زره ، خودروهای زرهی تهاجمی و حتی لجستیک مخصوص به خود دانست  . به شکل خاص ، نفربرهای BMD ، یک نسخه مینیاتوریزه شده از خودروی رزمی پیاده نظام بی ام پی است که وزن آن بدلیل استفاده از آلومینیوم ماشین کاری شده و یک برجک فولادی به 14 تن می رسد . آخرین نسخه تولید شده این خودرو ، با شناسه BMD-4 به یک قبضه توپ 100م.م کم فشار 2A70 و یک قبضه تیربار هم محور 30م.م 2A72 مجهز است که امکان شلیک مهمات سوختار شدید را به نمایش می گذارد ، در حالی که  سوار کردن پرتابگر موشک ضدزره کنکوروس 9M112 و حداقل دو تیربار اضافی را داشته  و می تواند هشت خدمه ( 3 کاربر و 5 سرباز) را با خود حمل کند ، در حالی که برد عملیاتی آن به 500 کیلومتر در زمین های جاده ای می رسد .

 

عملیات پرتاب زره پوش هوابرد بی ام دی-4 ام از ایلوشین-76

 

https://aparat.com/v/wRopQ

 

 

جوخه دفاع هوایی گردان هوابرد ارتش روسیه 

 

براساس آئین نامه رزمی ارتش روسیه ، اجرای حمله ممکن است بلافاصله پس از خاتمه مرحله فرود صورت گیرد که می توان آن را به نوعی استفاده از اصل غافلگیری دانست . این نیروها به منظور انجام هرگونه آفند با درصد بالای موفقیت به آخرین تجهیزات پیشرفته موجود در ارتش روسیه مسلح بوده  که ترکیب قدرت آتش و تحرک بالایی را در اختیار آنها قرار می دهد . اگر این نیروها نسبت به کل ذخیره یگانی ارتش روسیه تعداد کمتری را شامل می شود ولی درمقایسه با واحدهای هوابرد ارتش های عضو ناتو ، قدرت آتش بیشتری را به نمایش می گذارند و همین امر باعث شده تا امکان دست زدن به عملیات آفندی در تمام شبانه روز و شرایط آب و هوایی را داشته باشند . چنین قابلیتی ، به شکل خاص بر روی شیوه سازماندهی و چگونگی اجرای آفند واحدهای فوق اثرگذار بوده و به همین دلیل می توانند به تقریب در هر زمین عملیات و با هر نوع پوشش گیاهی یا اقلیم وارد عمل شده و ماموریت محوله را انجام دهند .

 

پی نوشت :

1- ادامه دارد ...

8- استفاده از مطالب برگردان شده به پارسی درانجمن میلیتاری،براساس قاعده " رعایت اخلاق علمی" منوط به ذکر دقیق منبع است.امیدواریم مدعیان رعایت اخلاق ( بخصوص رسانه های مدعی ارزشمداری )  بدون احساس شرمندگی از رفرنس قرار گرفتن بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران ، از مطالب استفاده نمایند. 

 

[MR9 113,549]

20 hours قبل , MR9 گفت:

بسم ا...

 

واحدهای سوار-زرهی هوابرد در اوکراین 

یک مفهوم روسی

 

 

بخش دوم و پایانی

 عملکرد و وظیفه  واحدهای رزمی هوابرد ( گردان ) در سازمان رزم یک هنگ هوابرد ارتش روسیه 

این گردان ها به گونه ای سازماندهی و مسلح شده اند که می توانند درقالب یک هنگ یا به شکل مستقل وارد صحنه عملیات رزمی شوند

 

بدین ترتیب ، یگ گردان ( یا گروهان ) می تواند بطور مستقل در پشت خطوط دشمن وارد عمل شده تا یک هدف مشخص ( قرارگاه های فرماندهی – کنترل دشمن ، عقبه تدارکاتی ، خطوط ارتباطی و .. ) را که درست در پشت محل استقرار تیپ رزمی دشمن قرار داد را تصرف و منهدم نماید در حالی که به شکل همزمان ، استخوان بندی اصلی هنگ هوابرد در مکان دیگری پیاده شده و با پیشروی به یگان قبلی محلق شود . برهمین اساس ، یک گردان بعنوان بخشی از سازمان رزمی یک تیپ/هنگ در مقام نیروی آفند کننده قرار می گیرد در حالی که امکان استفاده از آن بعنوان نیروی عقبدار ( واحدهایی که درست در پشت نیروی در حال پیشروی مسئولیت حفظ عقبه آن را برعهده دارند ) واحد ذخیره ، یا یک نیروی پوششی ( شکل 2 ) نیز وجود دارد .

 

 عملکرد و وظیفه واحدهای رزمی هوابرد ( گروهان) در سازمان رزم یک گردان هوابرد ارتش روسیه 

این گروهان ها به گونه ای سازماندهی و مسلح شده اند که می توانند درقالب یک گردان یا به شکل مستقل وارد صحنه عملیات رزمی شوند

 

علاوه براین ، یک نیروی رزمی در مقیاس گروهان نیز بعنوان زیرمجموعه یک گردان هوابرد امکان ورود مستقل به صحنه عملیات رزمی را داشته  و وظایف متنوعی نظیر واحد شناسایی -رزمی ، یگان طلایه دارسبک اسلحه ، یگان پوشش جناحی ، عقبدار یا نظیر یگان بالاترش ، بصورت یک نیروی مستقل رزمی را برعهده گیرد ( شکل 3 ) .در نهایت ، جوخه های هوابرد نیز می توانند به شکل مستقر از یگان مادر خود ماموریتهایی نظیر شناسایی رزمی ، تامین امنیت مسیرهای پیشروی یا بعنوان یک نیروی پوششی را اجرا نمایند ( شکل 4 )

 

عملکرد و وظیفه واحدهای رزمی هوابرد ( جوخه/دسته ) در سازمان رزم یک گروهان هوابرد ارتش روسیه 

این دسته ها به گونه ای سازماندهی و مسلح شده اند که می توانند درقالب یک گروهان یا به شکل مستقل وارد صحنه عملیات رزمی شوند

 

 

https://www.aparat.com/v/vqYLE

 

اجرای موفقیت تک هوابرد توسط گردان (گروهان) به سازماندهی ماهرانه یگانهای تابعه و کسب آمادگی کامل ، شناسایی درست از دشمن و زمین عملیات ، اطمینان از امنیت مسیر ، وجود پدافند هوایی قابل اعتماد ، کاربرد حرفه ای اصل غافلگیری وقدرت آتش به منظور شکست دشمن و حفظ تحرک یگان خودی بستگی خواهد داشت . این واحد هوابرد ، پس از تصرف و تامین هدف ، فورا" دست به عقب نشینی می زند ( یا بعبارت بهتر واحدهای هوابرد برای اجرای تاکتیکهای پدافندی سازماندهی نشده اند ، به مانند آنچه که در آرنهم رخ داد.م ) گاهی اوقات نیز ممکن است قبل از آغاز حمله نیز شرایط صحنه عقب نشینی آنها را ممکن کند . در حالت نخست ،  یگان مدنظر با تمام قدرت وارد عمل شده و در حالت دوم ، بخشی از نیروها مسئولیت پوشش دادن به روند عقب نشینی شاکله اصلی واحد را برعهده می گیرند . در چنین شرایطی ، گردان/ گروهان مزبور نیازمند در اختیار داشتن دستورات کامل برای هر پیشامد غیرمنتظره ای است ولی به شکل ثابت ، نیروهای فوق وظیفه دارند که چه در زمان حمله و چه در زمان عقب نشینی ، از مناطق پرجمعیت ، تقاطع های جاده ای ، دره ها و همچنین زمین های آلوده به ش.م.ر پرهیز نمایند .

 

شیوه پیشروی یک گردان هوابرد ارتش روسیه 

مکان قرار گیری عناصر طلایه دار ، شناسایی رزمی ، بخش اصلی واحد تکور ، واحدهای عقبدار و لجستیکی در این تصویر بخوبی مشخص شده است 

 

یگان هوابرد موصوف تک خود را معمولا بصورت ستونی آغاز می کند به این معنا که واحد پس از فرود روی زمین ، دستور می یابد تا با حداکثر سرعت ممکن و با استفاده از ویژگی های زمین عملیات و بهره گیری از عوارض زمین بعنوان پوشش بسوی هدف  بحرکت درآید با این تبصره که قبل از حرکت ستون مزبور به دوقسمت ستون اصلی و ستون تدارکاتی از یکدیگر منفک می گردد. ستون اصلی نیز به قسمتهای مختلف عناصر رزمی پیشرو( طلایه دار) ، عناصرمستقر در نوک پیکان ، عناصر عقبدار و شاکله اصلی آفند کننده تقسیم بندی شده و نحوه ورود آنها به صحنه نبرد به همین ترتیب صورت می گیرد . همزمان با اجرای مراحل فوق ، یک واحد کوچکتر وظیفه پیدا می کند تا امنیت مسیر پیشروی ستون اصلی و تدارکاتی را تامین نماید ( شکل 5 )

 

 

شیوه پیشروی یک واحد هوابرد ارتش روسیه بسوی یک هدف از دید فرمانده واحد مذکور

 

یگان های متصل به ستون اصلی نیزبراساس نیاز فرمانده ستون و ترتیبی که روی نقشه پیش بینی شده ، استقرار پیدا می کنند ، بطوریکه  عناصر توپخانه تا حد امکان به سر ستون اصلی نزدیک می مانند تا همواره در بهترین حالت ممکن ، امکان اجرای آتش پشتیبانی را داشته باشند . فرمانده و قرارگاه متحرک فرماندهی در راست ستون مستقر می شوند تا به محض آغاز درگیری ، تصمیم گیر اصلی فرصت لازم را برای حرکت بسوی نقطه درگیری و بررسی وضعیت را بدست آورد و به ترتیب ، فرماندهان یگان های وابسته بطور مستقیم پشت سر وی بحرکت در می آیند تا اشراف کاملی برصحنه نبرد داشته باشند. از سویی دیگر ، هنگام دسته بندی واحدهای پشتیبانی میان عناصر اصلی تکورهوایی ( هوابرد)  ، دقت می شود تا تقسیم بندی به گونه ای صورت گیرد که توان حرکت واحدها دچار مشکل نشده ، به همین دلیل ساختار و تجهیزات متحرک واحدهای مزبور ( پشتیبانی ) باید مشابه عناصر تکور باشد .

 

 

عملیات فرود هوایی یک واحد هوابرد در نزدیکی هدف 

 

قابلیت تحرک ستون سوار-زرهی هوابرد در سطح گردان و گروهان به منظور انجام ماموریتهای محوله مستقل از یگان مادر به میانگین سرعت حرک ستون ، عمق و بازه زمانی عملیات رزمی ، میزان مقاومت دشمن ، وضعیت مسیر و اقلیم منطقه هدف بستگی خواهد داشت . بدین سبب ، مولفه هایی نظیر زمان بندی ، اقلیم ، قابلیت فرماندهان در هدایت ستون ، تعمیرونگهداری خودروها حین عملیات ، کیفیت آموزش رانندگان و عامل پشتیبانی می تواند بر سرعت تحرک عناصر مذکور تاثیرگذار باشد ، با این حال ، براساس داده های ثبت شده ارتش روسیه ، در عادی ترین شرایط ممکن ، میانگین سرعت جابه جایی در مسیرهای جاده ای به 40-30 کیلومتر درساعت برای خودروهای چرخدار و حدود 30-25 کیلومتر برای خودروهای شنی دار و نیمه شنی می رسد .

 

 

عملیات فرود هوایی یک واحد هوابرد در فاصله دورتری نسبت به هدف 

 

از آنجایی که  براساس آئین نامه های رزمی روسی ، یک گردان یا گروهان باید با تمام قدرت موجود خود دست به حمله بزند ،  ضد حمله های دشمن را دفع کند و یا خطوط ارتباطی دشمن را قطع کرده و آن را برای مدت زمان مشخصی برای عبور واحدهای خودی بازنگه دارد ، میانگین سرعت پیشروی می تواند تا 10 کیلومتر درساعت نیز کاهش پیدا کند . بازه زمانی حمله نیز با توجه به اندازه هدف و همچنین کیفیت پشتیبانی تعیین می گردد . بعنوان مثال ، یک واحد رزمی درسطح گردان اگر بخوبی پشتیبانی شود می تواند برای 48 ساعت مستمر در حالت آفند قرارگیرد.

بدین ترتیب ، واحدهای هوابرد روسی بعنوان یک ساختار سوار-زرهی ترکیبی سبک به جز درمواردی که هدف از ماموریت ، اجرای عملیات دفاعی نباشد، ترجیح می دهند تا در یک منطقه به نسبت ایمن از هدف فرود آمده ، جایی که نیروها بتوانند ابتدا تجهیزات خود را که به شکل مستقل پرتاب می شوند را بازیابی کرده و قبل از دست زدن به پیشروی ، سازماندهی کاملی را بخود ببینند .

 

 

عملیات فرود هوایی یک واحد هوابرد درست بر روی هدف مورد نظر 

 

 

این نیروی سوار-زرهی ( شکل 9 ) می تواند شامل توپخانه سبک ، پدافند هوایی ، مهندسی- رزمی ، پشتیبانی و حتی واحدهای زرهی با قابلیت عبور از موانع آبی باشد که درنتیجه عمق دستیابی این واحدها در هرنقطه از جبهه می تواند بسیار زیاد و غافلگیرکننده صورت گیرد.ازدید استراتژیست های روسی ، بدلیل پویایی صحنه های نبرد آینده ، واحدهای هوابرد نقش بااهمیت تری را برعهده خواهند گرفت چرا که  بدلیل عدم وجود خط تماس بین دوطرف درگیر ( به مانند آنچه که درشش ماه نخست جنگ در اوکراین دیده شد ) و الزام بر تحرک واحدهای رزمی ، عناصر هوابرد بیشترین نقش را ایفا خواهند کرد .

 

 

موقعیت دو فرودگاه هوستمول و واسیلیکوف

 

نتیجه گیری :

در اوکراین اجرای حمله هوابرد به شکل کلاسیک و شناخته شده مرسوم بعنوان یک روند ادامه دار تاکنون دیده نشده ولی شواهدی وجود دارد که  ارتش روسیه در جریان حمله به فرودگاه گوستمول در روزهای ابتدایی عملیات تهاجمی به اوکراین در فوریه 2022 از تاکتیک های مشابهی استفاده کرده است . این تلاش به تقریب ناموفق ، به نوعی بازآفرینی حملات مشابه در چکسلواکی ، افغانستان و کریمه سال 2014 بود که طی آن ، واحدهای عملیات ویژه ارتش شوروی تلاش کردند تا با استفاده از حملات سریع و غافلگیرکننده واحدهای منظم ارتش را در پادگان های خود نگه داشته و از آنها استفاده نکنند . درواقع اگر هدف اصلی مسکو بریدن سر اوکراین به شیوه اتحاد شوروی بود ، انتخاب گوستمول ( 10 کیلومتری کیف ) نقطه شروع منطقی بحساب می آمد .

طبق گزارش های موجود ، در 24 فوریه 2022 چند ساعت پس از اینکه پوتین دستور آغاز " عملیات ویژه نظامی " را صادر کرد ، عناصری از هنگ 31 عملیات ویژه ارتش در کنار واحدهایی از تیپ 45 عملیات ویژه با موفقیت در فرودگاه گوستمول فرود آمده و بسرعت پناهگاه های زیرزمینی موجود درآن را به تصرف خود درآوردند. الکساندر رزنیچنکو ( وزیر دفاع پیشین اوکراین ) در اظهارنظری که چند ماه بعد صورت گرفت ، مدعی شد که قرار بود وی و اعضای ستاد وزارت دفاع 24 تا 48 ساعت پس از شروع جنگ به این فرودگاه منتقل شوند که اگر این کار صورت می گرفت ، بخش قابل توجهی از ساختار دفاعی اوکراین فلج می گردید.

 

 

واحدهای درگیر در فرودگاه هوستمول 

24-25 فوریه 2022

 

نبرد فرودگاه هوستومل /گوستمول - اوکراین - فوریه 2022

 

https://www.aparat.com/v/oL6tO

 

سرهنگ هوابرد روسی ، ولادیمیر شامانوف که تا زمان بازنشستگی در سال 2016 فرماندهی واحدهای هوابرد ارتش روسیه را برعهده داشت ، مدعی است که هدف از عملیات گوستمول ، تصرف دو هدف استراتژیک ( فرودگاه های واسیلیکوف و گوستمول ) بود که ارتش روسیه با وارد کردن واحدهایی از 4 یگان اصلی شامل لشکر 76 ، لشکر98 هوابرد و تیپ31 و 45 عملیات ویژه تلاش کرد تا بدان دست پیدا کند ولی مشکل ازآنجا آغاز گردید که گرچه فرودگاه گوستمول تصرف نیروهای هوابرد اشغال شد ولی نیروی هوایی روسیه موفق نشد تا در امتداد مسیر منتهی به گوستمول ، پدافند هوایی اوکراین را سرکوب کند و همین امر در نهایت امکان استفاده از هواگردهای ایلوشین-76 ام دی نیروی هوایی جهت تخلیه تجهیزات کمکی و نیرو را بوجود نیاورد . از سویی دیگر ، نیروهایی که سبک اسلحه که توسط بالگردها منتقل شده بودند ، محوطه فرودگاه را پاکسازی کرده و در مواضع دفاعی مستقر شدند ولی واحدهای رزمی درحال پیشروی ارتش روسیه موفق نشدند تا از شرق و جنوب ، کیف را محاصره کرده و متقابلا ارتش اوکراین موفق شد بخش هایی از نیروهای ذخیره خود را وارد صحنه نماید . درواقع ، ارتش روسیه بدلیل اهمال درشناسایی مسیرهای پیشروی و عدم ایجاد ارتباط زمینی و هوایی با فرودگاه مزبور ، موفق نشد جای پای بدست آمده را تامین و تثبیت کند . عناصر هوابرد روسی نیز فقط برای 24 ساعت مهمات ، سلاح و تدارکات را با خود همراه داشتند و روز سوم بالاجبار از مهمات پلاستیکی ضدشورش استفاده می کردند .

 

 

تصویر ماهواره ای مادون قرمز از شدت درگیری ها در فرودگاه هوستومل

 

بدین ترتیب اگر حمله به دوفرودگاه مزبور با موفقیت همراه می شد ، ارتش روسیه آماده بود تا با اجرای یک حمله سریع سوار-زرهی ، سر دولت اوکراین را از تن جدا کرده و به هدف اصلی خود نائل شود . در مجموع داده های بیشتری برای تایید یا رد فرضیه فوق منتشر خواهد شد ولی آنچه که مسلم است ، اجرای حملات سوار-زرهی در مقیاس بزرگ همچنان ذهن برنامه ریزان نظامی روسی را تسخیر کرده و احتمال اجرای آن را باید همواره در ذهن داشت.

 

پی نوشت : 

1- مجله نیروی زمینی ارتش ایالات متحده - ژانویه 2024

2- استفاده از مطالب برگردان شده به پارسی درانجمن میلیتاری،براساس قاعده " رعایت اخلاق علمی" منوط به ذکر دقیق منبع است.امیدواریم مدعیان رعایت اخلاق ( بخصوص رسانه های مدعی ارزشمداری )  بدون احساس شرمندگی از رفرنس قرار گرفتن بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران ، از مطالب استفاده نمایند. 

 

 

 

[MR9 113,549]

بسم ا...

 

قبل از شروع مقاله ، یک تشکر ویژه از جناب @aminor باید صورت گیرد که در این دوسال از شروع جنگ در اوکراین و قبل از آن در قضیه سوریه و یمن یکی از ثابت ترین تحلیلگرهای انجمن میلیتاری بودند و هستند . انشا... یکبار دیگر شاهد حضور ارزشمند ایشون باشیم ..

 

دفاع فعال ارتش روسیه در اوکراین 

2023-2024

 

 

پیش زمینه :

صرف نظر از میزان پیشروی و موفقیت ارتش اوکراین در جریان ضدحمله تابستان سال 2023 ، کیف بالاجبار باید به حملات خود جهت بازپسگیری سرزمین های از دست رفته ادامه دهد . در نتیجه ارزیابی تاکتکیک های مورد استفاده و تجارب بدست آمده به منظور اجتناب از بخش های نادرست و تقویت مولفه های درست از اهمیت بسیاربالایی برخوردار است . با توجه به  گزاره فوق الذکر متن پیش درصدد است تا چالش های پیش روی ارتش اوکراین را برای آینده مورد بررسی قرار دهد . ازیک نظر ، شرط لازم برای هر اقدام آفندی ، داشتن برتری در آتش است و این هدف بواسطه از میان بردن قابلیت های ضدآتشباری توپخانه ارتش روسیه و دراختیار داشتن سامانه های توپخانه ای دقیق و دوربرد بدست می آید . علاوه براین ، ایجادسازو کار درست تامین مهمات و قطعات یدکی برای  توپخانه ارتش نیز ثابت و پایداری این روند را تضمین خواهد کرد .

 

 

 

 

با این حال ارتش اوکراین به شکل غیرقابل توجیهی از تلفات بالای سخت افزاری رنج می برد ولی استفاده از سامانه های زرهی که از سوی کشورهای همپیمان غربی بدان عرضه شده تا حدودی از آمار کشته های آن کاسته است . بنابراین آنچه که پس از تامین سخت افزارهای توپخانه ای برای اوکراین اهمیت خواهد داشت ، وجود ناوگان قابل توجهی از تجهیزات زرهی که بازیابی و تعمیر و نگهداری آن به نسبت ساده باشد از اولویت بالایی برخوردار است  که بطور طبیعی دستیابی به آن نیازمند ایجاد ظرفیت صنعتی بیشتر برای کیف است در حالی که بطور همزمان اقدامات تاکتیکی اتخاذ شده از سوی برنامه ریزان نظامی اوکراینی باعث گردیده تا بازپسگیری خطوط دفاعی روسها با تعداد تلفات انسانی پائینی همراه باشد. اما نکته ای که در این میان باید مورد توجه قرارگیرد این است که رویکرد مذکور با آهستگی هرچه تمام تر در حال رخ دادن بوده و پیشروی 1200-700 متر در هر 5 روز به روسها اجازه می دهد تا عمق خطوط دفاعی خود را با سرعت بالاتری ترمیم کنند . چنین وضعیتی از یک نظر محدودیت ارتش اوکراین در تضمین روند پیشروی خود بواسطه بکارگیری سامانه های مین روب است که تحویل چنین ابزارهایی می تواند مزیت قابل توجهی را برای کیف بوجود آورد.

 

 

 

 

 

علاوه بر کمبود جدی در سخت افزارهای مین روبی ، دومین عامل محدود کننده پیشروی ارتش اوکراین ، کیفیت نیروهای نظامی در سطح گردان و تیپ است که این مساله به کیفیت آموزش نیروهای مذکور بازمی گردد ، اما کیفیت آموزش ارائه شده به این نیروها زمانی مفید خواهد بود که حول محور سخت افزار صورت گیرد که مشابه روندی است که در ارتش های عضو ناتو اکنون قابل مشاهده است . مضاف بر دو عامل مذکور ، اصلاح روند آموزش جمعی نیروها در مراکز آموزشی خارج از این کشور نیز ازاهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده بطوریکه این نیروها در ترکیب با سامانه های رزمی پیشرفته بتوانند به شکل موثرتری از گذشته در صحنه عملیات نظامی حضور داشته باشند.

 

 

 

 

از سویی دیگر ، ارتش روسیه نیزبتدریج خود را با صحنه نبرد اوکراین منطبق می کند که برخی از این انطباق ها مربوط به زمینه های خاص نظیر افزایش تراکم میدان های مین ( از 120 متر حالت استاندارد به 500 متر ) مرتبط است . سایر سازگارهایی که روسها تا کنون آن را به نمایش گذاشتند نیز در حوزه ساختاری ارتش این کشور رخ داده که به احتمال بسیار زیاد در استخوان بندی آموزه نظامی و روند توسعه قابلیتهای رزمی آن تاثیر گذار بوده است . یکی از مهمترین تاثیران فوق الذکر را به پراکنده نمودن سامانه های جنگ الکترونیک و همچنین تغییر سمت آن از پیکربندی های شناخته شده بسوی حامل های ناشناس می توان ذکر نمود و این خود به شکل مستقیم بر شیوه فرماندهی و کنترل روسها اثر خواهد گذاشت . بدین ترتیب اگر روسها همچنان ابتکارعمل رزمی را در صحنه جنگ اوکراین در اختیار داشته باشند ، کشورهای غربی هممپیمان کیف باید این کشور را برای یک جنگ زمستانی و آوردگاه های بهار و تابستان سال 2024 آماده نمایند .

