نميتونه اونو از حركت باز داره اما ميتونه بخشي از سيستمها و تجهيزات اونو از كار بندازه و حركت اونو كند تر كنه

  هند  دو سال پيش سفارش يك اسكادرن از اينارو  به آمريكا داد و قراد بسته شد اما از همان اول با مخالفت كنگره روبرو شد و قرارداد لغو شد هند بجاي آنها هواپيما هاي گشت زني دريايي ژاپني خريد و حتي قرار است آنهارا باهم توليد كنند و درحال حاضر تنها دارنده  پي8  ارتش آمريكا است

  ببخشيد 60هزار تن؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟ اونطور كه يادم مياد تو رزمايش موشك نصر با سر جنگي150كيلوگرمي توانست ناو3هزار تني را غرق كند تو جمع كلاهك نصر با اين 50 كيلو فرق داره. فكر نكنم    با 50كيلو فرق كلاه جنگي بتونه يه ناو 60هزار تني غرق كنهد اما  ميتواند با برخورد با نواحي  حياتي ناو مشكلاتي جدي براي آن درست كند اما يك فروند نميتونه اونو غرق كنه

نیروی هوایی پاکستان  از قدیمی ترین  نیروی هوایی هوایی منطقه است . این نیروی با تاسیس پاکستان و جدایی از هند در سال ۱۹۴۷ تاسیس شد و هسته اولیه ان کاملا انگلیسی بود. اختلاف با همسایه جدید یعنی هند که ان نیز به تازگی مستقل شده بود بر سر کشمیر ، پاکستان را از همان روز اول در معرض جنگ قرار داد و ارتش این کشور همواره نقش مهمی در بازی های سیاسی داخلی این کشور طی نیم قرن گذشته داشته است اختلافات با کشور هند باعث درگیر پاکستان  در چندین  جنگ با این کشور  شد که میتواند به جنگ سال ۱۹۵۹ ، ۱۹۶۵، ۱۹۶۷، ۱۹۷۱  اشاره کرد و به غیر از این در جنگ سال ۱۹۷۳ اعراب و اسرائیل  و نبرد با شوروی در جریان  اشغال افغانستان  توسط شوروی  درگیر بود از این رو نیروی هوایی پاکستان بسیار نیروی هوایی با تجربه ای است و می توان به جرعت  ان را کارکشته ترین نیروی هوایی اسلامی در جهان دانست. همچنین این نیرو در زمینه فنی نیز بسیار موفق   و مستقل است و باید نیروی هوایی پاکستان  را خدای تعمیر  و نگهداری دانست  به شکلی که ناوگانی متشکل  هواگرد های مختلف از سراسر  جهان را با سن های مختلف در درون کشور تعمیر و نگهداری  میکند و همواره به صورت کاملا عملیاتی انها را سر پا نگهداشته  است در زمینه  سطح اموزش نیز همین و بس که خلبانان بسیاری از کشورهای اسلامی مانند بحرین، عربستان،  امارات و حتی پیش از انقلاب در  خلبانان ایرانی در پاکستان  اموزش دیدند و همواره در داگ فایت شهرت جهانی داشتند. در کل نیروی هوایی پاکستان در زمینه تعمیرات و اموزش بومی  یک نیروی هوایی مستقل است و در کشورهای اسلامی به غیر از ایران و ترکیه نمونه ای برای پاکستان نمی توان پیدا کرد نیروی هوایی پاکستان  نیروی هوایی بسیار موفقی  در تاریخ بوده که در هر زمان بسته به شرایط خود از تجهیز نیروی هوایی خود دست بر نداشته است. امروزه با همکاری با کشور چین  توانسته گام های مهمی در زمینه تولید جنگنده در داخل بردارد ، همکاری  که می تواند به توسعه طرح های بومی در اینده با کمک کشورهای دیگر بینجامد پاکستان  البته در کنار نیروی هوایی خود دارای توان بالای  موشک بالستیک نیز است. این توان بالا با تولید چندین موشک بالستیک  و کروز در داخل کشور بر می گردد که در نقش اتمی و  متعارف کاربرد دارد . اگرچه در نیروی هوایی پاکستان جنگنده های میراژ ۵ و جی اف۱۷ توان اتمی دارند ولی  سلاح اصلی  نبرد اتمی پاکستان موشک های بالستیک  این کشور هستند نیروی  هوایی پاکستان هرگز بودجه نیروی هوایی هند را نداشت. ولی همیشه از نظر فناوری البته گهگاه با فاصله چند سال پا به پای هند امده است اگرچه همیشه کوچکتر  بوده ولی بسیار موفق تر ظاهر شده است. نتایج رزم هوایی ان برتری ان را نشان میدهد و هرگز مانند هند در زمینه تعمیر و نگهداری مشکل  نداشته ویا دست کم مشکلات انها را نداشته است. در نیروی هوایی پاکستان جوانان باهوش تری دیده می شوند که شاید دلیلش روش گزینش است  که از همه طبقات جامعه انتخاب می شوند تا نیروی هوایی هند که گهگاه پذیرش بر اساس خانواده و اسم و رسم است. فساد مالی و اداری  بسیاری کمی در این ارتش بر خلاف ارتش هند است و بروکراسی بسیار کمتری به چشم می خورد به شکلی که معمولا برنامه های نظامی به سرعت بسیار بیشتری در پاکستان نتیجه می دهند و انهم با کمترین هزینه ممکن. اموزشی خلبانان و سطح تمرینات با وجود اینکه بودجه ارتش پاکستان کمتر است همیشه بهتر بوده  و در نهایت ارتش پاکستان اگرچه در کل کوچکتر از ارتش هند است ولی همواره راه هندی ها را به خوبی بسته است معرفی  تاریخچه نیروی هوایی پاکستان و  تجارب بسیار  جنگی ان که موفق نیز بوده در مقاله ای دیگر انجام خواهد شد نیروی هوایی پاکستان همکنون  دارای  ۱۱ پایگاه هوایی فعال است که در زیر امده است پایگاه هوایی موشاف: پایگاه هوایی موشاف در استان پنجاب  پاکستان قرار دارد  و محل فرمانده ای نیروی هوایی پاکستان  در مرکز کشور است. این  پایگاه   محل استقرار هواپیماهای  اف۱۶، اف۷، میراژ۳ و۵ و اواکس های ساخت چین است پایگاه هوایی مسرور: بزرگترین پایگاه هوایی کشور پاکستان  که در بندر  کراجی مستقر است و  عملیات گشت هوایی در دریایی عمان و  شمال اقیانوس هند را انجام می دهد . این پایگاه محل استقرار جی اف۱۷، میراژ ۳ و ۵ است پایگاه هوایی شهباز:  این پایگاه در استان سند قرار دارد و البته یک فرودگاه غیر نظامی است که نیروی هوایی پاکستان  هم در ان فعالیت دارد. این پایگاه محل استقرار  اف۱۶ بلوک ۵۲ + است پایگاه هوایی ریفکوئی: یک پایگاه هوایی در نزدیکی اسلام اباد پاکستان که محل قرار گیری  جنگنده های اف۷ و میراژ ۳٫ این پایگاه طولانی ترین باند فرود را بین پایگاه های هوایی پاکستان در اختیار  دارد پایگاه پیشاور: پایگاه  هوایی پیشاور واقع در پیشاور پاکستان  در شمال این کشور  که پایگاه فرمانده ای این کشور  در شمال پاکستان است. این پایگاه محل استقرار جنگنده جی اف۱۷ است http://jangaavaran.ir/wp-content/uploads/2016/02/MM_alam_in_2010.jpg تصویری از میراژ ۳ ارتش پاکستان در دهه ۱۹۸۰   پایگاه  هوایی درمیان والی: این پایگاه محل  اموزش  خلبانان ارتش پاکستان  است و در استان پنجاب قرار دارد. این پایگاه  محل استقرار جت  اموزشی پی ۸ و تی اف۷ است پایگاه هوایی مینهاس:  پایگاه هوایی رزمی در منطقه پنجاب پاکستان که  محل استقرار  جی اف۱۷، اواکس ساخت سوئد،اف۷ و میراژ ۳ است  پایگاه هوایی سامونگلی: مستقر  استان کویته و که محل استقرار  دو اسکادران اف۷ است پایگاه نور خان:  مستقر در رالپندی در پاکستان که محل قرار گیری جنگنده  و  هواپیماهای ترابری و سوخت رسان است. این پایگاه بخشی از یک فرودگاه بین المللی است پایگاه هوایی فیصل:  مستقر در کراچی  که محل استقرار  هواپیماهای ترابری سی ۱۳۰ است اگرچه  گهگاه اف۷ نیز در انجا مستقر است مرکز یکم اموزشی:  مرکز اموزشی هوایی پاکستان در  اسلام اباد مجهز به هواپیماهای کا۸   http://jangaavaran.ir/wp-content/uploads/2016/02/MM_alam_in_2010.jpg محمد محمد عالم یکی از خلبانان برگزیده ارتش پاکستان که در جنگ سال ۱۹۶۵ پاکستان و هند در یک نبرد ۵ جنگنده هندی را با اف۱۸۶ خود سرنگون کرد   در این بخش به معرفی هواگرد های قدیمی که امروزه دیگر در خدمت ارتش پاکستان  قرارندارد خواهیم پرداخت سی فیوری: یک جنگنده تک موتوره پیستونی ناو نشین بازمانده از جنگ جهانی دوم که در سال ۱۹۵۰ نیروی هوایی پاکستان به شکل دست دوم ۹۰ تا ۱۰۰  فروند ان را تحویل گرفت سوپر مارین اتکر: اولین جت  نیروی هوایی پاکستان  که یک جت ناو نشین ساخت انگلستان بود که در سال ۱۹۵۱  این نیرو ۳۶ فروند  ان را دریافت کرد و تا اخر دهه ۱۹۵۰ در خدمت بود اسپید فایر: جنگنده پیستونی تک موتوره بازمانده از جنگ جهانی دوم که در سال ۱۹۴۷ به عنوان نخستین  جنگنده نیروی هوایی پاکستان تحویل این نیرو شد هندلی پیچ هالیفاکس: بمب  افکن چهار موتوره  ساخت انگلستان در جنگ جهانی دوم که ۱۶ فروند ان  در نقش ترابری  و گشت دریایی به خدمت ارتش پاکستان به صورت دست دوم در امد بی ۵۷: بمب افکن جت دو موتوره امریکایی بر اساس بمب افکن انگلیسی کانبرا. ۲۷ فروند از این بمب افکن به شکل دست دوم در نقش بمب افکن و شناسایی تحویل نیروی هوایی پاکستان  شد که در نقش شناسایی  تا میانه دهه ۱۹۹۰ در خدمت بود. برخی منابع مدعی تحویل ۸۰ فروند از این بمب افکن هستند تی۳۳: جت اموزشی دو سرنشینه  ساخت امریکا که به شکل دست دوم تحویل پاکستان شد. ۱۵ فروند نسخه اموزشی  رزمی و ۶ فروند نسخه  اموزشی و شناسایی تحویل ارتش پاکستان شد اف86:اف86برای دو دهه اصلیترین  و پر تعداد ترین جت جنگی ارتش پاکستان بود که  موفقیت های زیادی  برای این ارتش از جمله در جنگ سال ۱۹۶۵ و ۱۹۷۱ به دست اورد و تا دهه ۱۹۸۰ در نقش جنگنده بمب افکن در خدمت این ارتش بود. پاکستان طی چند نوبت از امریکا و  المان غربی  در مجموع ۲۱۰ فروند اف۸۶ همگی از نسخه اف را دریافت کرد که پیروزی  های هوایی بسیاری نیز با انها به دست اورد… اف86نستالژی نیروی هوایی پاکستان است   http://jangaavaran.ir/wp-content/uploads/2016/02/B-57_in-flight.jpg B-57     http://jangaavaran.ir/wp-content/uploads/2016/02/t-33_mauripur_1.jpg T-33   http://jangaavaran.ir/wp-content/uploads/2016/02/f-86f_base.jpg   اف86پر افتخار ترین جنگنده ارتش پاکستان است و طی دو جنگ سال ۱۹۶۵ و ۱۹۷۱ بیش از ۷۰ جنگنده هندی را نابود کرد اف106:اولین جت جنگی مافوق صوت پاکستان که این کشور  دریافت کرد. پاکستان  به شکل دست دوم  ۱۲ فروند F-104A  در سال ۱۹۶۱ از امریکا در حالی تحویل گرفت که تنها سه  سال از ساخت انها گذشته  بود. در دهه ۱۹۷۰ این کشور  ده فروند  دیگر از همین  مدل را از اردن تحویل گرفت اف6:  همان  میگ۱۹ تولید شده در چین. این هواپیما نیز یکی از پرتعداد ترین جت های در خدمت ارتش پاکستان  بود که نخستین  بار  در سال ۱۹۶۵  موفق به دریافت  ۶۵ فروند انها را شد و چند سال بعد ۱۰۳ فروند  دیگر را   دریافت کرد  و در اواخر دهه ۱۹۷۰ نیز ۸۵ فروند  دیگر را دریافت کرد.  