تحلیل و پیگیری تحولات آسیای میانه تحلیل و پیگیری تحولات آسیای میانه ( ازبکستان، تاجیکستان، ترکمنستان، قزاقستان و قرقیزستان )

[hamedof 5,181]

شعرش رو باید روی موشک هایی که سمت عربستانه نوشت

[IPS 25]

abijoon1 جان تو ایران همایش شعر خلیج فارس برگزار میشه و یه عالمه شاعر در موردش شعر های شیرین و دشمن سوزی رو میگن.هر سال هم تو یکی از جزایر خلیج فارس یا بندر های جنوبی برگزار میشه. اما دم این شاعر گرم.

[Life 230]

دورود بر شرفش

[jalil_n 8]

دم این شاعر گرم ...
چقدر جالب هست که ایشون مسائل رو پیگیری می کنه با اینکه تاجیک هست ...
دعا کنیم روزی برسه ما و برادران دینیمون شعر در مدح هم بخونیم و جهان اسلام واقعا اونی یشه شایسته نام مسلمانی هست ...

[BattleMaster 3,797]

[quote]دم این شاعر گرم ...
چقدر جالب هست که ایشون مسائل رو پیگیری می کنه با اینکه تاجیک هست ...
دعا کنیم روزی برسه ما و برادران دینیمون شعر در مدح هم بخونیم و جهان اسلام واقعا اونی یشه شایسته نام مسلمانی هست ...[/quote]

امیدوار نباش برادر ... ما و برادران دینی دورو بریمون ( ترکهای عثمانی و عربهای وهابی ) همدیگه رو خفه نکنیم ... مدح ستایش پیشکش !

[bigdelimohamad9 3,137]

اين رويداد شيرين يه بار ديگه اهميت بهره برداري از ظرفيت فارسي زبانان غير ايراني رو ثابت مي كنه.
كاش ميشد در برابر اتحاديه سوسمار يه اتحاديه از ايران و پاكستان و افغانستان و تاجيكستان تشكيل مي داديم

[nasirirani 4,492]

[b]دانشمند جوان ایرانی موفق به دریافت جایزه اسماعیل سامانی در تاجیکستان شد[/b]

[b]دوشنبه- ˈرضا امینی نجف آبادیˈ دانشمند جوان ایرانی موفق به دریافت مهمترین‌ جایزه علمی دانشمندان جوان تاجیکستان تحت نام ˈاسماعیل سامانیˈ شد.[/b]

به گزارش ایرنا، این جایزه روز شنبه توسط ˈرقیه قربان آواˈ معاون نخست وزیر تاجیکستان در مراسمی که با همین هدف و برای اهدای این جایزه به دانشمندان برتر تشکیل شد، به دانشمند ایرانی اهدا گردید.

مبلغ این جایزه دو هزار دلار است و بیشتر به دانشمندان جوانی که در رشته‌های گوناگون علمی در تاجیکستان اختراعاتی ‌را به ثبت رسانده‌ باشند‌، اعطا می شود.

امینی که متخصص و پژوهشگر رشته متالورژی‌ است، نخستین تبعه خارجی محسوب می شود که جایزه علمی‌ اسماعیل سامانی ‌را در تاجیکستان دریافت می کند.

وی مدت چهار سال است که در این کشور زندگی می کند و در این مدت در آکادمی علوم تاجیکستان دوره دکترا را در رشته متالورژی به پایان برده و پنج اختراع علمی ‌را در اداره ثبت اختراعات علمی‌ این کشور ثبت کرده ‌است.

نامبرده بیشتر در باره خوردگی فلزات و شیوه های محافظت از آنها پژوهش می کند و تاکنون دو کتاب در تاجیکستان ‌و آلمان و 54 مقاله علمی در فرانسه، آمریکا، روسیه، لهستان، چک، تاجیکستان، ایران و هند به چاپ رسانده ‌است.

اختراعات او عبارت است از آلیاژ‌های جدید در زیرمجموعه الیاژ‌های گالفان‌ یک و دو که در برابر خوردگی‌ فلزات مقاومت خوبی دارند و از خراب شدن آهن و فولاد محافظت می کنند.

امینی یکی از مشکلات امروز دنیا در متالورژی را تخریب فلزات و یا مواد عنوان کرد و گفت: همین امر سبب شده تولید ماده ای که بتواند از خرابی‌ فلزات محافظت کند، بیش از پیش به عنوان یک ضرورت مورد توجه قرار گیرد.

این دانشمند جوان ایرانی افزود: طی چهار سال تحصیل در آکادمی علوم تاجیکستان توانسته است با کمک اساتید تاجیک به ویژه پروفسور ˈعزت الله غنیفˈ استاد راهنمای فعالیت های‌ علمی خود ˈقدم در حل این مشکلˈ بردارد و به پیشرفت علم در جهان کمک کند.

امینی، اکنون در مقطع فوق دکترانتوری که در استاندارد انگلیس معادل فوق دکترا محسوب می شود، قدم گذاشته و به پژوهش‌های خود در تاجیکستان ادامه می دهد.

وی با بیان اینکه در تاجیکستان در زمینه آلومینیوم کار‌های زیادی انجام شده است، تاکید کرد: علاوه بر ادامه کارهای علمی و عملی خود در این کشور قصد دارد دانسته های علمی خود را به دیگر علاقمندان انتقال دهد.