 

 

 

 

 

مقدمه :

ارتش روسیه در پائیز سال 2022 و پس از فروپاشی گروه های رزمی خود بالاجبار از حومه خارکف و نیمه غربی خرسون عقب نشست ، اما در واکنش به این شکستها ، کرملین بسرعت ژنرال سرگئی سورووکین را به فرماندهی واحدهای روسی در اوکراین منصوب نمود تا راهبرد جدیدی را اتخاذ کند . این ژنرال روس پس از تحویل فرماندهی ، نخست دست به اجرای حملات دوربرد فرسایشی علیه زیرساختهای انرژی زد تا در زمستان سال 2022 اوکراین را به زانو درآورده ویا حداقل توان رزم آن را تا حد بسیار زیادی کاهش دهد . دومین و مهمترین راهبرد سورووکین که به نسبت کمتر مورد توجه قرار گرفت ، ایجاد ساختارهای دفاعی در امتداد خطوط تماس با ارتش اوکراین بود تا نه تنها از پیشروی بیشتر ارتش اوکراین جلوگیری بعمل آورد ، بلکه زمان بیشتری را بدست آورد تا نیروهای درحال عقب نشینی روسی بتوانند مجدداً خود راسازماندهی کرده و مضاف برآن ، یک جنگ فرسایشی را به کیف تحمیل نمایند . اما مشکل آنجا بود که استراتژی دفاعی سورووکین چندان با نیات تهاجمی مسکو منطبق نبود ، به همین دلیل سورووکین در ژانویه 2023 برکنار شد تا ژنرال والری گراسیموف  به جای وی منصوب شود . اما خطوط دفاعی سورووکین در نهایت تکمیل گردید تا وضعیت به یک ثبات نسبی برسد.

 

 

بدین ترتیب خطوط دفاعی سورووکین اکنون به بزرگترین مانع دربرابر ارتش اوکراین به منظور بازپسگیری سرزمین های تصرف شده توسط روسها تبدیل شده است . این ساختار دفاعی تا پیش از ضدحمله تابستان سال 2023 از سوی کارشناسان نظامی غربی مورد بررسی قرار گرفت  و این نتیجه بدست آمد که روسها از تمام تجارب ثبت شده در قرن بیستم برای طراحی این خطوط دفاعی استفاده کرده اند  بنابراین لازم بود تا درک صحیحی از این ساختارها فراهم تا روند آموزش نیروهای اوکراینی برهمان اساس جلو برود . متن پیش رو نیز بررسی شیوه دفاعی ارتش روسیه در یک محور ( نووداریوکا و ریونوپیل ) در مرز میان استان دونتسک و زاپوروژنیه واقع شده  که درآن چالش های تاکتیکی مختلف ارائه شده توسط روسها و نحوه مدیریت آن از سوی ارتش اوکراین مورد بررسی قرار گرفته  که داده های پایه آن از اسناد به غنمیت گرفته شده اخذ شده است .

 

پی نوشت :

1- ادامه دارد... 

2-  استفاده از مطالب برگردان شده به پارسی درانجمن میلیتاری،براساس قاعده " رعایت اخلاق علمی" منوط به ذکر دقیق منبع است.امیدواریم مدعیان رعایت اخلاق ( بخصوص رسانه های مدعی ارزشمداری )  بدون احساس شرمندگی از رفرنس قرار گرفتن بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران ، از مطالب استفاده نمایند. 

 

[MR9 113,549]

بخش دوم : 

 

بر 7 اسفند 1402 در 13:17 , MR9 گفت:

بسم ا...

 

قبل از شروع مقاله ، یک تشکر ویژه از جناب @aminor باید صورت گیرد که در این دوسال از شروع جنگ در اوکراین و قبل از آن در قضیه سوریه و یمن یکی از ثابت ترین تحلیلگرهای انجمن میلیتاری بودند و هستند . انشا... یکبار دیگر شاهد حضور ارزشمند ایشون باشیم ..

 

دفاع فعال ارتش روسیه در اوکراین 

2023-2024

 

 

 

2- تصرف نووداریووکا و ریونوپیل

تا چند ماه قبل از آغاز ضدحمله تابستانی ارتش اوکراین ، خط تماس میان دوطرف در امتداد مرز بین استان های دونتسک و زاپوروژنیه به نسبت آرام بود چرا که روسها درآن زمان ( اوایل 2023)  بیشتر روی محور ووهلدار که در 50-40 کیلومتری شرق باخموت قرارداشت ، متمرکز بودند . به همین دلیل ارتش اوکراین خط دفاعی اول خود را در اطراف روستای نووداریوکا و درست زیرخط رویش درختان ایجاد کرده و یگانی به استعداد دوتیپ کامل شامل  یک تیپ سوار-زرهی و پیاده مسئولیت دفاع ازآن را برعهده داشت. در سمت مقابل ، روسها یک گروهان کامل در نووداریوکا و یک گروهان دیگر در ریونوپیل داشتند  که یک واحد زرهی با استعداد نامعین در پشتیبانی آنها قرار داشت در حالی که حومه دو روستای مذکور بشدت مین گذاری شده بود و ارتش اوکراین به منظور رسیدن به خط نخست سورووکین مجبور بودند تا از میان این روستا دست به پیشروی زده و پس از آن با تصرف پریوتنه که در 6 کیلومتری جنوب این دو روستا قرار داشت ، به خط تماس اصلی برسند .

 

 

ژوئن 2023

نقشه استحکامات ارتش روسیه در محور نووداریووکا / ریونوپیل

به غنمیت گرفته شده از ارتش روسیه 

 

با تمامی این اوصاف ، حمله اصلی ارتش اوکراین پس از یک دوره طولانی اجرای آتش تهیه آغاز شد در حالی که در شمال غربی محور ریونوپیل آتشبارهای توپخانه کششی 155 م.م ام-777 استقرار پیدا کرده بودند تا از تلاش پیاده نظام پشتیبانی کنند . براساس قاعده ای که در میان واحدهای توپخانه ارتش اوکراین وجود داشت ، هویتزرها پس از مشخص شدن آماج های خود بین 2 تا 15 دقیقه اقدام به اجرای آتش می کردند با این تفاوت اینبار ، اهداف از قبل بخوبی شناسایی شده بود و با توجه به برد هویتزرهای ام-777 اوکراینی ها می توانستند پوشش آتش خوبی را به منظور شکست خط روسها بدنبال خود داشته باشند . این مساله البته در آغاز حمله تا حدودی برآورده شد چرا که آتش توپخانه اوکراین آنچنان دقیق بود بسرعت توپخانه روسها را وادار به عقب نشینی نمود و هویتزرهای 155م.م ارتش اوکراین در مراخل اولیه بدلیل نزدیک بودن آماج ها نیازی به جابه جایی پیدا نکرده به همین دلیل آتشباری با روند مناسبی صورت می گرفت . اما مشکل برای ارتش کیف ازآنجایی شروع شد که بدلیل محدود بودن میزان مهمات ، خدمه باید با احتیاط بیشتری شلیک می کردند ، هر چند با توجه به حساسیت منطقه در نهایت ذخیره بیشتری از مهمات در اختیار آنها گذاشته شد.

 

 

محور  نووداریووکا / ریونوپیل

مناطق قرمز رنگ در تصرف ارتش روسیه 

مناطق آبی رنگ در تصرف ارتش اوکراین 

 

همزمان با اجرای آتشباری ، عناصر پهپادی اوکراینی نیز برای از میان بردن ذخایر مهمات تاکتیکی روسها وارد عمل شدند که مکان آنها پیش از این درجریان عملیات های شناسایی شبانه تا حدودی کشف شده بود . از سویی دیگر ضعف روسها در استفاده از سامانه های جنگ الکترونیک نیز مزید برعلت شد تا جایی که  در یک حمله ، 5 فروند پهپاد انتحاری که هرکدام به 5 تیر راکت آرپی جی مسلح بودند به 8 دستگاه تانک حمله بردند که از این تعداد 7 دستگاه منهدم شده یا بشدت آسیب دیدند ، هرچند همه پهپادهای شرکت کننده نیز در این فرآیند از دست رفت .

با تمامی این شرایط  ، تصمیم برای نفوذ به درون خطوط دفاعی ارتش روسیه در غروب روز 3 ژوئن 2023 گرفته شد و به تبع آن ، واحدهای سوار-زرهی اوکراینی وظیفه داشتند تا با شکستن خط اول ، به درون شبکه دفاعی روسها نفوذ کنند . اما در جریان بررسی منطقه عملیات ، فرماندهان دریافتند که زمین عملیات بدلیل بارندگی شدید بشدت باتلاقی شده  و انتظار تحرک بالا از عناصر زرهی نمی توان  داشت ولی در مجموع تصمیم گرفته شد تا عملیات ادامه پیدا کند . براساس اولویت بندی اولیه ، خط روسها می بایست در نقطه ای که میدان مین تراکم کمتری داشت مورد حمله قرار گرفته و شکسته شود تا نیروی مهاجم بتواند در کوتاه ترین فاصله ممکن از روستای نووداریوکا عبور کرده و پیشروی کند . این دهکده پیش از این با آتش توپخانه ارتش روسیه نابود شده بود و اکنون تنها مجموعه ای از مواضع دفاعی ارتش روسیه در آن قرار داشت  . نووداریوکا بلحاظ شکل قرارگیری ، یک مسطتیل ایستاده محسوب می شد که از شرق به غرب امتداد داشت ولی بدلیل قرارگیری در ارتفاع بالاتری نسبت به منطقه اطراف خود ، اشراف به نسبت کاملی را برای روسها به ارمغان می آورد.

 

 

محدوده نقطه چین زرد رنگ 

تک ارتش اوکراین  به نووداریووکا 

چهارم و پنجم ژوئن 2023

 

پس از شناسایی نقاط رخنه ، تک ارتش اوکراین از اوایل صبح روز 4 ژوئن 2023 آغاز شد . در ابتدا سامانه های معبربازکُن یوآر-77 در باریک ترین بخش میدان مین شلیک شد و دو معبر به عرض 6 متر ایجاد گردید تا مسیر برای زرهی و پیاده نظام تا لبه روستای نووداریوکا باز شود . با گشوده شدن معابر مورد نیاز ، ستون نخست از واحدهای اوکراینی زیرپوشش آتش توپخانه در امتداد شکاف شرقی شروع به پیشروی نمود . این ستون سوار-زرهی که از پشتیبانی دو دستگاه تانک و چند دستگاه خضموک مکس پروو  بهره می برد بدلیل باتلاقی بودن منطقه در همان ابتدای امر با مشکل روبرو گردید و خضموک های مذکور تا بخش فوقانی شاسی در گل و لای زمین فرو رفتند در حالی که تانکهای جلودار نیز با همین مشکل روبرو شده بودند و بدلیل عرض محدود معبر ایجاد شده نیز امکان دور زدن یا بیرون کشیدن آنها وجود داشته باشد .

 

 

نفوذ به درون استحکامات ارتش روسیه در محور نووداریووکا 

دایره های زرد رنگ سخت افزارهای زرهی ارتش اوکراین که بدست روسها منهدم شده 

خندق های ضد تانک و کمین های ارتش روسیه بخوبی قابل مشاهده است 

 

با مشاهده این وضعیت ، روسها با جلو کشیدن زرهی خود تلاش کردند با ستون مزبور درگیر شوند و این آغاز درگیری تانک با تانک در یک فاصله 800 متری بین دو خط تماس بحساب می آمد . در نهایت این ستون اوکراینی بود که بدلیل آتش ضد زره ارتش روسیه منهدم شد و از میان رفت که این امر ناچاراً پیاده نظام را وادار کرد که دست به عقب نشینی بزند. به گفته نیروهای حاضر درصحنه ، آتش توپخانه روسها آنچنان زیاد بود که علیرغم فشار زیاد برای پیشروی  تا لبه روستای نووداریوکا این کار محقق نشد و حتی بخشی از پیاده اوکراینی وسط میدان زیر آتش دوطرف متوقف شده بودند که تنها با ورود توپ های بدون عقب نشینی اس پی جی-9 و اجرای آتش مستقیم علیه زرهی روسها و کاهش آتش نیروهای مذکور موفق به عقب نشینی شدند. ستون دوم تکور اوکراینی که از معبر غربی قرار بود بسوی نووداریوکا دست به پیشروی بزند پس از رسیدن به میانه مسیر با آتش دوستگاه تانک روسی مواجه شدند که این امر پس از چند دقیقه به تبادل آتش شدید بین طرفین مبدل گردید . ستون مزبور به مانند همتای خود درشرق نووداریوکا علیرغم رسیدن به حومه روستای مذکور نتوانست ادامه دهد و مجبور به عقب نشینی گردید.

 

 

پیشروی بسوی نوووداریووکا 

ششم ژوئن 2023 

فلش های آبی رنگ محورهای پیشروی ارتش اوکراین 

فلش قرمز رنگ از سمت راست ، ضدحمله زرهی ارتش روسیه 

 

با عقب نشینی واحدها اوکراینی ، نیروهای روسی وارد روستای نووداریوکا شده  تا مجدداً مواضع از دست رفته خود را اشغال کنند ولی در مقابل فرمانده اوکراینی با درک اهمیت و تهدید گسترش نیروهای روسی ، دو ستون جدید را با استتار به جهت جلوگیری از شناسایی توسط پهپادها در امتداد معبرهای ایجاد شده مستقر نمود . این نیروها با احتیاط به سمت منتهی الیه غربی نووداریوکا پیشروی و برای نفوذ به درون خطوط روسها وارد عمل شدند که دراین مرحله روسها بدلیل کمبود شدید نیرو ناچاراً به سمت شرق دست به عقب نشینی زدند . با این عقب نشینی ، جنگ برای دوهفته در داخل روستای نووداریوکا ادامه پیدا کرد تا اینکه بتدرج واحدهای روسی بسمت ریونوپیل دست به عقب نشینی بزنند . مجموعه این پیشروی وعقب نشینی ها  ، منجر به بازشدن  مسیر پیشروی ارتش اوکراین بسمت تپه های مرتفع غرب نووداریوکا بود که تصرف آن می توانست تا حدودی از تاثیر آتش توپخانه ارتش روسیه روی مواضع اوکراینی ها بکاهد.

اما واحدهای اوکراینی قبل از دست زدن به پیشروی مجدد لازم بود تا وضعیت خود را با یک گروهان روسی مستقر در شرق روستای ریونوپیل مشخص کند . این محور با مجموعه ای از استحکامات چوبی محافظت می شد  که بصورت نیمه پیوسته از شمال به جنوب قرارداشت . با توجه به چنین استحکاماتی ، فرماندهان اوکراینی نگران بودند که درصورت پیشروی ، تیم های ضدزره روسی از جناحین به نیروهای درحال پیشروی ضربه زده  و ستون فقرات آن را از میان ببرند ، در نتیجه قبل از پیشروی مجدد این مساله باید حل می شد . از سویی دیگر ، بدلیل تلفات قابل توجهی که در محور نووداریوکا بر نیروهای اوکراینی وارد آمده بود ، احتیاط قابل توجهی بر فرماندهان اوکراینی حکمفرما بود و حتی اگر بخشی از خط سوروکین نیز سقوط می نمود، تلفات وارده آنچنان بالا ارزیابی می گردید که مزیت حمله را از میان می برد ، بنابراین قبل از حمله به ریونوپیل باید تدبیری اندیشیده می شد که آفند بدون تلفات بالا صورت گیرد .

 

 

پیشروی بسوی نوووداریووکا 

فلش سفید رنگ خط سیر تک ارتش اوکراین 

 

بدین ترتیب پس از بررسی های مختلف ، تصمیم گرفته شد تا موضع گروهان روسی مستقر در ریونوپیل ابتدا زیر ضربه رفته و با تامین امنیت جناحین ، امکان پیشروی بیشتر فراهم گردد. برای این هدف ، ارتش اوکراین دو دستگاه تانک و یک آتشبار توپخانه اضافی را از یگان مجاور دریافت نمود و با اجرای آتش تک اصلی بسوی خطوط روسها صورت گرفت. همزمان با اجرای آتش توپخانه ، یگان زرهی اوکراینی با تظاهر به تک و اجرای آتش و استفاده از پرده دود تلاش کرد تا توجه روسها را جلب کرده  و این تصور را در ذهن فرمانده روسی ایجاد کند که پرده دود به معنای پوشش برای پیشروی پیاده نظام است .

 

 

محور ریونوپیل 

فلش های آبی رنگ سمت تک ارتش اوکراین 

مثلث های قرمز مواضع ارتش روسیه 

 

همزمان با تظاهر به تک واحد زرهی اوکراینی ، یک جوخه پیاده ارتش اوکراین در امتداد ردیف درختان منتهی به خط روسها دست به پیشروی زدند که دراین زمان به ناگاه آتش توپخانه اوکراین خاموش شد و پیاده نظام بصورت دو به دو شروع بحرکت بسوی روسها نمود. این اقدام نیروهای روسی را گوش به زنگ نمود که یک فریب تاکتیکی درجریان است ، بدین معنی که  تحرک زرهی اوکراین در مقابل خط اصلی یک حرکت فریبنده بوده و اوکراینی ها قصد دارند از جناحین وارد عمل شوند. با روشن شدن مساله برای فرمانده روسی ، آرایش گروهان مدافع تغییر  کرد و با متمرکز کردن آتش توپخانه درشرق خط اصلی باعث شد تا توپخانه ارتش اوکراین نیز مقابله به مثل کرده  و آتش شدیدی را روانه خطوط روسها نماید .

 

 

 

راست : توپخانه ارتش روسیه 

چپ : بی تی آر ارتش اوکراین 

 

با وجود آمادگی روسها ، حداقل یک جوخه اوکراینی از منتهی الیه جناح غربی وارد خطوط دفاعی ارتش روسیه شده و بسرعت دست  به پیشروی زدند و پس از چند ساعت درگیری مستقیم ، به منتهی الیه شرق خط دفاعی مذکور رسیدند . روسها که انتظار این روند را نداشتند ، با احساس خطر به محاصره درآمدن ، شروع به عقب نشینی بسوی ریونوپیل کردند و با رها کردن تجهیزات مخابراتی ، 5 سرباز خودی را پشت سرگذاشتند که به اسارت اوکراینی ها درآمدند . ارتش اوکراین نیز که موقعیت را مناسب می دید قبل از اینکه روسها بتوانند مجدداً خود را سازماندهی کنند ، با دستور یگان حاضر در این محور ، نیروهای بیشتری را وارد عمل کرد تا ریونوپیل را بطور کامل تصرف کندو ظرف چند روز ، روسها اجباراً به داخل پوشش جنگلی حومه روستا عقب نشستند. این عقب نشینی کل محور ارتش روسیه را دچار خطر کرده بود به همین دلیل فرماندهی میدانی روسیه با بازکردن سدهای آبی موجود در این محور و استقرار 4 پرتابگرضدزره و حدود 50 تیرموشک تلاش کرد تا پیشروی ارتش اوکراین را با تاخیر روبرو کند. این مساله اوکراینی ها وادار کرد تا قبل از پیشروی ، جناحین خود را با حوصله بیشتری پاکسازی کنند که این امر درنهایت به ازدست رفتن غافلگیری منجر شد.

در مجموع تصرف ریونوپیل و نووداریوکا در حدود دوهفته بطول انجامید ولی برای پیشروی بیشتر نیاز بود تا جناحین بیش از پیش پاکسازی شود ولی درگیری های سه روز نخست که بین 700 تا 1200 متر خط اول اوکراین را به جلو برد تا اندازه ای برای ارتش کیف با هزینه های بالایی همراه گردید. ولی بررسی بیشتر نشان می داد که علیرغم تلفات بالا برای تصرف نووداریوکا ( دو جوخه سوار-زرهی ) دسترسی به ریونوپیل تلفات کمی را بدنبال خود داشت .

 

پی نوشت :

1- ادامه دارد... 

2-  استفاده از مطالب برگردان شده به پارسی درانجمن میلیتاری،براساس قاعده " رعایت اخلاق علمی" منوط به ذکر دقیق منبع است.امیدواریم مدعیان رعایت اخلاق ( بخصوص رسانه های مدعی ارزشمداری )  بدون احساس شرمندگی از رفرنس قرار گرفتن بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران ، از مطالب استفاده نمایند. 

 

[MR9 113,549]

بخش سوم 

 

بر 7 اسفند 1402 در 13:17 , MR9 گفت:

بسم ا...

 

قبل از شروع مقاله ، یک تشکر ویژه از جناب @aminor باید صورت گیرد که در این دوسال از شروع جنگ در اوکراین و قبل از آن در قضیه سوریه و یمن یکی از ثابت ترین تحلیلگرهای انجمن میلیتاری بودند و هستند . انشا... یکبار دیگر شاهد حضور ارزشمند ایشون باشیم ..

 

دفاع فعال ارتش روسیه در اوکراین 

2023-2024

 

3- درس های برگرفته از شیوه رزم ارتش روسیه و انطباق با آنها

واکنش های تاکتیکی ارتش روسیه در حومه ریونوپیل و نووداریوکا را باید از یک نظر به حساب موفقیت روسها در وارد کردن تلفات بالا به ستون های سوار-زرهی ارتش اوکراین گذاشت چراکه فرمانده روسی با واکنش به موقع و فهم درست از تک ایذایی اوکراینی ها و تشخیص درست نیت فرمانده اوکراینی با فرض قراردادن نرخ تلفات ثابت در هر 24 ساعت ، میزان پیشروی مهاجمان را در عمق دفاع یگانهای روسی به کمترین میزان ممکن برساند با این حال تلفات روسها در حوزه توپخانه و زرهی نیز به نسبت بالا بود ولی تلفات مربوط به سامانه های توپخانه بیشتر برای رده های ارشد نظامی نگران کننده به نظرمی رسید در حالی که ارزیابی های بعمل آمده توسط ستاد ارتش 58 ترکیبی ( یگان مسئول در محورهای فوق الذکر )  چندان به حاد بودن تلفات نیروهای روسی اعتقادی نداشت.

درواقع ضربه فرسوده کننده از سوی اوکراینی ها وارد شده بود ولی بدلیل اینکه روند عملیات مذکور چندان طولانی نبود ، سطح آسیب ناپایدار شده و یگانها تا حدودی فرصت پیدا کردند تا خود را بازسازی کنند . به شکل خلاصه ، روسها موفقیت تاکتیکی قابل توجهی را دربرابر اوکراینی ها بدست آوردند که اگر روند ادامه پیدا می کرد با توجه به نرخ تلفات اوکراین می توانست به یک موفقیت در سطح عملیاتی نیز تبدیل گردد ( درواقع ، براساس منطق نظامی ، فرمانده ای در صحنه نبرد پیروز میدان بحساب می آید که بتواند موفقیت های تاکتیکی خود را ابتدا تبدیل به پیروزی در سطح عملیات و درنهایت کسب موفقیت در سطح راهبردی نماید.م )

 با توجه به این مساله  ، اگر نرخ تلفات اوکراینی ها تا پائیز 2023 ثابت بماند ،خطر شکست در سطح عملیاتی آنها را تهدید خواهد کرد و این بخصوص در حوزه سامانه های توپخانه ای از اهمیت خاصی برخوردار است.

 

 

با این وصف ، نخستین انطباقی که روسها با صحنه نبرد در اوکراین از خود به نمایش گذاشتند ، افزایش عمق میدان های مین کلاسیک بود . در تئوری ، عمق استاندارد میدان مین در آموزه نیروی زمینی این کشور حدود 120 متر بود که پس از چند ماه عملیات دفاعی مشخص شد که این میزان با حضور سامانه های مین روب براحتی قابل نفوذ بوده و پس از ایجاد معبرها ، نیروی تکور می تواند براحتی وارد خط نخست دفاعی روسها شود . در نتیجه تصمیم گرفته شد تا عمق این میدان ها تا 500 متر افزایش پیدا کند که بخوبی قابلیت نفوذ سریع از یگانهای اوکراینی را مسدود می نمود . با توجه به این مساله ، ساختار لجستیکی ارتش روسیه نیز دچار تغییراتی شد تا تمامی یگانهای حاضردر صحنه نبرد به اندازه کافی مین برای ایجاد مانع دربرابر حملات سوار- زرهی اوکراین داشته باشند. اما این ساختار سریعاً ایجاد نشد و واحدهای درگیر بالاجبار دست به نوآوری های جدیدی زدند که نه تنها شامل شکل و اندازه مین ها شد بلکه طرح و نقشه های کلاسیک میدان های مین را هم از میان برد و به همین دلیل نظم سابق در طرحواره های روسی دیگر قابل مشاهده نبود.