در مجموع ۲۵۳ فروند اف۶ تحویل ارتش پاکستان به شکل نو شد که تا سال ۲۰۰۲ در خدمت باقی ماندند a=5: نسخه تهاجمی میگ۱۹ ساخته شده در چین که پاکستان   در اوائل دهه ۱۹۸۰ ،  ۶۰ فروند انها را دریافت کرد و تا سال ۲۰۱۱ در خدمت بودند همچنین  تعداد محدود نسخه اموزیش  میگ۱۵ و میگ۱۷ از نسخه تولید در چین و بمب افکن ایلیوشین ۲۸  نیز در خدمت داشت که از خدمت خارج شد http://jangaavaran.ir/wp-content/uploads/2016/02/3-5.jpg ای ۵ های ارتش پاکستان جنگندهای موجود در خدمت ارتش  پاکستان پاکستان در دهه ۱۹۶۰ برای اولین بار رو به امریکا کرد و از تجهیزات انگلیسی دست کشید ولی بعد از مدتی به دلیل دشمنی  مشترک چین و پاکستان با هند رو به چین نیز کرد و همکاری با چین را اغاز کرد که یک همکاری راهبردی نیز بود.  در دهه۱۹۸۰ با اشغال افغانستان توسط شوروی  با افزایش رابطه با  امریکا  توانست  جنگنده های اف۱۶ را نیز دریافت کند ولی با حرکت هند به طرف  سلاح اتمی  که متعاقب ان نیز پاکستان حرکتی  در این زمینه  را اغاز گرد مورد تحریم  امریکا قرار رفت MFI-17 مشاق:  هواپیمای دو نفره اموزشی  موتور پیستونی ساخت صنایع هوافضای پاکستان که  به کشورهای زیادی از جمله ایران نیز صادر شد. این هواپیما دارای دو خدمه در کنار هم دیگر است و از موتور لیکومینگ استفاده میکند و بیش از ۱۵۰ فروند از این هواپیما در نقش اموزشی  و حتی در نقش مسلح  در خدمت  ارتش پاکستان  قرار دارد. نسخه مسلح و قویتر این هواپیما سوپر مشاق نام دارد که  حدود ۳۰ فروند از ۱۵۰ فروند مشاق در خدمت از این نسخه است . تي37: جت اموزشی  مقدماتی ارتش پاکستان که حدود  ۵۰ سال است اموزش خلبانان نیروی هوایی پاکستان  را بر دوش دارد. اولین بار این جت در سال ۱۹۶۲ به میزان ۲۷ فروند وارد خدمت شد و طی چند سری  در سالهای ۱۹۶۸ (۶ فروند)، ۱۹۷۵ (۷ فروند)، ۱۹۷۷ (۱۶ فروند)، ۱۹۸۰ (۶ فروند) و در سال ۲۰۰۳  در نهایت موفق به دریافت ۴۰ فروند  از این جت شد . دو نسخه  بی و سی تحویل این کشور شد که احتمالا طی چند سال اینده با دریافت  تعداد بیشتری کا۸ تولید شده در پاکستان این هواپیما نیز جایگزین خواهد شد . پاکستان دو نسخه بی و سی را دریافت  کرد. نسخه سی مسلح بود و در برخی دورها بر ضد اهدافی  در مناطق قبیله ای پاکستان و همچنین  در دهه ۱۹۹۰  در هنگام پیشروی طالبان در افغانستان  چند  باری در  بمب بارن  مواضع دولت و مجاهدین نقش بازی کرد.همکنون ۲۰ فروند تی ۳۷ در خدمت ارتش پاکستان است که تا دو سال اینده از خدمت خارج خواهد شد   http://jangaavaran.ir/wp-content/uploads/2016/02/t37-11-large.jpg T-37 ميراژ3:  داستان میراژ ۳ در پاکستان  جالب است . اولین بار  از خود فرانسه این جنگنده تحویل ارتش پاکستان  شد. در سال ۱۹۶۷  پاکستان ۲۴ فروند میراژ ۳ شامل  انواع رزمی پی و نسخه شناسایی   از  فرانسه تحویل پاکستان شد.  این تنها  میراژ های  نوع سازی  بود که تحویل ارتش پاکستان شد  و در ادامه پاکستان  تعداد بسیار زیادی میراژ را دست دوم دریافت کرد. یک دهه بعد پاکستان ده فروند میراژ ۳ دیگر نیز فرانسه البته به شکل دست دوم دریافت  کرد که اخرین  میراژ های دریافت از فرانسه  بود. در دهه ۱۹۹۰ زمانی که پاکستان مورد تحریم  امریکا سر برنامه هسته ای قرار گرفت توانست  از چند کشور میراژ ۳ از خدمت خارج شده انها را دریافت کند. در سال ۱۹۹۱  موفق به دریافت ۴۵ فروند میراژ ۳ از نسخه E از استرالیای  شد . این نمونه متفاوت ترین نسخه  میراژ ۳  بود زیرا مجهز به موتور انگلیسی   بود که برای  اب و هوایی گرم و نیم خشک استرالیا ساخته شده بود بعدها مشکلاتی  در زمینه  تامین  قطعات  باعث شد تا مدتی این دسته ۴۵ فروندی زمینگیر  باشند. در ادامه داستان میراژ ۳، پاکستان موفق به دریافت ۱۰ فروند میراژ ۳ نسخه E  از لبنان کرد. این میراژ ها حدود ۴۰ سال برای ارتش لبنان خدمت کرده بود و حتی در جنگ سال ۱۹۶۷ بر ضد اسرائیل نیز جنگیده بودند. همکنون ۸۰ فروند میراژ ۳ در خدمت ارتش پاکستان  است و جالب است که تنها استفاده کننده از میراز ۳ در جهان ارتش پاکستان است  . میراژ ۳  ارتش پاکستانی   همواره مسلح به بمب های ۴۵۰ کیلوگرمی، راکت های ۶۸ م م و همچنین موشک های  ماژیک ۱ و سایدواندر و حتی موشک پی ال ۵ هستند و تا دو سال اینده با جی اف۱۷ جایگزین خواهند شد     http://jangaavaran.ir/wp-content/uploads/2016/02/Mirage-III-IL-78-Midas-R09-001-Pakistan-Air-Force-3.jpg میراژ۳ ارتقا یافته که دارای رادار جدید در دماغه است و از لوله سوختگیری ثابت بهره میبرد   ميراژ5: جنگنده میراژ۵ نخستین  بار در سال ۱۹۷۱ تا ۱۹۷۲ به صورت نوع  از  فرانسه  وارد پاکستان شد. این پرنده نسخه تهاجمی میراژ ۳ بود و این کشور نسخه ای با نام   PA بود. ۳۲ فروند دیگر در دهه بعد برای عملیات تهاجم  دریایی مجهز به رادار اژوا همان راداری که در دماغه سوپر اتندارد نصب بود نیز تحویل شد. این ۳۲ فروند توان حمل و پرتاب موشک اگزوست را داشتند . بین سالهای ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۴ میلادی ۴۰ فروند میراژ ۵  دست دوم از رده خارج شده ارتش فرانسه را  نیز به صورت مستقیم دریافت  کرد و ده فروند دیگر که اخرین میراژ ۵  تحویلی به پاکستان بودند در دهه گذشته از لیبی به این کشور تحویل شد. میراژ ۵ جنگنده بسیار خوبی بود. دارای موتور اترا ۹ کا ۵۰ مشابه میراژ اف۱ بود  و دارای  برد و توان تهاجمی بسیار خوبی بود از جمله نسخه ای که دارای رادار اژوا بود. این مسئله میراژ ۵ را همیشه یک جنگنده درجه یک تهاجمی  برای نیروی هوایی پاکستان  قرار داد بود  . پاکستان به دلیل پتانسیل بالای میراژ ۳ دریافتی  از استرالیا ( البته  بخشی از این  ناوگان) در کنار تعدادی از میراژ  ۵   را ارتقا داد.  به این  برنامه  ارتقا پروژه ROSE  نامیده شد . در این ارتقا  ۳۳  فروند میراژ ۳ با کمک فرانسه و ایتالیا  در درون  پاکستان مجهز به رادار ایتالیایی  گیرفو ام۳ شدند. این رادار با برد ۸۰ تا ۹۰ کیلومتر توان  پایین نگری  داشت  و میتواند هر هدفی در زمین و اسمان و دریا را کشف کند و می تواند  با دو هدف در یک زمان درگیر شود. این نسخه  حتی توان حمل موشک ضد کشتی اگزوست را دارد  و می تواند  با رادار خود پستی بلندی زمین  را تعقیب و اهداف متحرک را کشف کند. موشک سایدواندر  نسخه ال با این نسخه هماهنگ شد و گفته شد می شد موشک رادار فعال پی ال۱۲ را نیز روی ان نصب کرد. ۴۰ میراژ ۵ نیز طی این برنامه مورد ارتقاء  قرار گرفت که شامل هشدار دهنده راداری، سامانه ناوبری جی پی اس، رایانه چند ماموریتی ساخت ساژم ، یک غلاف فرانسوی شامل  دوربین دید حرارتی و نشان  گذار لیزری،نمایشگر چند منظوره  از ارتقائات انجام شده روی میراژ ۵ بود تمامی میراژ های ارتقاء یافته  از هر دو نوع مجهز به لوله سوختگیری هوایی شدند  و همکنون در خدمت هستند. همکنون ۸۲ میراژ ۵ شامل  ۴۰ فروند نسخه ارتقا یافته در خدمت است   http://jangaavaran.ir/wp-content/uploads/2016/02/PakistanMirage5PA451withExocetASM.jpg میراژ ۵ و موشک اگزوست اف7: ورود اف۷ به ارتش پاکستان  بر می گردد  به اواخر دهه ۱۹۸۰ زمانی که پاکستان در پی تحریم امریکا در برنامه اتمی نتوانست  تعداد بیشتری اف۱۶ دریافت کند از این رو  به دنبال یک جایگزین  برای جنگنده های قدیمی  چون اف۱۰۴ و اف۶ میگشت و به سراغ چین متحد قدیمی  رفت.  چین به پاکستان پیشرفته ترین نسخه اف۷ در ان زمان یعنی اف۷ ام را فروخت  که دارای الکترونیک انگلیسی بود و لبته تنها جنگنده ای که در ان دوران چین تولید میکرد . ۲۴ فروند  اف۷ ام شامل  ۴ فروند نسخه دو سرنشینه اموزشی تحویل پاکستان شد و پاکستان به سرعت به دلیل سادگی این پرنده به ان جلب شد و دست به یک سفارش ۷۵ فروند این نمونه که شامل ۱۵ فروند نسخه تی اف ۷ اموزشی  بود در سال ۱۹۸۸ زد که طی سه سال بعد تحویل گرفت.نیاز به جایگزینی جنگنده اف۶ راهی جز دریافت تعداد بیشتری  اف۷ نگذاشت زیرا پاکستان  توان خرید جنگنده نو را  نه از شرق داشت و نه  غرب زیرا تحریم بود از این رو ۴۰ فروند  دیگر در سال ۱۹۹۲  سفارش داد. اف۷ جنگنده با مشکلاتی از جمله به دلیل سرعت بالا در هنگام فرود به دلیل بال دلتا بود که باعث از دست رفتند چند فروند از انها در خدمت  شد از این رو پاکستان از چین درخواست کرد ارتقا در شکل بال به وجود اورد که منجر به ساخت نسل سوم اف۷ با بال دلتای شکسته شد که سرعت فرود را کاهش و کارایی در ارتفاع پایین را افزایش داد. این نسخه برای پاکستان با نام  اف۷ پی جی ساخته شد  و پاکستان ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۳ دست به سفارش ۴۶ فروند از این نسخه  زد  که در سال ۲۰۰۲ با یک سفارش۱۱ فروندی دیگر برنامه تکمیل  شد. در سال ۲۰۱۰  ،  ۴ فروند نسخه دست دوم اموزشی نیز تحویل شد که اخرین اف۷ ارتش پاکستان  بود. اف۷ های چینی به دو دسته تقسیم می شوند . یکی  نسخه M که دارای رادار اسکای رنجر با برد ۱۵ کیلومتر است(رادار اف۷ های  ایرانی) و دیگری اف۷ های پی جی مجهز به رادار گریفو که در بالا به ان پرداخته شده ۲۰۰ فروند  اف۷ تحویل ارتش پاکستان شد  که مسلح به موشک های پی ال  ۵ در کنار سایدواندر برای  رزم هوایی هستند. البته پاکستان با تجهیز اف۷ های خود به بمب و حتی بمب لیزری ۲۲۵ کیلوگرمی انها را در نقش پشتیبانی نیز  به کار می برد ولی همکنون به دنبال جایگزین کرد انها با جی اف۱۷ است وتا سال ۲۰۱۷ نمونه  های قدیمی مانند نسخه اف۷ ام از خدمت  خارج می شوند ولی احتمالا نسخه  جدید تر با توان حمل بمب های لیزری  تا سال ۲۰۲۵ همچنان در  خدمت باقی خواهد ماند.   http://jangaavaran.ir/wp-content/uploads/2016/02/UksImages_radioprojects_Rukhsana-with-flying-officers-at-PAF-Base-Mianwali.jpg چند سالی است که زنان نیز در نیروی هوایی پاکستان به عنوان خلبان به خدمت گرفته شده اند http://jangaavaran.ir/wp-content/uploads/2016/02/Pakistan_Air_Force_Chengdu_F-7PG_inflight.jpg     اف16: پاکستان از جمله نخستین  مشتریان اف۱۶ بود. در اوائل دهه ۱۹۸۰ با اشغال همسایه  شمالی این کشور  یعنی افغانستان توسط شوروی  این کشور دست به سفارش ۴۰ فروند اف۱۶ ای و بی زد .  