[color=#0000FF]وی با اشاره به آنکه تاجیکستان در علم متالورژی به ویژه در زمینه آلومینیوم از ایران جلوتر‌ است، گفت: با وجودی که تاجیک ها هم اکنون فناوری تولید آلومینیوم خالص ‌را دارند، اما ایران تازه در حالی دستیابی به این فناوری است.[/color]

این دانشمند ایرانی با بیان اینکه اساتید تاجیک به لحاظ فعالیت در زمان شوروی سواد علمی و تجارب لازم در این بخش ‌را دارند، تصریح کرد: اساتید تاجیک می توانند‌ دانشجویان ‌را به سمت پیشبرد علم هدایت کنند.

امینی در کنار پژوهش‌های خود در زمینه متالورژی ‌به برنامه سازی‌ رایانه نیز علاقه دارد و در طول تحصیل توانسته یک برنامه رایانه ای برای ترجمه متون فارسی به سریلیک و برعکس تهیه کند.

[url="http://irna.ir/fa/News/362958/علمی/دانشمند_جوان_ایرانی_موفق_به_دریافت_جایزه_اسماعیل_سامانی_در_تاجیکستان_شد"]http://irna.ir/fa/Ne...در_تاجیکستان_شد[/url]

[ALI 5,623]

برادر نصیر عزیز ،

از قرار معلوم سایت منبع ، خبر اصلی را از صفحه مورد نظر حذف کرده است.

[nasirirani 4,492]

تشکر علی جان

به غیر این موضوع این نخبه ایرانی هم متاسفانه مثل اینکه می خواسته اونجا خود شیرینی کنه!..چون حداقل سالهاست که آلومینیوم خالص بخاطر ساخت یه سری تجهیزات حساس دفاعی در ایران تولید شده..


........
[color=#0000FF]بایگانی شد..نصیر[/color]

[GAGNUS 578]

[center][b][img]http://khawaran.com/images/stories/abu%20muslim.jpg[/img][/b][/center]
[center][font=comic sans ms,cursive][size=6][b]خـــاســـتگاه واژه تاجیــــک:[/b][/size][/font][/center]
[size=4]در مورد واژه تاجیک و خاستگاه آن کاوشهای فراوانی صورت گرفته است. ولی آنچه بیشترطرف توجه اکثریت پژوهشگران واقع میباشد، اینست که واژه تاجیک نام قبایل «داها» بوده، پارت‌ها و اشکانیان «دئی»، «تاجیک» و «دجیک» خوانده شده اند. برخی دیگر شواهدی دارند که تاجیک نامی است که ترکها بر آریائیان نهاده اند. از آنجا که آریاییان پارسیگوی کلاهی تاج مانند بر سر مینهادند، ایشانرا تاجی ویا تجیگ نامیده اند. گروهی واژه تاجیک را از «تای» اسخراج کرده، هم ریشه با کلمه یونانی «تگاس» به معنای پیشوا و «ددیک» ذکر کرده اند. از ریشه «تژی» زبان سکایی یادآوری گردیده است. بمعنی صفت منسوب به واژه «تاج» نیز آمده است. [/size]
[size=4]مسلم امراینست که پژوهش اساسی در باره واژه «تاجیک» در نیمه اول قرن ۱۹ از طرف برخی دانشمندان غرب صورت گرفته است. در سال ۱۸۲۳ م. کلاپروت پژوهش پر محتوایی «در مورد مردم بخاراً " انجام داده بود. هرچند این پژوهش بچاپ نرسید ولی بادامه آن ژ. سن مارتن یکی دیگر از پژوهشگران غربی طی مقاله واژه «تاجیک» را بر فارسی زبانانی اطلاق کرد که در فارس (ایران امروزی)، خراسان (افغانستان امروزی) و بخشی از ماوراء النهر (تاجیکستان امروزی) سکونت دارند.[/size]
او مینویسد که واژه تاجیک همان نام قبایل «دئی» است که پارتها و اشکانیان بنام «دئی»، «تاجیک» و «دجیک» خوانده می‌شدند. سن مارتن علاوه میکند که هرسه شکل آوایی این نام «دئی»، «تاجیک» و «دجیک» از نگاه آواشناسی قابل قبول است. پس از این جا چنین برمی آید که پارتها خود را تاجیک می‌نامیدند.
دانشمند دیگری بنام آ. برنشتام پیدایش نام تاجیک را قبل از دوران عرب دانسته وآنرا منسوب به زبان تاجیکی کهن مردمان تخارستان دانست و قدامت تاریخی آنرا به هزارسال قبل از میلاد می رساند. او نام تاجیک را از ریشه «تژی» زبان ســکایی می داند.
ونیز پژوهشهای تازه رابطه تنگاتنگ واژه تاجیک رابا بنیاد آریائی آن ثابت کرده، آنرا نام مردمانی آریایی ای میدانند که در سرزمین آریانای بزرگ زنده گی داشته اند. فرهنگنامه ‌های پارسی دری یا کلاسیک نیز در شرح نام تاجیک معلومات ارزنده یی دارند که ذکر چندتای آن ارزشمند میباشد. از جمله در «فرهنگ شرفنامه منیری» آمده است که «تازیک – غیر عرب و غیر ترک» در فرهنگ برهان قاطع «تازیک و تاژیک بر وزن و معنی تاجیک است که غیر عرب و ترک باشد» «طایفه غیر عرب باشد»، «آن که ترک و مغول نباشد، »، در فرهنگ لغات ترکی به معنی اهل فارس نوشته اند" غیاث اللغات، آنندراج و برخی فرهنگ نامه‌های دیگر شرح بیشتری برای این نام آورده اند. در لغتنامه انگلیسی آکسفورد واژه تاجیک بمعنی « پارسی» و کسی که نه عرب و نه ترک باشد، تعریف شده‌است.