 

  

 

 بعنوان مثال ، روسها برای ایجاد تله های ضدزره ، از دو عدد مین ضدتانک برروی هم که بواسطه چند مین دیگر ، بصورت یک تله انفجاری بزرگ درآمده بود استفاده می کردند و این شیوه تلاش نیروی مهاجم را برای خنثی سازی و حتی انفجار ایمن آن از میان می برد ( قدرت انفجاری دو مین روی هم درحالی که به سایر مین ها تله شده بود فراتر از میزان مقاومت سامانه های مین روب به نظرمی رسید.م ) این مساله بخصوص دربرابر تیغه های سامانه های مهندسی- رزمی شنی دار مشاهده شد چرا که پیش از این ، خودروهای شنی دار مین روب در برخورد با 3 مین ، با موفقیت از آن عبور کرده و تنها چهارمین مین بود که آنها را از کار می انداخت ولی با ابداع جدید روسها ، این مساله به 2 مین کاهش یافته  و با توجه به اینکه انسجام پیشین میدان های مین روسی نیز دیگر دیده نمی شود ، روند کار برای واحدهای مین روب ارتش اوکراین دشوارتر از گذشته شده است.

 

 

 

دومین مساله ای روسها خود را با آن منطبق کرده اند در حوزه اجرای آتش توپخانه قابل رصد بود . فرماندهان توپخانه ارتش روسیه پس از حدود شش ماه اجرای آتش به شیوه اتحاد  شوروی سابق ( آتش انبوه ، دقت پائین و حجم مهمات مصرفی بسیاربالا .م ) به این نتیجه رسیدند که  روند تنظیم آتش و تصحیح تیر برای اهداف از پیش ثبت شده ، بخصوص زمانی که محیط نبرد سیال بوده و مواضع خط مقدم دائم دست به دست می شود ، در کنار این حقیقت که دشمن از مزیت برخورداری از توپخانه دقیق ، با برد بالا و به نسبت متحرک برخوردار است ، ناکارآمد و بسیار خطرناک است .

درواقع ، شیوه قدیمی باعث می شد تا نیروهای خودی از گزند آتش ارتش روسیه  درامان نباشند و با توجه اینکه ارتش اوکراین تمایل زیادی داشت تا به محض قرار گرفتن زیرآتش شدید ، مواضع خود را تخلیه کند ، باعث گردید تا تجدیدنظرهای کلی در این زمینه صورت گیرد . بدین ترتیب ، اینک روسها تلاش می کنند تا  به شکل بداهه و فراتر از دستوالعمل های کلاسیک عمل کنند ، بدین معنی که  به محض ورود دشمن به خطوط اول خودی ، نقطه مذکور زیرآتش سنگین قرار گرفته و از تلفات بی مورد بدلیل آتش خودی نیز پرهیز می شد. پس از چند ماه اجرای این تاکتیک جدید ، به نظر روش مطمئنی به نظر آمد و با کمی اصلاحات در حال حاضر مورد استفاده قرار می گیرد.

 

 

در همین راستا ، اگر پیچیدگی و تراکم میدان های مین منجر به  کاهش سرعت پیشروی نیروی مهاجم شود و درکنار آن ترکیب آتش توپخانه و ضد زره بتواند در روند پیشروی دشمن اخلال ایجاد نماید ، آنگاه نیروی مدافع باید ابزاری را در اختیار داشته باشد تا بواسطه کاربرد آن ، میزان تلفات به نیروی تکور را افزایش دهد . جدا از افزایش تراکم آتش توپخانه ، اصرار روسها بر استقرار تیم های ضدزره در جناحین مواضع خود و اختصاص دادن آموزش دیده ترین و آماده ترین نیروها به تیم های مذکور به منظور ایجاد کمین های ضد تانک به یکی از مهمترین رویه های روسها در انطباق با صحنه رزم اوکراین تبدیل شده است.

اگر چه ارتش روسیه به نظر با کمبودهایی در زمینه نیروهای آموزش دیده و کسانی که روحیه رزمی مواجهه با دشمن در خطرناک ترین بخش جبهه ( جناحین ) روبروست ولی به نظر کمبودی در زمینه مهمات ضدزره برای آنها وجود ندارد و براساس داده های بدست آمده از ارتش اوکراین ، تیم های فوق الذکر بخوبی از تسلیحات موجود خود استفاده می کنند ، ضمن اینکه همواره عنصر دیده بان هوایی خط مقدم همراه آنهاست تا امکان هدایت آتش هوایی ( بالگرد ، پهپاد و جتهای بال ثابت ) برای چنین تیم هایی فراهم باشد.

 

 

سومین مساله موجود درخصوص ارتش روسیه ،  تغییر شیوه و تاکتیک روسها از نیروی هوایی به منظور اجرای عملیاتهای پشتیبانی نزدیک هوایی بتدریج چالش  قابل توجهی را برای اوکراینی ها بوجود آورد و درحالی که هوانیروز ارتش روسیه با وارد کردن بالگردهای کاموف-52 مسلح به موشکهای ضد زره ویخر و آتاکا تبدیل به کابوس زرهی اوکراین شده بودند ، مسلح کردن بالگردهای میل-35 ام به آتاکا مصیبت دیگری برای نیروی زمینی اوکراین محسوب می شد چرا که هایندهای ارتقاء یافته روسی پیش از این با استفاده از راکتهای هدایت ناپذیر اس-8 باید تا 2000 متری هدف جلو می آمدند ولی پس از تجهیز ناوگان به آتاکا اکنون میل-24 های غول پیکر امکان شلیک از برد 8 تا 10 کیلومتری را داشتند که برای واحدهای سوار-زرهی ارتش کیف چندان خبرخوبی محسوب نمی شد.

مضاف براین ، روسها براساس تجارب عملیات خود درافغانستان ، صورتبندی پروازی خود را حداقل به یک فروند بالگرد جنگ الکترونیک مجهز می نمودند  تا  به شکل موثرتری از سامانه های زمین پایه امکان ایجاد اختلال در سامانه های توپخانه ای و ارتباطی ارتش اوکراین را بدست آورند. با این حال ارتش روسیه به شکل دائم مجبور است تا این بالگردها را نزدیک به جبهه نگه دارد و این مساله زیرساختهای تعمیر و نگهداری و دپوهای نگهداری مهمات و سوخت ناوگان مذکور را با چالش هایی مواجه کرده است . با این وصف ، کمبود شدید سامانه های دفاع هوایی کوتاهبرد تاکتیکی در ارتش اوکراین  باعث شده تا هوانیروز ارتش روسیه با جسارت بیشتری وارد عمل شود واین به شکل خودکار به معنای افزایش تلفات سخت افزاری بخصوص در حوزه زرهی در یگانهای اوکراینی است.

 

 

بنابراین می توان نتیجه گرفت که روسها همچنان مصمم هستند تا از از فرصتهای تاکتیکی بدست آمده نهایت استفاده را ببرند و گرچه در زمان اجرای عملیات آفندی تجهیزات قابل توجهی را از دست میدهند ولی میزان آسیب به طرف مقابل ، چندان با تلفاتی که متحمل می شوند متناسب نیست و یگانهای اوکراینی بدلیل برخورد با متراکم ترین میدان های مین که از جنگ دوم جهانی تا امروز ایجاد شده ، به شکل غیرقابل اجتنابی با تلفات بالا دست و پنجه نرم می کنند . درواقع تمایل عجیب ارتش روسیه به اجرای ضدحملات تاکتیکی ( چیزی شبیه به نوک زدن دارکوب به تنه درخت )  و اجرای عملیات دفاعی از خط خطوط تماس نشان میدهد که روسها در پس زمینه هیاهوی ناکافی بودن آموزش نیروهای اعزام شده به اوکراین ، همچنان کیفیت آموزش خود را حفظ کرده اند و نیروهای جدید بخصوص برای واحدهای زرهی و ضد زره را با صلاحیت تاکتیکی بالا پدید می آورند که البته در مقایسه با آموزش های اندک پیاده نظام امری عجیب به نظر می رسد . ( درواقع نویسنده اگر تجربه بیشتری در حوزه دکترین رزمی ارتش سرخ در جنگ دوم و سپس ارتش شوروی داشت ، می توانست به این نکته برسد که این شیوه قدیمی روسهاست . در واقع ، برخلاف ارتش های هواپایه غربی ، روسها از قدیم یک ارتش  زمین پایه محسوب می شدند و این امر بخصوص در حوزه های سوار-زرهی وضد زره مسبوق به سابقه است .م )

 

 

 

 

 

چهارمین زمینه انطباق  ارتش روسیه با صحنه نبرد اوکراین ، که نشاندهنده تغییر نگاه ستاد ارتش به وضعیت پیچیده درگیری هاست ، روند رو بهبود قابلیتهای جنگ الکترونیک ارتش روسیه بوده که پیش از این سرمایه گذاری سنگینی روی آن صورت گرفته است . با این حال ، سامانه های فعلی ارتش روسیه به نوعی نسخه های ارتقاء یافته محصولات دوره شوروی هستند که بدلیل ابعاد بزرگ ، آسیب پذیری قابل توجهی را در برابر حملات پهپادی ارتش اوکراین به نمایش می گذارند . بعنوان مثال پیکربندی هایی نظیر Zhitel r-330-zh  با احتیاط بیشتری بکار گرفته می شوند و تلاش شده تا مجموعه های بزرگ ، به قسمتهای کوچکتر تقسیم شود و درکنار آن تغییراتی در امضاء الکترونیک آنها داده شده تا شناسایی آنها برای نیروی مقابل مشکل تر گردد. بدین ترتیب طراحان نظامی روسی به این نتیجه رسیده اند که با پراکنده کردن آنتن ها و دور نمودن آنها از سامانه اصلی می توانند ضمن خالی کردن ذخیره مهمات هدایت دقیق ارتش اوکراین ، سامانه های اصلی خود را بهتر پنهان کنند . این مساله برای ارتش روسیه یک تحول قابل توجه به نظر می رسد . با این حال استفاده ازسامانه هایی نظیر pole-21 و قرار دادن آنها در معرض دید و شناسایی ارتش اوکراین بعنوان سامانه های یکبار مصرف تا حدودی از موارد انهدامی سیستم های اصلی تر جلوگیری نموده است .

 

پنجمین نوآوری روسها در صحنه نبرد اوکراین ، تغییر آموزه آتش نیروی زمینی در حوزه توپخانه محسوب می شود که براساس شواهد موجود ، روند انتقال به عصر جدید آموزه ای شتاب بیشتری بخود گرفته است . براساس آمار ثبت شده  در جنگ دوم جهانی ، واحدهای توپخانه ارتش سرخ به گونه ای سازماندهی شده بود که سطح مشخصی از تاثیر را بر روی آماج های از پیش مشخص شده بگذارد .بعنوان مثال ، برای انهدام یک خط دفاعی که واحدی از دشمن به استعداد یک جوخه ( دسته ) از آن حفاظت می کند ، شلیک 720 تیر گلوله کافی بود و این شیوه تا مراحل آغازین عملیات رزمی در اوکراین ، دیده می شد ولی ستاد ارتش به تدریج دریافت که نتیجه چنین آتشباری تقریباً غیرقابل ارزیابی و بررسی است ( که البته این بحث بسیار گسترده تراز عبارت موصوف است که متن تخصصی جداگانه ای را می طلبد .م ) در واقع روسها به این نتیجه رسیده بودند که : 

1- نخست ، امکان ادامه دادن چنین روشی با فرسایشی شدن جنگ و کمبود مهمات وجود ندارد.

2- دوم تدارکاتی که باید چنین حجمی از مهمات را برای قبضه های توپخانه فراهم آورد در برابر سامانه های شناسایی و تهاجم دقیق دشمن آسیب پذیراست ،

3- سوم از دست رادارهای ضدآتش و فرسایش شدید لوله توپها  بدان معنی است که  اجرای آتش انبوه عملاً در دوره های زمانی مختلف قابل انجام نیست .

 

 

 

نتیجه گیری درخصوص ماهیت انطباق ارتش روسیه : 

با توجه به مولفه هایی که ذکرآن رفت ، ستاد ارتش بدین نتیجه رسید که روند پیشین قابل ادامه دادن نیست ، بنابراین تصمیم گرفته شده تا مفهوم جدیدی براساس تجربیات بدست آمده پایه ریزی شود که امروز ازآن به مجموعه آتشباری -شناسایی (RFC) نام برده می شود. بدین ترتیب ارتش روسیه کم کم مهمات قدیمی خود را برای درگیری های روزمره استفاده می کرد و برعکس با افزایش تولید مهمات هدایت دقیق کراسنوپل کالیبر 152 م.م  و دراختیار گذاشتن حجم انبوهی از آن دراختیار نیروهای مستقر در خطوط مقدم شروع به انهدام سازمان رزم ارتش اوکراین نمود . در کنار تغییر آتشباری توپخانه ، کاربرد گسترده مهمات پرسه زن لانست و افزایش استفاده ازسامانه های ISR  باعث شد تا نگاه فرماندهان روسی به توپخانه تغییر کند. علاوه براین ، حضور سامانه های راکت انداز و حتی خمپاره اندازهای کالیبر 120 م.م  همچنان دیده می شد که نشان می داد رگه هایی از تاکتیک قدیمی همچنان گوشه از ذهن روسها را اشغال کرده است. 

در نتیجه حدس اولیه این است که روسها از شیوه آتش انبوه و بی هدف گذشته خود فاصله می گیرند و به آتش دقیق روی می آورند که برای ارتش اوکراین قطعاً نگران کننده است چون درطول زمان می تواند کارایی توپخانه روسها با وجود تحویل سامانه های توپخانه ای پیشرفته غربی به اوکراین ، بشدت افزایش دهد. در حوزه مهمات پرسه زن لانست نیز معرفی گونه های جدیدی نظیر لانست-3 و لانست 3ام در کنار کاربرد گسترده شاهد-136 نشان می دهد که روسها با سرعت بیشتری در حال یادگیری هستند و این ممکن است مزیت های ارتش اوکراین را تا حدودی کاهش دهد .

اما یکی از نکاتی  که کمتر مورد بررسی قرار گرفته این است که استفاده از آنچه که  مجموعه آتشباری -شناسایی (RFC) نامیده می شود به حوزه مخابرات/ ارتباطات بستگی بسیار زیادی دارد . در ابتدای تهاجم تمام عیار روسها به اوکراین ، ارتش روسیه بشدت به سامانه های نظامی وابسته بودند ولی تلاش برای تامین نیازمندی های جبهه  از اواخر سال 2022 باعث شد تا ارتش روسیه بتدریج سامانه های غیرنظامی را نیز به سازمان خود وارد کند که البته اکنون با مجهز شدن به افزونه های رمزگذار به یگانها تحویل داده می شود. نتیجه این اقدامات ، معرفی سامانه Strelets  بود که می تواند اتصال 3G را به چند سامانه سبک تر ممکن سازد که البته بحث امنیت ارتباطات ارتش روسیه در این سطح با تردید های روبرو شده است . با این حال روسها به روند مذکور ادامه خواهند داد و البته بیشتر یاد خواهند گرفت .

 

پی نوشت :

1- ادامه دارد ....

2-  استفاده از مطالب برگردان شده به پارسی درانجمن میلیتاری،براساس قاعده " رعایت اخلاق علمی" منوط به ذکر دقیق منبع است.امیدواریم مدعیان رعایت اخلاق ( بخصوص رسانه های مدعی ارزشمداری )  بدون احساس شرمندگی از رفرنس قرار گرفتن بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران ، از مطالب استفاده نمایند. 

 

[MR9 113,549]

بخش چهارم و پایانی 

 

بر 7 اسفند 1402 در 13:17 , MR9 گفت:

بسم ا...

 

قبل از شروع مقاله ، یک تشکر ویژه از جناب @aminor باید صورت گیرد که در این دوسال از شروع جنگ در اوکراین و قبل از آن در قضیه سوریه و یمن یکی از ثابت ترین تحلیلگرهای انجمن میلیتاری بودند و هستند . انشا... یکبار دیگر شاهد حضور ارزشمند ایشون باشیم ..

دفاع فعال ارتش روسیه در اوکراین 

2023-2024

 

 

 

 

 

4 - چالش ها و الزامات تاکتیکی برای ارتش اوکراین

به اعتقاد بخش قابل توجهی از کارشناسان نظامی ، سازگاری ارتش اوکراین به منظور غلبه بر چالش های میدان نبرد از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است . به همین دلیل بخش قابل توجهی از تحلیل های منتشر شده یا طبقه بندی شده در کشورهای غربی بیشتر بر روی ماهیت حمایتی که می توانند از اوکراین انجام دهند متمرکز بوده  و با توجه به اینکه پیش بینی ها حاکی از ادامه یافتن  عملیات زمینی در سال 2024 است ، بهبود روند پشتیبانی از کیف باید به مساله اصلی کشورهای حامی آن تبدیل شود.

 

 

 

 

تا  آنجا که ارتش اوکراین موفق شده پیشروی کند ، بدون شک بواسطه  وجود  برتری در آتش بوده است . درواقع اجرای ضدحمله بطور قطع وابسته به استفاده از سامانه های شناسایی و اجرای تاکتیک های ضدآتش بعنوان یک مزیت اصلی برای ارتش اوکراین  بشمار می آمد و مدت زمان بهره مندی از این مزیت نیز به قابلیتهای سخت افزارها ، در دسترس بودن قطعات یدکی بخصوص لوله های جدید و تامین مداوم مهمات 155 م.م بستگی داشت . اما با 17 نوع مختلف سخت افزار توپخانه ای در حال خدمت ارتش اوکراین و کمبود قطعات یدکی مربوط به آنها در کشورهای غربی ، این حقیقت را باید پذیرفت که امکان جایگزینی لوله همه سامانه های موجود ارتش اوکراین نبوده  در نتیجه ضروری است تا سرمایه گذاری بیشتری بر روی ایجاد یک منبع پایدار برای قطعات یدکی و مهمات صورت گیرد . اگر این مساله محقق نشود ، پیش شرط های ضدحمله ارتش اوکراین برای سال 2025 بدون هیچ شکی تضعیف خواهد شد چرا که روسها با افزایش روند تولید لانست-3ام باقی مانده قابلیت های توپخانه ای اوکراین را هدف قرار خواهند داد  .

 

 

 

از سویی دیگر ، اهمیت حفظ و نگهداری از پیکربندی های زرهی نظیر خضموکها و خودروهای رزمی پیاده نظام  نیز برای اوکراینی ها یک هدف اصلی به نظر می رسد . درواقع بدلیل اینکه برخی نمونه های تحویلی به کیف اکنون دیگر در خط تولید قرار ندارند  و برخی هم البته بصورت گسترده  بخدمت گرفته شده اند باید برنامه جامعی جهت حفظ آنها از آسیب اندیشیده شود . این پیکربندی ها که نسبت به همتایان روسی خود قابلیت بقاء پذیری بهتری دارند به نوعی نمایش دهنده دو تفکر شرقی و غربی در بکارگیری چنین سامانه هایی هستند.

این بدان معنی است که در آموزه نظامی ارتش روسیه  ، از دست رفتن هر دستگاه نفربر بی ام پی ، به معنای نابودی یک جوخه رزمی است ولی در سیستم غربی که  واحدهای سوار-زرهی به نوعی در قالب مفهوم تحرک محافظت شده دسته بندی می شوند و مامورند تا پیاده نظام  را به هدف برسانند تا این واحدها ماموریت اصلی را برعهده گیرند ، به همین دلیل مفهوم بقاءپذیری این سامانه ها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است .

بدین ترتیب  برخلاف شیوه روسی که  حضور سامانه های ضدزره طرف مقابل بدلیل کیفیت پائین تر حفاظت زرهی نفربرها به نوعی فاجعه محسوب می شود ، در تفکر غربی که اکنون در اوکراین نیز دنبال می شود ، پیاده نظام در اولویت قرار داشته  و همین امر نیز یک مزیت برای نیروی بکارگیرنده آن ایجاد می کند. درواقع ، زمانی که  خودروهای زرهی اوکراینی بدلیل برخوردبا مین یا سامانه های ضد زره روسها متوقف می شدند ، پیاده نظام اوکراینی از داخل آنها بیرون آمده و بسوی هدف مورد نظر دست به پیشروی می زدند ، این یک مساله قابل توجه بشمار می رود تا کشورهای غربی در ایجاد زیرساختهای لازم جهت آماده نگاه داشتن دائم این سامانه ها در اوکراین تلاش بیشتری مبذول دارند .

 

 

از سویی دیگر ، عمق پیشروی ارتش اوکراین در یک دوره زمانی مشخص که بواسطه اجرای آتش توپخانه دقیق افزایش یافته بود ، بدلیل برخورد با میدان های مین متراکم بشدت محدود شد . درواقع اکنون ارتش اوکراین به شکل ذاتی سرعت پیشروی خود را پس از مواجهه با این واقعیت از دست داده که یکنواختی و تراکم میدان های مین ارتش روسیه به شیوه کلاسیک دوره اتحاد شوروی نیست و همین امر باعث شده تا پیش از اینکه یک فشار نظامی به اوج خود برسد تا روسها دست به عقب نشینی بزنند ، با برخورد به تیم های ضدزره روسی و میدان های مین بسرعت با از دست دادن تجهیزات از تب و تاب افتاده و تبدیل به هزیمت برای مهاجمان شود. بدین سبب در چنین میدان هایی نمی توان بصورت عمیق دست به پیشروی زد و روند تصرف زمین بیش از پیش به ماهیت کار رسته مهندسی – رزمی وابستگی پیدا خواهد نمود و حتی برخی معتقدند که برنامه ریزی برای حمله در چنین شرایطی حتی از طرح ریزی یک شبکه پدافندی چند لایه نیز مشکل تر خواهد بود و این برای ارتش اوکراین به معنای مشکل بودن نفوذ به درون ساختارهای دفاعی ارتش روسیه است .

 

 

 

علاوه براین روسها برخلاف روندهای پیشین خود ، چندان براساس آموزه های استاندارد ارتش درخصوص ایجاد موانع ایذایی نظیر خندق ، میدان مین و مواضع کمین خود عمل نمی کنند و این شیوه عملیات دفاعی روسها را غیرقابل پیش بینی نموده است . بنابراین ابتدا با وضعیتی را فراهم آورد که بتوان موقعیت استقراری موارد ذیل را شناسایی و یک طرح اولیه از آن بدست آورد تا بتوان سامانه های مقابله با آن را فراهم کرد. یکی از این روشها ، استفاده از تجزیه و تحلیل تصویر الگوریتمی است که توسط پهپادها به منظور ترسیم عرض و طول میدان های مین انجام می شود .

اما این روش بدلیل محدود بودن نیروهای آموزش دیده ای که بتوانند چنین ساختاری را بصورت دقیق مطالعه کنند ، چالش قابل توجهی را برای ارتش اوکراین بوجود آورده است که البته اگر بتوان روند بسیج غیرنظامیان راسریع تر کرد ، شاید بتوان چنین کمبودی را برطرف نمود.

در این میان ، هر کدام از تیپ های ارتش اوکراین گرچه کادرفنی ویژه خود را دارند و می توانند ارتباطات و سامانه های پشتیبانی مورد نیاز خود را بکار اندازند و ساختار فرماندهی آنها نیز حرفه ای هستند اما بخش G3 ( آموزش و عملیات ) آنها بشدت محدود بوده و این مساله روند هماهنگی برای اجرای عملیات مشترک را بشدت محدود می کند و مساله فوق بخصوص در حوزه عملیات آفندی می تواند مشکل زا باشد. درواقع بخش مورد نظر ، یکی از اولویتهای کمک کشورهای غربی به ارتش اوکراین از ابتدای ژوئن 2022 بود که البته روند آن چندان مورد توجه قرار نگرفت . برنامه ریزان نظامی که در حوزه کمک به اوکراین مسئولیت دارند باید بدانند که  هدف تربیت افسران اوکراینی در سطح افسران ناتو نیست  بلکه تنها بخش محدودی از افسران اوکراینی باید در سطح مشخصی از دوره فوق آموزش ببینند و با انتقال ساختارآموزشی به داخل اوکراین ، روند تربیت نیروهای بیشتر در شرایط واقعی نبرد و براساس استانداردهای صحنه رزم صورت گیرد .