این سفارش در سال ۱۹۸۱ انجام شد و در سال ۱۹۸۳  تحویل سفاشر  اغاز شد ولی  با تحویل ۲۸ فروند به دلیل تحریم پاکستان  بر سر برنامه اتمی  مابقی تحویل نشد و مدتی در ارتش امریکا پرواز کردند. در سال ۲۰۰۵ بعد از لغو تحریم ها ارتش پاکستان  توانست ۱۴ فروند دیگر را به شکل دست دوم بعد از دو دهه  تحویل بگیرد  و در ادامه دست به سفارش  ۱۸ فروند اف۱۶ سی و دی بلوک ۵۲ در سال ۲۰۰۷ زد.در سال ۲۰۱۳ این نیرو ۱۳ فروند اف۱۶   دست دوم از  از اردن تحویل گرفت. این اف۱۶ از نوع f-16am در واقع متعلق به  بلژیک بودند که مدتی به صورت دست دوم تحویل اردن شده بودند. این نسخه  توان حمل موشک امرام را داشت. اف۱۶ بهترین جنگنده ارتش پاکستان  است و پاکستانی ها ان را بسیار دوست دارند. یک جنگنده چند منظوره همه فن حریف بسیار چالاک و خوش دست که در خط مقدم ارتش پاکستان  عمل  میکند. ارتش پاکستان  دست به ارتقا اف۱۶ خود زد. تمامی اف۱۶ ای و بی که از امریکا تحویل گرفت  در ترکیه با خرید رادار ای پی جی ۶۸  ، توسط ترکها به استاندارد  MLU رساند که شامل نصب رادار ای پی جی ۶۸ وی ۹ رادار که بر روی اف۱۶ بلوک ۵۰ و ۵۲ نصب است و موشک امرام  می باشد. این نسخه  همچنین توان حمل و پرتاب  بمب هدایت ماهواره  ای را نیز پیدا کرد. اف۱۶ پاکستانی مسلح به سایدواندر، امرام و بمب های هدایت لیزری و ماهواره ای هستند. اخرین سفارش  ارتش پاکستان  شامل سفارش  ۸ فروند اف۱۶ سی و دی بلوک ۵۲ است که همکنون  منتظر تائید کنگره امریکا به سر می برد http://jangaavaran.ir/wp-content/uploads/2016/02/CMC061tUYAAMrqa.jpg اف۱۶ ارتش پاکستان و دو بمب لیزری جی بی یو ۱۰   http://jangaavaran.ir/wp-content/uploads/2016/02/F-16-bk52_jdam-1.jpg اف۱۶ و بمب هدایت ماهواره ای جی دم   جي17: پاکستان در دهه ۱۹۹۰ تعداد زیادی جنگنده قدیمی داشت که باید تا دو دهه بعد جایگزین میشد. اف۷ و میراژ از جمله انها بودند از این رو دست به یک همکار مشترک با چین زد که هدف از ان توسعه یک جنگنده برای  تولید در پاکستان بود. یک جنگنده ارزان و ساده ولی موثر که بتواند هم جایگزین جنگندهای قدیمی ارتش پاکستان  شود و هم  پاکستان بتواند دست به بازار یابی ان برای کشورهای جهان سوم بزند نتیجه این همکار جنگنده جی اف۱۷ شد. جی اف۱۷ یک جنگنده تک موتوره ساده است که در نقش یک جنگنده چند منظوره گزینه خوبی برای جایگزنی جنگندها نسل دوم و سوم است . پاکستان این پرنده را از  سال ۲۰۰۸ در مجتمع هوا و فضا پاکستان تولید میکند. سفارش اولیه برای این جنگنده ۱۰۰ فروند از بلاک ۱ و ۲ است که تا کنون ۶۶ فروند انها تحویل شد و همکنون پاکستان در حال ارتقا   دست کم ۵۰ فرند بلاک ۱ به بلاک ۲ است. بلاک دو این جنگنده دارای الکترونیک ارتقا یافته از جمله  رادار ارایه فازی فعال ساخت چین است . جی اف۱۷ یک جنگنده چند منظوره واقعی است. دارای موشک هوا به هوای رادار فعال پی ال۱۲،  موشک پی ال۵ برای رزم هوایی نزدیک است و می تواند  موشک ضد کشتی  سی ۸۰۲ و سی ام۴۰۰ را حمل کند و طیف وسیعی از تسلیحات  هدایت شونده مانند بمبهای هدایت لیزری و ماهواره  ای را حمل میکند. به خوبی از نظر قابلیت های قابل قیاس  با اف۱۶ سی بلوک ۳۰ ویا ۴۰ است . ارتش پاکستان  به دنبال خرید ۲۵۰ فروند از این جنگنده است  تا ان را جایگزین میراژ ها و اف۷ های خود بکند. در اینده این جنگنده پرتعداد ترین جنگنده نیروی هوایی پاکستان  خواهد بود و پاکستان مسئول بازار یابی و فروش خارجی ان خواهد بود http://jangaavaran.ir/wp-content/uploads/2016/02/Pakistan-Air-Force-JF-17-fighter-with-CM-400AKG-supersonic-ground-missiles-1.jpg جی اف۱۷ و موشک ضد کشتی سی ام ۴۰۰ با سرعت بیش از ۴ ماخ   http://jangaavaran.ir/wp-content/uploads/2016/02/jf-17_missiles.jpg تصویر از جی اف۱۷ پاکستانی و برخی از تسلیحات ساخت چین برای این جنگنده .   كا8:   کا۸  نیز دیگر برنامه مشترک چین با پاکستان بود. این پرنده به عنوان یک جت اموزشی رزمی  ساخته شد و در پاکستان با نام کا۸ ساخته شد و بسیار هم در صادرات موفق بود و بازار های زیادی به دست  اورد . نسخه پاکستانی دارای موتور امریکایی است و از الکترونیک و اونیک غربی بهره می برد.  ۶۰ فروند از این جت اموزشی در پاکستان تولید شد که بیشتر انها نسخه پی با کابین دیجیتال هستند . این جت جایگزینی تی ۳۷ امریکایی و تی اف۷  خواهد شد و در پاکستان تا حدی نقش جنگنده پشتیبانی سبک را نیز بازی میکند و مسلح به بمب و  راکت ۹۰ م م می باشد.   http://jangaavaran.ir/wp-content/uploads/2016/02/170730.jpg جت اموزشی کا۸   دیگر هواگردها نیروی هوایی پاکستان  دارای توان بالای  در زمینه هشدار زودهنگام به دلیل در اختیار داشتن  هشت اواکس می باشد. چهار فروند از این اواکسها ساخت سوئد و چهار فروند ساخت چین هستند  چهار فروند نسخه که تحویل این نیروشد ساخت سوئد است. این هواپیما اواکس بر روی بدنه هواپیمای تجاری ساب۲۰۰۰ ساخته شده است که یک توربوپراپ  دو موتوره ساخت خود ساب است. این نمونه مجهز به رادار ارایه  فازی ساخت  اریکسون است که ۴۵۰ کیلومتر برد دارد چهار فروند دوم که البته تاکنون دو فروند ان  همکنون عملیاتی است و دو فروند دیگر تا پایان امسال به توان کامل می رسد   ZDK-03 ساخت چین است . این هواپیما نیز دارای یک رادار ارایه فازی  با   برد ۴۰۰ کیلومتر بر یک انتن بشقابی  است که بر روی بدنه هواپیمای ترابری Y8 یا همان انتنوف ۱۲ چینی ساخته شده است. همچنین نیروی هوایی پاکستان از چهار فروندسوخت رسان ايليوشين78 مادوس بهره می برد. این چهار هواپیما  در واقع چهار ايليوشين76 دست دوم خریداری شده از اکرایین است  که  مجهز به سه غلاف شلنگی  سوخت رسانی هوایی شد و البته در نقش سوخت رسان نیز از ان استفاده  می شود . همکنون تنها جنگنده های میراژ  و جی اف۱۷ که دارای توان سوختگیری شلنگی هستند میتوانند از این هواپیما سوخت دریافت کنند  ۱۸ فروند هواپیما ترابری سي-130 از جمله  ارزشمند ترین دارای ترابری ارتش پاکستان  است. این نیرو  اولین بار با دریافت ۳ فروند سي130-بي دست دوم در سال ۱۹۶۷ از ایران به این هواپیما دست یافت ولی در ادمه  ۵ فروند دیگر به شکل دست دوم در سال ۱۹۷۴ از ایران دریافت کرد. ۱۵ فروند دیگر هرکولس دست  دوم از  انواع بی و اچ از امریکا در دهه ۱۹۷۰ تا چهار دهه بعد دریافت شد که همکنون اکثر انها در خدمت هستند. همچنین ارتش پاکستان   دارای چهار فروند سی ۲۳۵ ، دو فروند بوئینگ  ۷۰۷ ، یک فروند ایرباس ۳۱۰ و چند فروند  هواپیمای ترابری توربوپراپ کوچکتر نیز است  همچنین ارتش پاکستان در سال ۱۹۹۸ توانست ۳ فروندپي3اوراين را به صورت دست دوم از امریکا در نقش  ضد زیر دریایی تحویل بگیرد  و در ادامه بین سالهای ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۰ این نیرو ۷ فروند دیگر پي3سي دست دوم ولی ارتقای یافته  از امریکا تحویل گرفت پاکستان مدتی از جمله مشتریان جنگنده  جي10 ساخت چین بود . مدتی اعلام شد به دلیل عدم رضایت از جی ۱۰ ای این کشور به دنبال خرید جی  ۱۰ بی است  ولی به نظر می رسد سفارش  این پرنده رها شده است زیرا هیچ قرار داد رسمی در نهایت بسته نشد همچنین نیروی هوایی پاکستان از چندین نوع پهپاد خارجی و بومی نیز استفاده میکند که برخی از انها حتی توان حمل سلاح را دارند که به زودی طی مقاله ای به انها خواهیم پرداخت     http://jangaavaran.ir/wp-content/uploads/2016/02/p-3c_feb22c.jpg P-3 http://jangaavaran.ir/wp-content/uploads/2016/02/PAF-ZDK-03-AWACS-Karakoram-Eagle.jpg اواکس چینی ZDK-03   http://jangaavaran.ir/wp-content/uploads/2016/02/paf_awacs_linkup.jpg اف۱۶، جی اف۱۷ و اواکس ساخت سوئد   http://jangaavaran.ir/wp-content/uploads/2016/02/il-78_-mirages_highmark2010.jpg سوخت رسان مادیوس و جنگنده های میراژ تسلیحات سايدواندر: سایدواندر اولین موشک هوا به هوای پاکستان بود. این کشور  در سال ۱۹۵۸ از نخستین خریداری این موشک  بود و ۵۰۰ تیره  از این موشک را از امریکا دریافت کرد که روی اف۱۰۴، اف۸۶ و اف۶ انها را نصب کرد. در سال ۱۹۷۴ این ارتش ۵۰۰ تیره سایدواندر نسخه J را دریفات کرد. در سال ۱۹۸۷ برای تجهیز اف۱۶ جدید خود ۵۰۰ تیره موشک سایدواندر نسخه ال دریافت کرد که با همین موشک ها   چند جنگنده شوروی را نیز سرنگون  کرد. ۳۶۰  تیره دیگر در سال ۱۹۹۶ از نسخه ال به شکل دست دوم دریافت کرد و در ادامه  ۳۰۰ تیره نسخه  M در سال ۲۰۰۷ از امریکا دریافت کرد که با سفارش جدید اف۱۶ همراه بود . اخرین سفارش سایدواندر در سال ۲۰۱۰ به میزان ۲۰۰ تیره برای نسخه ام بود. سایدواندر  نسخه ال و ام امروزه در خدمت هستند و از  تمامی جنگنده های موجود در خدمت شلیک می شوند ماژيك1: این موشک تنها یک بار در سال ۱۹۸۳ به میزان ۱۹۲ فروند برای تجهیز میراژ ۵ تحویل  پاکستان  داده شد . با وجود رضایت از ماژیک نیروی هوایی پاکستان  بیشتر نظر خود را روی سایدواندر گذاشت. پي ال5: این موشک نسخه چینی موشک  سایدواندر است و تنها موشک فروسرخ چینی در خدمت ارتش پاکستان. پاکستان از موشک سایدواندر روی جنگنده های چینی خود چون اف۶ و اف۷ و حتی میراژ ۳ استفاده میکرد ولی  با سفارش جی اف۱۷ دست به سفارش ۱۰۰۰ تیره پی ال۵ ایی زد. این موشک بهترین موشک هوا به هوای فروسرخ چینیها است ولی نکته جالب سفارشات پاکستان این است که این کشور در خرید  بسیار سخت گیر است  و وقتی دستش باز بود غیر سایدواندر  امریکایی به هیچ سلاح هوا به هوای دیگری  اعتماد نکرد  که البته به تجربه سالهای استفاده از سایدواندر بر میگردد امرام: پاکستان معنی