بهار در سبک‌شناسی آورده است که: آریاییان از قدیم بمردم اجنبی «تاچیک» یا «تاژیک» می‌گفته‌اند، چنانکه یونانیان را«بربر» و اعراب را«اعجمی» یا «عجم» می نامیدند. این لفظ در زبان فارسی دری، «تازی» تلفظ شد و رفته‌رفته خاص اعراب گردید، ولی در توران و ماوراءالنهر لهجه قدیم باقی و به اجانب «تاچیک» می‌گفتند و بعد از اختلاط ترکان آلتایی با فارسی‌زبانان آن سامان، لفظ «تاچیک» بهمان معنی داخل زبان ترکی شد و فارسی‌زبانان را «تاجیک» خواندند و این کلمه بر فارسیان اطلاق گردید و ترک و تاجیک گفته شد.[sup][۱۹][/sup]
در ادبیات ترکی- فارسی فاتحان دودمان تیمور و بابر، واژه تاجیک را به منشی‌های فارسی زبان اطلاق می‌کردند. استاد محیط طباطبائی پژوهشگر و محقق ایرانی مینویسد که: «آریاییان را در جنوب سرزمین پهناور آریانای بزرگ به جهت تمایز از اقوام عرب، عجم می‌نامیدند به همین منوال در شمال آریانای بزرگ، قوم آریایی را به منظور تشخیص از اقوام ترک، تاجیک می نامیدند. پس تاجیک همان عجم و پارسی زبان است.»
میرزا شکورزاده، پژوهشگر تاجیک و نویسنده کتاب «تاجیکان در مسیر تاریخ»میونیسد: "بر اساس پژوهشهای انجام شد، در بسیاری نقاط آسیای میانه، مردم پارسیگوی، ایران، افغانستان، تاجیکستان و حتی کشمیر و کاشغر خود را «تاجیک» معرفی کرده‌اند.
واژه «تاجیک» در ادبیات کلاسیک فارسی کاربرد وسیع دارد و غالبا ازین واژه در برابر ترک و عرب استفاده صورت میگرفته‌است:
مثلاً سعدی می‌گوید:
[center]شاید که به پادشــــاه بگویند
ترک تو بریخت خون تاجیک [/center]
و یا جامی اشاره‌ای دارد در باره علیشیر نوایی که:
[center]او که یک ترک بود و من تاجیک
هردو داشتیم خویشـــی نزدیک [/center]
و باز سعدی در جای دیگر می‌گوید که:
[center]نگار ترک و تاجیکم کند صد خانه ویرانه [/center]
[center]به آن چشمان تاجیـکانه و مژگان ترکانه [/center]

همین طور، وقتی که ما به متون چه نثر و چه نظم فارسی مراجعه می‌کنیم، درمی یابیم که در تمامی این متنها، از روزگار سعدی به دوران ما، کلمه «تاجیک» جایگزین کلمه «پارسی» و «فارسی زبان» بوده‌است. نه کلمه «پارسی» یا «ایرانی» یا «فارسی زبان» بلکه محض کلمه «تاجیک کاربرد شده‌است.»

نتیجه اینکه تاجیک‌ها اقوام آریایی هستند که درهزاره دوم پیش از میلاد مسیح در آسیای میانه و باختر (بلخ) (بلخ امروزی) زنده گی میکردند. ریشه نیاکانی تاجیک‌ها به آریاییان شرقی یعنی باختری‌ها٬ سغدی‌ها٬ پرنی‌ها و داها می‌رسد، این بدین معناست که نیاکان تاجیک‌ها در عهد باستان به زبان پارسی کهن یعنی زبان کهن آریایی جنوب غربی نی بلکه به زبانهای شرقی آریایایی نظیر سغدی، باختری، خوارزمی، سکایی سخن میگفته اند. کاربرد زبان پارسی (دری) توسط تاجیک‌ها به دوران گسترش امپراتوری ساسانیان و متعاقباً انقراض آن به‌وسیله تازیان مسلمان برمی‌گردد که تعداد زیادی از پارسیها به آسیای میانه و حتی به چین پناه ‌برند. عده‌ای از این پارسیها به حیث جنگجویان تازه مسلمان شده و برای ترویج اسلام به این منطقه وارد می‌شوند. نتیجه این مهاجرت‌های گسترده پارسیها (مسلمان و غیر مسلمان) است که تاجیک‌ها علاوه بر اشتراک نیاکانی آریانای-شرقی، ریشه نیاکانی پارسی نیز دارند
شماری از دانشمندان پیدایش واژه تاجیک را به معنونیت آئین زرتشت نیز رسانیده اند. ایشان میگویند که واژه"تاجیک" از "تاج" گرفته شده است. چونکه زرتشتیان کلاه تاج مانندی می پوشیدند، ایشان را" تاجی" ویا "تاجیک" میگفتند و بعداً این واژه نام مردم وقوم شده است. در هر حالت در حوزه ادبیات واژه تاجیک که صورت قدیمی تر آن "تاژیک" است به مفهوم و معنای مردم فارسی زبان بکار رفته است. چنانچه گفته آمدیم در لغت نامه دهخدا، برهان قاطع، فرهنگ معین و فرهنگ نفیسی "تاجیک" به معنای غیر عرب، غیر ترک و غیر مغولی آمده است. این واژه ابتداء از سرزمین بزرگ آریاییان ازدوطرفه آمودریا برخاسته و بعداً با مهاجرتهای پیهم آرییایان به سایر وادیهای سرسبز و خوش آب و هوای آسیای مرکزی و میانه گسترش یافته و برهمه اقوامی اطلاق گردیده است که در آن دیاران زندگی داشته و به زبان فارسی متکلم بوده اند.