 

 

یکی دیگر از اولویت هایی حیاتی برای اوکراین در حوزه آموزش ، وادار کردن فرماندهان جوان اوکراینی برای پشت سرگذاشتن دوره های رزمی تاکتیکی است. اما مشکل از اینجا شروع می شود که بدلیل نرخ بالای تلفات در ارتش اوکراین ، فرماندهان جوان با تخصص های لازم در طراحی و اداره عملیات آفندی بشدت محدود بوده  و این مساله با حضور فرماندهان مُسن تر در رده های بالاتر در صحنه نبرد مشخص می شود . ادامه روند فوق در درازمدت مشکلات قابل توجهی را برای ارتش اوکراین بوجود خواهد آورد و بدلیل وارد آمدن فشار بیش از حد بر روی کادر فرماندهی  هر تیپ ارتش اوکراین ، روند اجرای عملیات در برخی مواقع بطور کامل دچار بن بست می گردد.

 

 

بعنوان نمونه ، این مساله در تک ارتش اوکراین به ریونوپیل بخوبی لمس گردید چرا که  تنها 3 درصد از کل آتشبارهای توپخانه ارتش اوکراین مامور به اجرای پرده دود برای یگانهای سوار-زرهی و پیاده تکور شده بودند در حالی که اگر تعداد بیشتری از عناصر توپخانه بدین ماموریت اختصاص داده می شدند ، با توجه به نقش بسیار مهم ایجاد پرده دود در گیج کردن نیروی مدافع و پنهان کردن شیوه عملیات تهاجمی می توانست بیشتر از آن چیزی که رخ داد ، فرماندهان روسی را دچار دردسر نماید. این مساله باعث شده تا ارزیابی اولیه از شیوه عمل ارتش اوکراین در محور نامبرده حاکی از محدود بودن قابلیت فرماندهان اوکراینی در پیشبرد موثر توان کنترل -فرماندهی خود برصحنه نبرد است  جایی که باید به تصمیم گیری فرماندهان در رده تاکتیکی بیشتر اعتماد کرد ولی بدلیل عدم وجود آگاهی موقعیتی کامل چنین چیزی عملا مشاهده نمی شد.

 

 

 

یکی دیگر از مولفه هایی که باید در ارتش اوکراین اصلاح شود ، منطبق کردن روند ارسال سامانه های رزمی با ساختار آموزشی ارتش این کشور است . در حال حاضرساختاری که بتواند مهارت فردی را در قالب یک یگان رزمی به مهارت جمعی تبدیل کند ، وجود ندارد و همین امر به سادگی هرچه تمام تر ، ریسک شدیدی را از مرحله آموزش به میدان عملیات منتقل می کند.

در واقع امر ، آموزش های انفرادی را می توان در خاک اوکراین انجام داد  و برای تکمیل آموزش ها ، نیرو به مراکز آموزشی غربی اعزام شود ولی در حال حاضر به استثنای نیروهای محدودی که در کشورهای عضو ناتو آموزش می بینند ( از 0 تا 100 آموزش ها )  مابقی نیروها پس از یک آموزش اولیه یکراست به واحدهای عملیاتی انتقال می یابند و تازه در خطوط مقدم است که آموزش جمعی شروع می شود . به همین دلیل هر تیپ ارتش اوکراین باید یک مجموعه آموزشی را در عقبه خود داشته باشد تا قبل از اعزام نیرو به خط تماس ، حداقل تجربه برای رزم در اختیار آنها قرارگیرد. این مساله البته در حال حاضر تنها باید به رده " گروهان " محدود شود  و سطح و کیفیت آموزش نیز بسته به اهمیت محوری است که تیپ مربوطه دفاع از آن را برعهده می گیرد .

 

 

در ارتش اوکراین ، هر گردان تنها دو دسته کامل آموزش دیده را برای دست زدن به آفند در اختیار دارد و مابقی سازمان رزمی گردان های اوکراینی تنها برای دفاع و حمایت از عناصر مذکور آموزش دیده و بکار گرفته می شوند که این بدان معناست که قابلیتهای آفندی اوکراین در پائین ترین سطح خود قرار دارد . هر چند اجرای بخش زیادی از تاکتیک های تهاجمی ناتو نیازمند آموزش های پیچیده ای است که امکان برگزاری دوره های آن در داخل خاک اوکراین وجود ندارد .

یک مثال خوب در این زمینه ، افزایش سطح کیفی آموزش خدمه توپخانه ارتش اوکراین در سطح تاکتیکی است .

نقل قول

در ارتش های غربی ، مهارت در سطح تاکتیکی به تدریج باید در اختیار نیروها قرار گیرد بدین معنی که قبل از ورود به دوره آموزش های تخصصی ، نیروها ابتدا باید مهارت تاکتیکی پیاده نظام را پشت سرگذاشته و سپس وارد رسته مربوطه خود شوند . این بدان معناست که تا زمانی که این نیروها دوره پیاده  را با کیفیت بالا طی نکنند ، امکان ورود به مرحله بعدی را ندارند  که قطعاً پیچیده تر و سنگین است . ولی نیروهای اوکراینی با کمترین میزان آموزش ، به یگانهای توپخانه اعزام می شوند تا بار سنگین آموزشی را در میدان نبرد بردوش کشند.

 

دومین مثالی که می توان در این زمینه مورد بررسی قرارداد ، شیوه کاربرد پهپادها در عملیات رزمی است . بخش قابل توجهی از آموزش های ناتو تنها به چگونگی پرواز و نحوه استفاده از آنها  محدود شده  که ناشی از وجود محدودیت های جدی در کاربرد این سامانه ها در ورود به محدوده فرودگاه های غیرنظامی و بروز حوادث است . در نتیجه مشکل از اینجا آغاز می شود که  نیروهای اوکراینی باید برای استفاده دسته جمعی از این سامانه ها آموزش ببینند و تاکتیک های آموزش داده شده را در محیطی تمرین کنند که درآن حداقل 25 فروند پهپاد وجود داشته باشد .

 

 

5- نتیجه گیری :

بررسی روند عملیات ارتش اوکراین در سطح تاکتیکی ، همزمان با ضدحمله تابستان سال 2023 نشان می دهد که اوکراینی ها این امکان را دارند که با کمک همپیمانان خارجی  ، شیوه رزم خود را تا حد امکان اصلاح کنند. با اینحال بهبود روند آموزش تاثیری بر ضدحمله فعلی نخواهد داشت ولی برای دور آینده حملات درسال 2025-2024 تاثیری حیاتی را بدنبال دارد . درواقع ، ایجاد حس اطمینان در میان فرماندهان ارشد که یگانها را می توان بازسازی کرد و تجهیزات را نیز می توان به چرخه عملیات رزمی بازگرداند از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده و این در کنار بهبود زیرساختهای صنعتی که نیازمند سرمایه گذاری سنگین تری است که درآینده خود را نشان میدهد ولی چالش های فعلی نتیجه مستقیم عدم رسیدگی به الزامات شناسایی شده پس ازدرگیری های سال 2014 بوده و باید مورد توجه قرار گیرد .

اما باید به این نکته اشاره نمود که ارتش روسیه نیز نسبت به فوریه 2022 با شایستگی و سرسختی پیش بینی شده ای صحنه نبرد را مدیریت می کنند و برخلاف ارتش اوکراین که در زمان از دست دادن زمین ، چندان به عقب روی ( در برابر عقب نشینی که عمدتاً  معادل هزیمت گرفته می شود ) توجهی ندارد ، پس از شکستهای انتهای سال 2022 ، اکنون به شکل منظم از مناطق مورد هجوم ارتش اوکراین دست به عقب روی می زنند و به شکل مستقیم ، روند پیشروی ارتش اوکراین را بخوبی مدیریت می نمایند  و همزمان هزینه های سنگین تجهیزاتی را به اوکراین تحمیل می کنند.

 

 

نکته دیگری که باید در خصوص عملکرد روسها درسال 2023 دانست ، این است که ارتش روسیه اکنون با کمبودهایی که پیش از این عملیات رزمی آنها را تحت تاثیر قرار می داد ، منطبق شده  و احتمالا از تجربیات بدست آمده برای توسعه سامانه های جدید استفاده خواهد شد. درواقع روسها بسوی معرفی سامانه های کنترل -فرماندهی جدید ، سامانه های حمل و نقل حفاظت شده تر ، تغییر کامل دکترین مبتنی بر حجم آتش و جایگزینی دقت حرکت خواهند کرد . بدین ترتیب می توان گفت که روسها از شکستهای خود دربرابر ارتش اوکراین درسهای لازم را فراگرفته  و اکنون گرچه پیشروی سریع به مانند فوریه 2022 تا حدودی مشکل به نظر می رسد ولی نرخ جایگزینی تلفات به گونه ای در حال پیشرفت است که در یک نقطه ، میزان جایگزینی احتمالا بر تلفات غلبه خواهد کرد ولی در حال حاضر هردوطرف به این فکر می کنند که چگونه می توانند قدرت رزمی خود را برای دوربعدی نبردها درسال 2024 و پس از آن بازسازی کنند . برای ارتش روسیه ، بسیج نیروی انسانی کارسختی نخواهد بود ولی ایجاد و پشتیبانی از مراکز آموزشی متناسب با نیروهای فراخوان شده یک چالش برای وزارت دفاع این کشور است  ، هر چند مسکو تا امروز از دست زدن به بسیج نظامی سرتاسری خودداری کرده و برخی از کارشناسان نسبت به این مساله هنوز شبهات زیادی را مطرح می کنند .

 

 

 

 

برای اوکراین ، نخستین چالش حفظ نیروهای آموزش دیده خود دربرابر آتش روسهاست و دومین آن ، گسترس سازمان رزم یگانهای آموزش دیده با کمک شرکای غربی خود است. بدین معنی که آیا کیف می تواند ابتکار عمل را درسال 2024 از روسها بازستاند یا خیر ! در مجموع اکنون مشخص شده که درگیری ها ادامه خواهد داشت و از یکسو مسکو تلاش می کند تا زیرساختهای انرژی اوکراین را بتدریج مستهلک کند ولی اوکراین نیز درصدد وارد کردن ضربه های جدید به روسها خواهد بود.  

 

پی نوشت :

1- منبع : انستیتو خدمات سلطنتی متحد بریتانیا

2-  استفاده از مطالب برگردان شده به پارسی درانجمن میلیتاری،براساس قاعده " رعایت اخلاق علمی" منوط به ذکر دقیق منبع است.امیدواریم مدعیان رعایت اخلاق ( بخصوص رسانه های مدعی ارزشمداری )  بدون احساس شرمندگی از رفرنس قرار گرفتن بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران ، از مطالب استفاده نمایند. 

[MR9 113,549]

بسم ا..

 

نقل قول

متن پیش رو ، برگ سبزی است تقدیم به معلم  بسیجی خیبرشکن ، سردار شهید محمدابراهیم همت  که در  17 اسفند سال 1362 ، در جزایر مجنون آسمانی شد 

 

جنگ ایران - عراق  و عملیات نظامی در اوکراین

تجارب و درسها

 

 

مقدمه :

جنگ تحمیلی عراق علیه ایران ( 1988-1980 ) اگرچه طولانی ترین جنگ قرن بیستم محسوب می شود ولی بدلایلی نظیر قرار گرفتن جمهوری اسلامی ایران در یک طرف جنگ و رژیم بعثی عراق درسویی دیگر که از حمایت های همه جانبه غرب و شرق برخوردار بود ، کمتر مورد توجه تاریخ نگران نظامی قرار گرفته و پس از گذشت بیش از سه دهه از اتمام آن هنوز اثری درخور که همه ابعاد آن در حوزه های راهبردی ، عملیاتی و تاکتیکی و حتی علتهای آغاز آن که بیشتر از همه به وقوع انقلاب اسلامی ارتباط دارد را پوشش دهد ، منتشر نشده است ( منظور در تاریخ نگاری نظامی حوزه تمدنی غرب ) . با این حال جنگ اوکراین باعث شده تا تحلیلگران نظامی غربی نیم نگاهی به ماهیت این جنگ و درسهای برگرفته از آن به منظور استفاده در صحنه عملیاتی در اوکراین داشته باشند. متن پیش رو ، بررسی بسیار مختصری در خصوص تفاوت ها ، شباهتها و همچنین تجارب ناشی از هشت سال درگیری فرسایشی میان جمهوری اسلامی ایران و رژیم بعثی عراق است که به گفته نویسنده ، درسهای قابل توجهی را پیش روی راهبردشناسان ، برنامه ریزان و سیاستگذاران قرار می دهد .

 

 

آنا کارنینا . لئو تولستوی 

آغاز :

جنگ در یک معنا می تواند مصداق و معنای تشبیه این جمله نویسنده روسی ، لئوتولستوی باشند که  جنگ ها می توانند مجموعه‌ای از ویژگی‌های مشترک را که به موفقیت می انجاند ، به نمایش گذارند ، در حالی که هر کدام از این ویژگی ها به تنهایی می تواند منجر به شکست در جنگ شود ( خانواده‌های شاد دارای مجموعه‌ای از ویژگی‌های مشترک هستند که منجر به خوشبختی می‌شود، در حالی که هر یک از ویژگی‌های مختلف می‌تواند باعث ایجاد یک خانواده ناشاد شود /آنا کارنینا) این بدان معناست که مقایسه های تاریخی می تواند بشدت ساده انگارانه باشد و منجر به فرضیاتی شود که نتیجه ای درست از آن بوجود نیاید. درواقع هیچ الگوی یکپارچه قابل انتقالی به منظور مقایسه جنگها با هم وجود ندارد ولی کنار گذاشتن تاریخ ، احمقانه ترین کاری است که می شود بدان دست زد. بدین سبب می توان به صراحت اعتقاد داشت که اگر تاریخ به دقت بررسی شود ، سئوالات مهمی را برای سیاستگذاران درخصوص موفقیت ها یا عدم موفقیت های گذشته بوجود می آورد و احتمالاً می تواند به آنها در مدیریت بحران های فعلی یا آینده کمک کند. بدین سبب می توان ادعا کرد که قیاس تجربیات بدست آمده در جنگها می تواند به یک ابزار قدرتمند در تدوین راهبردهای معاصر تبدیل شده و از بروز و تکرار اشتباهات جلوگیری کند.

 

  

 

جنگ در اوکراین و مولفه های مشاهده شده در مقاطع مختلف دوسال اخیر با درگیری های نظامی بزرگ تاریخ ( از راست به چپ )

جنگ اول جهانی ، جنگ کره و حتی جنگهای ناپلئونی مقایسه شده است

 

در 11 ماه اخیر از شروع جنگ در اوکراین ( مقاله در فوریه سال 2023 به رشته تحریر درآمده بود ) محققان بسیاری ، این جنگ را با بسیاری از حوادث و نبردهای قرن بیستم مقایسه کرده اند تا پیش زمینه ثابتی را درخصوص چگونگی مدیریت بحران فعلی بدست آورند . بدین ترتیب ، استفاده از عباراتی نظیر جنگ خندقی که از جنگ نخست جهانی الهام گرفته بود یا مقایسه شیوه رزم ارتش اوکراین با جنگ کره ( 1953-1950 )  و یا حتی جنگ های ناپلئونی و نبردهای جنگ دوم جهانی تبدیل به یک روند عادی در میان کارشناسان نظامی شده است . با این حال یک جنگ خاص وجود دارد که کمتر توسط محققان نظامی مورد بررسی قرار گرفته که می تواند در دو سطح تاکتیکی و راهبردی ، درسهای قابل توجهی را در اختیار محققان و علاقه مندان قرار دهد . این جنگ که به طولانی ترین درگیری نظامی قرن بیستم تبدیل شد ، شامل مجموعه ای از نبردهای بزرگ و کوچک میان ایران و عراق بود که منجر به کشته شدن بیشتر از یک میلیون نفر ، استفاده از تسلیحات شیمیایی و درنهایت بی ثباتی پایدار در آسیای جنوب غربی شد . بنابراین ، می توان چند ویژگی مشترک را میان جنگ ایران و عراق با درگیری اوکراین مورد بررسی قرار داد و با درکی عمیق تر از نیات صدام حسین برای تهاجم به همسایه شرقی اش ، ازآنچه که در ذهن رئیس جمهوری روسیه می گذرد تا حدودی باخبر شد و این به غربی ها کمک می کند تا سیاست درست را نسبت به وی اتخاذ کنند.

داستان دو جنگ

 

 

 

تجاوز ارتش بعث به جمهوری اسلامی ایران در شهریور سال 1359 ( سپتامبر 1980 )

در چند مولفه مهم از جمله استفاده از اصل غافلگیری با عملیات تهاجمی ارتش روسیه در اوکراین شباهتهایی را نشان میدهد

با این حال ، مستنداتی هم درخصوص جنگ ایران و عراق و هم جنگ روسیه - اوکراین وجود دارد 

که نشان می دهد کشور مورد تهاجم (ایران و اوکراین ) در سطوح مختلف ، هشدارهایی را مبنی بر احتمال وجود یک تهاجم سرتاسری دریافت کرده بود 

اما بدلایل متفاوت این هشدارها جدی گرفته نشده 

 

2- نخستین شباهتی که می توان میان درگیری ایران – عراق و روسیه- اوکراین مورد بررسی قرار داد ، روند وقوع جنگ در مراحل اولیه خود است که هر دو با یک ضربه غافلگیر کننده و سریع به منظور تصرف مساخت قابل توجهی از سرزمین های طرف مقابل آغازگردید. بدین ترتیب ، ارتش بعث عراق در سپتامبر سال 1980 ( شهریور 1359 ) با یک ضربه غافلگیرکننده ، بخش هایی از نوار مرزی خود را در داخل خاک ایران و فراتر از مرزهای بین المللی ، نظیر مهران و مریوان را تصرف و سپس با پیشروی در عمق خاک ایران ، تا 50 مایلی ( 80 کیلومتری )  مهم ترین شهر واقع در جنوب غربی ایران و مرکز استان خوزستان ( اهواز ) نیز رسید ، با این حال ، نیروهای مسلح ایران بتدریج توان خود رابازیافت و پس از یکسری عملیاتهای پدافندی در سال 1981 ، توانست خود را برای تک های گسترده در مارس سال 1982 آماده کند. این مساله تا حدودی در اوکراین نیز اتفاق افتاد ، چنانکه ارتش روسیه با یک تک گسترده غافلگیرکننده در فوریه 2022 وارد خاک اوکراین شد و با استفاده از اصل غافلگیری بسرعت دست به پیشروی زدو تنها در عرض چند روز به حومه کیف رسید ، اما به مانند ارتش بعث عراق ، ارتش روسیه از سپتامبر-اکتبر 2022 با مقاومت ارتش اوکراین و سپس ضدحملات ارتش کیف روبرو شد و اکنون هر دو پس از یک سلسله نبردهای سنگین ، وارد یک نبرد ایستا و فرسایشی شدید که شباهت نزدیکی با جنگ خندقی به سبک اولین جنگ جهانی دارد ، شده اند.

 

بر 27 مرداد 1402 در 12:58 , MR9 گفت:

 

3- به ادعای منابع غربی ، پیشروی های ارتش اوکراین در مرز بین استان دونتسک و زاوپوروژنیه نشان می دهد که  حتی با وجود ساختار لایه لایه دفاعی روسها نیز میشود به موفقیت دست پیدا کرد . در همین رابطه ، یکی از افسران اوکراینی مدعی شده که  خط دفاعی روسیه در جنوب اوکراین ، شامل لایه اول با یک میدان مین بزرگ و متراکم است به عمق چند کیلومتر ، خط دوم با پیاده نظام اضافی ، توپخانه و تجهیزات زرهی و... تقویت می شود و خط سوم نیز برای دفاع ازمحورهای لجستیکی ایجاد شده است . پیشروی های اخیر ارتش اوکراین در جنوب این کشور بخصوص در شمال و شرق روبوتینه ممکن است به این نیروها اجازه دهد تا از متراکم ترین میادین مین روسها عبور کنند و اگر خطوط دوم با تراکم مین کمتری ایجاد شده باشد ، پیشروی آسان تر خواهد شد . با این حال هنوز داده های دقیقی در خصوص میزان تراکم میدان های مین در خط دوم و سوم روسها وجود ندارد .

 

 

 

   

 

جنگ ایران و عراق و عملیات نظامی ارتش روسیه در اوکراین هر کدام پس از یک دوره رزم مانوری سریع

تبدیل به یک نبرد فرسایشی شد ک مشخصه آن ایجاد میدان های موانع ایذایی و استفاده گسترده از آتش توپخانه بود.

 

2- دومین شباهت میان این دو درگیری را می توان در استفاده از خطوط طولانی تماس ، میدان های موانع ، خندق ، سیم خاردار ، مین و کاربرد گسترده توپخانه سنگین جستجو نمود که یکی از وجوه تمایز جنگ اول جهانی بشمار می رفت . بدین ترتیب ، از اواخر سال 2022 ، روسها و اوکراینی ها به شکل مشابهی ، دست به ایجاد شبکه وسیعی از سنگرهای پدافندی زده اند  که در یک امتداد حدود 900 کیلومتری دیده می شود ( جنوب و شرق اوکراین ) در حالی که حجم قابل توجهی ازآتشبارهای توپخانه به جای تانک و گروه های مانوری روبروی هم صف آرایی کرده اند .

 

 

 

عراق ، ایران ، روسیه و اوکراین با استفاده از سامانه های موشکی بالستیک 

درصدد بودند و هستند که توان طرف مقابل را برای ادامه جنگ تضعیف کنند

 

3- علاوه براین ، حملات موشکی عراق به ایران در جریان جنگ شهرها و همچنین قطع کردن مسیرهای تدارکاتی وصادراتی اوکراین در دریای سیاه یادآور جنگ نفت کش ها در دهه هشتاد میلادی است چرا که ارتش روسیه تلاش می کند تا با هدف قراردادن شهرها و شهرکها ، روحیه شهروندان اوکراینی را تضعیف کند و بواسطه حمله به زیرساختهای انرژی کیف ، توانایی اوکراین برای ادامه جنگ را کاهش دهد .

 

 

 

یکی از شباهتهای قابل توجه جنگ ایران - عراق و روسیه - اوکراین

حضور کشورهای مختلف بعنوان حامی یکی از طرفین بود 

 

4- این دودرگیری ، در سطح راهبردی نیز شباهتهای خاصی را به نمایش می گذارند . بدین معنی که  هردو جنگ در بازه زمانی وقوع خود چشم انداز بسیار گسترده تری را بوجود آورده و توسط کشورهای ثالث از نزدیک دنبال می شدند. درواقع جنگ ایران و عراق به اندازه برای جهان اهمیت داشت که کشورهایی در دو بلوک ایدئولوژیکی  وارد آن شدند و بخش قابل توجهی ازآنها هم به ایران و هم به عراق سلاح فروخته و کمکهای سیاسی و اطلاعاتی ارائه دادند. جنگ کنونی در اوکراین نیز ماهیت مشابهی را به نمایش می گذارد ، چرا که اوکراین شاهد حجم قابل توجهی از حمایتهای نظامی ، سیاسی ، اطلاعاتی و اقتصادی بوده و تقریبا بخش قابل ملاحضه ای از کشورهای غربی برای دفاع از خود در برابر روسها کمک های زیادی را به کیف ارائه دادند در حالی که روسیه سطح پائین تری از کمک های نظامی و سیاسی ( عمدتاً از سوی ایران ) دریافت کرده و شرکای آن کمتر در ظاهر و علنی از مسکو حمایت کرده اند، در حالی که  هردو جنگ منجر به افزایش قیمت انرژی و پس لرزه های اقتصادی در دنیا گردید .