واقعی موشک رادار فعل را با خرید ۵۰۰ تیره   امرام نسخه سی با برد ۱۰۵ کیلومتر برای اف۱۶ دریافت . جالب اینکه تا سال ۲۰۱۰ و تحویل این موشک نیروی هوایی پاکستان تنها متکی به موشک های فروسرخ  رزم هوایی نزدیک بود. این موشک امروزه تنها  از اف۱۶ پرتاب میشود پي ال12:  موشک رادار فعال پی ال۱۲ که میتوان ان را با امرام نسخه بی مشابه دانست و دارای برد ۵۰ تا ۷۰ کیلومتر است   با ورود جی اف۱۷ وارد ارتش پاکستان  شد. در واقع به دلیل رادار چینی  جی اف۱۷ نیاز به موشک رادار فعال چینیها بود  و از این رو ۸۰۰ تیره موشک پی ال۱۲ از چین خریداری شد که همکنون تنها از جی اف۱۷ شلیک می شود اگزوست: پاکستان سه دوره موشک اگزوست  دریافت  کرد ولی دو دوره ان  شامل دو محموله  ۴۰ تیره برای  پرتاب از میراژ ۵ به عنوان تنها جنگنده ای که تا مدتها توان حمل موشک ضد کشتی داشت دریافت  کرد. در واقع دریافت  سری دوم میراژ ۵ با رادار اژوا در نقش ضد کشتی باعث خرید  دو سری ۴۰ فروند  اگزوست در دهه ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ شد هارپون:  هارپون در انواع ناو پرتاب و هوا پرتاب  در پاکستان خدمت میکند ولی دست کم ۱۰۰ تیره هارپون در خدمت دارد که میتوان انها را از ده فروند پی ۳ اورین این نیرو پرتاب کرد سي802: موشک سی ۸۰۲ اصلیترین موشک ضد کشتی ارتش پاکستان  است که با ورود تجهیزات دریایی چینی وارد این کشور شده است. چین دست کم طی پنج سری  ۲۶۰ تیره موشک  ۸۰۲ از چین وارد کرده است که تنها از جی اف۱۷ نیروی هوایی پرتاب می شود  ولی بیشتر کاربرد ان شلیک از شناورهای نیروی دریایی است سي ام400:  موشک ضد کشتی ساخت چین با سرعت بیش از ۴ ماخ که ۵۰ تیره از ان برای پرتاب  از جی اف۱۷ خریداری شده است ماوريك:   تنها صد تیره از این موشک در سال ۱۹۸۵ برای ناوگان اف۱۶ خریداری شده است که همگی از نوع AGM-65A هستند   موشک هدایت لیزری ای اس ۳۰ ال  یک موشک مافوق صوت هوا به زمین هدایت لیزری ساخت فرانسه که پاکستان ۱۰۰ تیره از ان را برای پرتاب از میراژ ۵ در دهه ۱۹۸۰ از  فرانسه تحویل گرفت بمب لیزری سری  پیوی۲ اولین بار پاکستان در سال ۲۰۰۲ دست به ورود بمب لیزری از امریکا برای تجهیز اف۱۶ خود زد.  سری اول شامل ۱۰۰ تیره بمب بود که برای نشان گذار لیزری این نیرو ۱۳ غلاف نشان گذاری اسنایپر نیز خریداری  کرد. در سال ۲۰۱۰  ارتش پاکستان  ۱۶۰۰ کیت هدایت لیزری برای تبدیل ۱۶۰۰ بمب  سقوط ازاد به بمب های لیزری ۹۰۰ کیلوگرکی جی بی یو ۱۰ و ۲۲۵ کیلوگرمی جی بی یو ۱۲ سفارش داد بمب هاي هدايت ماهواره ايJDAM  ۵۰۰ کیت هدایت ماهواره ای در سال ۲۰۰۷ برای جنگنده اف۱۶ سفارش داده شد بمب های هدایت شونده  ساخت چین پاکستان در دهه گذشته طی سه سفارش  ۲۵۰۰ کیت برای تبدیل  بمب های  سقوط ازاد  به بمب های هدایت لیزری  و هدایت ماهواره ای  از چین خریداری کرد. این بمب ها از اف۷، جی اف۱۷ و میراژ ۵ پرتاب می شوند موشک کروز رعد: یک موشک کروز بومی ساخت پاکستان با برد ۳۵۰ کیلومتر  و هدایت ماهواره ای و تراکام با دقت زیر ۵ متر که از اف۱۶ و جی اف۱۷ و میراژ های پاکستانی پرتاب می شود   پدافند هوایی موشک پدافند شانه پرتاب HN-5A موشک پدافند  شانه پرتاب  بر اساس سام7روسی که در چین  طراحی شده  است و پاکستان حدود ۱۰۰۰ تیره از این موشک را در اواخر دهه ۱۹۸۰ از چین تحویل گرفت که کارایی پایین ان باعث شکایت شد اچ كيو2":  سامانه پدافندی سام۲ ساخت چین که در سال  ۱۹۸۳ ،  ۴۰ موشک و چند اتش  بار توسط پاکستان  سفارش داده شد كورتال:  سامانه پدافند ارتفاع پایین ساخت فرانسه  که در دهه ۱۹۷۰ میلادی توسط پاکستان  خریداری شد. ۱۱ اتش  بار و ۳۰۰ موشک توسط  پاکستان دریافت شد اسپادا ۲۰۰۰ یک سامانه دافند ارتفاع متوسط  با برد ۶۰ کیلومتر متشکل از یک اتش  با بار چهار لانچر پرتاب و هر لانچر با ۶ موشک. پاکستان  این سامانه  ایتالیا را بین سال های  ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۳    شامل  ده اتش بار را به دست اورد استينگير: پاکستان از  سال ۱۹۸۵ طی دو سری  ۱۵۰ تیره استینگر  دریافت کرد ار بی اس ۷۰:  یک موشک هدایت لیزری پدافندی ساخت سوئد که ۱۳۰۰ تیره ان طی دو دهه توسط پاکستان خریداری شد و اصلیترین موشک پدافند کوتاه برد پاکستانی ها  است همچنین پاکستان از ۱۴۵ توپ ضدهوايي35م.م در قابل سامانه هدایت راداری اسكاي گارد استفاده میکند. پاکستان برای این کار ۳۴ رادار و سامانه هدایت اتش را دریافت کرده است . همچنین چند صد توپ ضد هوایی ۴۰ م م بوفورس در خدمت دارد    

جنگنده چند منظوره گرپین توسط کمپانی ساب سوئد طراحی و ساخته شده است. این پرنده پرواز خود را در سال 1988 به انجام رسانیده و بالاخره در سال 1997 در نیروی هوایی سوئد وارد خدمت عملیاتی خود شد. طبق برنامه ریزی ، گرپین به تدریج جایگزین تمام هواپیماهای ویگن و دراکن شده است. JAS به معنی Jakt (جنگنده) ، attack (تهاجمی) و Spaning (شناسایی) در زبان سوئدی می باشد که نشان دهنده این است که هر فروند گرپین، توانایی به انجام رسانیدن تمام این ماموریت ها را دارد. ناگفته نماند نام گرپین نیز برگرفته از موجود افسانه ای با سر عقاب و بدن شیر است. هواپیمای سوئدی گریپن با کد JAS-39، جنگنده چند ماموریته با قابلیت تغییر پذیری بالا است که. این هواپیما، جنگنده ایست که برای مقابله با تهدید های هواپیماهای غرب دور، یعنی آمریکا که به سرعت در حال تولید جنگنده های پیشرفته و تجهیز ناوگان هوایی خود است، طراحی شده و از توانایی های بسیاری برخوردار می باشد. خصوصیت بیشتر جنگنده های اروپایی این است که بیشتر جنگنده هایی سبک نسبت به همتایان آمریکایی خود و همچنین چابک و با قابلیت مانور بالا می باشند و دارای شعاع عملیاتی محدودتری نسبت به آنان می باشند. سیستم های دیجیتالی و کامپیوتری که امروزه در همه هواپیماها به وفور یافت می شود، در این هواپیما به مفهوم وسیع تری استفاده شده است. سیستم دیجیتالی مجتمع کلی این هواپیما، بیشترین سازگاری و توانایی مقابله با دشمن را برای این جنگنده فراهم می نماید. خلبان چنین هواپیمایی، می تواند به راحتی اطلاعات تاکتیکی ماموریت خود را با هواپیماهای دوست به اشتراک بگذارد، بدون اینکه با به کارگیری این امواج توسط دشمن شناسایی شود. مدل دو خدمه ای این هواپیما نیز برای انجام ماموریت های پیچیده تر که احتیاج به دقت عمل و تنظیم های فراوان دارد، موجود و در حال عرضه است. این هواپیما، همانطور که در ابتدا بیان شد، جنگنده ای جوان و از نسل جدید می باشد که به خدمت نیروی هوایی سوئد در آمد. گرپین توسط کنسرسیوم صنعتی متشکل از ساب، اریکسون مایکروویو سیستمز، ولوایرو کورپریشن ، ساب اویونیکز و FFV ایروتک ساخته شده است. یک شرکت بین المللی متشکل از مناقصه کار اصلی یعنی ساب و کمپانی بریتانیایی BAE Systems با نام Gripen International کار بازاریابی را برای صادرات این جنگنده برعهده گرفته است و ناگفته نماند طرف بریتانیایی ارابه فرود اصلی و قسمت هایی از بال را نیز تولید کرده است. گونه تک سرنشینه گرپین بوده و گونه آموزشی/عملیاتی این جنگنده با نام JAS 39B شناخته می شود که دارای تمام اویونیک و تسلیحات گونه تک سرنشینه البته بدون توپ می باشد.JAS 39C شامل هواپیماهای گروه سوم و نوع استاندارد صادراتی است که برای اولین بار در سال 2002 به نیروی هوایی سوءد تحویل داده شد. این هواپیما به نمایشگر رنگی کاکپیت، دستگاه تعبیه شده مولد اکسیژن (OBOGS) و قابلیت سوختگیری هوایی مجهز شده است. JAS 39D نوع دو سرنشینه گونه C می باشد که آن نیز مورد بهسازی های ذکر شده قرار گرفته است. قابل ذکر است که نیروی هوایی سوءد 204 فروند از هواپیمای گرپین را سفارش داده است که 28 فروند آنها از نوع دو سرنشینه می باشند. تحویل این جنگنده ها تا سال 2007 ادامه خواهد یافت. در نوامبر سال 1998 نیروی هوایی آفریقای جنوبی 28 فروند گرپین که 9 فروند آن دو سرنشینه بود سفارش داد. قرار است کمپانی دنل ایویشن از آفریقای جنوبی قسمت هایی از بدنه مرکزی را تولید کند. اولین پرواز گرپین های آفریقای جنوبی در سال 2005 انجام گرفته و تحویل سفارش نیز از سال 2008 آغاز خواهد شد. بعد از آفریقای جنوبی مجارستان در نوامبر سال 2001 تفاهم نامه ای را جهت اجاره کردن 14 فروند گرپین A و B به شرط تملیک به امضا رسانید که دو فروند آنها از نوع دو سرنشینه بود. البته در سال 2003 متمم این قرار داد مبنی بر تحویل هواپیماهای بهسازی شده و ارتقا یافته C و D به جای گو نه های قدیمی به قرارداد قبلی اضافه شد که این هواپیما ها از سال جاری میلادی تحویل داده خواهند شد. در ژوءن سال 2004 جمهوری چک قرارداد مشابهی را به امضا رسانید که چهارده جنگنده نیروی هوایی جمهوری چک در سال گذشته میلادی تحویل داده شدند. کاکپیت کاکپیت گریپن مجهز به مجموعه نمایشگر الکترونیکی EP-17 ساخت ساب اویونیکز می باشد که شامل سه نمایشگر چد منظوره و یک نمایشگر سر بالا است. نمایشگر سر پایین وسط اطلاعات تاکتیکی و نقشه کامپیوتری را نمایش داده و دو نمایشگرهای راست و چپ داده های پروازی و اطلاعات هدف دریافتی از مجموعه حساسه را نمایش می دهند. قابل ذکر است که ساب ایرواسپیس و BAE Systems با همکاری دنل کمولوس از آفریقای جنوبی یک سیستم نمایشگر یکپارچه نصب شده ذوی کلاه خلبان را برای جنگنده گرپین توسعه داده اند که بر پایه سیستم مشابه جنگنده یوروفایتر تایفون طراحی شده و به نام کبرا معروف می باشد.