بر اساس کاوش ها و پژوهش های باستان شناسان تاجیکان مردمان اصلی و بومی سرزمین های آریانای کهن، خراسان بزرگ، و فرارود باستانی میباشند. ولادیمیر بارتولد خاورشناس شناخته شده روسی مینگارد: "مطالعات ما در باب تاریخ آسیای میانه نشان میدهد که مردم بومی آنجا آریاییان تاجیک نژاد بوده اند." تاجیکها نماینده یکی از قدیمی ترین و بزرگترین اقوام آسیای میانه هستند. ایشان قبل از ظهورترکان درین ناحیه زندگی میکردند. مراکز عمده سکونت تاجیکها آسیای میانه، خراسان بزرگ بشمول خراسان شرقی و غربی یعنی باشندگان تاجیکستان، افغانستان و ایران کنونی و ماوراء النهر میباشد.
بر پایه پژوهشهای شادروان پروفیسور دکتور احمدجاوید "یکی از قومهای اصیل و بومی آریانای باستان، خراسان عهد اسلامی، تاجیکها هستند..." میر محمد صدیق فرهنگ تأکید میکند که "درهنگام تسخیر خراسان توسط (اعراب) بخش بزرگ ساکنان این سرزمین را تاجیکها تشکیل میدادند."

باستناد منابع معتبر تاریخی، تاجیکان یکی از اقوام بزرگ آریایی و دارای تمدن و فرهنگ چندین هزار ساله میباشند که گنجینه های فکری و معنوی آنها در مراحل مختلف تاریخ به زبانهای گوناگون زنده جهان نگارش یافته وبه نسلهای آینده جهان رسانیده شده است. آریانای کهن به عنوان میهن تاریخی تاجیکان، خاستگاه آئین باستانی مهر یا میترا که در هزاره دوم و سوم قبل از میلاد ظهور کرده بود، میباشد. همچنین آئین زرتشت که در آثار "اوستایی" (کتاب زرتشتیان) برمحور سه اصل: پندار نیک، گفتار نیک، و کردار نیک انتشاریافته است، ششصد سال پیش از میلاد در همین دیار شکل گرفته بود. این مرز وبوم نه تنها خاستگاه آئین های میترا و زرتشت، بلکه زادگاه اصلی اساطیر و حماسه های "شاهنامه" فردوسی بزرگ نیز میباشد.
سرزمین تاجیکان منحیث ام البلاد جهان از پنج هزار سال پیش به این سو شاهراه تردد کاروان ها، آمیزش فرهنگ ها و تمدنها و همچنان گره گاه بزرگ تاریخ بشری را تشکیل میداده است. این سرزمین از همان آغاز هسته برخورد و رویارویی فرهنگها بوده و در درازنای گستره تاریخ همه ارزشهای بزرگ فرهنگی، تمدنی و هنری گرانبهای انسانی را که از شاهراه تمدنی آن عبور میکرده است، پذیرفته و همزمان بآن هویت فرهنگی و زبانی خود را نیز پاسداری کرده است. به گواهی تاریخ نگاران یونانی و عربی، دستآوردهای فرهنگی و کارنامه های علمی تاجیکان، قرنها پیش، مرزهای ملی را در نوردیده و در بستر فرهنگ پربار بشری جای والایی باز کرده بوده است. چنانچه هیچ یک از عرصه های علمی و فرهنگی جهانی نیست که تاجیکان در آن آثار گرانبها نیافریده باشند. تاجیکان کارنامه های ماندگار در حوزه پژوهش های تاریخی و علمی در ادبیات و شعر در نقاشی و معماری تا روزگار ما دارند که مایه مباهات و افتخار مان میباشد.