 

 

   

 

دولتها هنوز از انگیزه های لازم برای دست زدن به جنگ برسر مرزهای تاریخی برخوردارند

راست :

 ‎ولاديمير پوتين زماني گفته بود هر كس از فروپاشي شوروي خوشحال باشد قلب ندارد و هر كس كه به دنبال برقراري آن باشد عقل. ‎

با این حال ، ظاهرا این جمله تنها تعارف بوده و شخص فعلی حاکم بر کرملین ، هنوز اوکراین را بخشی از روسیه یکپارچه حساب می کند

چپ : 

در ظاهر امر ، مهمترین دلیل حمله صدام عفلقی به ایران ، حاکمیت عراق بر اروند رود و انتقال مالکیت جزایر سه گانه به اعراب بوده 

با این حال ، محدود کردن نیات حاکم دیوانه بغداد به این دو مورد ، ساده اندیشی محض بشمار می رود  

 

5- به مانند جنگ ایران و عراق ، تهاجم ارتش روسیه به اوکراین نشان می دهد که  دولتها هنوز از انگیزه های لازم برای دست زدن به جنگ برسر مرزهای تاریخی برخوردارند و مدعی اند که باید سرزمین های تاریخی که پیشران اصلی هویت ملی است را به خاک اصلی خود ضمیمه نمایند. بدین ترتیب ، در حالی که پوتین خواهان بازگرداندن قدرت تاریخی اتحاد شوروی سابق است و عقیده دارد که اوکراین هیچ حقی برای خارج ماندن از دایره سرزمینی روسیه ندارد ، ایران و عراق بدلایل مختلف تاریخی که برای هردو سیستم سیاسی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بود برای یک دوره زمانی هشت ساله روبروی هم ایستادند . اگر این مساله به شکل جزئی تری بررسی شود ، میتوان چنین تحلیل نمود که استان خوزستان ایران ، بدلیل غلبه جمعیت عرب زبان برای صدام حسین یک طعمه جذاب بشمار می رفت  در حالی که ساختار سیاسی انقلابی در ایران ، چشمداشت قابل توجهی به امکان مقدسه شیعه در عراق نظیر کربلا و نجف داشت ( که البته این ادعا آنچنان مضحک ، احمقانه و مسخره است که عمق بی سوادی نویسنده این سطور از ماهیت تجاوز رژیم بعث به خاک ایران را می رساند ) علاوه براین اختلافات مرزی ایران و عراق که پیش از این بر روابط بین دوکشور از دوره زمانی قبل از جنگ اول جهانی اثرگذاشته و به توافقنامه 1975 الجزایر انجامید نیز نیات صدام به منظور دست زدن به جنگ سایه افکنده بود.

در مجموع ، برای مقایسه میان این دوجنگ در کنار مولفه های تاریخی باید عوامل مشابه نظیر پیشرفت در فناوری و اضافه شدن جنبه های جدیدی از عملیات نظامی به صحنه نبرد ( رزم سایبری و عملیات روانی ) را نیز موردبررسی قرار داد. درواقع ، اگر حملات سایبری گسترده روسها هنوز تاثیرآنچنانی را بر روند رزم از خود برجای نگذاشته ولی ورود فناوری های پیشرفته ای نظیر آنتن های ارتباطی استارلینک و بدون سرنشین های شناسایی و تهاجمی باعث شده تا الزامات صحنه نبرد نسبت به دهه هشتاد میلادی تا حد بسیار زیادی تغییر کند .

 

 

علاوه براین ، کاربرد نیروی هوایی در جنگ ایران و عراق شباهت چندانی را با صحنه نبرد اوکراین به نمایش نمی گذارد چرا که هنوز یکی از طرفین موفق نشده تا برتری هوایی را برفراز صحنه نبرد بدست آورد . مضاف برای موارد فوق ، ناهمسانی های جغرافیایی ، اجتماعی ، فرهنگی ، سیاسی نیز در تغییر صحنه نبرد بیش از گذشته تاثیرگذار شده اند .با توجه به مواردی که ذکرآن رفت ، اینک باید تصمیمات سیاسی و نظامی اتخاذ شده توسط طرفین درطول دهه هشتاد را می بایست مورد بررسی قرار داد تا بتوان تجارب آن را تا حد امکان با بحران فعلی در اوکراین منطبق نمود.

 

پی نوشت :

1- ادامه دارد ... 

8-  استفاده از مطالب برگردان شده به پارسی درانجمن میلیتاری،براساس قاعده " رعایت اخلاق علمی" منوط به ذکر دقیق منبع است.امیدواریم مدعیان رعایت اخلاق ( بخصوص رسانه های مدعی ارزشمداری )  بدون احساس شرمندگی از رفرنس قرار گرفتن بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران ، از مطالب استفاده نمایند. 

[MR9 113,549]

بخش دوم و پایانی 

 

بر 14 اسفند 1402 در 22:20 , MR9 گفت:

جنگ ایران - عراق  و عملیات نظامی در اوکراین تجارب و درسها

 

 

با توجه به مواردی که ذکرآن رفت ، اینک باید تصمیمات سیاسی و نظامی اتخاذ شده توسط طرفین درطول دهه هشتاد را می بایست مورد بررسی قرار داد تا بتوان تجارب آن را تا حد امکان با بحران فعلی در اوکراین منطبق نمود.

 

 

الف : صبر و آمادگی

در سطح تاکتیکی ، اشتباهات صورت گرفته توسط طرفین در جنگ ایران و عراق نیاز شدید به وجود اطلاعات کامل از صحنه نبرد نزد فرماندهان به منظور برنامه ریزی بهینه تر عملیاتهای نظامی را به نمایش می گذارد . بعنوان مثال ، پس از اینکه یگانهای مسلح ایرانی ، مهاجمان عراقی را به پشت مرزهای بین المللی در بخشی از نوار مرزی عقب راندند ، عملیات های بعدی غالباً با حداقل نیروی انسانی یا تدارکات طراحی و اجرا می شد ( این مساله کلی بیان شده و الزماً برای همه عملیاتهای دفاع مقدس قابل طرح نیست و نظر نویسنده اشتباه است .م ) در نتیجه موفقیت بدست آمده از چنین حملاتی ، دامنه محدودی داشت و در یک محور باید چندین بار تکرار می شد تا امکان دسترسی به موفقیت عملیاتی حاصل گردد ( تبدیل موفقیتهای تاکتیکی به عملیاتی .م ) بعنوان مثال ، عملیاتهای سری کربلا  ( عملیاتهایی که بسرعت تبدیل به کربلای 1 ، کربلای 2 و کربلای 3 می شد . )

 

    

 

از راست به چپ : کربلای-1 (مهران)  /  کربلای -2 (حاج عمران ) / کربلای-3 ( اسکله البکر و العمیه ) / کربلای-4 / کربلای -5

به جز کربلای4 و5 که تقریباً در یک محور اجرا شد ، سه عملیات قبلی هم در زمین عملیات و هم دراهداف ، عملیاتهای جداگانه ای بودند 

معلوم نیست نویسنده روی چه مستنداتی ادعای موجود در متن را مطرح کرده 

( بلحاظ سلسله وار بودن این عملیاتها )

 

در آنسوی خط نیز عراق هر چند بلحاظ سخت افزاری و مهمات و تدارکات مشکل چندانی احساس نمی کرد ولی طراحی شتابزده عملیاتها در محورهایی نظیر جزایر مجنون و مهران باعث بروز فجایع نظامی گردید که ضربه سختی را به سازمان رزمی این ارتش وارد آورد.

اما برعکس در اوکراین تا امروز حملات برنامه ریزی شده ای را با موفقیت های قابل توجه در شرق و جنوب این کشور انجام داده ( یک نکته مهم ، تا زمانی که دلقکی به اسم زلنسکی چندان در کار ارتش دخالت نمی کرد ، زالوژنی تا حدودی براساس قابلیتهای موجود ارتش اوکراین ضربات قابل توجهی را به روسها وارد آورد ولی از زمانی که این شومن یهودی برای رزومه سازی سیاسی ، وارد حوزه تصمیم گیری های نظامی شد ، نه تنها با فرمانده ارتش خودش به مشکل برخورد و درنهایت برکنارش کرد ، بلکه ارتش اوکراین را در جریان ضدحمله تابستان سال 2023 بصورت احمقانه ای وارد سیاه چاله ای از تلفات انسانی و تجهیزاتی نمود که  باب میل خرس بزرگ مسکو بود .م ) و تلاش کرده تا بدون دست پاچگی و در پیش گرفتن صبر منطقی ، از ترکیب دو مولفه زمان و زمین به شکل مناسبی استفاده کند ( این مساله تنها در بازه زمانی قبل از تابستان سال 2023 صادق بوده و پس ازاین دوره زمانی ، حداقل تا فوریه 2024 چندان مصداق ندارد .م ) با این حال دست زدن به پیشروی بدون وجود آمادگی لازم ، همانطور که برای ایران و عراق اتفاق افتاد ، تنها منجر به از دست دادن منابع و امکانات می شود ( این مساله  بخصوص برای روسها البته به شکل نسبی تا حدودی مصداق دارد که شرح آن ، زمان بیشتری می طلبد .م ) ارتش اوکراین حتی با دریافت تانکهای پیشرفته غربی هنوز سطح مناسبی از آمادگی رزمی را در اختیار ندارد و دست زدن به عملیاتهای پی درپی و ناموفق ، فرسایش شدید طرفین را بدنبال خواهد داشت . اما اگر این حملات با آمادگی و طراحی مناسب اجرا شود ، نه تنها می تواند پیچیده ترین خطوط دفاعی را درهم بشکند ، بلکه امکان پیشروی های سریع ( یا به عبارت صحیح تر ، خروج از جنگ خندقی و بازگشت به جنگ مانوری .م ) را بوجود می آورد ولی با وجود رگبار حملات پی درپی ، اوکراین احتمالاً درخواهد یافت که صبر یک فضیلت و مولفه بااهمیت خواهد بود . ( این واژه صبر به معنای دست روی دست گذاشتن و صرفاً تماشای حملات روسها نیست ، بلکه اتخاذ تصمیم های غیرهیجانی و برمبنای اولویتهای صحنه نبرد است .م )

 

 

 

راست : ورود مجدد عراق به خاک ایران در ماه های پایانی جنگ تحمیلی 

چپ: تصرف مجدد فاو بدست ارتش بعث عراق در ماه های پایانی جنگ

به گفته سردار سرلشکر پاسدار محسن رضایی ، برهم خوردن تعادل استراتژیک جنگ درطول هشت سال

و سرمایه گذاری سنگین عراق برای  نامتوازن کردن نسبتهای راهبردی باعث شد تا  وضعیت ایران در یکسال مانده به 

تصویب قطعنامه 598 تا حد بسیاری دگرگون شود 

اکنون ابهام استراتژیستهای غربی دراین است که

آیا روسها می توانند توازن استراتژیک متعارف را در جنگ اوکراین به نفع خود تغییر دهند یا در این کار شکست خواهند خورد ؟!!

 

ب : طولانی بودن خطوط درگیری

دومین درسی که نظامیان و سیاستمداران از طولانی ترین جنگ قرن بیستم باید فراگیرند ، این است که هرگونه لغزش یکی از طرفین درگیری می تواند جنگ را به یک بن بست خونین و طولانی تبدیل کند. درجنگ ایران و عراق ، پس از حدود یک و سال نیم درگیری های سریع که با پیشروی ها و عقب نشینی های گسترده همراه بود ، جنگ به یک شبه بن بست تبدیل شد که برای شش سال و نیم دیگر ادامه پیدا کرد . در این میان ، گرچه تنها هنوز یک سال و نیم از آغاز حمله روسها گذشته ولی کاهش سرعت پیشروی ارتش روسیه و سپس عقب نشینی آن و ظهور خندق ها و میدان های موانع باعث شده تا این اعتقاد که جنگ اوکراین به همین سرنوشت دچار خواهد شد بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد . با این حال برخی امیدوار بودند که اگر اوکراین بتواند خرسون  را بطور کامل از روسها پس بگیرد ، می توان به یک پایان عجیب هم فکر کرد ولی ارتش روسیه با وارد کردن یک نیروی 300 هزارنفری به اوکراین و تصرف سولدار ( باخموت و آودیوکا در اواخر سال 2023 و اوایل 2024 ) باعث شده تا جنگ برای چند سال آینده نیز ادامه پیدا کند.

با این حال اگر هدف کیف ، بازگشتن به  مرزهای بین المللی به قبل 24 فوریه 2022 و یا حتی 2014 باشد ، سیاست گذاران باید درک کنند که این جنگ بطور قطع طولانی خواهد بود در نتیجه به منظور پشتیبانی از اوکراین باید ظرفیت های جدیدی را بوجود آورند. درواقع ، طرح ریزی برنامه اضطراری و اختصاص بودجه کافی و بلند مدت می تواند اوکراین را برای ادامه جنگ امیدوار کند. این حمایت نه تنها در حوزه نظامی و سخت افزاری بلکه باید بصورت سرمایه گذاری جهت بازسازی شهرها و تقویت اقتصاد تضعیف شده اوکراین باشد . این مساله  عبارت دهشتناک " ترس از خستگی اوکراین درجنگ " را تا حدودی تعدیل کرده و به کیف کمک می کند تا برچالش های موجود خود علبه نماید.

 

 

ج: به هم پیوستگی ، سازگاری و روشن بینی

از سویی دیگر ، سیاستگذاران باید از این مساله اطمینان حاصل کنند که  استراتژی اتخاذی در اوکراین چشم انداز مناسبی از وحدت چندجانبه را در حوزه اتحادیه اروپا بوجود می آورد . سیاست غرب در قبال جنگ ایران و عراق مثال خوبی از عدم مدیریت مناسب یک بحران محسوب می شود یا در بهترین حالت ، یک رفتار ابهام آمیز را می توان بدان نسبت داد. اعضای ناتو نظیر فرانسه و ایتالیا از عراق حمایت می کردند در حالی که بریتانیا و ایالات متحده برای هردوطرف تسلیحات وقطعات را فراهم می نمودند . کشورهای فراآتلانتیکی ( آمریکای مرکزی و جنوبی ) در مراحل پایانی جنگ بسمت عراق چرخش داشتند ولی بیشتر از یک دهه بعد بخشی از ائتلاف حمله به عراق محسوب می شدند در حالی که رفتار لندن و واشنگتن در دهه هشتاد میلادی به منافع بلند مدت آنها در آسیای جنوب غربی صدمه وارد نمود .

 

 

درصد مناطق آزاد شده و همچنین مشارکت مردم در جنگ تا انتهای عملیات الی بیت المقدس 

و مقایسه آن با وضعیت حاضر در اوکراین که  علناً  روند سربازگیری به  زنده گیری / خفت گیری تبدیل شده !!!

مشخص نیست سطح مطالعه نویسنده متن از جنگ ایران و عراق چقدر بوده !!!!!

 

اما در حالی که بعید به نظر می رسد که راهبرد ناتو در قابل اوکراین تا این اندازه نامنسجم باشد ، رهبران سیاسی غرب باید این اطمینان را ایجاد کنند که سیاست جمعی آنها در مواجه با روسیه ، قاطعانه و منطقی طراحی و اجرا شود. بریتانیا علیرغم اینکه دو نخست وزیر را از سپتامبر 2022 بخود دید ، حمایت خود را از اوکراین ادامه داده و حتی بیشتر نمود در حالی که واشنگتن علیرغم افزایش مخالفت جمهوری خواهان ، حدود 25 میلیارد دلار کمک نظامی را به اوکراین ارسال کرده ( از اواخر 2023 تا حدود فوریه 2024 بحث های شدیدی در خصوص ادامه کمک به کیف مطرح شده و اوکراین با کمبودهای جدی مهمات روبرو گشته است.م ) آلمان نیز علیرغم حمایت لفظی ، در افزایش روند کمک های خود تردیدهای جدی را به نمایش  می گذارد ( از انتهای سال 2023 ، برلین تا حدودی سیاست خودش را تغییر داده و بسته های کمک نظامی مرتباً تحویل اوکراین می شود .م ) اما ویکتور اوربان ، بعنوان یکی از سمپاتهای پوتین در اتحادیه اروپا بیشتر نقش میانجی را ایفا کرده و همکار مفیدی برای مسکو محسوب می شود.

 

 

 

راست : روند کمک های اتحادیه اروپا به اوکراین در بازه زمانی 2024-2022

چپ : روند کمکهای ایالات متحده در بازه زمانی 2024-2022

با وجود تمامی تحلیل ها درخصوص کاهش یکباره کمکهای ایالات متحده به اوکراین 

همچنان حجم کمکهای ارسالی به کیف اعداد بالایی را به نمایش  می گذارد 

سئوال این هست  که چنین کمکهایی تا چه مدت ادامه خواهد داشت ؟!!! 

 

فرانسه و آلمان نیز رفتارهای به نسبت بالاو پائینی را به نمایش گذاشته اند چرا که به محض اعلام تصمیم فرانسه برای تحویل هویتزر و خودروهای زرهی ، لندن وادار شدن تا چند دستگاه چالنجر و چیزی در حدود 30 قبضه هویتزر به اوکراین ارسال کند. حتی آلمان نیز علیرغم مخالفت های اولیه ، پس از اعلام تحویل آبرامز از سوی واشنگتن ، مجوز ارسال تانکهای لئوپارد 1 و 2 را صادر نمود. در مجموع ناتو باید اطمینان یابد که تلاش های آنها برای جلوگیری از یک رخداد غیرقابل جبران و ناگوار در سطح راهبردی ، کاملاً هماهنگ و متمرکز باشد. درواقع ، تاریخ بارها نشان داده که ناهماهنگی میان متحدان ، ضربات غیر قابل جبرانی را به راهبردهای کلان آنها وارد می کند.

 

 

د: کاربرد تسلیحات نامتعارف ، یک خطر جدی

تنها مقایسه ای که تا این لحظه امکان بررسی در اوکراین نداشته ، مربوط به کاربرد تسلیحات کشتار جمعی است . ارتش بعث عراق با آزادی عمل کاملی از تسلیحات شیمیایی مرگبار نظیر گاز خردل و عوامل اعصاب نظیر سارین و تابون علیه نیروهای ایرانی استفاده کرده که از آن زمان تاکنون مجدداً استفاده نگردید . با این وصف ، در حالی که مسکو هنوز دست به کاربرد چنین سلاحی نزده ، اما تهدید به استقرار تسلیحات هسته ای تاکتیکی از فوریه 2022 روند افزایشی قابل توجهی را بخود می بیند. درواقع ، تهدید های پنهان درخصوص کاربرد تسلیحات هسته ای حالت آماده باش یک جنگ نامتعارف را یکباردیگر در اروپا پس از فروپاشی اتحاد شوروی موجب شده  و از سویی دیگر ، اگرچه تابوی کاربرد تسلیحات شیمیایی هنوز وجود دارد ولی این را باید بخاطر سپرد که صدام حسین ، تنها زمانی از سلاح های شیمیایی استفاده نمود که بتواند جریان جنگ را به نفع خود تغییر دهد ( نویسنده در متن اصلی ، به شکل مضحکی ، استفاده از سلاح شیمیایی توسط عراق را به پیشروی ایران در داخل خاک عراق نسبت داده ، در حالی که  بخش عمده ای از مناطقی که هدف چنین حملاتی واقع شد ، در خاک ایران قرار داشت .م ) 

بدین ترتیب ، هرزمان پوتین احساس کند که خطوط قرمز روسیه شکسته شده ، احتمالا چنین سلاح هایی را بکار خواهد برد .با این حال ، اگرچه  احتمال ورود اوکراین به کریمه بسیار پائین است ، ولی اگر روزی چنین مساله ای رخ دهد ، روسها چنین حمله ای را که قطعاً با کمک ناتو خواهد بود را بعنوان تهاجم به خاک روسیه تصور خواهند کرد و این مساله می تواند عواقب ناگواری را بدنبال داشته باشد. مسکو پیش از این اعلام کرده بودکه 4 استان اوکراین از فوریه 2022 زیر چتر هسته ای ارتش روسیه رفته اند  و اقدام برای ورود به آنها ، مخصوصاً کریمه ، آغاز صعود از نردبان تشدید جنگ هسته ای است . به همین دلیل ، غرب به اوکراین توصیه می کند که پیشروی خود را آهسته تر بسوی کریمه برنامه ریزی کند ( که البته حداقل تا فوریه 2024 چنین چیزی چندان مصداق پیدا نکرده است .م ) چنین رویکردی می تواند گزینه امن تری باشد .

 

 

نتیجه گیری :

مقایسه میان جنگ ها و تلاش برای منطبق کردن روندهای آن ، مساله چندان ساده ای نیست چرا که تفاوتهای میان هر جنگ ، سطح کمی و کیفی شباهت ها  را تنزل می دهد و محقق را وارد تله پیچیده ای از مقایسه های قراردادی می کند که به انتظارات نادرستی ختم می شود. اما چنین بررسی هایی اغلب برای شکل دادن به سیاست ها در سطح مشخصی ، مفید به نظر می رسد . جنگ ایران و عراق در همه ابعاد وجود خود ، قابل مقایسه با جنگ دراوکراین نیست ولی کنجکاوی درباره آن ، بینشی اولیه  را در حوزه های تاکتیکی و راهبردی بوجود می آورد که می توان ازآن در برنامه ریزی نظامی ، پشتیبانی و حتی عملیاتی استفاده کرد. این پیش فرض ها به سیاستمداران کمک می کند تا بتوانند نسبت به یک بحران ، بهینه ترین واکنش موجود را داشته باشند و از اتخاذ روندهایی که به اشتباهات بزرگ ختم می شود ، اجتناب کنند .

 

نقل قول

 

بدین ترتیب ، می توان نتیجه گرفت که تاریخ ، چیزهای زیادی برای آموزش دارد ولی به شرطی که سئوالات درستی ، پرسیده شود.

 

پی نوشت : 

1- بن پایه

2-  استفاده از مطالب برگردان شده به پارسی درانجمن میلیتاری،براساس قاعده " رعایت اخلاق علمی" منوط به ذکر دقیق منبع است.امیدواریم مدعیان رعایت اخلاق ( بخصوص رسانه های مدعی ارزشمداری )  بدون احساس شرمندگی از رفرنس قرار گرفتن بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران ، از مطالب استفاده نمایند

 

 

[MR9 113,549]

بسم ا...

اولین مقاله سال 1403 خورشیدی  

 

 

برتری هوایی خرس بزرگ ....!!!!!

بررسی نقاط قوت ، محدودیت ها و چالش های نیروی هوایی ارتش روسیه در جنگ اوکراین

 

 

مقدمه :

یکی از ویژگی های تاثیرگذار عملیات نظامی ارتش روسیه در خاک اوکراین از فوریه 2022 و جنگ تمام عیاردوساله ( مارس 2024) عملکرد چالش برانگیز نیروی هوایی روسیه (VKS) برعلیه همتای اوکراینی خود بود که بلحاظ برخورداری از فناوری پیشرفته و سخت افزار درسطح پائین تری از نیروی مهاجم قرار داشت. این مساله برای طیف بسیار گسترده ای از تحلیلگران نظامی و غیرنظامی غربی و اوکراینی  نه تنها بسیار غافگیر کننده بود ، بلکه  باعث گردید تا تمامی ارزیابی های قبلی از توان رزمی نیروی هوایی روسیه و شاید سطح تهدید آن ، حداقل در میان مدت دچار تغییرات جدی گردد. با این حال تا امروز ، تمامی تلاش ها برای شناخت تاکتیک و سرعت عملیاتی این نیرو بدلیل فقدان اطللاعات کافی به بن بست برخورد کرده است .

اما برای ناظران نظامی غربی ، نشانه هایی میدانی وجود دارد که براساس آن نقاط ضعف نیروی هوایی روسیه را می توان در مواردی نظیر عدم فعالیت قابل رصد و همچنین میزان تاثیر گذاری  بر روی روند عملیات زمینی مورد بررسی قرارداد . این نقاط ضعف از دریچه دید مخازن فکر غربی در حوزه هایی نظیر ضعف در سرکوب پدافند هوایی دشمن ، اجرای حملات ضربتی با استفاده از هواگردهای بال ثابت و بالگردها در بخش قابل  ملاحضه ای از خاک اوکراین بررسی نمود . ولی مشکل ازآنجایی آغاز می شود که فقدان داده در خصوص تعداد پرانه های انجام گرفته و تاثیرات برجای مانده ازعملیات آنها تحلیل مبتنی بر واقعیات را تا حد بسیار زیادی سخت می نماید و برخلاف عملیات روی زمین  که پهپادهای شناسایی و پیاده نظام با استفاده از سامانه های قابل حمل می توانند نتایج حاصل از حملات توپخانه ای ، زرهی و پیاده را تا حدودی ثبت کنند ولی ویدئوهای موجود  از داخل کابین جتهای رهگیر یا ضربتی ، شلیک های پدافند هوایی موشکی و حتی ویدئوهایی موجود از پرواز ارتفاع پائین جنگنده های دوطرف با سخت گیری بسیار زیاد  جمع آوری و با عبور از فیلترهای حفاظتی  به شکل کانالیزه شده ای منتشر می شوند که اطلاعات چندانی را نمی توان ازانها استخراج نمود. با توجه به اینکه در نوامبر سال 2022 گزارشی در این خصوص براساس مصاحبه ها و مشاهدات میدانی در دسترس قرار دارد ، متن پیش رو تحلیلی است بر عملکرد نیروی هوایی روسیه در دومین سال تهاجم به اوکراین تا نقاط ضعف و قوت این نیرو را عمیق تر از گذشته بررسی نماید تا امکان ایجاد یک چهارچوب تحلیلی میان عملکرد نیروی هوایی روسیه قبل و بعد از جنگ اوکراین در محدوده داده های موجود فراهم گردد.