کبرا در جنگنده های گرپین آفریقای جنوبی مورد استفاده قرار خواهد گرفت. کنترل سیستم هایی که از نظر زمانی حساس می باشند مانند تسلیحات و ارتباطات به صورت گروهی روی دسته گاز و اهرم هدایت قرار گرفته اند. سیستم کنترل پرواز نیز به صورت دیجیتالی پرواز با سیستم سه گانه سازی شده می باشد که توسط BAE Astronics و لاکهید مارتین تامین شده است. ظاهراً در حال حاضر این هواپیما در صدد اخذ گواهینامه ی فرود با ادوات پروازی در شرایط پرواز کور و آب و هوای بد و همچنین تجهیز به وسیله سیستم تشخیص دوست از دشمن IFF و ارائه مدل هایی نیز که نشان دهنده های آن ها از سیستم متریک مانند ارتفاع به متر و سرعت به کیلومتر در ساعت استفاده نکرده و از سیستم انگلیسی فوت و نات و ... بهره جوید، می باشد. تسليحات گرپین دارای هفت آویزگاه خارجی تسلیحات و بار می باشد که دو آویزگاه در نوک بال ها چهار تا زیر بالها در زیر بدنه قرار گرفته است. موشک های هوا به هوا شامل میکا ، آمرام و سایدواندر می باشد که با کد RB74 در نیروی هوایی سوءد شناخته می شود. موشک AIM-9L سایدواندر موشکی کوتاه برد می باشد که برای افزایش قابلیت های Dogfight طراحی شده است.موشک های هوا به زمین نیز شامل موشک های ضد کشتی هدایت شونده راداری Saab RBS 15 F و موشک ماوریک ساخت ریتئون است. در عین حال، می تواند با بمب ها و موشک های هوا به زمینی مانند BK-90 و موشک های ضد تشعشع برای ماموریت های هوا به زمین تجهیز شود.به گونه ای جدیدتراین جنگنده در آینده مجهز به موشک های کوتاه برد هوا به هوای IRIS-T و نیز موشک های هوا به هوای فراتر از میدان دید متءور خواهند شد.علاوه بر این پرتاب موشک دورایستای KEPD 350 نیز از این جنگنده با موفقیت همراه بوده است. توپ 27 میلیمتری ماءوزر نصب شده در داخل بدنه به صورت خودکار دارای هدایت راداری می باشد. ضمنآ نوعی غلاف شلیک راکت تیز با موفقیت روی گرپین آزمایش شده و به صورت عملیاتی روی این جنگنده مورد استفاده قرار گرفته است. پادکارها ساب اویونیکنز مسوول تولید مجموعه الکترونیک EWS 39 برای نصب روی جنگنده های گرپین سوءد شده است. EWS 39 یک سیستم یکپارچه جنگ الکترونیک است که هشدارهای راداری، فاصله یابی الکترونیکی و پخش تله های راداری و حرارتی را در این پرنده امکانپذیر می سازد. رادار دوربرد پالس داپلر اریکسون حساسه ها رادار پالس داپلر چند منظوره اریکسون PS-05 دارای حالتهای دوربرد هوا به هوا، ردیابی در حین کاوش، ردیابی هدف چند حالته، حالت های تجسس سریع رزم هوایی و ارزیابی حمله و نو کردن داده های فراتر از میدان دید نیمه مسیر موشک است. حالت های هوا به سطح نیز سامل تجسس و شناسایی هدف دوربرد، ردیابی هدف چند حالته ، نقشه یابی با تفکیک بالا ، مسافت یابی هوا به سطح و در نهایت متمرکز کردن پرتوی رادیویی داپلر(DBS) می باشد. گرپین مجهز به حساسه جلونگر فروسرخ (FLIR) و سیستم جستجو و ردگیری فروسرخ ساخت IR-Otis می باشد. همچنین نه فروند از گرپین های نیروی هوایی سوءد مجهز به غلاف شناسایی ساب تک مدولار شده اند که شامل حساسه فروسرخ CA270 Optical/Recon است. البته این سیستم در سال جاری میلادی وارد خدمت خواهد شد. ارتباطات این هواپیما مجهز به گیرنده / فرستنده رادیویی VHF/UHF از ساب تک و کترونیکز و نیز سیستم شناسایی دوست از دشمن (IFF) تالس TSC2000 می باشد. یک خط ارتباط داده ای هوا به هوا امکان مبادله بدون تاخیر داده ها را با دیگر واحد های هوایی امکانپذیر می سازد. در نقش تهاجمی و شناسایی می توان اطلاعات کسب شده از رادار را از طریق این خط ارتباط به دیگر واحد های هوایی که در سکوت راداری در حال پرواز می باشند انتقال داد. پیشرانه پیشرانه RM12 از کمپاتی ولووایرو نمونه توسعه یافته پیشرانه GE F404 کمپانی جنرال الکتریک می باشد. یک سیستم کنترل دیجیتال پارامترهای موتور را تحت نظارت خود داشته و به صورت خودکار در صورت نیاز سیستم پشتیبان را فعال می سازد. همچنین یک سیستم ناظر وضعیت داده های پروازی را نشان می دهد. این هواپیما قرار است که در آینده ای نزدیک به موتور های EJ200 (به کار رفته در جنگنده یوروفایتر تایفون) و GE-F414 (به کار رفته در هواپیمای اف-18 سوپر هورنت) مجهز شود. این هواپیما، برای برخاستن از زمین، تنها به 800 متر باند نیاز دارد که این مقدار، طول بسیار بهینه ای برای تیک آف یک جنگنده است برای افزایش برد یک لوله سوخت گیری هوایی نیز در این هواپیما به چشم می خورد که برای حفظ شکل آیرودینامیکی به داخل بدنه جمع می شود. بعد از فرود از پیش بالها به عنوان سطوح ترمز کننده برای کاهش مسافت ترمز استفاده می شود قدرت ترمز های این هواپیما به حدی موثر عمل می نماید که بدون داشتن سیستم معکوس کننده کشش موتور، می تواند در مسافتی که هواپیمای ویگن که دارای این سیستم است از حرکت باز می ایستد، متوقف شود. این جنگنده، هواپیمایی با وزن حدود 6تن هواپیمایی بسیار سبک به شمار آمده و قادر است که در تمامی ارتفاعات با سرعت مافوق صوت پرواز کند، و در ضمن، طول آن نیز از 15 متر تجاوز نمی کند. همچنین، در هنگام نشست، کانارد ها یا بالچه های جلو این هواپیما، به چرخیدن به سمت جلو، دماغه هواپیما و در نتیجه چرخ جلو را به پایین فشار داده و کارائی ترمز هواپیما را بالا می برند. همچنین، در هنگام نشست، کانارد ها یا بالچه های جلو این هواپیما، به چرخیدن به سمت جلو، دماغه هواپیما و در نتیجه چرخ جلو را به پایین فشار داده و کارائی ترمز هواپیما را بالا می برند. مشخصات هواپیما فاصله دو نوک بال از هم : 4/8 متر طول هواپیما شامل لوله پینو : 1/14 متر ارتفاع : 5/4 متر حداکثر وزن برخاست : 14 تن حداکثر سرعت : مافوق صوت در تمامی ارتفاعات سفارشات: تاکنون کشورهایی مانند جمهوری چک، آفریقای جنوبی و مجارستان سفارش هایی را برای خرید این هواپیما و در نتیجه تقویت ناوگان هوایی خود داده اند که این هواپیما ها یا در حال تحویل یا در آینده تحویل خواهند شد گونه ارتقا یافته در طي يك مراسم تماشائي كه به صورت زنده با حضور 700 ميهمان از نقاط مختلف دنيا به سراسر دنيا پخش ميشد ، جنگنده Gripen Demonstrator (دمو) به معرض نمايش درآمد. تكنولوژي به كار رفته در اين نسل جديد ، گريپن را تا سال 2040 همچنان به عنوان يكي از جنگنده هاي برتر جهان حفظ خواهد كرد. Saab تائيد ميكند كه نسل جديد به نمايش گذاشته شده گريپن از رادار الكترونيكي آرايه فازي فعال كه تحت همكاري بين Saab Microwave Systems و كارخانه فرنسوي Thales توسعه داده شده بهره خواهد برد. Gripen Demo مجهز به موتور F414G خواهد بود. اين موتور را دو شركت General Electric و Volvo Aero خواهند ساخت. موتور جديد باعث افزايش بيش از 20 درصد كشش نسبت موتورهاي حال حاضر گريپن RM12 خواهد شد. موتور F414G همچنين اين امكان را به Gripen ميدهد تا وزن برخاست خود را افزايش دهد. برخي از مهمترين امكانات به كارگرفته شده شامل موارد زير ميباشند: - موتور توربوفن General Electric F414G - رادار جديد Saab/Thales AESA - افزايش ظرفيت سوخت و افزايش برد - ارابه هاي فرود اصلاح شده - افزايش مقرهاي تسليحات - به كارگيري سيستم دفاعي و ارتباطي پيشرفته - به كارگيري آويونيك فوق مدرن CEO كارخانه ساآب، Åke Svensson كه ميزباني اين مراسم را برعهده داشت، اين رويداد را نقطه عطفي براي Saab و شركاي بين المللي خود و تحولي در فناوري جنگنده هاي آينده ميداند. برخي از شركاي خارجي Saab در اين پروژه عبارتند از: General Electric together with Volvo Aero, Thales, Honeywell, Rockwell Collins, APPH, Martin-Baker, Terma Meggit ارابه هاي فرود جديد به سمت ريشه بال تغيير مكان داده شده اند. اين تغيير مكان Gripen Demo را قادر ميسازد تا سوخت داخلي بيشتري حمل كند و نيز دو بمب هدايت شونده دقيق در pylon هاي داخلي قرار گيرند. ذکر منبع برای مطالب کپی الزامی است / MR9

در اواخر  دهه ۱۹۷۰ با  در نظر گرفتن مشخص شده برنامه شوروی برای نسل جدید از جنگنده ها خود از جمله  میگ ۲۹ و سوخوی۲۷ سوئد تصمیم به توسعه  نسل اینده جنگنده ها خود گرفت که یک نسل  چهارم بود. سوئد  در اوائل دهه ۱۹۸۰ نسخه شکاری ویگن را عملیاتی  کرد . این پرنده چالاکی کمی داشت  و برد رادارش دست کن از میگ ۲۳ ام ال دی که جنگنده خط مقدم روسها  ویا میگ ۲۵ کمتر بود . از طرفی ویگن یک جنگنده  چند منظوره نبود   نسخه های مختلفی از ان برای عملیات دفاع هوایی، تهاجمی شناسایی  ضد کشتی  و… توسعه یافته بود از این رو در سال ۱۹۸۲ تصمیم گرفت شد طرح جدید ساب که ساب ۲۱۱۰ نام داشت باید بتوان عملیات  های کامل دفاع هوایی، تهاجمی، پشتبانی  هوایی ، شناسایی ، ضد کشتی و … را انجام دهد و یک جنگنده چند منظوره باشد.JAS در واقع نشان دهنده توان چند منظوروگی این جنگنده است و در واقع مخفف این عبارت است Jakt ، Attack ،Spaning   بود .جنگنده جدید با کمک امریکا ساخت شد و در  سال ۱۹۸۰ وزارت دفاع امریکا اجازه فروش فناوری و تجهیزات لازم برای سوئد را تائید کرد.دولت  سوئد در سال ۱۹۸۲ توافقی برای خرید  ۵ فروند پیش نمونه از این پرنده به امضا رساند. در سال ۱۹۸۴ طرح کلی ساب۲۱۱۰ کامل  بود که یک جنگنده تک سرنشینه  با بال دلتا و مجهز به کانارد  بود و از یک موتور بهره میبرد .جنگنده جدید که JAS39 گرپین نام داشت در ۹ دسامبر سال ۱۹۸۸ اولین پرواز خود را انجام داد و نسخه دو سرنشینه  با نام جاس ۳۹  بی یک سال بعد اغاز شد.اولین پیش نمونه که ۳۹-۱ نامیده میشد در  ۲ فوریه سال ۱۹۸۹ بر اثر از دست رفتن کنترول به دلیل  نقص در سامانه ها نرم افزاری کنترولی  سقوط کرد که  فیلم این حادثه پخش  شد وباعث ناراحتی عمومی از جنگنده جدید در سوئد شد. با رفع مشکلات فنی و نرم افزاری و بهبود موتور دومین پیش نمونه که ۳۹-۲ نام داشت  در ۴ مه سال ۱۹۹۰ پرواز کرد  . تا ۲۳ اکتبر  تمامی ۵ پیش نمونه پرواز کرده بودند(که البته یکی از دست رفته بود) و جهت ازمایشات مختلف به کار رفت. اگرچه برخی مشکلات در طول فرایند   ازمایش وجود داشت (از جمله از دست رفتن یک فروند دیگر در سال ۱۹۹۳)ولی گرپین کارایی  خوبی از خود نشان داد و در سال ۱۹۹۴ ارتش سوئد ۱۱۰ فروند گرپین شامل ۹۶ فروند جاس۳۰ ای و ۱۴ فروند نسخه دو سرنشینه  اموزشی  رزمی جاس۳۹ بی را سفارش  داد. اولین جنگنده عملیاتی در سال ۱۹۹۷ تحویل شد. http://jangaavaran.ir/wp-content/uploads/2014/06/0217816.jpg صحنه سقوط یکی از گرپینها درسال ۱۹۹۳ گرپین یک جنگنده چند منظوره  تک سرنشینه  و تک موتوره است.