افتخارات علمی تاجیکان نه تنها در حوزه های علم، ادب، فرهنگ و هنر روشن است، بلکه در جمع ابواب دولت داری و سیاست نیز نقش مهمی بازی نموده اند. مبارزات آزادی بخش تاجیکان از یکسو و پایداری ایشان برای حفظ فرهنگ وزبان پربار شان از سوی دیگر چه در جهان باستان و چه بعد از هجوم اعراب بر سر زمین شان و چه در مقابل انگریزان، برازنده است. همانطوریکه شادروان پروفیسور جلال الدین صدیقی می نویسد" تاجیکان از آغاز مبارزات ملی میهنی در برابر اقوام بیگانه به پیکار های فرهنگی و تاریخی شدیدی دست یازیده اند." چنانچه میدانیم، نخستین ارتشی که در داخل امپراتوری اسلام با ارتش منظم خلافت عرب جنگید و آنرا درهم شکست ارتش خراسانی بود.
پیشه تاجیکان در پهلوی دفاع از زادگاه شان، زراعت، آبیاری و مالداری بود. پهنه تمدنی این مردم از طرف شمال تا دشتهای آسیای مرکزی که مردمانی دارای کانونهای اجتماعی دیگری در آنسوی آن مرزها زیست داشتند میرسید. قصه ها و اسطوره های زیادی از گذشته کانون تمدنی تاجیکان بدست است که حکایت از تاریخ تمدنی قدیم تاجیکان مینماید. بیشترین سند و مدارکی که از تاریخ وهویت تاجیکان بدست داریم، شاهنامه ها است. داستان (ضحاک ماران) پادشاه چند هزار ســــال پیش سامی، بین النهرین که گویا به باختر تاخـــــته و دولت پیشدادی یا پاراداتا های باختر را که مرکز آن بلخ بود سقوط داده و جمشید یا (یما) پادشاه بلخ را شکست داده است. بعدتر شاه دیگر پیشدادی (فریدون یا تری تونا) قیام میکند و به بین النهرین حمله کرده ضحاک ماران را میکوبد. همچنان داستان نینوس پادشاه آثوری حاکی ازآنست که بر باختر می تازد و بلخ را فتح میکند. شاهنامه ها از سلسله دولتهای پیشدادی و کیانی و اسپه داستانهایی بزرگ رزمی دارند که هـریک میتواند هویت بومی باختریان یا تاجیکان راروشن کرده، ازمرحله اساطیری عبور وبه مرحله مذهبی تکامل دهد. این داستانهای اساطیری در هزاره اول پیش از میلاد در قدیمترین کتابهای دینی جهان (اوستا) انعکاس یافته است.

صحبت از فرهنگ اوستا صحبت از دوره تمدنی زرتشت یا (زراتشترا) یکی از پیشوایان دینی تاجیکان میباشد که مرکز آن بلخ، پایتخت امپراتوری بزرگ آریانا بود. قدامت این فرهنگ که طی کتابی تبلیغی و دینی معرفی گردیده، بین یکهزار و پنجصد تا دوهزار و پنجصد سال پیش از میلاد ذکر گردیده است. پیش از کتاب اوستا از سرودهای (ریگویدا) که کتاب برهمنها بود نامبرده شده است. زبان نوشتاری اوستا که در باختر بمیان آمده و قرنها در باختر زمین تکلم میشده است زبان باختری بود. از این زبان چیزی باقی نمانده است. زیرا بسیاری سرودهای زرتشت بشکل شفاهی سینه به سینه حفظ میگردیده است. اوستا در قرن ششم پیش از میلاد به زبان باختری نوشته و تدوین شد. ولی بعدها در اثر تهاجم اجانب از بین رفت و چندین قرن گذشت تا در عهد دولت پارتها (قرن اول) میلادی باز جمع وتدوین گردید. در قرن سوم میلادی دولت ساسانی پارس مجدداً باین کار دست زد و اوستای پراگنده را در الفبای پهلوی ساسانی جمع و تدوین نمود. اوستای ساسانی مشتمل به (348)فصل در (21) کتاب بود که هر کتاب آن (700 ر 345) کلمه تخمین شده است. درحالیکه اوستای قرن ششــــــم پیش از میلاد (815) فصل و منقسم بر (21) کتاب بود. حالا از مجموع اوستای قرن سوم میلادی صرف (83000) کلمه باقی مانده است که میتواند مشعرهویت و اصلیت اوستای اولی بزبان باختری باشد. (19)
فرهنگ اوستایی در طول چند هزار سال حیات خود زیر تأثیر حوادث مختلف تاریخی و دینی نتوانست در هویت اصلی خود باقی بماند. ایجاب کرد تا آیند گان تفسیری بر اوستای اصلی بنویسند. تفسیریکه بر اوستا نوشته شد (زند) نامیده شد و تفسیر بر تفسیر زند را (پازند) گفتند. امروز قسمت کوچک (گاثها) از اوستا اصلی باقی است که بیشتر آن سرودهای مذهبی میباشد. یک نسخه خطی اوستا با رسم الخط (دین دبیره) در کتابخانه شاهی دنمارک، درکوپنهاگن موجود میباشد که تاریخ کتابت این نسخه تعلق به قرن چهارده میلادی میگیرد. رسم الخط دین دبیـــره در قرن ششم پیش از میلاد برای نوشتن اوستا عهد ساسانی بمیان آمد. زیرا الفبای معمولی، اعراب (زیر، زبر، پیش) را نداشت و قرائت کلمات مذهبی بشکل صحیح درآن مشکل بود. لهذا دبیران عهد ساسانی در الفبای معمول عربی تصرف نموده حروف علت را در حروف صحیح داخل کرده، آنرا دین دبیره نامیدند.