 

 

 

IRIS-T

1- عملکرد نیروی هوایی روسیه در اوکراین

نخستین و مهم ترین مفهومی که باید در حوزه عدم موفقیت نیروی هوایی ارتش روسیه در اوکراین مورد بررسی قرار داد ، چالش نیروی هوایی این کشور در یافتن ، شناسایی و انهدام بخش قابل ملاحضه ای از سامانه های پدافند هوایی زمین پایه ارتش اوکراین بود،چرا که درانتهای سال 2022 ارتش کیف همچنان تعداد قابل توجهی از سامانه های سام-11( 9M381) بوک ، اس-300پی اس/پی تی ( سام-10 ) و اس-300وی1 ( سام-12) را در کنار سامانه های تاکتیکی سام-8 اوسا ، سام-5 گامون به همراه تعداد قابل توجهی تیربارهای سنگین و سامانه های دوش پرتاب را بصورت عملیاتی در اختیار داشت و پس از گذشت حدود دوسال از جنگ ، هنوز  نیروی هوایی روسیه را وادار می کند تا با احتیاط بیشتری دست به عملیات رزمی بزند.

 

 

 

راست : بلک جکت توپولوف-160 

چپ :  توپولف-95 

 

با وجود عدم توازن میان دونیروی هوایی و سنگین بودن وزنه فناوری /سخت افزار بسود مسکو ، چالش نیروی هوایی روسیه در اجرای عملیات سرکوب دفاع هوایی اوکراین برای ناظران نظامی به یک مساله قابل توجه تبدیل شده است. درواقع امر ، اوکراین جنگ را با یک سازمان رزمی قابل توجه پدافند هوایی آغاز نمود که هسته اصلی آن را سه تیپ و یک هنگ کامل  از سامانه های اس-300پی اس/ پی تی تشکیل می گردید  که در مجموع 25 آتشبار با حداکثر 12 پرتابگر و یک خودروی حامل رادار و فرماندهی را شامل می شد . علاوه براین ، یک تیپ کامل از سامانه اس-300وی1 با دوآتشبار ، دو تیپ کامل سامانه بوک با 11 آتشبار را در اختیار داشت و همزمان نیروی زمینی نیز با برخورداری از 100 دستگاه سامانه سام-8 اوسا می توانست شبکه دفاع هوایی اوکراین را تقویت نماید.

 

 

 

 

اعضای شبکه پدافند هوایی ارتش اوکراین 

 

 

علاوه بر موارد فوق ارتش اوکراین شاهد حضور چند واحد سامانه سام-3 غیرمتحرک ولی بهینه شده و سامانه های سام-15 ( تور ) ارتقاء یافته بود که چنین وضعیتی برخلاف نیروی زمینی که پس ازتهاجم بلافاصله با سامانه های غربی مجهز گردید ، عمدتاً بر داشته های پیش از جنگ وارد نبرد گردید. علاوه براین ، پشتیبانان غربی کیف هزاران قبضه موشک و صدها دستگاه سامانه دوش پرتاب را در ماه های ابتدایی جنگ تحویل ارتش اوکراین دادند که در کنار سامانه های کلاسیک اوکراینی نظیر ایگلا و استرلا ، تهدید قابل توجهی را برای جتهای بال ثابت و بالگردهای نیروی هوایی ارتش روسیه بوجود آوردند. اما پدافند هوایی اوکراین به لطف عملیاتی بودند سامانه های روسی خود نظیرسام-11 ، سام-8 و اس-300 نیروی هوایی روسیه را مجبور کرد تا ارتفاع خود را برای حمله به اهداف مورد نظر کاهش دهند که این امر ، خلبانان روسی را وارد تله دوش پرتابهای پرتعداد نیروی زمینی نمود. از سویی دیگر ، اکتبر سال 2022 فصل جدیدی را در نبرد علیه روسها پدید آورد ، چرا که سامانه های جدید تر غربی نظیر ژپارد ، سامانه NASAMS و نمونه های زمین پایه IRIS-T نیز  وارد عمل شدند تا برضد حملات پهپادی و موشکی علیه زیرساختهای حیاتی اوکراین وارد عمل گردند.

 

 

راست : خا-555

چپ : خا-101

 

برای خنثی کردن شبکه گسترده پدافند هوایی اوکراین ، نیروی هوایی روسیه کارزاری را با تمرکز بر اجرای پرانه های ضد رادار (SEAD) همراه با پرانه های DEAD ( پروازهای انهدامی ) آغاز نمود که داده های موجود نشان میدهد ماموریتهای سرکوب موفقیت آمیزتر صورت می پذیرفت . بدین ترتیب از صبح روز 24 فوریه ( 48 ساعت پس از آغاز تهاجم زمینی ) بمب افکن های استراتژیک توپولف-95 ام اس و توپولف-160 جمعی فرماندهی بمب افکن های استراتژیک نیروی هوایی پروازهای متعددی را به منظور شلیک موشکهای خا-101 و خا-555 علیه موقعیت استقرار پدافند هوایی اوکراین اجرا نمودند و همزمان با آن ، موشکهای کروز کالیبر و بالستیکهای 9M720/9M723 و همچنین کروزهای 9M728 وارد عمل شدند تا آنچه که انهدام از رده دور نامیده می شد بطور کامل به نمایش گذاشته شود. با این حال ، نکته اینجاست که با وجود شلیک صدها تیر موشک ، بدلیل پخش بودن سامانه ها و گستردگی محدوده عملیات ، وزن آتش مورد استفاده چندان قابل توجه بشمار نمی رفت .

 

 

 

رادارهای ثابت و نیمه متحرک شبکه پدافند هوایی ارتش اوکراین

یکی از مهمترین اهداف نیروی هوایی روسیه در فوریه 2022 محسوب می شد .

 

این حملات ، علیرغم اینکه با اجرای عملیات جنگ الکترونیک سنگینی همزمان شد و تا حدودی رادارهای هشدار اولیه ، اکتساب هدف و کنترل آتش اوکراین را از کارانداخت ولی برخلاف تصور اولیه ، پدافند هوایی اوکراین موفق گردید تا برخی از اجزاء منهدم شده  رامجدداً جایگزین نموده و به کاراندازد . از سویی دیگر با وجود اینکه مسکو اطلاعات به نسبت دقیقی از شیوه عمل ، تاکتیک ها و مراکز استقراری سامانه های سام-8/10/11و12 اوکراینی داشت و فناوری آن را نیز می شناخت ، اما به این دلیل که اوکراین موفق شده بود تا درسالهای گذشته ، برنامه های ارتقائی را بر روی سامانه های روسی خود اجرا کرده و بخشی از اجزای سخت افزاری و نرم افزارکنترل کننده سامانه ها را نوسازی کند ، بخشی از تلاش روسها بصورت ناخودآگاه به شکست مبدل گردید و این تا حدودی برخلاف پیش بینی برنامه ریزان نظامی روسی بشمار می آمد. 

اما نکته اصلی در اینجاست که حملات موشکی روسها و همزمان بودن اجرای جنگ الکترونیک سنگین روی شبکه دفاع هوایی اوکراین نشان دهنده اطلاعات دقیق مسکو از نحوه چینش قرارگاه ها ، شبکه و همچنین سخت افزارهای ارتش اوکراین بود بطوریکه بیشتر از 75 درصد ساختار پدافند هوایی کیف در همان روز نخست تهاجم هوایی از کار افتادند ، اما با توجه به اینکه کیف براساس داده های ارسالی از سوی ناتو ، تا حدودی هوشیار شده بود تمامی سامانه های متحرک از موقعیت اصلی خود جابه جا شدند و همنی مساله ساده باعث گردید تا تلفات سخت افزاری سامانه های ثابت نظیر سام-3 و سام-10 که به موقع جابه جا نشدند یا بدلایل مختلف به حال خود رها گردیدند بیشتر از مابقی سامانه ها باشد.

 

 

نیروی هوایی روسیه پس از اجرای چند موج حملات موشکی از پیکربندی های سنگین خود ، جتهای ضربتی سوخو-34 را وارد عمل نمود تا نقاط حساس ارتش اوکراین را در عمق حدود 300 کیلومتری از مرزهای بین المللی هدف قرار دهد تا سامانه های پدافند هوایی بیشتری از مدافع منهدم شود. این پرانه ها که بخصوص در دالان هایی که قرار بود بالگردهای رزمی و ترابری وارد عمل شوند ، صورت گرفت ( نمونه موردی حمله واحدهای عملیات ویژه و هوابرد روسی به پایگاه هوایی هوستمول ) شامل صدها پرانه رزمی شد که 75 درصد آن به شکل تک فروندی  و حدود 25 درصد نیز بصورت دوفروندی انجام گردید . با این حال نیروی هوایی روسیه بدلایل ناشناخته ای حملات موصوف را از ارتفاع حدود 4000 متری و با استفاده از مهمات سقوط آزاد انجام می داد که البته برخلاف تصورات موجود ، چنین حملاتی با دقت علیه مراکز کنترل-فرماندهی و پدافند هوایی اوکراین انجام شد که چندساعت پیش از آن توسط کروزهای هواپرتاب روسی آسیب دیده بود ، هر چند با وجود یک دقت حداقلی ، ارزیابی های اولیه نشان می داد که خسارات وارده چندان زیاد نبوده  و با توجه به اینکه چنین حملاتی ادامه پیدا نکرد ، احتمالاً تاثیر فیزیکی فراتر از آسیبهای ناشی از حملات موشکی صورت نپذیرفت .

بدین ترتیب ارزیابی اولیه از عملیات SEAD/DEAD نیروی هوایی روسیه نشان می داد که آسیب فیزیکی وارد شده و تاثیر تخریبی که پیش بینی می شد چنین حملاتی باید از خودبرجای گذارد صورت نگرفت اما ، حملات مذکور ، پدافند هوایی اوکراین را وادار کرد تا بسرعت دست به عقب نشینی زده و درفاصله دورتری از خطوط مقدم مجدداً استقرار پیدا کند.  این مساله در کنار جنگ الکترونیک سنگین روسها ، به یگانهای هوابرد روسی اجازه داد تا با استفاده از یک صورت بندی بسیار بزرگ بالگردی به پایگاه هوایی هوستمول یورش برند که موجبات غافلگیری شدید ارتش اوکراین را فراهم آورد. بنابراین اگر تحلیل منصافه ای انجام شود ، می توان گفت که عملیات SEAD نیروی هوایی روسیه تا حدودی موفقیت آمیز محسوب می شد ، چرا که واحدهای پدافند هوایی اوکراین را مجبور کرد تا بخش قابل توجهی از نقاط استقرار خود را ترک کرده و از وارد آمدن خسارتهای جدی اولیه به نیروی هوایی و بالگردهای ارتش مهاجم جلوگیری بعمل آورد .

 

 

پنج حمله گسترده و سراسری موشکی /پهپادی ارتش روسیه به اوکراین از  فوریه 2022  تا ژانویه 2024

 

ناظران نظامی معتقدند که یکی از مهم ترین عوامل محدود کننده  حملات نیروی هوایی روسیه را باید در فقدان فرآیند های شناسایی و هدفگیری دقیق و سریع جستجو نمود که به خلبانان و برنامه ریزان روسی اجازه نمی داد تا  در سریع ترین زمان ممکن ، موقعیت های حساس را شناسایی ومورد حمله قرار دهند تا میزان تخریب مورد انتظار محقق گردد. اما باید تصدیق نمود که دپارتمان اطلاعاتی نیروی هوایی روسیه موفق شده بود تا فهرست به نسبت کاملی از اهداف را برای هنگ های نیروی هوایی و بمب افکن های استراتژیک خود  تهیه نماید و حمله هوایی نیز بخوبی با شلیک های صورت گرفته از دارایی های دریاپایه و همچنین جنگ الکترونیک هماهنگ شده بود .

 

 

 

راست : ایلوشین -20 ام 

چپ : سوخو-24 ام آر 

 

این موفقیت را باید مرهون وجود ساختار کاملی از عوامل اطلاعاتی انسانی ( HUMINT) از جمله نفوذ اداره اطلاعات نظامی ارتش روسیه به سلسله مراتب دولتی و نظامی اوکراین و همچنین بخش هایی از ستاد کل نیروهای مسلح این کشور  دانست . در واقع معاونت های ذیربط نظیر جی آریو و سازمان های مشابه از ژانویه 2022 به بعد ، مرتباً داده های جدید را از تحرکات و آخرین جابه جایی های ارتش اوکراین بواسطه استفاده از جتهای شناسایی سوخو-24 ام آر ( فنسر-ئی) و همچنین نسخه شناسایی الکترونیک ایلوشین-20 ام در امتداد مرزهای مشترک در اختیار داشتند و همین امر نیز تا حدودی به این موفقیت اولیه کمک نمود.

 

 

حملات موشکی و پهپادی ارتش روسیه و بیلان دفاع هوایی ارتش اوکراین 

دسامبر 2023/ ژانویه 2024

 

از سویی دیگر ، اجرای گشت های هوایی رزمی ( CAP) را می توان یکی از نقاط قوت نیروی هوایی روسیه بشمار آورد . این بدان معنی بود که وقتی دسته های پروازی ضربتی و همچنین واحدهای نیروی زمینی وارد حریم هوایی و خاک اوکراین شدند ، جتهای سوخو-35 و سوخو-30 اس ام درارتفاع حدود 8000 متر در صحنه حاضر بودند و حتی براساس داده های موجود چند مورد درگیری هوایی میان روسها و نیروی هوایی اوکراین نیز رخ داد در حالی که  برخی از این جنگنده ها با مجهز شدن به موشکهای ضدرادار خا-31 پی و حتی نمونه های قدیمی تر خا-58 علیه رادارهای اوکراینی که هنوزعملیاتی بودند وارد عمل شدند. اما یکی از چالش های خلبانان روسی در استفاده از مهمات ضدرادار در بردهای طولانی ، فرآیند دست و پاگیر و طولانی کنترل- فرماندهی صحنه نبرد نیروی هوایی بود که در مجموع میزان اثربخشی چنین شلیکهای را بشدت کاهش می داد . در آنسوی جبهه ، استفاده اوکراینی ها از تاکتیک های امتحان پس داده ای نظیر روشن کرده رادارها در بازه های زمانی کوتاه و همچنین جابه جایی های مستمر ، تا حدودی کارایی عملیات سرکوب پدافند هوایی روسیه را کاهش داد . به همین منظور نیروی هوایی روسیه از بازه زمانی مارس- آوریل 2022 تصمیم گرفت در روش خود تجدیدنظرکرده واین بار با مسلح کردن سوخو-25 های خود به مهمات ضدرادار و اعزام فراگفوت ها بصورت دوفروندی در ارتفاع پائین ، روشهای اوکراینی ها را خنثی کند که البته موفقیت آمیز نبود . علاوه براین ، روسها ترکیب های مختلفی از جتهای سوخو-24 ، میگ-29 ، سوخو-27 و سوخو-25 را در هفته های نخست نبرد برفراز صحنه جنگ بکاربردند.

 

پی نوشت :

1- ادامه دارد ...

2-  استفاده از مطالب برگردان شده به پارسی درانجمن میلیتاری،براساس قاعده " رعایت اخلاق علمی" منوط به ذکر دقیق منبع است.امیدواریم مدعیان رعایت اخلاق ( بخصوص رسانه های مدعی ارزشمداری )  بدون احساس شرمندگی از رفرنس قرار گرفتن بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران ، از مطالب استفاده نمایند

 

 

[MR9 113,549]

بخش دوم : 

 

بر 1 فروردین 1403 در 20:51 , MR9 گفت:

 

برتری هوایی خرس بزرگ ....!!!!!

بررسی نقاط قوت ، محدودیت ها و چالش های نیروی هوایی ارتش روسیه در جنگ اوکراین

 

 

 

 

 

رادار هوابرد  N110M_BARS-M

 

به گفته ناظران نظامی غربی ، عملکرد سامانه های راداری و تسلیحات محمول سوخو-35 و سوخو-30 اس ام درطول درگیری ها تا میانه ژانویه 2023 به نسبت چشمگیر بوده و کارکرد رادارهای N035 Irbis-E و همچنین رادار N110M BARS-M روی دو هواگرد نامبرده  به آنها برتری قابل توجهی را نسبت به جنگنده های اوکراینی با نمایش برد درگیری 5 برابری ، انعطاف پذیری تاکتیکی در حالت ردگیری حین کاوش (TWS) داده بود . علاوه براین ، سامانه های مذکور توان دفاعی مناسبی را در برابر تلاش اوکراینی ها برای ایجاد اختلال درآنها ( توسط جتهای سوخو-27 و میگ-29) از خود نشان دادند. در کنار رهگیرها ، عملکرد جتهای ضربتی  سوخو-34 نیز به نظر از جایگاه مناسبی برخوردار می بود چرا که با مسلح شدن به غلافهای جنگ الکترونیک L-175 خیبینی از یک دوره زمانی به بعد بصورت قابل لمسی رادارهای اوکراینی را برای رهگیری آنها با مشکل روبرو کردند ، هر چند که داده هایی درخصوص اختلال در عملکرد رادارهای روسی نیز گزارش شده بود.

 

 

اگرچه گفته می شود که برد موثر رادار سوخو-35 حدود 350 کیلومتر است

ولی ظاهرا منابع غربی معتقد که این عدد صرفاً برای بازاریابی مطرح شده 

این منابع معتقد که برد کشف رادار سوخو حدود 268 کیلومتر است

درحالی که می تواند یک هدف را در  برد حدود 100 کیلومتری ردگیری نماید.

 

 

 

حالتهای رادار N035 Irbis-E جنگنده سوخو-35

 

در همین حال ، کاربرد گسترده موشکهای هوابه هوای  آر-77  به خلبانان روسی اجازه می داد تا در برد بیشتری نسبت به همتایان اوکراینی خود اقدام به شلیک نمایند چرا که سوخوهای اوکراینی با مسلح بودن به موشک های قدیمی تر آر-27 آر /ئی آر چندان برای ورود به یک درگیری فامد آمادگی نداشتند. درواقع ترکیب جستجوگر راداری فعال آر-77 و قابلیت ردگیری حین کاوش رادارهای سوخو-35 و سوخو-30 به روسها اجازه می داد تا بدون به خطر انداختن موقعیت خود جتهای اوکراینی را شناسایی و مورد حمله قرار دهند .

 

 

آر-77

 

علاوه براین ، قابلیت TWS به جنگنده های نیروی هوایی روسیه اجازه می داد تا چند موشک را به شکل همزمان علیه چند هدف شلیک کنند و جستجوگر فعال آر-77 به جنگنده حامل این توانایی را می بخشید تا بسرعت از محدود خطر دورشده و از نقطه ایمن تری صحنه را نظاره گر باشد.

 

 

آر-27 ئی آر

 

درمقابل ، خلبانان اوکراینی مجبور بودند تا قبل از شلیک به صورت خطرناکی به جنگنده های روسی نزدیک شوند تا بصورت تک قفل ( STT) آنها را ساقط نمایند. این روش انرژی راداری را برای جستجوگر نیمه مفعال موشکهای آر-27 آر/ ئی آر فراهم می نمود ولی مشکل ازآنجایی شروع می شد که خلبان باید تا زمان برخورد موشک ، قفل مربوطه روی جنگنده دشمن را حفظ می کرد و این به شکل  طبیعی ، گیرنده های هشداردهنده راداری جنگنده های روسی را فعال و به خلبان هشدار می داد.

 

 

 

نیروی هوایی اوکراین برای مقابله و خنثی سازی تهدید رو به رشد برتری هوایی ارتش روسیه برخلاف تاکتیک های استاندارد روسی 

شروع به استفاده از پروازهای ارتفاع پائین نمود.

( مشابه آنچه که نیروی هوایی ایران در جنگ با عراق به منظور مقابله با خطر شبکه دفاع هوایی عراق هنگام نفوذ به داخل خاک این کشور بکار می برد ) 

ویدئوهای فراوانی از پروازهای ارتفاع پائین جتهای بال ثابت و بالگردهای اوکراینی رصد شده که درآن هواگردهای اوکراینی 

به منظور استفاده از عوارض زمینی جهت فریب رادارهای دفاع هوایی زمین پایه و همچنین رصد رهگیرهای روسی  در پائین ترین سطح ممکن به پرواز در می آمدند 

 

با توجه به اینکه قابلیتهای رزمی جنگنده های روسی در برابر هواگردهای نیروی هوایی ارتش اوکراین در سطح بالاتری قرار داشت و در کنار آن ، سامانه های دفاع هوایی ارتش روسیه نیز به تدریج با استقرار در خاک اوکراین پوشش بیشتری را فراهم می کردند و از سویی دیگر تعداد پرانه های رزمی نیروی هوایی اوکراین نیز بسرعت کاهش پیدا می نمود ، فرماندهی نیروی هوایی اوکراین تصمیم گرفت تا جنگنده های خود را برخلاف روند پیشین ، در ارتفاع پست وارد صحنه کند تا امکان استفاده از عوارض زمینی بیشتر فراهم شود ، ولی این تصمیم چالش دیگری را برای اوکراینی ها بوجود آورد ، بدین معنی که  موشکهایی که از ارتفاع  و سرعت های پائین شلیک می شوند باید بر دو مولفه کشش آیرودینامیکی افزون تر از حالت عادی ( ارتفاع و سرعت بالا ) و همچنین غلبه بر نیروی جاذبه زمین غلبه نمیاند تا عملیات رهگیری موفقی ثبت شود . بعبارت دیگر ، قابلیتهای فناوری جنگنده های روسی ، نیروی هوایی اوکراین را وادار نمود تا تاکتیکهایی را اتخاذ نماید  که اختلاف برد موثر موشکهای هوابه هوای محمول دوطرف بیشتر از قبل شود. بدین ترتیب ، درروزهای نخست جنگ ، جنگنده های نیروی هوایی اوکراین با استفاده از عوارض زمینی و هرج و مرج ناشی از عملیات نظامی روی زمین و هوا تلاش می کردند تا در ارتفاع پائین به جتهای روسی که درارتفاع بالاتری پرواز می کردند ، نزدیک شده تا بدون نیاز به نگه داشتن دائمی قفل راداری ، اقدام به حمله نمایند.

 

 

آر-73

 

اما چالش برای نیروی هوایی روسیه تازه در حال آغاز شدن بود چرا که عدم موفقیت روسها در سرکوب کامل شبکه پدافندی ارتش اوکراین باعث گردید تا روند تلفات جتهای بال ثابت و بالگردهای روسی بسرعت افزایش پیدا کند و این جنگنده های نیروی هوایی روسیه را وادار کرد تا دوباره به ارتفاع بالاتر بازگردند. با این حال تهدید جنگنده های بال ثابت ، بالگردها و حتی پهپادهای بیرقدار ارتش اوکراین همچنان وجود داشت و این بدان معنا بود که نیروی هوایی روسیه  باید تعداد بیشتری از موشکهای خود را برای دفع چنین حملاتی استفاده کند . این مساله باعث شد تا نیروی هوایی روسیه تصمیم بگیرد تا موشکهای پیشرفته تری نظیر آر-73 ام را که بطور همزمان توسط جنگنده های میگ-31 بی ام و سوخو-35 قابل حمل بود ، وارد صحنه کند . مضاف براین ، روسا مجبور شدند تا پرنده های پیش اخطار هوابرد ای-50 و همچنین نمونه های فرماندهی -کنترل ایلوشین-20 ام خود را نیز بکارگیرند تا سطح تهدید برای پرانه های رزمی نیروی هوایی اوکراین برفراز خطوط مقدم ، بیشتر از گذشته شود که البته موفقیت قابل قبولی را تا این لحظه ثبت کرده است.

 

 

به ترتیب از بالا به پائین 

آر-27 آر

آر-27 ئی آر

 

علیرغم تمامی موفقیت نسبی نیروی هوایی ارتش روسیه در دور نگه داشتن جتهای اوکراینی از یگانهای نیروی زمینی ، یکی از حوزه هایی که نیروی مذکور با یک چالش لاینحل تا امروز با آن مواجه بوده ، فرآیند اجرای عملیات پشتیبانی هوایی نزدیک فعال از واحدهای پیاده و زرهی است . درواقع امر، هنگامی که مشخص شد طرح اولیه مسکو برای از تصرف کیف و وادار کردن اوکراین به تسلیم ، شکست خورده ، واحدهای زمینی روسی مجبور شدند تا سرعت پیشروی خود را با آتش متقابل نیروهای اوکراینی تطبیق دهند . بدین ترتیب نیروی هوایی نیز در یک چرخش آشکارتاکتیکی جتهای سوخو-25 و سوخو-34 خود را وارد عمل نمود تا از میانه های فوریه تا ابتدای مارس 2022 به یگانهای زمینی کمک کند تا به درون خطوط دفاعی ارتش اوکراین نفوذ کنند. اما پدافندهوایی اوکراین از فرصت حدود دوماه خود بخوبی استفاده کرد تا بخشی از شبکه دفاع هوایی خود را بازسازی نماید که این مساله ، پرانه های ضربتی ارتفاع پائین جتهای روسی را به یک کار خطرناک تبدیل نمود.