دارای بال دلتا و کانارد متحرک در کنار  ورودی هوا بود. باعث افزایش نیروی بالا برنده  مثبتی میشد اگرچه در ارتفاع کم  باعث بی ثباتی میشد  که البته با کمک سامانه هدایت دیجیتال با سیم و نرم افزارهای مربوطه این مشکلات کاملا  حل و جنگنده پایداری کامل داشت .گرپین  جنگنده چالاکی است اگرچه نمی توان گفت به اندازه تابفون و یا سوخوی۳۰  ولی چالاکی خوب دارد برای ۵۰ سال خدمت طراحی شده و تلاش شد تبدیل به یک جنگنده کن هزینه شد که موفق نیز بوده و کم هزینه تر از  اف۱۶ و یا میراز۲۰۰۰ است. ۶۷ درصد جنگنده ساخت سوئد و کشورهای اروپایی و ۳۳ % ساخت امریکا است.گرپین از یک موتور ار ام ۱۲ بهره میبرد که  نسخه تولید شده موتور جنرال الکتریک جی۴۰۴ در سوئد است. موتور جی ۴۰۴ موتور  جنگنده اف۱۸ هورنت(در مدلهای ای/ بی / سی و دی)این موتور در سوئد تغییراتی  در زمینه نرم افزارهاتی دیجیتال و تلاش برای افزایش  طول عمر و همچنین تعمیر و نگهداری اسانتر نیز انجام شد.سامانه های  کنترول انالوگ جی۴۰۴  در ار ام۱۲ به دیجیتال تغییر کرده و همچنین سرامیک خروجی نیز برای کاهش بازتاب فروسرخ ارتقا یافته است.رانش به وزن گرپین از  نسخه سی و دی عدد ۰٫۹۷ اعلام شده که تقریبا برابر با اف۱۶ و یا میگ۲۹ اس ام است ولی کمتر از رافال ویا سوخوی۳۵ است.بیشترین سرعت ۲ماخ است که باز هم کمتر از رقیبان غربی و شرقی به غیر از اف۱۸ و میراژ۲۰۰۰ بود. http://jangaavaran.ir/wp-content/uploads/2014/06/0390567.jpg یکی از پیش نمونه های گرپین در سال ۱۹۹۲ گرپین از دیدتا بیش  ارتباطی استاندارد MIL-STD 1553B بهره می برد و از زبان برنامه نویشی ADA بر  روی تمامی نسخه های تولید بهره برده شده. تلاش شده تا بتوان به راحتی نرم افزار را ارتقا دهند و در خدمت  حتی ماهی یک بار این نرم افزار ها  ارتقا یافته اند.اطلاعات جنگنده ضبط میشود و میتوان انها را تجزیه و تحلیل کرد . از انجای که گرپین  همانند ویگن جزء از  یک شبکه ملی طراحی شده میتواند اطلاعات  خود را با مراکز فرامانده ای به اشتراک بگذارد ویا اطلاعات مراگز زمینی  را دریافت کند. جنگنده از رادار پی اس ۰۵ ای باند ایکس بهره میبرد  که یک همکاری بین اریکسون سوئد و مارکونی انگلستان است. این رادار یک رادار پالاس داپلر است که بر روی نسخه های ای /بی /سی و دی نصب است .رادار با قدرت خروجی یک کیلوات اگرچه از استاندارد  های دهه ۱۹۸۰ غربی برخورد است(برای نمونه  خروجی ان معادل خروجی سوخوی۲۷ و یا اف۱۶ است) ولی در مجموع رادار  قابل اعتماد  و کاملا چند منظور است. برد کشف این رادار بر ضد یک جنگنده به اندازه اف ۱۶ عدد ۱۰۰ کیلومتر است و بیشترین برد رادار ۱۹۰ کیلومتر. گفته شده بر ضد هدفی به اندازه یک رافال بردش به ۵۰ کیلومتر و برد ضد یک پاکفا عدد ۳۰ کیلومتر است.توان رهگیر ده هدف را دارد و گفته شده توان درگیر با دو هدف را دارد. اگرچه از نظر خروجی رادار و برد ان عملا  دارای استاندارد  های دهه ۱۹۸۰ است(برای نمونه رادار ای پی جی ۶۸ وی ۹ اف۱۶ بلوک ۵۰ و ۵۲ دارابرد کشف ۱۹۰ کیلومتر توان درگیر با چهار هدف را دارد  ) ولی کارایی  کل رادار بسیار خوب است و توان رهگیر حین کاوش ویا نگاه به  پایین مناسب ،همچنین نقشه برداری از سطح زمینی ، کشف اهداف زمینی و دریایی را دارد.تعمیر و نگهداری  ان در سطح بالای قرار دارد و گفته شده در عرض ۳۰ دقیقه  تعویض میشود.در کل  طراحان گرپین تلاش بسیاری برای  کاهش هزینه تعمیرات  ونگهداری گرپین کرده اند و مدعی هستند  گرپین ۵۰% کمتر از رقیبان غربیش هزینه تعمیراتی  دارد.دست کم بر اساس مطالعاتی که در سال ۲۰۱۲ شد مشخص شد گرپین کمتر از رقیبان غربیش مانند تایفون  و رافال هزینه نگهداری  دارد. جنگنده دارای استیک هدایت در وسط پای خلبان است  و دارای سامانه هوتاس است. یک اچ یو دی بزرگ اطلاعات مورد نظر را جلوی چشم خلبان نمایش  میگذارد.سه نمایشگر بزرگ رنگی چند کاره بزرگ وجود دارد که اطلاعات  را بر روی ان نمایش در می اید و تعویض ان نیز بسیا  اسان است .همچنین اطلاعات  بر روی کلاه خلبان  نیز به نمایش در می اید  تلاش اینده هماهنگ سازی برخی از سامانه های تایفون  با گرپین است از جمله سامانه فرامین صوتی تایفون که به خلبان اجازه میدهد  برخی جنگ افزارها  را با صدای خود فعال کند. http://jangaavaran.ir/wp-content/uploads/2014/06/JAS39-12.jpg تصویری از دو گر گرپین از نظر توان  میزان حمل تسلیحات از جنگنده ها هم نوع خود عقبتر است. کمتر از پرنده های غربی چون اف۱۶و یا اف۱۸  ویا رافال و تایفون سلاح  حمل میکند و در شرق نیز خانوده فلانگر به مراتب سلاح های بیشتری با خود حمل مکینند . گرپین دارای  در نسخه ای /بی/سی و دی دارای هشت جایگاه  جنگ افزاری است،یکی نوک هر بال، دو عدد زیر هر بال، یکی در زیر بنه و یکی در زیر  یکی از ورودها . ۸ عدد در قیاس  به جنگنده های رافال (۱۴ عدد)،تایفون(۱۳ عدد)،میگ۲۹ اس ام تی(۸ عدد)،سوخوی۳۰ (۱۴ عدد) اف۱۶ (۱۱عدد). میتوان در مجموع ۶٫۵ تن سلاح حمل کند که در قیاس با رافال (۹٫۵تن)،تایفون(۷٫۵ تن)،میگ۲۹ ام ام تی(۵٫۵ تن) و سوخوی۳۰ (۸تن) و اف۱۶(۷٫۷ تن)قرار دارد . سلاح ثابت  گرپین توپ ۲۷ م م موزر بی کی ۲۷ است که سرعت اتش ۱۰۰۰ تا ۱۷۰۰ گلوله را بر  دقیقه دارد و قبلا بر روی تورنادو و تایفون  نیز نصب است.میتواند  به عنوان سلاح هوا به هوا طیف  وسیعی از موشک ها  هوا به هوا شامل  موشک فروسرخ   رزم هوایی نزدیک سایندوندرفIRIS(شش موشک ) و یا موشکهای رادار فعال میان برد امرام و میتور(شش موشک ) و یا ترکیبی از  موشک هدایت رادار و فروسرخ  را حمل کند. تسلیحات  هوا به زمین  شامل تا ۸ بمب مارک ۸۲ سقوط  ازاد ، و یا تا چهار بمب هدایت لیزری جی بی یو۱۲ ویا تا دو بمب هدایت لیزری  ۴۵۰ و یا ۹۰۰ گیلویی، و یا تا چهار موشک ماوریک  ویا دو موشک ضد کشتی ار بی ای ۱۵  ویا تا دو  موشک کروز تاروس با برد ۵۰۰ کیلومتر. توان حمل تسلیحات گرپین محدود است. برای نمونه تنها توان حمل چهار ماوریک را دارد(قیاس با اف۱۶  تا شش عدد و یا اف۱۸ هشت عدد) و یا تنها هشت بمب  مارک ۸۲ (اف۱۶  دوازده بمب)اگرچه توان حمل تسلیحاتی گرپین محدود است چه وزنی و چه تعداد ولی تسلیحات تاثیر گذاری حمل میکند برای نمونه موشک ضد کشتی سوئدی ار بی اس ۱۵ یک موشک ضد کشتی با توان عملیات بر ضد اهداف زمینی  است  و از سامانه هدایت رادار فعال (در نقش ضد کشتی)و جی پی اس و اینرسی (برای تهاجم به زمین)بهره میبرد که بردش به ۲۵۰ کیلومتر و کلاهکش ۲۰۰ کیلوگرم است. همچنین توان تهاجم با موشک تاروس را با برد ۵۰۰ کیلومتر دارد که یک موشک با توان پرواز در ارتفاع پایین است و توان تهاجم غافلگیرانه کننده را دارد. اگرچه در حال حاضر توان حمل موشک ضد رادار و بمب هدایت ماهواره ای را ندارد ولی گرپین را میتوان با هر سلاح هدایت شونده غربی هماهنگ کرد.  برد انتقالی گرپین عدد ۳۲۰۰ کیلومتر است و برد رزمی ان به شش موشک هوا به هوا و یک مخزن سوخت خارجی عدد ۸۰۰ کیلومتر ست . گرپین به شدت در زمینه توان تسلیحات  از رقیبان خود عقب است و همنطور برد رزمی. چند مثل در این زمینه برای نمونه گرپین اگر بخواهد در برد بلند دست  به گشت هوایی بزند باید  سه مخزن سوخت و تنها دو موشک هوابه هوا حمل کند در حالی که  اف۱۶ میتواند شش موشک و سه مخزن خارجی، ویا رافال پنچ مخزن و شش موشک و سوخوی۳۰ ده موشک  بدون مخزن سوخت . برای مثال یک اف۱۶ میتواند یک یک پرواز شش ماوریک  سه مخزن سوخت،  وچهار موشک هوا به هوا حمل کند در حالی که دو غلاف خارجی(چه جنگ الکترونیک و چه ناوبری را حمل کند)در حالی که در بهترین حالت گرپین  توان  حمل چهار ماوریک و دو موشک  هوا به هوا و یک مخزن سوخت و یک غلاف را دارد و یا گرپین توان حمل چهار بمب لیزری ۲۲۵ کیلویی یک غلاف نشان گذار لیزری و یک مخزن سوخت  خارجی و دو موشک  هوا به هوا را دارد ولی رافال توان حمل هشت  بمب هدایت ایزری ۲۲۵  کیلویی ، سه مخزن سوخت  چهار موشک هوا به هوا و یک غلاف را دارد.در زمینه  برد انتقالی نیز گرپین در رده پایین تری قرار دارد. برای نمونه برد انتقالی اف۱۶ سی بلوک ۴۰ عدد ۳۶۰۰ کیلومتر و رافال  عدد ۳۷۰۰ کیلومتر  است ولی گرپین ۳۲۰۰ کیلومتر. گرپین یک نسل چهارم است. ساب تلاش در طراحی نسخه ای برای رقابت در بازار جهانی  با جنگنده های نسل ۴+ و حتی ۴++کرده است. نسخه جدید که گرپین ان جی نام  گرفت(امروزه گرپین  ائی و اف خوانده میشود)نسخه توسعه یافته گرپین فعلی است.تلاش ساب جبران  ضعف این جنگنده از جمله  از ناحیه موتور و رادار بود.این نسخه که قرار داد توسعه ان  در سال ۲۰۰۷ امضا شد دارای موتور جنرال الکتریک جی ۴۱۴ است که بر روی سوپر هورنت نصب شده است(نسخه پیشرفته ار جی ۴۰۴ جنگنده هورنت). این مدل توان رسیدن به قدرت ۲۲۰۰۰ پاند را با پس سور دارد که  ۴۰۰۰ پاوند بیشتر از نسخه قبلی  است. این قدرت بیشتر برای گرپین توان ابرکروز را به وجود میاورد که گرپین ان جی میتواند به سرعت ۱٫۲ ماخ بدون  استفاده از پس سوز دست یابد گفته شده بدون پس سوز توان رسیدن  به سرعت ۱٫۱ ماخ را دارد.این  مسئله در نسخه فعلی وجود ندارد ولی  رافال ، تایفون ویا سوخوی۳۵ چنین توانی دارند . همچنین از جمله تغییرات بزرگ دیگر ان جی نصب رادار ارایه فازی فعال است.قرار است بر روی این نمونه رادار اریه  فازی ائی اس ۰۵ نصب شود.مشخصات این نمونه رادار مشخص نیست ولی برد کشف ان را بر ضد یک جنگنده ۲۰۰ کیلومتر برخی منابع ذکر کرده اند (اگرچه عدد ۱۵۰ کیلومتر بیشتر امده)و گفته شده توان درگیر با شش هدف را دارد.رادار بدون تحرک رادار توان جستجوی یک زاویه ۶۰ درجه ای را دارد و با تحرک  دیش رادار این میزان۹۰    و در بهترین حالت ۱۰۰ درجه میشود .این رادار به گرپین ان جی توان درگیر همزمان  با چندین هدف در   زمین و هوا و دریایی  را می دهد  و تواند نقشه بردار دو بعدی را نیز دارد.