بهر حال تمدن بسیط اوستایی نسبتاً تمدن مستقلی بود که از خود اجتماع باختریان یا تاجیکان نشأت کرده و از هیچ تمدن دیگری رنگ نگرفته بود. بآنهم این تمدن ساده و بسیط توانست ازنظر ترویج زراعت، تشکیل مؤسسات سیاسی (دولت) و تکامل آنها از مرحله میتالوژی به دیانت یکتاپرستی در آسیای میانه نقش اساسی ایفاکند. گویا در نصف اول هزاره پیش از میلاد زراعت با صنایع دستی و پیشه وری در باختر در راه تکامل بود. تاجیکان که در سر راه تجارتی و کاروانی آسیای میانه و فلات پارس و هندوستان زندگی میکردند، از نظر اقتصادی در آسیای وسطی نقش عمده تجارتی بدست آوردند. بلخ از نظر عمران و تمول جلب نظر همسایه ها را میکرد. در شمال کشور دشتهای آسیای مرکزی بین دو رود خانه سیحون و جیحون قرار گاه مردمان سوارکار و چادر نشینی بود که همیشه دیده به مال و دارایی تاجیکان آباد و ثروتمند دوخته بودند. ایشان گاه و ناگاه درداخل حدود جغرافیایی باختری میتاختند و دارایی های مادی تاجیکان را تاراج میکردند. چنانچه در یک هجوم قوی سوارکاران چادرنشین آسیای مرکزی، دولت باختری تاجیکان مرکزیت خودرا از دست داد وبه شاهزاده نشینیهای متعددی تقسیم گردید. از طرف دیگردر پارس قرن هفتم پیش از میلاد هم، دولت مادها تأسیس گردید. کوروش هفتمین پادشاه سلسله هخامنشی در قرن ششم پیش از میلاد دولت ماد را از بین برداشت و دولت قویی از کران تا کران جهان تشکیل داد. کوروش متوجه تسخیر باختریانای ثروتمند و پارچه پارچه شده گردید و از سال 545 پیش از میلاد تا 539 پیش از میلاد در باخترکه فاقد دولت مرکزی بود جنگ کرد. تاجیکان باختر زمین شش سال در برابــر سپاه کوروش جنگیدند. معهذا کوروش قسمتهای زیادی از خاک تاجیکان را تسخیر نمود. در سال 539 پیش از میلاد کوروش کبیر دریکی از جنگها درکاپیسی جنوب هندوکش به تیر بسته شدو از جهان رخت ابدی بربست.
با کشته شدن کوروش کبیر، بسوس(یکی از حکمروایان محلی تاجیکان در باختر) اعلان استقلال کرد و داشت باختریانا قدرت سیاسی از دست رفته خودرا دوباره بدست می آورد، ولی اسکندر مقدونی که سر زمین پارس را از هخامنشیان بدست آورده بود، ضعف حکمروایی هخامنشیان در باختریانا استفاده کرده متوجه تسخیر باختر گردید. جنگ و گریز اسکندر در آریانای کبیر مخصوصاً در دامنه های شمالی و جنوبی هندوکش سالها را در بر گرفت و اسکندر مقدونی در باختر زمین مشکلات فراوانی دید ودر نهایت در تلاش بود تا راه معقول عقب گرد جانب مقدونیه را پیدا کند. رشادتها و مردانگیهای تاجیکان, قهرمانان و پهلوانان باختر زمین داستانها و افسانه های زیادی بر انگیخت. داسـتان فرستادن نامه اسکندر به مادرش و اعمار قلعه های دفاعی متعدد اسکندر در اکثر شهرها و نقاط استراتژیک باختریانا دال بر دست پاچگی و وحشت بیحد اسکندر در دوران جنگ با پهلوانان تاجیکی میباشد.
قابل ذکر است، قبل از ظهور اسکندر در شرق, تاجیکان در نظام هخامنشیان تحت همان آئین و ادب اوستایی خود زندگی میکردند. حاکمان گماشته هخامنشی غالباً ازمیان همان زعمای محلی تاجیکی بودند. پس از ورود اسکندر بخاک آریائیان, باختر زمین وبرخی دیگر از کشورهای شرقی مرکز مهم انکشاف روح هنر و ادب یونانی گردید. تشکیل سلطنت آزاد یونان وباختری برای دوقرن موجب انتشار زبان و خط و اساطیر و آثار ذوق و هنر وسایر مظاهر علمی و ادبی, طب, نجوم, ریاضی, هندسه, داستانهای اساطیری, درامه ها, روشها و مکتبهای هیکلتراشی یونانی شد. چنانچه آثار هیکل تراشی مکتب یونانوباختری که صدها و هزاران آن از نقاط مختلف افغانستان امروزی کشف شده است, این آمیزش را نشان میدهد. وهمچنان آثار بدست آمده از رشد زبان یونانی که جانشین زبان باختری و فرهنگ اوستایی گردیده بود نیزمشعر است. اسکندر مقدونی و لشکریان او به سختی تلاش کردند تا زبان و فرهنگ یونانی را در قلمرو تاجیکان ترویج نمایند. چنانچه زبان جنگی, زبان محاوره, زبان علمی و هنری آن دوران کامـــلاً یونانی گردیده بود. کتیبه های بسیاری بدست مــا رسیده که به خط یونانی نوشته شده و نمایندگی از هنر مجسمه سازی و هیکلتراشی یونانی می نماید. یونانیها باین بسنده نکرده حتی در دورترین قریه ها و دهات تاجیکان نیز دست به محو زبان باختری و فرهنگ اوستایی و ترویج زبان یونانی زدند. آثار کتبی اوستایی از جمله کتاب گاثاها و آثار کتابخانه ها را حریق کردند و کتاب گاثاهای زرتشتر را که در دونسخه نوشته شده بود یکی را حریق و دیگری را به آتن انتقال دادند.(22)