در نتیجه روسها در یک چرخش مجدد ، از انتهای هفته نخست مارس 2022 شروع به استفاده از مهمات سقوط آزاد و راکتهای هدایت ناپذیر نمودند بدین صورت که خلبان فراگفوت ها با پرواز در ارتفاع بسیار پائین وارد منطقه مورد نظر شده و با توجه به اینکه تنها چند ثانیه امکان قرار دادن دماغه پرنده در راستای هدف وجود داشت ، اقدام به رهاسازی راکتها و مهمات خود می نمودند. این در حالی بود که تعداد خلبانان ناوگان سوخو-25 اس ام های روسی که آموزش لازم جهت اجرای چنین ماموریتهای را داشته باشند ، بسیار محدود بود که این یکی از مشکلات چالش برانگیز نیروی هوایی روسیه قبل از تهاجم فوریه 2022 بشمار می آمد.

 

 

به ترتیب از راست  غلاف راکتهای اس-13 و غلاف راکتهای اس-8 

براساس تجربه جنگ افغانستان ، خلبانان روس به شکل تعجب آوری چندان از عملکرد راکتهای اس-25 و اس-24 و تا حدودی اس-13 راضی نبودند 

ولی غلاف های حامل راکتهای اس-5 و اس-8 به محبوبترین جنگ افزار  بالگردها و جتهای بال ثابت نیروی هوایی شوروی سابق تبدیل شده بودند 

 

این شرایط به مرور باعث گردید تا دربرابر وارد آمدن خسارات محدود به مواضع ارتش اوکراین ، تلفات نیروی هوایی روسیه در هفته نخست مارس 2022 بسرعت روندی صعودی بخود بگیرد . روسها با اجرای پروازهای ضربتی زیر ارتفاع 3000 متر و عبور چندباره از روی هدف ( که اساسا در دکترین هوایی غربی نقض مقررات است ) خود را در برابر سیل شلیک موشکهای دوش پرتاب استینگر و ایگلا قرار می دادند که به تعداد زیاد توسط پیاده نظام اوکراینی استفاده می شد. با مشاهده تلفات بالای نیروی هوایی و هوانیروز ، نیروی هوایی روسیه با تغییر تاکتیک ، به جای استفاده از راکتهای هدایت ناپذیر کوتاهبرد و مهمات سقوط آزاد ، به شلیک راکتهای اس-13 ، اس-8 توسط سوخو-25 ها و مهمات هدایت دقیق خا-29 ، خا-59 توسط جتهای سوخو-30 و سوخو-34 روی آورد .

 

اینک جتهای ضربتی سوخو-34 به شکل انحصاری مهمات سقوط آزاد را بر روی اهداف دیگر نظیر شهرهای محاصره شده  چرنینهو ، سومی ، خارکف و ماریوپل رها می کردند و این روند تا آوریل 2022 همچنان ادامه پیدا نمود و به شکل عجیبی خبری از حضور نیروی هوایی برفراز صحنه های نبرد اصلی و نفوذ به عمق دفاعی ارتش اوکراین از سوی نیروی هوایی نبود.

تاکتیک هایی که در سطور پیشین ذکر آن رفت ، پس از عقب نشینی روسها از محورهای اصلی درگیری نظیر کیف تا نبردهای پس ازآن در دونباس در بازه زمانی انتهای آوریل 2022 تا میانه های ژوئیه 2022 برفراز خرسون و خارکف ادامه پیدا نمود . بخش عمده ای از این حملات ، شلیک راکت های آزادپرتاب از روی حامل های میل-28 ، کاموف-52 ، سوخو-25 و میل-24/35 بود که البته  نقش ضدتانک را نیز برعلیه ستون های زرهی اوکراینی برعهده داشتند. این حملات به گفته ناظران نظامی اوکراینی شباهت بسیاری به  شلیک توپخانه راکتی 122م.م گراد داشت و می توانست اثر خردکننده ای بر ستون های زرهی ، خودرویی ، مراکز تجمع نیرو در فضای باز داشته باشد ولی از دقت لازم برخوردار نمی بود ، هر چند روسها اصرار داشتند که این روش را ادامه دهند.

 

شاید پدیده  نیروی هوایی روسیه در جنگ دوساله در اوکراین مهمات سری فاب-500 ام-62 بحساب می آید

این مهمات سقوط آزاد دوره شوروی سابق پس از مدتها از انبارهای نیروی هوایی روسیه بیرون آمد 

و درابتدا به شیوه جنگ دوم جهانی مورد استفاده قرار گرفت 

ولی با افزایش تلفات نیروی هوایی روسیه ، مسکو به این فکر افتاد تا با کمترین هزینه ،

مهمات مذکور را به یک جنگ افزار هدایت شونده تبدیل نماید 

 

حملات هوایی به اهداف ثابت شناخته شده نظیر قرارگاه های فرماندهی – کنترل ارتش اوکراین عمدتاً توسط سوخو-34 و سوخو-30 اس ام های مسلح به مهمات خا-29 و گاهی اوقات مهمات سری کاب هدایت ماهواره ای صورت می گرفت که به اعتقاد ناظران نظامی بیش از آنکه ماهیت پشتیبانی نزدیک هوایی داشته باشد ، نقش ممانعت هوایی را به نمایش می گذاشت . با رسیدن جنگ به اکتبر- نوامبر 2022 ، نیروی هوایی روسیه مجدداً دریک چرخش تاکتیکی جدید ، از سوخو-34 های خود برای اجرای ماموریتهای بمباران ارتفاع پائین استفاده می نمود که این مساله درآن زمان ( قبل از ظهور مهمات هدایت شونده سُرشی سری UMPK) نشان دهنده کمبود شدید مهمات هدایت دقیق درنیروی هوایی روسیه بود هر چند خطر سامانه های دوش پرتاب و حتی توپخانه ضدهوایی اوکراین وجود داشت و برنامه ریزان نظامی و خلبانان روسی ترجیح می دادند از چنین تهدیداتی تا حد ممکن فاصله بگیرند . این روند گرچه تا حدودی موثربود ولی تلفات روسها را افزایش داد بطوریکه  تا انتهای مارس 2023 ، چیزی در حدود 20 فروند سوخو-34 از ناوگان 130فروندی نیروی هوایی و 30 فروند سوخو-25 اس ام از ناوگان حدود 120 فروندی ارتش روسیه به ثبت رسیده بود. علاوه براین ، تا میانه های سال 2023 ، چیزی در حدود 33 فروند کاموف-52 از موجودی 120 فروندی و 11 فروند میل-28 از ذخیره مشابه کاموف ها در فهرست تلفات روسها وجود داشت .

 

 

یک تصویر جالب از افزایش ارتفاع سوخو-34 نیروی هوایی روسیه قبل از رهاکردن مهمات هدایت دقیق 

و سپس یک چرخش با شیب آرام که به نوعی مانور احترازی  برای حفظ فاصله از برد موثر سامانه های دفاع هوایی اوکراین انجام می شد 

 

 

  

 

داستان تلفات  فولبکهای روسی  و مهمات هدایت شونده 

نیروی هوایی روسیه پس از بروز اولین تلفات سوخو-34 متوجه شد که تهدید پدافند هوایی اوکراین علیرغم سرکوب موفق اولیه ، جدی است 

نتیجتاً در پاسخ به فشارهای شدید میل بلاگرهای روسی و حفظ تجهیزات گران بها ، تصمیم گرفت مهمات دوره شوروی فاب-500 را تبدیل به یک مهمات هدایت شونده نماید 

راست : شیوه رهاسازی مهمات سقوط آزاد فاب-500 ام-62 از ارتفاع حدود 9000 متری که بردی در حدود 60 کیلومتر به نمایش می گذاشت با این تبصره که تهدید پدافند در کمین سوخوها بود

چپ :  شیوه رهاسازی مهمات هدایت شونده فاب-500 ام-62 یو ام پی کا به منظور احتراز از برخورد با شبکه پدافند هوایی ارتش اوکراین 

 

نهایتاً ناوگان عملیاتی سوخو-35 و سوخو-30 اس ام نیروی هوایی در کنار جتهای ضربتی سوخو-34 ماموریت اجرای حملات دوربرد برفراز اوکراین را برعهده داشتند که معمولاً همزمان با شلیک کروزهای دریاپایه و بمب افکن های استراتژیک و جنگ الکترونیک شدید بود . این روند تا لحظه انتشار متن پیش رو ادامه داشت ولی روسها تقریبا" از وارد کردن ضربه موثرو قطعی به سامانه های متحرک ارتش اوکراین یا اجرای کامل ماموریتهای پشتیبانی نزدیک هوایی ناتوان بودند.  این دوضعف عمده نیروی هوایی روسیه بیشتر ناشی از فقدان سامانه های کشف ، شناسایی و ضربه دقیق به اهداف متحرک اوکراینی بود که این وضعیت منجر به  ایجاد رکود در جبهه پس از حدود یکسال رزم مانوری در شرق و جنوب اوکراین شد.

 

 

عملیات ترکیبی هوایی در دکترین هوایی ارتش های غربی به روایت تصویر 

 

2- نیروی هوایی روسیه ، پیش فرض های قبل از جنگ  در برابر عملکرد دوساله جنگ اوکراین

ناظران نظامی غربی براین اعتقاد قرار دارند مهمترین جنبه ای که نیروی هوایی روسیه در جنگ اوکراین با آن روبرو شد و بدلایل مختلف در دوره زمانی پیش از این جنگ برای آن برنامه ریزی نداشت ، فقدان توانایی در حوزه برنامه ریزی ، سازماندهی و اجرای عملیات هوایی ترکیبی ( یا به اصطلاح COMAO) بود . این اصطلاح یک واژه در ساختار کنترل- فرماندهی ناتو محسوب شده و برای توصیف ماموریتهایی استفاده می شود که درآن مجموعه از هواگردهای غیرمشابه در اقدامی هماهنگ برای انهدام و تخریب اهداف در یک زمان و منطقه نظامی  مشخص باید وارد عمل شوند و معمولاً تعداد آنها بین 20 تا 100 فروند میشود.

 

https://aparat.com/v/hgVb2

 

ساختار سلسله مراتبی دکترین عملیات ترکیبی هوایی در ناتو 

نکته جالب این دکترین ، استفاده همزمان از ساختار متمرکز ( در سطح فرماندهی ارشد ) و بلافاصله کاربرد ساختار غیرمتمرکز ( در سطح تاکتیکی ) است

در این شیوه ، انتخاب هدف در سطح ساختار متمرکز و شیوه وارد کردن ضربه در سطح غیرمتمرکز  تصمیم گیری می شود 

این ساختار به فرماندهی سطح تاکتیکی اجازه می دهد تا با فراغ بال و بدون مواجهه با محدویتهای سطح متمرکز ،

تاکتیک های خود را با ماهیت هدف منطبق کند 

 

نیروی هوایی روسیه  عملیات نظامی علیه اوکراین را با سازمان رزمی کاملی شامل 400 فروند جنگنده ، جنگنده- بمب افکن ، بمب افکن و رهگیرهای تخصصی شامل سوخو-30 اس ام ، سوخو-35 ، سوخو-34 و تعداد نامشخصی میگ-31 بی ام آغاز نمود در حالی بتدریج نمونه های سوخو-25 اس ام و حتی میگ-29 اس ام تی نیز وارد عمل شدند. این ساختار تصوری اولیه  را نزد کارشناسان اطلاعاتی ناتو ایجاد نمود که نیروی هوایی روسیه به شکل منطقی باید از قابلیتهای COMAO خود را بکار گیرد تا ضمن تقویت نقاط قوت خود ، امکان برطرف نمودن نقاط ضعف موجود را داشته باشد. این پیش فرض در حالی وجود داشت که پیش از آغاز جنگ چنین ظرفیتی در روسها دیده نشده بود ولی فرض براین بود که  مسکو برای حفظ پرستیژ خود در برابر اوکراین بهتر از جنگهای پیشین خودعمل کند. بعنوان مثال ، روسها در زمان اجرای عملیات درسوریه ، براساس داده های موجود اغلب بصورت دوفروندی پرانه های رزمی خود را انجام می دادند که عمدتاً شامل گشت رزمی هوایی و اجرای ماموریتهای پشتیبانی هوایی با استفاده از مهمات غیرهدایت و شبیه سازی پروازهای سرکوب دفاع هوایی می گردید . ولی مشکل اینجا بود که نیروی هوایی روسیه  به مانند نیروی هوایی کشورهای غربی ، به زیرساختهای شبیه ساز پیشرفته ای که امروز از هوش مصنوعی برای آموزش استفاده می شود ، دسترسی ندارند  در حالی که بطور همزمان تعداد ساعات آموزشی نیز بسیار محدود بوده و این احتمالا دو دلیل بسیار مهم در عدم استفاده روسها از  COMAO دراوکراین بوده است.

 

پی نوشت :

1- ادامه دارد ...

2-  استفاده از مطالب برگردان شده به پارسی درانجمن میلیتاری،براساس قاعده " رعایت اخلاق علمی" منوط به ذکر دقیق منبع است.امیدواریم مدعیان رعایت اخلاق ( بخصوص رسانه های مدعی ارزشمداری )  بدون احساس شرمندگی از رفرنس قرار گرفتن بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران ، از مطالب استفاده نمایند

 

[MR9 113,549]

بخش سوم و پایانی 

 

بر 1 فروردین 1403 در 20:51 , MR9 گفت:

برتری هوایی خرس بزرگ ....!!!!!

بررسی نقاط قوت ، محدودیت ها و چالش های نیروی هوایی ارتش روسیه در جنگ اوکراین

 

 

 

 

ساختار شبکه پدافند هوایی ارتش اوکراین / مارس 2023

آبی فیروزه ای : سامانه NASAMS . برآورد اولیه تعداد تحویلی : 11 آتشبار 

قرمز : سامانه هاوک . برآورد اولیه تعداد تحویلی : 6 آتشبار 

سبز: سامانه IRIS-T . برآورد اولیه تعداد تحویلی : 4 آتشبار

زرد رنگ : دو آتشبار Patriot و یک آتشبار SAMP/T

نکته : اوکراینی ها و برخی میل بلاگرهای روسی مدعی هستند که

حداقل یکی از دوآتشبار پاتریوت به شکل متحرک در نزدیک خطوط مقدم مورد استفاده قرار می گیرد 

و به احتمال بسیار زیاد سرنگونی حداقل یکفروند ای وکس آ-50 روسی این سامانه متحرک هست 

از سویی دیگر برخی میل بلاگرهای روسی نیز مدعی هستند که حداقل یک آتشبار ( به احتمال زیاد یک پرتابگر )

از همین نمونه متحرک هدف قرار داده شده است 

 

درواقع امر ، مفهوم COMAO برای ارتش هایی نظیر ایالات متحده و کشورهای عضو ناتو برای عملیات در محیط نبرد هوایی یک مولفه بسیار بااهمیت محسوب می شود. ناتو براساس زیرمولفه های این مفهوم ، قابلیت های متنوع هواگردهای عملیاتی کشورهای عضو نظیر جنگنده ها ، بمب افکن ها ، ای وکس ها ، سوخترسان های هوایی ، پرنده های پشتیبانی الکترونیکی را بصورت بسته های مجزا و درعین حال هماهنگ با هم درمی آورد که بسیار توانمندتر از واحدهای هوایی ارتش های عضو بصورت جداگانه است . بعنوان مثال ،  یک COMAO ناتو در هفته نخست عملیات نظامی علیه دشمن و شبکه پدافند هوایی وی ممکن است ترکیبی از جتهای ضربتی  و رهگیرها را بکارگیرد که به شکل همزمان دشمن را وادار به روشن کردن رادارهای خود کرده و همچنین با استفاده از پرنده ها و تسلیحات ضد رادار ( اف-16 سی جی ، جتهای جنگ الکترونیک گراولر و اف-35 ای )  بدانها حمله ور می شود.

 

 

نمونه یک COMAO تاکتیکی ناتو در جریان بمباران یوگسلاوی 

جتهای جنگ الکترونیک /اخلالگر پراولر و جنگنده های سرکو دفاع هوایی اف-16 سی جی 

جتهای اف-15 بعنوان تاپ کاور دسته پیشرو

جتهای اف-16 حامل بمب بعنوان موج نخست حامل بمب

و درنهایت جنگنده های اف-18 و تورنادو جی آر4 بعنوان موج دوم پرنده های حامل بمب 

 

این مجموعه برای فعال شدن بصورت  تمرکز هواگردها در یک نقطه مشخص ، اجرای ماموریت ، بازگشت ایمن ، سوخت گیری هوایی گسترده درفاصله ایمن از شبکه پدافند هوایی دشمن عمل می کند که داده های مورد نیاز برای آنها توسط پیش اخطارهای هوابرد تامین می گردد. ازآنجایی که  چنین شیوه ای باید بصورت متمرکز برنامه ریزی شود ، همه کشورها موظف هستند تا بطور مرتب فرآیندهای استاندارد آن را بصورت عملی تمرین کنند . زیرساخت اجرای چنین تمرین هایی در قالب COMAO تعریف می شود و در طی آن خدمه هوایی و زمینی لازم برای اجرای تاکتیک های پیچیده آن ، تحت آموزش های دقیقی قرار می گیرند ، بنابراین خلبانان باید به شکل مستمر پروازهای پیچیده ای را تمرین کنند و محاسبات پیچیده ای نظیر میزان مصرف سوخت ، ارتباطات رمز گذاری شده و تصمیمات تاکتیکی حین عملیات را با فرض قطع هرگونه ارتباط با مراکز فرماندهی به انجام رسانند.  مجموعه مهارتهایی که ذکرآن رفت چیزی نیست که بتوان آن را بسرعت آموخت یا تکمیل کرد زمانی که زیرساختهای آن در نیروی هوایی مربوطه وجود نداشته باشد.

 

 

 

نیروی هوایی ارتش شوروی سابق و سپس نیروی هوایی روسیه به شکل کلاسیک 

یک نیروی مبتنی بر هدایت کاربر GCI یا کنترلر زمینی رهگیر است 

در این دکترین ، خلبان رهگیر و بمب افکن تنها براساس دستورات کاربر مستقر در پشت صفحه رادار 

تمامی مراحل برخاست ، تقرب بسوی هدف ، بمباران / رهگیری و فرود را انجام میدهد 

بعبارت بهتر ، خلبانان رزمی در ساختار آموزشی ارتش شوروی سابق / روسیه استقلال عمل کمتری را در صحنه رزمی در اختیار دارند 

 

 

بنابراین ، به زبان ساده نیروی هوایی روسیه به خلبانان خود آموزش نداده که به روشی مستقل و متمرکز بر ماموریت نظیر آنچه که در نیروی هوایی سلطنتی یا نیروی هوایی فرانسه دست به اجرای ماموریت بزنند. درعوض ، به خلبان روسی یاد داده شده که برای اجرای همه مراحل پروازی شامل برخاستن از روی باند ، تا اوجگیری ، اجرای مانور ، شلیک موشک و حتی خروج از منطقه نبرد ، به شکل متمرکز زیرنظر کنترلر زمینی عمل نمایند.

در نتیجه هنگامی که عملیات تهاجمی مسکو در داخل خاک اوکراین آغاز شد ، نه مهارت های حرفه ای پرواز نزد خلبانان وجود داشت و نه درک کافی میان فرماندهان نظامی نیروی هوایی روسیه دیده می شد که بتوانند  مولفه های COMAO را به منظور تسهیل عملیات سرکوب/ انهدام شبکه پدافند هوایی اوکراین اجرا کنند . درعوض ، جنگنده های روسی برای اجرای ماموریتهای گشت هوایی رزمی (CAP) به پرواز در می آمدند ، مهمات محمول خود را رها کرده و به پایگاه مبداء بازمی گشتند و در بهترین حالت ، شاهد پروازهای زوجی جتهای پشتیبانی هوایی بودیم که برای ضربه زدن به نقاط حیاتی به شکل انفرادی اعزام می شدند.

با توجه به مواردی که بیان شد ، ناتوانی روسها در اجرای مولفه های COMAO و به تبع آن عدم موفقیت کامل در اجرای ماموریتهای سرکوب / انهدام شبکه دفاع هوایی اوکراین نمی بایست برای تحلیلگران غربی مساله ای غافلگیرکننده باشد چرا که ارتش شوروی و سپس ارتش روسیه برای دهه هاست که بر روی ساختار دفاع هوایی یکپارچه زمینی خود به منظور کنترل آسمان منطقه نبرد در یک درگیری احتمالی با ناتو تکیه دارد و مسکو با بررسی تجارت ثبت شده عملکرد نیروی هوایی کشورهای غربی از طوفان صحرا تا لیبی تلاش کرده تا سازمان رزمی خود را به گونه ای اولویت بندی کند که مانع از نفوذ جتهای مهاجم به آسمان خودی گردد در حالی که ناتو از پایان جنگ سرد تا کنون سرمایه گذاری بسیار محدودی را برای افزایش قابلیتهای نفوذ خود به درون این شبکه صورت داده است.

 

 

 

راست : غلاف اسنایپر 

چپ : غلاف لایتینینگ 

 

بدین ترتیب ، محدودیتهای نیروی هوایی روسیه در حوزه هایی نظیر اجرای ماموریتهای پشتیبانی نزدیک هوایی و همچنین ماموریتهای ممانعت هوایی با توجه به کمبود فزاینده مهمات هدایت دقیق و همچنین سامانه های هدایت ماهواره ای گلوناس/ جی پی اس نباید چندان برای تحلیلگران غافلگیر کننده باشد. درواقع نیروی هوایی کشورهای غربی با توسعه غلاف های هدفگیری نظیر اسنایپر یا لایتینینگ-3 به شکل خاص تاکتیک های پشتیبانی نزدیک هوایی خود را بهبود بخشیده اند تا امکان شناسایی ، کشف و تعیین موقعیت را از یک فاصله و ارتفاع معین برای خود فراهم کنند تا همواره خارج از برد موثر سامانه های دفاع هوایی روسها قرار گیرند ولی روسها تا امروز کمتر به سراغ چنین فناوری هایی رفته اند و طبیعتاً فقدان چنین قابلیتی نزد روسها باعث بروز مشکلات زیادی شده و می شود.

 

   

 

راست : غلاف SLOT-25 

چپ : غلاف  PLATAN سوخو-34

 

بعنوان مثال ، یک جت دوموتوره با قابلیتهای بالای هوابه زمین نظیر سوخو-34 با وجود دراختیار داشتن یک غلاف الکترواپتیکی جمع شونده لیزری با شناسه PLATAN تنها یک دید بسیار محدود روبه جلو را در اختیار خلبان قرار می دهد که فاقد سامانه های حرارتی دید درشب یا آب و هوای بد است . علاوه براین ، محدودبودن زاویه دید این غلاف ، توان تمرکز بصری ( زوم ) محدود تری را نسبت به نمونه های غربی فراهم می آورد و این خلبانان فولبک را مجبور می کند تا برای انهدام دقیق هدف ، بیشتر به آن نزدیک شوند که این به شکل طبیعی ، بار کاری و مسیر پروازی که باید طی شود را افزایش می دهد . این مساله برای جتهای سوخو-35 و سوخو-30 اس ام ، شرایط نابهنجارتری را به نمایش می گذارد چرا که خلبانان روسی برای اجرای حملات دقیق  تنها می توانند روی مهمات هدایت ماهواره ای تکیه کنند و عدم وجود غلافهای الکترواپتیکی یا مادون قرمز می تواند محدودیتهای بسیار جدی را برای آنها پدید آورد. از سویی دیگر ، حسگرهای موجود برای مهمات محمول این جنگنده ها نیز بدلیل محدودیت های وزنی ، حجمی و همچنین فناوری امکان جایگزینی با غلافهای مستقل را نداشته و عملکرد بسیار پائین تری را نسبت به نمونه هایی نظیر PLATAN یا SOLT-25 به نمایش می گذارند .