توان جستجو هین  رهگیر اهداف را دارد و میتوان اهداف متحرک زمینی  را تعقیب کند. رادار ۲۱۵ کیلوگرم وزن دارد  (البته این ویژگی ها را تمامی رادار های ارایه فازی دارند) همچنین  میتوان با هماهنگ  رادار با غلاف نشان گذار لیزری هدف را  که توسط رادار  کشف شده با دوربین غلاف ست کرد.همچنین این مدل بر روی دماغه مجهز به یک کاونده تصویر ساز فروسرخ برای رهگیری غیر فعال هدف نیز خواهد بود  همچنین نسخه جدید توان حمل دو جایگاه  جنگ افزاری بیشتر  در زیر بدنه است و در اینده تسلیحات سنگینتری  را نیز حمل خواهد  کرد. در نهایت گرپین ان جی با تجهیز به رادار اریه فازی فعال و موشک های چون میتئور و IRIS-T  بدون شکل  حتی در رمز هوایی میتواند جنگندهای چون سوخو۳۰ و ۳۵ را نیز زیر پا بگذارد  زیرا مسلح به موشک های فوق العاده پیشرفته است و رادار ارایه ان نیز برد کافی و مناسب را نیز دارد http://jangaavaran.ir/wp-content/uploads/2014/06/893437_550339608321431_687865850_o.jpg نسخه تغییر یافته گرپین دی به نسخه گرپین ان جی مدلها اولین نمونه تولید گرپین نسخه  تک سرنشینه  رزمی جاس ۳۹ ای گرپین است  که دارای نسخه دو سرنشنیه با توان رزمی مشابه با نام جاس ۳۹ بی نیز بود.نسخه بعدی نسخه سی بود تفاوت   چندانی  با نسخه A  نداشت تنها هماهنگ با سامانه های ناوبری و ارتباطی ناتو   بود و دارای لوله سوختگیری  هوایی بود و توان حمل  تسلیحات متنوع تری را داشت . همچنین نسخه  دی نسخه دو سرنشینه  رزمی نسخه سی است . نسخه ائی و اف نیز نسخه تک و دو سرنشینه  نسخه ان جی هستند که البته  نسخ ان جی به صورت عملیاتی تا سال ۲۰۱۶ و یا ۲۰۱۷ عملیات نخواهد بود.البته تا کنون یک گرپین نو ساز ان جی پرواز نکرده است ولی نسخه ها تغییر یافته  نسخه سی و دی جهت ازمایشات با تجهیزات  جدید به پرواز در امده اند . اولین مشتری گرپین سازنده  ان یعنی سوئد بود که در مجموع ۲۰۴ فروند از نسخه  ای و بی و سی و دی را تحویل گرفت.تمامی نسخه  ها تحویلی  از نسخه ای و بی بودن ولی در سال ۲۰۰۷ تعدادی از این دو نسخه به دو نسخه سی و دی ارتقا یافتند.همچنین این ارتش  از سال ۲۰۱۲ در مورد   خرید یا ارتقاء ۶۰ تا ۸۰ فروند  گرپین ائی  و اف تصمیم گیری کرده است. چک برای جایگزین جنگنده قدیمی  روسی  میگ ۲۱ چندین  جنگنده را برای خرید بررسی کرد ولی در نهایت دست به اجاره ۱۴ فروند  گرپین ارتش  سوئد برای ده سال زد.این قرار داد در سال ۲۰۰۴ امضا شد که شامل  اموزش خدمه و پرسنل در سوئد بود. ۱۲ فروند نسخه سی و دو فروند نسخه دی تحویل چک  شد. اجاره  در سال ۲۰۱۴ تمام شد ولی چک تا سال ۲۰۲۶ این قرار داد را تمدید کرد مجارستان از دیگر مشتریان گرپین  همانند چک ۱۴ فروند گرپین را اجاره  کرد . این قرار داد در سال ۲۰۰۳ بسته شد ولی در سال ۲۰۱۱ باز اجاره نامه تمدید شد. افریقای جنوبی اولین مشتری بود  که گریپن را خریدار کرد.افریقای  جنوبی ۲۶ فروند نسخه سی و دی  را دریافت کرد ولی به دلیل مشکلات مالی و کمبود بودجه ارتش  افریقای جنوبی نیمی از گرپین های را  در انبار  و ذخیره نگهداری میشوند و حتی احتمال فروش بخشی از ناوشگان گرپین های این کشور به کشور  دیگری وجود دارد تایلند نیز ازدیگر مشتریان گرپین است که شش فروند از نسخه سی و دی را سفارش داده و علاقه به سفارش شش فروند دیگر را دارد اگرچه تنها شش فروند گرپین تحویل گرفته است. برزیل. برزیل برای جایگزین ناوگان اف۵ و ای ۴ اسکای هاوک خود مناقصه ای برگذار کرد که در ان سوپر هورنت بیشترین شانس انتخاب را داشت  و قرار بود این جنگنده نیز انتخاب شود ولی بعد از رسوایی و جنجال بر سر گوش داده به مکالمات تلفنی مقامات برخی از کشورها از جمله رئیس جمهور برزیل توسط سازمان امنیت  امریکا،  برزیل تصمیم  به سفارش ۳۶ فروند گرپین از نسخه ائی و اف گرفت . اگرچه هنوز  قرار دادی بسته نشده ولی احتمال زیرا این قرار بسته خواهد شد سوئیس نیز  خواهان خرید ۲۲ فروند گرپین ائی  و اف بود ولی بعد از یک رفراندوم  در سال ۲۰۱۴ مردم این کشور  به خرید گرپین رای منفی دادند گرپین جنگنده کوچکی است دست کم وقتی به دیگر جنگنده ها شرقی غربی چون رافال  سوپر هورنت، اف۱۶ بلاک ۶۰، تایفون  و یا سوخوی۳۰ و ۳۵ نگاه میکنیم بیشتر شبیه برادر  کوچک است  ولی بسیار  از مشکلات  گرپین مشکل نیست شرایط طراحی است در واقع گرپین  برای رفع نیاز سوئد و کشور های  با همان سطح تحدیدات  طراحی شده نه کشور های  که همواره در حال جنگ و جدال هستند. مطمئن باشید  گرپین برای کشورهای چون دارندگان فعلی این جنگنده بهترین گذینه  است کشورهای که هزینه خرید سوپر هورنت اف۳۵ و یا رافال  را ندارد ولی جنگند چند منظوره کارامد می خواهند . برخی از مشخصات ساب ۳۹ جاس۳۹ گرپین در نسخه سی عبارت اند از طول و ارتفاع ۱۴٫۱ و ۴٫۵ متر ،وزن خالی ۶۸۰۰ کیلوگرمی ،بیشترین سرعت ۲۲۰۴ کیلومتر در ساعت  برابر با ۲ ماخ  ،برد ۳۲۰۰ کیلومتر با بیشترین سوخت خارجی و داخلی و ۸۰۰ کیلومتر با شش موشک هوا به هوای   ،سقف پرواز ۱۵۲۰۰ متر میباشد.این هواپیما از یک دستگاه موتور توربوفن ولو ار ام ۱۲ بی با توان ۱۲۱۰۰ پاوند و ۱۸۱۰۰ پوند با پس سوز.تسلیحات ساب ۳۹ گرپین    عبارت است از یک توپ ۲۷ م م در تمامی مدلهای به غیر از مدل شناسایی با ۱۲۰ گلوله  ،دارای هشت  جایگاه خارجی شامل سه جایگاه زیر هر بال و دو جایگاه در زیر بدنه با توان حمل تا هشت بمب مارک۸۲،یا دو بمب خوشه ای،ویا چهار بمب لیزری ۲۲۵ کیلوگرمی جی بی یو ۱۲،همچنین این جنگنده یمتواند چهار موشک ماوریک،یا دو موشکضد کشتی ار بی اس ۱۵ ،موشک ضد رادار هارم،ویا تا چهار موشک امرام ویا شش موشک سایندوندر http://jangaavaran.ir/wp-content/uploads/2014/06/330576_275739739128620_157753457593916_738724_1752402243_o.jpg گريپن و هشت بمب مارک ۸۲٫ این حالت بیشترین توان حمل تسلیحات گرپین در نسخه های فعلی است.گرپین در تصویر متعلق به افریقای جنوبی است

    قدرت دوم دريايي؟/////؟؟؟؟؟ ببخشيد ايران در توان دريايي فعلي توان رويارويي با اينا رو داره؟؟؟؟؟؟؟ براي مقابله با اينا بهتر نيست ارتش بجاي آرايش نظامي كلاسيك از آرايش زنبوري سپاه استفاده كنه و از تندروهاي موشك انداز و اژدر افكن استفاده كنه؟؟؟

  بله درست گفته من هم اين است اول از طريق راهو روشي تكنولوژي اونارو بدست بيارم امنيت و اقتدارمون را بالا ببريم بعد با تكنولوژي كه وارد كرديم طرحهاي داخلي را كليد بزنيم  براي مثال اردن تا يك دهه قبل داشت هم چيزشو از انگلستان ميخريد و اونارو در داخل مونتاژ ميكرد اما حالا آرام آرام شروع كرده به ساخت و توليد انبوه طرحهاي بومي

به نظر من ايران ميتونه در مدت زماني كوتاه صد ها برابر تركيه خودكفا و قدرتمندتربشودو ميتونه يكي از ابر قدرتهاي جهان بشه اما اگر بخوادد؟؟؟؟؟ ايران بايد يه دو تا 5 سال نه شرقي نه غربي و ول كنه و بچسبه به شرق. نميدونم دكترين نظامي فعلي چي تو كلشون هست اما ايران در زمان وزارت دفاع شهيد فكوري باهمين راهي كه من ميگم داشت پيش ميكرد و در آن زمان خط توليد تانك هاي تي72 را گرفت تعداد زيادي ميگ29 و سوخو24 خريد و حتي قرار بود خط توليد ميگ29 در ايران به راه بندازن و120تا توليد بشه تحويل سامانه هاي تورام1 هم نبايد از ياد برد.اما بعد از شهادت ايشان و تعويض سياست هاي دفاعي قرداد توليد ميگ29و تحويل سوخو24هاي بيشتر به ايران لغو شد خب پس چرا آن زمان داشتيم نيرومند ميشديم آن هم با تكنولوژي روز؟؟؟؟ در حال حاضر كشورهايي وجود داره كه ايران ميتونه با چنتا سفر و قرارداد اونارو با خود متحد كرده و يك پيمان نظامي مانند ناتو تشكيل بده. كشورهاي كره شمالي.عراق.سوريه.لبنان.فلسطين.عمان.يمن.الجزاير.ليبي.ونزوئلا.بوليوي.كوبا.تاجيكستان تشكيل چنين پيماني باعث اقتدار و تاثير گزاري بيشتر ايران در جهان خواهد شد هرچند اين كشورها از توان نظامي چنداني برخوردار نيستند اما حمايت و پشتيباني سياسي آنها را نبايد چشمپوشي كرد درست كاري كه روسيه در سالهاي اول تشكيل خودبا تشكيل پيمان نظامي جمعي با كشورهاي كوچك اطراف خود كرد. همچنين ايران ميتونه با احداث پروژه هاي ايران رود1 و ايران رود2و دادن امتياز ساخت پيگاه هوايي روس ها در شمالغرب ايران و احداث پايگاه دريايي روسها در خليج فارس و خريد مقداري از سهام شكت ميگويان به ويژه در زمان حال كه اين شركت در حال ورشكستگي است به تكنولوژي هاي  روس دست يابدو آنهارا به خود وابسته كنيم در رابطه با چين ايران ميتونه درست كاري را كه سعودي ها با آمريكا كردند را ايران با چين كند و بزرگترين پالايشگاه چين را بخرد و چين را به نفت خود وابسته كند و بخشي ازسهام مهمترين و تاثير گزار ترين شركت هاي چيني را بخرد تا چين را به خود وابسته كرده و به تكنولوژي چين نيز دسترسي پيدا كند و از ياد نبريم كه چين و روسيه ازجمله كشورهاي داراي حق وتو هستند و ميتوانند توان بازدارنده در برابر عواملي مانند تحريم برا ايران درست كنند. عضويت در سازمان شانگهاي نيز ميتونه در روند افزايش سياسي ايران موثر بباشه همچنين ايران ميتونه براي افزايش توان امنيتي خود با بهانه تركيه با روسيه و به بهانه پاكستان با هندوستان سالانه تمرينات نظامي گسترده كرده و از طريق انها به ويژه هندوستان به تكنولورژي غرب نيز بصورت محرمانه دست رسي داشته باشد. بد نيست خط توليد تانكهاي تي55-64-72-80-90روسي را تحت نام تانك هاي سري ذوالفقار1-2-3-4-5 و توليد مشترك ميگ29-35و سوخو24-25-27-30 را نيز بگيريم و تعداد زيادي سامانه پدافندي روس مانندs200-300-400نيز بخريم و با چين و هندوستان نيز كه در حال توسعه موشكهاي خود هستند طرحهاي مشترك براي افزايش قدرتهاي موشكهاي خود داشته باشيم و سلاحهاي توليدي جديد خود را به قيمت ارزان و زياد به متحدانمان و كشورهاي مخالف غرب بفروشيم يا تحت كمكهاي نظامي به بهانه مبارزه با تروريسم درست همان بهانه اي كه آمريكا براي تجهيز متحدانش دارد را بكنيم اينطوري ايران در عرض يك دهه خود به غولي چون ابر قدرتهاي فعلي تبديل ميشود.