برخی دیگر از آثار ادبی و سروده های اوستایی که تا آن زمان بیشتر شفاهی و در دل شاعران و نویسندگان و قهرمانان بود آهسته و بمرور زمان محوشد. رسوم و عنعنات یونانی بجای اوستایی رواج یافت و کالا های یونانی جای کالاهای تاجیکی را گرفت. قوتهای فاتح تا آنجا که مقدور بود در محو فرهنگ بومی آریانای کبیر کوشیدند و بجای آن زبان, فرهنگ و عنعنات خودرا حاکم ساختند.
چنانکه میدانیم, آریائیها پیش از کاربرد خط, در یک دوره دور و درازی دارای ادب شفاهی بودند. سرودهای ویدی و اوستایی قدیم باختری در سینه ها حفظ میشد. سپس الفبای سامی بمدیا و فارس و هند و از آنجا به آریانا رسید. سومریها در جنوب بین النهرین در حدود 3500 قم خط را میدانستند که الفبای میخی بود و بدست فنقیها, کلدانیها و آشوریها اصلاح شده و بنام خط آرامی موسوم گردیده بود. این الفبا از یکطرف در شرق نزدیک در پارس, آریانا و هند (درحوالی قرن 7 و 8 قم) بنابر سلطه سیاسی آشوریها منتشر شد و از سویی هم منشأ خط های یونانی و لاتینی گشت. این الفبا در دوره هخامنشیها اصلاح شد و تعمیم یافت. چنانچه در افغانستان کنونی نیز کتیبه هایی یافت شده است که نمونه های زبان آرامی دارند. (23)
خط خروشتی که با منشیها و اهل دفتر هخامنشیها در آریانای کبیر معمول شده بود، درحقیقت صورت تغییر خورده همان خط آرامی بود که مبدأ آن آریانای کبیرمیباشد. چنانچه آن خط را خط آریایی باختری وگندهاری نیزنامیده اند. این رسم الخط در دفترها, بین عوام و در کتیبه ها بکار میرفت و بیشتر در بخشهای جنوب شرقی آریانا معمول شده بود و آثار آن از جنوب و شمال کشور از معابد بودایی بدست آمده است. ایـــــن خط در قرن 3 قم، ظهور کرد و تا قرن 4 و 5م دوام داشت و در سلطنت یونان وباختری "گریکو بودیک" رسمیت پیدا کرد و در سنگ نبشته ها, ظــروف فلزی, مسکوکات, کوزه ها و ظروف, پوست و...و. آن دوران بدست ما رسیده است. چـــنانچه یکتعداد کتیبه های خروشتی در افغانستان امروزی از وردک, بیماران درونته, هده جلال آباد و بگرام، کاپیسی یا کاپیــــسا بدست آمده است که برگفته های بالا مهر تائید میگذارد.
خط پهلوی نیز از آرامی برآمده و دارای دو رسم الخط متمایز پهلوی پارتی و پهلوی ساسانی میباشد. این خط جای رسم الخط یونانی را گرفت و به پهلوی پارتی و پهلوی ساسانی موسوم گردید. اما پهلوی ساسانی ساده تر و دارای 25 حرف بود. مقطع آن برای سنگ نوشته ها و متصل آن برای نوشته های عادی بکار میرفت. برخی کلمات به زبان آرامی نیزنوشته شده وبه پهلوی خوانده میشد که"هزوارش" گفته میشد. مثلاً ملکاً ملکا نوشته میشد و آنرا "شاهنشاه" میخواندند. رواج الفبای پهلوی پس از سقوط کوشانیان بزرگ وبسط نفوذ ساسانیها در اواخر قرن سوم مسیحی آغاز یافت و تا عصر صفاریها ادامه داشت. بعدتر منشیان دوران حکمروایی سامانیان برای تکمیل و از بین بردن نقایص خط پهلوی الفبای "دین دبیره" را در 44 حرف بوجود آوردند. (24)
لشکر کشیهای دوامدار اسکندر در هند، نتیجه آن شد تا نیروهای ملی گرای هندی گردهم جمع شوند و یک قوت و نیروی قوی در مقابل یونانیان تشکیل دهند که در نتیجه فشار روزافزون قوتهای هندی، یونانیها هند را تخلیه وبجانب آریانا عقب نشینی کردند. نیروهای مقاومت هندی تا دامنه های گندهارا (منطقه پشاور, مشرقی حالیه, دره کابل) وولایت اراکوزی (حوزه ارغنداب) و بعضی نقاط دیگر صفحات جنوب، یونانیان را دنبال کرده, امپراتوری بزرگ خودرا تا دامنه های گندهارا و اراکوزیا تشکیل دادند. هرچند این وضعیت دیر دوام نکرد و بزودی سلطنت مستقل آریایی یونانو باختری بمیان آمد و دست موریها را از مناطق جنوب و شرق آریانا کوتاه کرد, ولی مبلغین آشوکا دین بودایی را در نقاط شرقی، مرکزی و شمالی آریانا انتشار داده بودند. و کنشکا درقسمت بزرگی از هند و آریانای کبیر حامی دین بودایی شده بود. علوم و ادبیات آثار مذهبی بودایی پیشرفت کرده و به شعر, قصیده, نمایشنامه, افسانه, پند و حکمت, ریاضی, هندسه وطب نجوم پرداخته شده بود که درنتیجه نفوذ بودیزم, زبان و خط یونانی روبه انحطاط گذاشت, اما در مسکوکات باقی ماند و حروف دیگری نیز به آن افزون گردید و الفبای یونان و کوشانی ازآن بوجود آمد. تجدید حیات سانسکریت در عهد مسیح که در هند رو به زوال بود منوط به مردم آریانای کبیر ماند تاکه حکمرانان کوشــــانی آریانای کبیر, در هند فتوحات نموده و راه انقلاب بزرگ ادبی را بجانب هند باز کردند. بوداییهای همین ناحیت آریانا بودند که در عصر کنیشکا باستعمال سانسکریت آمیخته با "پاراگریت" به ایجاد آثار مذهبی هندی پرداختند. نویسندگان وشاعران نیز باب ادبیات سانسکریت را باز کردند که بیشتر در نظم اشعار رزمی, وصفی, عشقی و در نثر قصص و افسانه و نمایشنامه پدیدار گردید. در علوم طب, فلکیات, ریاضی, صرف و نحو, منطق, ادبیات فراختر گردید و ادب سانسکریت وسیعتر شد. کنیشکا از ادب و علوم و نویسندگان و شاعران و اهل ذوق تشویق و حمایت میکرد و مشاوران ادبی داشت. راهبان سالخورده در مدح وی قصایدی گفته بودند و در گندهار (قندهار) کاپیسا, بلخ وبامیان شاعران و نویسندگان به ادب سانسکریت پرداختند. درطی هزار سالیکه دین بودایی در آریانای کبیر رواج داشت معبد ها مرکز علمی و ادبی و ذوقی کشور محسوب میشد که در فضای آن صدها و هزارها راهب نویسنده, شاعر و عالم مشغول تحریر و ترجمه آثار وفعالیت های هنری دیده میشدند.
ولی با تمام فشار ورود زبان وفرهنگ بودایی درآریانای کبیر, درجنوب هندوکش پراگریتهای زبان ویدی ودر شمال زبان زند اوستایی بگونه شاخه هایی بر جای مانده بودند. مهمترین آنها همان پرثوی یا پهلوی پارتی است که این زبان از آریانا به پارس انتقال یافت و در آریانای کبیر نیز در دوره کوشانی حتی معاصر ساسانیان بوسیله آن حرف زده میشد. زبانهای اسکایی و تخاری همزمان با کوشانیان رایج گردید. کوشانیان زبان اسکایی را جزء شرقی خانواده السنه آریانی شمرده بقایای آنرا در مـیان بعضی لهجه های پامیری سراغ می دیدند. زبان تخاری زبان قبایل سیتی یا کوشانی است که در اوایل زبان آریایی شمالی یا آریایی شرقی نامیده میشد. تخاری لهجه ای از زبان های هندی و اورپیدی است و در اثر آمیزش لهجه زند بخصوص پرثوی با لهجه های اسکایی و تخاری زبان سغدی به میان آمد و در دوطرفه آمو دریا در سغدیان وباختر منتشر شد و دخالت آن در بنای زبان فارسی دری روشن و آشکار است.(26)