 

نقل قول

 نکته ، تلاش نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران برای توسعه یک غلاف بومی برای فانتوم ها و تلاش نیروی هوایی سپاه برای توسعه یک غلاف بومی برای سوخو-22 ها به نوعی پیش بینی و درک صحیح فرماندهان ایرانی براساس تجربیات جنگ با عراق به منظور اجرای حملات دوربرد به نظرمی رسد که  پس از ورود احتمالی سوخو-35 ها باید به نوعی برطرف کننده ضعف این جنگنده باشد ) 

 

 

اکنون سئوال این است که چرا نیروی هوایی روسیه عملکردی متفاوت را در صحنه جنگ سوریه از خود نشان داد ؟ پاسخ به این سئوال دراین واقعیت نهفته است که  درسوریه ، جتهای روسی می توانستند عملیات بمباران خود را خارج از برد موثر سامانه های دفاع هوایی دوش پرتاب انجام دهند و این فرصت خوبی را در اختیار خلبان می گذاشت تا هدف را سرفرصت کشف کرده و با فراغ بال اقدام به بمباران آن نماید. حتی در چنین شرایطی نیز نیروی هوایی روسیه صرفاً از مهمات سقوط آزاد استفاده می کرد و اهداف نیز تنها ماهیت ثابت داشته و به  حومه شهرهای محاصره شده ، محدود می شدند. علاوه براین ، گروه های شورشی سوری ، توانایی تسلط بر هوا را نداشته  و تلاش آنها برای حفظ زمین زیر بمباران شدید نیروی هوایی روسیه به شکل مستمر با شکست روبرو می شد.

ولی دراوکراین ناتوانی روسها در از میان بردن سامانه های دوش پرتاب متحرک مانع از آن شد که جتهای رزمی فراتر از خطوط مقدم و در عقبه ارتش اوکراین وارد عمل شوند و آسیب پذیری شدید جنگنده های روسی که می بایست در ارتفاع پائین علیه اهداف مورد نظر وارد عمل می شدند باعث شد تا خطرپذیری چنین ماموریتهای افزایش پیدا کند. درواقع ، خدمه  بی تجربه روسی ، درحالی که  غلاف های هدفگیری پیشرفته ای در اختیار نداشتند ، می بایست تنها بر روی داده های جمع آوری شده از پهپادها ، عوامل اطلاعاتی داخل ارتش اوکراین تکیه کرده یا تنها مبادرت به شلیک راکتهای آزادپرتاب برای انهدام اتفاقی اهداف مورد نظر ، آن هم تنها در امتداد خطوط مقدم می نمودند.

 

 

بخش قابل توجهی از این محدودیتها نه از مشکلات ذاتی فناوری پیشرفته روسی بلکه از این واقعیت ناشی می شود که ارتش روسیه از دهه ها قبل تنها به اجرای آتش انبوه توپخانه ، اعزام دسته های بزرگ زرهی و آتش پیاده در سطح تاکتیکی و عملیاتی میدان نبرد تکیه داشته و برخلاف غربی ها ، سرمایه گذاری چندانی روی حسگرها ، تسلیحات و آموزش خلبانان خود صورت نداده است ( ارتش های غربی پس از دهه ها استفاده از نیروی هوایی بعنوان یک نیروی ضدشورش ، از یک مقطع زمانی به بعد  دکترین نیروی هوایی خود را تغییر دادند و همین مساله موجب تغییرات گسترده در حسگرها ، مهمات و آموزش آنها شد ) که این درمجموع نشان میدهد که ضعف روسها در اجرای ماموریتهای پشتیبانی نزدیک هوایی نمی بایست چندان برای غربی ها غافلگیر کننده باشد.

3- چشم انداز تهدید نیروی هوایی روسیه در میان و بلند مدت

با توجه به مواردی که پیش از این مورد بررسی قرار گرفت ، اکنون باید  در ارزیابی قابلیتهای نیروی هوایی ارتش روسیه در برابر دارایی های رزمی نیروی هوایی اوکراین این مساله باید مورد توجه قرار گیرد که چرا شاخه هوایی ارتش روسیه هنوز تاثیر قابل توجهی را بر روند عملیات زمینی نگذاشته است .

اولین و مهمترین عامل موجود ، عدم موفقیت روسها در ایجاد برتری هوایی بر فراز صحنه نبرد و درعمق خطوط دفاعی ارتش اوکراین است که می توان اکنون چنین وضعیتی را به فقدان مولفه هایی نظیر COMAO و ارائه ترکیب مناسبی از سرکوب/ انهدام پدافند هوایی ارتش کیف و درنهایت فعال بودن سامانه های متحرک دفاع هوایی اوکراین مربوط دانست . این وضعیت از آنجایی اهمیت دارد که  آیا اوکراین می تواند همچنان پوشش دفاع هوایی خود را در برابر حملات روسها حفظ کند یا خیر . ارتش اوکراین تعداد قابل توجهی از سامانه های سام-11 و سام-8 خود را از دست داده که بیشترناشی از حملات پهپادی ، توپخانه ای و حتی بالستیکی است در حالی که میزان مصرف بالای مهمات برای رهگیری مستمر پهپادها ، پرنده های بال ثابت ، بالگردها و بالستیک های روسی باعث شده تا پایداری شبکه دفاعی هوایی این کشور بشدت به کمک های نظامی غربی وابستگی پیدا کند .

دومین عاملی که باید بدان توجه داشت ، اختلاف فاحش میان فناوری و کمیت نیروی هوایی ارتش روسیه و ارتش اوکراین است در حالی که بررسی عملیات روسها درسوریه نشان میدهد که اگر نیروی هوایی روسیه بتواند شرایط اجرای پرانه های رزمی را در ارتفاع متوسط بدست آورد ، امکان حملات سنگین و غیرقابل توقف علیه مواضع ثابت ، شهرها و زیرساختهای حیاتی دشمن را در اختیار داشته و این بدان معناست که نیروی هوایی روسیه همچنان یک خطرقابل توجه برای ارتش اوکراین بشمار می آید .درواقع نیروی هوایی روسیه با حفظ و ارتقاء روند فعلی بتدریج حملات بیشتری را برعلیه عقبه ارتش اوکراین و دپوهای تسلیحاتی اوکراین اجرا خواهد کرد ولی اگر اوکراین بتواند پوشش فعلی دفاع هوایی خود را حفظ کند ، احتمال اینکه نیروی هوایی روسیه بتواند تغییری در روند جنگ ایجاد کند ، بسیار کم خواهد بود.

 

 

رادار  48Ya6-K1

 

سومین مولفه قابل توجه برای بررسی ، تهدید نیروی هوایی روسیه علیه ناتو است که به گفته بخش قابل توجهی از کارشناسان اطلاعاتی این پیمان همچنان بدون تغییر باقی مانده است . بدین ترتیب ، دو عامل کلیدی روسها در ایجاد برتری هوایی برفراز خاک خود و همچنین تقویت شبکه دفاع هوایی این کشور که در جنگ اوکراین به شکل کاملا موثری عمل کرده اند ، می تواند همچنان برای ناتو دردسرآفرین باشد. بدین ترتیب باید این واقعیت را قبول نمود که سامانه های دفاع هوایی ارتش روسیه زمانی که  بصورت یک شبکه یکپارچه عمل می کنند ، بسیار کُشنده بوده و این مساله بخصوص در خصوص شلیک های دوربرد سامانه اس-400 علیه جتهای اوکراینی درحال پرواز در ارتفاع کم تا هدایت جتهای خودی با استفاده از رادارهای  48Ya6-K1 تا حضور سامانه های سام-17 و 15 که به یک تهدید جدی برای پهپادها و بالگردهای اوکراینی تبدیل شده اند مصداق دارد . بدین سبب ، نیروی هوایی کشورهای ناتو باید بازنگری بسیار جدی را در حوزه قابلیتهای سرکوب/انهدام دفاع هوایی علیه سامانه های متحرک روسها را دردستور کار خود قرار دهند.

 

 

چهارمین عامل پراهمیت ، بیلان موشکهای کروز هوا و دریاپایه ، ناوگان بمب افکن های دوربرد ، بالستیک های اسکندر است که بیش از گذشته باید مورد توجه ارتش های ناتو قرار گیرد. با این بیلان ، اکنون تهدید موشکهای کروز روسی به یک خطر جدید تبدیل شده  که با اضافه شدن هایپرسونیکهای هواپایه رسماً زنگ هشداری برای ناتو محسوب می گردد. این دارایی ها به مسکو اجازه می دهد تا پایگاه های هوایی و زیرساختهای استراتژیک غرب را با مهمات هدایت دقیق که فاقد پدافند هوایی موثری هستند را پس از دهه ها برتری هوایی بی چون و چرای ارتش های عضو ناتو مورد هدف قرار دهند که این مساله در جریان حملات زمستانی نیروی هوایی روسیه علیه زیرساختهای انرژی اوکراین بخوبی مشاهده گردید. این بمباران ها ذخایر روسها را تا حدود زیادی خالی کرده  ولی اکنون ارتش روسیه می تواند ماهانه 6 تیر موشک بالستیک اسکندر و  حدود 40 تیر موشک کروز را تولید کند و اگر تحریم های غرب نیز لحاظ شود ، مسکو می تواند تنها در عرض چند سال دوباره به وضعیت قبل از فوریه 2022 بازگردد. ولی اگر این تحریم ها موثر واقع شوند میتوان امیدوار بود که  روسها نتوانند به موقع توان خود را بازیابند ولی اگر چین وارد معادله فوق گردد ، وضعیت برای غرب چندان امیدوارکننده نخواهد بود.

 

 

پنجمین مساله ای که باید بدان توجه نمود ، ناوگان جنگنده- رهگیرها ، بمب افکن ها ، جتهای ضربتی  و بالگردهای ارتش روسیه است که براساس تجربه اوکراین کارایی آنها در اجرای موثر عملیات سرکوب/ انهدام پدافند هوایی چندان جالب توجه نیست و تقریبا به شکل قطعی امکان دستیابی به برتری هوایی در یک نبرد رودرو با نیروی هوایی ارتش های غربی را ندارند  ولی این مساله پیش از فوریه 2022 نیز نزد سازمان های اطلاعات نظامی غربی مشخص شده بود و بعید است که روسها بتوانند در یک آینده نزدیک این وضعیت را معکوس کنند چراکه اصلاح روند پیشین تنها به اضافه شدن قابلیت های COMAO ، آموزش های پایه های خلبان ها و زمان کافی جهت ارتقاء مهارت های حرفه ای خواهد داشت ولی در حال حاضر تهدید جدی نیروی هوایی روسیه ، توان ضربتی دوربرد آن است  که تا حد بسیار زیادی در اوکراین موثر واقع شده و ضربات قابل توجهی را به  ساختار نظامی اوکراین وارد کرده است.

 

 

ششمین موردی که باید آن را در تحلیل ها حساب کرد ، علیرغم اینکه روسها ضعف های بسیار زیادی در حوزه های برنامه ریزی تاکتیکی و تبدیل آن به راهکارهای استراتژیک از خود نشان داده اند ، توان بالای نیروی زمینی این کشور در برابر وارد آمدن خسارات سنگین و مهارت حرفه ای آنها در متمرکز کردن آتش توپخانه  و همچنین سطح حرفه ای قابل توجه در اجرای جنگ الکترونیک هنگام تهاجم یا دفاع است . بدین ترتیب ، در یک تخاصم جبهه ای بزرگ درآینده بر سرزمین های مورد مناقشه با ناتو ، روسها برای وارد کردن ضربات غیرقابل جبران ، چندان به مقابله با نیروی هوایی ارتش های غربی نیاز ندارند ، بلکه با تقویت شبکه پدافند هوایی خود و ترکیب آن با آتش سنگین توپخانه و درنهایت تهدید هسته ای میتوانند تا حدودی موفقیت های خود را تضمین کنند در نتیجه نیروی هوایی روسیه تنها یک نیروی مستقر در پشت شبکه دفاع هوایی خواهد بود تا با اجرای گشت های هوایی رزمی  امکان حضور بمب افکن های حامل مهمات دوربرد ، اجرای آتش توپخانه سنگین را داشته باشد .

 

 

تا اینجای متن ، خبری از مفهوم COMAO روسی نبود ولی ظاهرا از انتهای 2023 تا امروز میل بلاگرهای غربی 

به این نتیجه رسیده اند که روسها هم COMAO مخصوص به خود را توسعه داده اند 

به گفته این دسته از تحلیلگران ، نیروی هوایی روسیه با استفاده ترکیبی از جتهای سوخو-35/سوخو-34 ( و احتمالا سوخو-35 ) 

مسلح به موشکهای ضدرادار خا-58 یو  و پرنده های حامل مهمات سری فاب ( سقوط آزاد و هدایت شونده )  علیه شبکه دفاع هوایی ارتش اوکراین یااهداف بشدت محافظت شده وارد عمل می شوند 

این صورتبندی ها توسط پرنده های پیش اخطار آ-50 پشتیبانی می شود که نقش کنترلر هوایی هواپایه را ایفا می کنند.

( ظاهرا نیروی هوایی روسیه از انتهای 2023 دسته های تهاجمی سوخو-34 حامل بمب را با اسکورت سوخو-35 های ضدرادار یا رهگیر به نبرد اعزام می کند ) 

 

در بلند مدت ، یک سئوال مهم پیش روی نیروی هوایی روسیه می ماند و آن ، احتمال ارسال فناوری حسگرهای پیشرفته ، مهمات و موشکهای هوابه هوا به محض اتمام عملیات رزمی دراوکراین از سوی چین به مسکو است . اگرچه وقوع چنین احتمالی باید پس از یکسری تغییرات بزرگ در روابط بین دوکشور امکان پذیر گردد ولی احتمال وابستگی روسیه به چین در حوزه نظامی مقداری دور از ذهن است  ولی از دید چین ، وجود یک روسیه قوی بلحاظ نظامی ، تمرکز غرب را از بیجینگ دورتر می کند . درمجموع صنعت دفاعی روسیه با وجود تحریم ها به مدرن سازی سامانه های خود ادامه خواهد داد و نیروی هوایی روسیه نیز به جای سرمایه گذاری روی پهپادهای سنگین ، سوخو-57 یا بمب افکن پک-دا همچنان روی بهینه سازی ناوگان میگ-31 ، خانواده فلانکر ، سوخو-34 متمرکز خواهد بود.

 

پی نوشت :

1- منبع : برگردان متن کامل گزارش  مرکز تجزیه و تحلیل ایالات متحده ، واحد برنامه ریزی ، سیاست گذاری و استراتژی / مدیریت برنامه ریزی پژوهشی / آرلینگتون کانتی ، ویرجینیا / نیروی دریایی ارتش ایالات متحده 

2-  استفاده از مطالب برگردان شده به پارسی درانجمن میلیتاری،براساس قاعده " رعایت اخلاق علمی" منوط به ذکر دقیق منبع است.امیدواریم مدعیان رعایت اخلاق ( بخصوص رسانه های مدعی ارزشمداری )  بدون احساس شرمندگی از رفرنس قرار گرفتن بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران ، از مطالب استفاده نمایند

 

[scorpion57 4,097]

با توجه به وسعت و همه گیری کاربرد تلفنهای همراه علی الخصوص هوشمند وچالشهای جدیدی که از این طریق متوجه میدان های جنگ شده این مقاله به نظرم جالب اومد

تلفن همراهم رو منفجر کن

یک گزارش از چالش های ردیابی تلفن های همراه در میدان جنگ  جاری در اوکراین.

احتمالاً اولین جنگ "گوشی های هوشمند"، درگیری های جاری در اوکراین اتفاق افتاده و نقش مهمی که این دستگاه ها همچنان در این جنگ ایفا می کنند و در آینده نیز ایفا خواهند کرد. در سطح نظامی، تلفن‌های هوشمند می‌توانند جایگزین مفیدی جهت ارتباطات تاکتیکی برای فرستنده‌های گیرنده نظامی باشند. تلفن‌های هوشمند به مردم اجازه می‌دهند در تماس باشند یا از اینترنت استفاده کنند، زمانی که زیر ساختهای ارتباطات راه دور معمولی ممکن است در اثر جنگ آسیب ببیند یا در دسترس نباشد. 

گزارشی که در ماه فوریه توسط ENEA منتشر شد ، نگاهی دقیق به سؤالات پیرامون استفاده از تلفن های همراه در میدان جنگ و یا نزدیکی آن دارد. در ژانویه 2023، ارتش روسیه سیگنال‌های تلفن همراه نیروهای روسی را دلیل حمله ارتش اوکراین به یک هدف در ماکییوکا در جنوب شرقی اوکراین دانست که در آن تعداد زیادی از نیروهای روسیه کشته شدند.  گزارش ENEA بررسی می کند، اینکه آیا این سیگنال ها دلیل مکان یابی نیروهای روسی توسط اوکراینیها بوده اند یا خیر.

آیا از طریق تلفنم من رو پیدا می کنی؟

مطالعه ENEA می‌گوید که سیگنال‌های تلفن همراه را می‌توان از طریق سنجش فرکانس رادیویی غیرفعال پیدا کرد اما جهت یابی  رویکرد پیچیده تری است که شامل ایستگاه ردیابی است. ایستگاه با تلفن ارتباط برقرار می کند و سیگنالی را به عنوان پاسخ تولید می کند. هنگامی که این سیگنال تولید می شود، می توان آن را مکان یابی کرد. این رویکرد همچنین به  Communications Intelligence (COMINT) (واحد اطلاعات ارتباطات)اجازه می دهد تا جزئیات تلفن مورد نظر مانند شماره کارت سیم کارت (شناسه موبایل مشترک) را بازیابی کنند. گمان می رود سیستم Leer-3  ارتش روسیه از روش جهت یاب فعال استفاده کند.

 روس ها از سیستم  Leer-3 - متشکل از دو پهپاد و یک کامیون فرماندهی - به عنوان وسیله ای برای مکان یابی نیروهای اوکراینی استفاده می کنند.این سیستم می تواند بیش از 2000 تلفن را در برد 3.7 مایلی انتخاب کند و به طور بالقوه امکان یافتن تعداد زیادی از مواضع دشمن را فراهم کند.

بازیابی مکان از طریق شبکه های رادیویی روش سومی است که در مقاله ENEA به اون اشاره شده است. یک ردیاب مکان دستورات اندازه گیری رادیویی را به هر تلفن همراهی که ردیابی می شود ارسال می کند. معمولاً این کار توسط شبکه‌ها برای اطمینان از کیفیت و بهبود عملکرد ارتباط انجام می‌شود. از طریق محاسبات خاص ریاضی، با بازیابی محلی از طریق شبکه های رادیویی می تواند مکان تلفن همراه را مشخص کنند.

هک وسیله دیگری برای مکان یابی گوشی است. ردیابی فعال شبکه اطلاعات موقعیت مکانی تلفن های متصل به هر شبکه تلفن همراه خاص را استخراج می کند. به طور خاص، پروتکل Signaling System-7 (SS7) که مسیریابی ترافیک و صورتحساب را کنترل می کند، مورد سوء استفاده قرار می گیرد. با دسترسی به پروتکل‌های SS7 امکان یافتن و ردیابی مشترکین در شبکه وجود دارد. به همین ترتیب، هک اپراتور تلفن همراه می‌تواند از طریق باگهای شبکه ارتباطی اطلاعات موقعیت مکانی مشترک را مورد سوء استفاده قرار دهد. همچنین می‌توان بدافزار را به تلفن‌های همراه وارد کرد که سپس برای ردیابی دستگاه استفاده می‌شود، 

 

باید گوشیم رو تو خونه می گذاشتم!

 کاتال مک‌دید، افسر ارشد فناوری ENEA و یکی از نویسندگان گزارش می‌گوید: افزایش استفاده از موبایل و به طور کلی ارتباطات تجاری توسط نیروهای نظامی یک چالش ست کنترل  دستگاه های تلفن همراه باید تا حد امکان انجام شود، یعنی از دستگاه های تلفن همراه باید  محدود و با تدابیر امنیتی استفاده شود.

شبکه‌های تلفن همراه در حال حاضر مراکز ثقل در جنگ‌های معاصر و آینده و به‌عنوان اهدافی هستند که می‌توان از آنها برای تعیین مکان سربازان، مختل کردن ارتباطات و اختلال در روحیه استفاده کرد. در کنار مکان یابی جغرافیایی، حملات الکترونیکی علیه ارتباطات بی سیم می تواند ارتش را از ارتباطات تاکتیکی جایگزین محروم کند. بهره‌برداری از شبکه‌های بی سیم برای انتشار ترافیک نادرست، گمراه‌کننده یا تضعیف‌کننده می‌تواند تأثیر روانی قدرتمندی داشته باشد.

با انعکاس این اهمیت، شبکه‌های سلولی (ارتباطات سیار)(مثل همراه اول)در جنگ اوکراین «توسط هر دو طرف ایمن‌تر و انعطاف‌پذیرتر شده‌اند، این اتصال بهبودیافته تا مرز و در بسیاری از موارد در میدان جنگ وجود داشته است».

تأثیری که جنگ در اوکراین بر شبکه‌های تلفن همراه می‌گذارد، همینطور بالعکس، تأثیری بسیار فراتر از صحنه عملیات است. به اصطلاح پروتکل‌های سلولی نسل پنجم (5G) توسط ارتش‌ها برای تقویت ارتباطات در میدان جنگ و خارج از آن مورد استقبال قرار می‌گیرند. غیرنظامیان  نیز باید توجه داشته باشند. شبکه های سلولی که همه ما به آنها تکیه می کنیم، اهداف ارزشمندی در صلح و همچنین جنگ هستند. باید  آسیب پذیری های خودمان را درک کنیم.

 

مجموعه دیگری از آسیب پذیری ها نه از تلفن ها، بلکه به رفتار سربازانی که از آنها استفاده می کنند مربوط می شود.

 شاید آنها موفق به استفاده از دستگاه های خود بدون هدف قرار گرفتن توسط پهپاد یا موشک شوند ولی متوجه نیستند که دشمن به تماس های آنها گوش می دهد. پیامدهای این امر همیشه بلافاصله آشکار نمی شودشاید آن‌ها اهداف آنقدر ارزشمندی نباشند که فوراً موشکی به سمت آن‌ها حواله کنند، اما ممکن است آنقدر ارزشمند باشند که بتوان اطلاعات را ردیابی کرد.

 یک آسیب پذیری دیگر وجود دارد که اغلب می تواند کشنده باشد - کسالت. با طولانی شدن جنگ است.

هنگامی که محققان در سال 2017 با سربازان خط مقدم در دونباس مصاحبه کردند، متوجه شدند که آنها معمولاً با وجود آگاهی از خطرات، از تلفن های خود استفاده می کنند. یکی به محققان گفت:

وقتی سربازها برای روزها و حتی هفته‌ها بدون هیچ کاری در گودال‌ها و سنگرها  می‌نشینند،از بی حوصلگی کارهای خود سرانه ای می کنند و پروتکلهای امنیتی رو نادیده می گیرند

 

دستور ارتش اوکراین

1. سیم کارت خود را در خانه بگذارید.

2. بهترین مکان برای دریافت سیم کارت در خود منطقه درگیری است.

3. اگر قصد تماس تلفنی دارید، حداقل 400-500 متر از مواضع تیم فاصله بگیرید.

4. تنها راه نروید، یک دوست مسلح را با خود ببرید تا شما را پوشش دهد

5. بهترین مکان برای برقراری تماس تلفنی، مکان هایی است که افراد غیرنظامی زیادی در آن حضور دارند، ترجیحاً در شهرهایی که اخیراً آزاد شده اند.

6. همیشه گوشی خود را خاموش نگه دارید. زندگی شما به آن بستگی دارد. موشک Grad به کل تیم شما ضربه می زند.

7. کدها یا کارت های شارژ را از افراد محلی قبول نکنید. زن جوانی که از روستای همسایه برای شما کارت شارژ آورده است ممکن است برای دشمن کار کند. در حال حاضر FSB و SBU باید حجم عظیمی از داده ها را برای شناسایی تلفن های همراه مردم خودمان و دشمن پردازش کنند. کار آنها را آسان نکنید.

8. مراقب رفقای خود باشید – یکی از دوستان به نامزدش زنگ می زند و یک ساعت بعد موقعیت شما گلوله باران یا مورد حمله قرار می گیرد.

9. به یاد داشته باشید، دشمن بدون توجه به اینکه از کدام سیم کارت یا اپراتور مخابراتی استفاده می کنید، می تواند به مکالمات شما گوش دهد.

سلام زحمت انتقال تصاویر به گالری رو تقبل بفرمایید ممنون

منابع

https://www.armadainternational.com/2024/03/war-in-ukraine-cellphone-use-electronic-warfare/

https://news.sky.com/story/ukraine-war-mobile-networks-being-weaponised-to-target-troops-on-both-sides-of-conflict-12577595

ویرایش شده در فروردین 3 توسط scorpion57