  تاریخ انتشار : چهارشنبه ۲۱ بهمن ۱۳۹۴ ساعت ۱۰:۱۹ همچنين ميتونين خبر اصلي را از: http://alef.ir/vdcc0xq1m2bq148.ala2.html?330847 بخوانين. به نظر شخصي من بايد در صورت ممكن علاوه برخريد سوخو30 در كنار آن تعدادي ميگ35 خريده و تعداد زيادي از آن را در داخل توليد كنيم ميشه با خريد 50 فروند و توليد100 تا 130تاي ديگه با استقرار اسكادرن هاي12 فروندي در هر پايگاه يك ديوار رهگير قدرتمندي براي كشور ايجاد كرد همچنين تهيه و توليد ميگ35 آسان تر وكم هزينه تر خواهد بود چون: روسیه به شدت نیازمند سفارش خارجی برای راه انداختن خط تولید آن است و لذا برای فروش آن انگیزه بیشتری دارد. در صورت سفارش هواپیما از ۲ سازنده مختلف، زمان تحویل کل ناوگان کوتاه تر خواهد بود. در شرایط فعلی که قطع نامه های سازمان ملل فروش سلاح تهاجمی را به ایران ممنوع کرده است، از آنجا که میگ۳۵ یک جنگ افزار دفاعی است تهیه آن با مشکلات سیاسی کمتری روبرو است. در حال حاضر نیاز به یک شکاری چالاک برای حفاظت از مرزها بیشتر است تا یک هواپیمای تهاجمی، چالاکی ميگ35نسبت به سوخو۳۰ بیشتر است و این مورد در درگیریهای هوایی بسیار مفید است.

جنگنده مورد اشاره وزیر دفاع  جنگنده ای دو موتوره و دو سرنشینه مدرن و بسیار چابک است که توسط شرکت هوانوردی سوخو در روسیه ساخته شده است. به گزارش خبرنگار الف سردار حسین دهقان وزیر دفاع و پشتیبانی به منظور تشریح دستاوردها و توانمندی‌های نظامی کشور بخصوص در حوزه موشکی در برنامه زنده گفتگوی ویژه خبری شبکه ۲ سیما حضور یافت. وزیر دفاع در بخشی از سخنان خود در پاسخ به سوالی مبنی بر تجهیز نیروی هوایی ارتش به جنگنده های سوخو۳۰ اظهار داشت: امروز نیاز داریم توجه جدی به نیروی هوایی و جنگنده ها شود و هواپیمایی که متخصصان در ستادکل اعلام کردند، هواپیمای سوخو روسی بود که آن را مطرح کردیم و به سمت قرارداد ‌می‌رویم و گفتیم با همکاری و شراکت باید در ساخت و تولید نیز شرکت کنیم.  جنگنده مورد اشاره وزیر دفاع جنگنده ای دو موتوره و دو سرنشینه مدرن و بسیار چابک است که توسط شرکت هوانوردی سوخو در روسیه ساخته شده است . این جنگنده چند منظوره برای تمام شرایط آب و هوایی طراحی شده است و بسیار مناسب ماموریت های هوا به هوا و هوا به سطح است . این هواپیما ویژگی توانایی خلبان اتوماتیک در تمام مراحل پرواز از جمله پرواز کم ارتفاع یا کروز دارد . برد عملیاتی این جنگنده ۱۵۰۰ کیلومتر است و با مخزن اضافی سوخت ۳۰۰۰ کیلومتر که با استفاده از سیستم سوخت گیری هوایی می‌توان آن را تا ۵۲۰۰ کیلومتر (۳۲۰۰ مایل) افزایش داد. http://nationalinterest.org/files/styles/main_image_on_posts/public/main_images/Sukhoi_Su-30SM_inflight.jpg?itok=TNqo5eqP «قابلیتهای پروازی»، «ویژگی‏های شاخص تكنیكی» و «توان رزمی» هر هواپیماهای جنگنده، به وظائف تاكتیكی و محیط انجام ماموریتی كه از ابتدا و در زمان طراحی برایش در نظر گرفته‏اند، برمی‏گردد. این فاكتورها، می‏تواند عامل تمایزی بین جنگنده‏های روسی و سایر هواپیماها باشد. برای مثال شكاری – رهگیری F-۱۴ تامكت، از ابتدا برای محافظت ناوهای هواپیمابر ایالات متحده در برابر موشكهای ضدكشتی دوربرد یا موشكهای كروز پرتابی بمب‏افكن‏های روسی، طراحی و ساخته شد؛ ضمن اینكه توان بسیار بالقوه‏ای برای هدفگیری BVR (دوربرد یا ماورای دید) هواپیماهای مهاجم داشت. اما پس از فروپاشی اتحاد شوروی، و نبود تهدیدی بالقوه برای ناوگان ایالات متحده، شاهد آن هستیم كه این شكاری – رهگیری بی‏همتا، به موزه‏های ایالات متحده منتقل می‏‎شود؛ زیرا دیگر خطری از نوع موشكهای كروز دوربرد و ضدكشتی، به هیچ وجه و در هیچ نقطه جهان، ناوگان ایالات متحده را تهدید نمی‏كند. http://www.politicoscope.com/wp-content/uploads/2015/10/Russia-Headline-News-Sukhoi-Su-30SM-in-flight-650x361.jpg در طراحی جنگنده Su-۳۰MKI، جزئیاتی كه باعث توانمندی سوخوی۲۷ شده بود، لحاظ شده است و از این رو سوخوی۳۰ ویژه نیروی هوایی هند كه Su-۳۰MKI نامیده می‏شود، كاملن بر جنگنده برتری هوایی سوخوی۲۷ برتری دارد و دارای ویژگی‏ها و قابلیتهای بسیار پیشرفته‏ای نسبت به سوخوی۲۷ شده است. البته باید به این نكته توجه كرد كه مقایسه Su-۳۰MKI كه هواپیمایی در كلاس جنگنده‏های سنگین قرار دارد و قیاس آن با هواپیماهایی نظیر F-۱۶C سری Block۵۰/۶۰ و F-۱۸E/F، صحیح نمی‏باشد؛ زیرا Su-۳۰MKI از نظر تئوری، در رده‏بندی متفاوتی از این جنگنده‏های آمریكایی قرار دارد؛ و این جنگنده‏ها، هركدام بر اساس نیاز بالقوه منطقه رزمی خود، طراحی و ساخته شده‏اند. برای مثال، جنگنده F-۱۸E/F كه بر اساس طرح هواپیمای F/A-۱۸ ساخته شده است، دارای قابلیتهای ضربتی مشخصی می‏باشد كه از این لحاظ، به جنگنده روسی سوخوی۳۰، شباهت بیشتری پیدا می‏كند. http://www.kwikpit.com/images_wallpapar/main21155988316_1024x768_su-30-fighter-wallpaper%5B1%5D.jpg در طراحی جنگنده Su-۳۰MKI، تمام جزئیات Su-۳۷ و حتی بیشتر از آن، لحاظ شده است. اصول اولیه تاكتیكها و شاخص‏های تكنیكی كه مشخص كننده قابلیتهای یك هواپیما هستند، شامل «قابلیتهای پروازی»، «سیستم‏های آویونیك» و «ویژگی‏های مهمات قابل حمل» می‏باشد. تحلیل‏گران هواپیماهای جنگنده، بر اساس این شاخص‏ها، اقدام به مقایسه هواپیماها و سطح تكنیكی‏شان می‏كنند. مقایسه دو جنگجو اف 18 سوپر هورنت ساخت امریکا در طراحی ساختاری و نحوه پیكربندی آئرودینامیكی جنگنده Su-۳۰MKI، از آخرین دستآوردهای تحقیقاتی و تكنولوژیكی بدست آمده، استفاده شده است به طوری كه این هواپیما را در برخی موارد در كلاسی بالاتر از جنگنده‏های نسل چهارم قرار می‏دهد. این جنگنده در طبقه‏بندی هواپیماهای سه‏باله (triplane) قرار می‏گیرد، بدین معنی كه به جز بال معمول هواپیما، دو بالچه كوچك نیز در جلوی هواپیما تعبیه شده است. Su-۳۰MKI دارای بدنه‏ای كشیده‏تر بوده و اندازه ریشه بالهایش نیز افزایش پیدا كرده است. تاثیر متقابل بالچه‏های كوچك جلوی هواپیما و اندازه ریشه بال افزایش داده شده، باعث ایجاد جریان گردابی سازگار با بال هواپیما می‏شود و بدین طریق، پسای ایجاد شده، كاهش می‏یابد.   http://hdwallpapersfit.com/wp-content/uploads/2015/03/f-16-desktop-wallpaper.jpg   اف 16 آمریکایی در پایگاه هوایی امارات متحده عربی طراحی هواپیماهای F-۱۶ و F-۱۸، به اوائل دهه ۱۹۷۰ باز می‏گردد؛ اما در مقام قیاس، راندمان آئرودینامیكی هواپیمای جنگنده Su-۳۰MKI، همانند تمامی هواپیماهای مشتق شده از خانواده سوخوی۲۷، در بین تمام هواپیماهای حال حاضر جهان، بی‏همتاست و دارای بازدهی بیشتری حداقل به میزان ۵۰ تا ۱۰۰ درصد نسبت به سایر جنگنده‏هاست. http://www.kwikpit.com/images_wallpapar/1155988292_1024x768_su-30-fighter-wallpaper%5B1%5D.jpg راهی كه برای طراحی و ساخت جنگنده موفق Su-۳۰MKI پیموده شد، آخرین روش و برنامه مدرن سازی هواپیماهای جنگنده قدیمی به شمار می‏رود كه اجرای چنین روشی، باعث تولد جنگنده‏های بسیار موفقی نظیر F-۱۶C/D Block ۶۰ و F/A-۱۸E/F Super Hornet نیز شده است. در اغلب این جنگنده‏های بهینه شده، مساحت بال و طول بدنه افزایش یافته و تغییرات عمده ساختاری نسبت به طرح اولیه‏شان به وقوع پیوسته است. مانور پذیری موتورهایی با قابلیت تغییر بردار رانش (یعنی با خروجی اگزوز متحرك) بر روی Su-۳۰MKI تعبیه شده است كه این جنگنده را قادر می‏سازد مانور سنگین موسوم به «كبرا» را انجام دهد. در انجام این مانورهای سنگین، زاویه حمله به رقم ۱۸۰ درجه نیز می‏رسد. انجام این گونه حركات پروازی، تنها یك مانور آكروباتیك به شمار نمی‏روند بلكه در رده «ابر مانور» قرار می‏گیرند كه در هنگام نبرد نزدیك هوایی، بسیار كارآمد هستند. این در حالی است كه حداكثر زاویه حمله در F-۱۶ به ۳۰ درجه و در F-۱۸ به ۴۰ درجه محدود می‏شود و این هواپیماها نمی‏توانند با حداكثر مهمات بارگذاری شده، به حداكثر زاویه حمله خود، دست پیدا كنند. مطابق ویژگی‏های معمول در امر مانورپذیری هواپیماهای جنگنده، تمامی این جنگنده‏ها (F-۱۶ و F-۱۸ ) به یكدیگر شباهت دارند؛ در حالی كه مطابق با ارزیابی‏های اولیه، ابرمانورپذیری جنگنده Su-۳۰MKI، باعث احتمال ۳۰ درصد برتری در نبردهای نزدیك هوایی می‏شود. تمامی هواپیماهای جنگی، قابلیتهای گوناگونی برای پشت سر گذاشتن مشکلات ناشی از عدم دقت در استفاده از تسلیحات دارند. برای حل این مشکل، در جنگنده Su-۳۰MKI جهت افزایش کارایی رزمی خدمه، از وجود یک کمک خلبان (اپراتور) استفاده شده است که افزایش دقت در هدفگیری تسلیحات و یا انجام پذیر شدن ماموریتهای گروهی را فراهم می آورد. این هواپیما در حقیقت نمونه ارتقا یافته جنگنده سوخو-۲۷ که مدل‌های مختلفی دارد, مدل های Su-۳۰MK و Su-۳۰K به رکورد فروش خوبی دست یافته‌آند.  در ادامه تصاویری از این جنگنده را مشاهده می کنیم. http://wallpapers-hd-wide.com/wp-content/uploads/2016/01/Plane-Su-30-SM-Russian-fighter-1920x1080-660x371.jpg https://theaviationist.com/wp-content/uploads/2013/09/Su-30.jpg http://ir.sputniknews.com/images/62/33/623345.jpg http://islamtimes.org/images/docs/000198/n00198144-b.jpg http://www.kwikpit.com/images_wallpapar/1155988321_1024x768_su-30-fighter-wallpaper%5B1%5D.jpg       -----------------------   سلام علیکم ، ضمن عرض خیرمقدم ، تا قبل از برخورداری از اکانت گالری ، تصاویر را بصورت لینک ارسال بفرمایید // MR9