بحث مختصری که پیرامون مدنیتهای اوستایی، یونانی و بودایی بعمل آمد ثابت می سازد که مدنیتها وزبانهای سر نیزه یی در داخل قلمرو آریانای کبــیر در نهایت نتوانستند دیر پای باشند. چه ریشه اصلی و بومی سرودهای اوستایی در وادیها و قراء و قصبات و بلندی های کوهها ودر دره ها ریشه و اساس خودرا حفظ کرده بود. حتی در شهرها در ادبیات شفاهی و روزمره نجبا و ملکان نیزمشهود بود. این زبان غنی دوباره از دره ها و دامان کوهپایه های هندوکش بجانب شهرها ریشه دوانید وبزودی درزندگی شهری, علمی وادبی تاجیکان جـــــای خودرا بازیافت. زندگی با همی آغاز داد وستد های کالایی و رفت و آمدها در وادیهای دور دست زبان و فرهنگ اوستایی را وسعت داد و زبان پهلوی, زبان پراگریت گندهاری, سانسکریت کلاسیک, زبان پرثوی یا پهلوی پارتی خراسانی, سغدی, اسکایی, تخاری, پهلوی ساسانی و شاخه های فرعی دسته های غلچه یی یا پامیری و نورستانی بوجود آمدند.
کوشانیان طایفه یی مهاجر از 135 تا 145قم اتحاد حکمروایان محلی یونانو باختری را شکسته و قدرت سیاسی منطقه و ماحول تخارستان وبا ختر را تا دره های کابل و مناطق گندهارا تا اواخر قرن چهارم میلادی تحت سیطره و حاکمیت خود در آوردند. مقتدرترین امپراتور این سلسله کنیشکای بزرگ بود. کوشانیان در عصری در باختر و نواحی آن مسلط شدند که پارتها یا اشکانیان قبلاً پس از تسلط بر باختر ووادی خراسان و رسمیت دادن زبان پارتی, مرکز سلطنت خودرا از (نیسا) شمال غرب باختر در 171 قم بطرف غرب به نواحی فارس انتقال داده بودند. بنابران دراین هنگام سرزمین آریایی ها وباختریان تحت نفوذ کامـــــل زبان پارتی (پهلوی اشکانی) یعنی شکل متحول زبان اوستایی قرارداشته است و همین زبان است که موسوم به زبان بلخی یا زبان باختری میباشد و بعضاً زبان رسمی کوشانی هم گفته شده و آن خود مادر زبان پارسی دری (پارتی دری) شناخته میشود. دقیق ترین گواه این موضوع کتیبه هایی است که از دوره کوشانیان برجای مانده اســــت. ازآن جمله یکی کتیبه رباطک میباشدکه تازه چشم زبانشناسان را باین موضوع باز کرده است. سنــــگ نبشته رباطک نخستین کتیبه یی است به زبان کوشانی یا بلخی ویا به شکل متحول زبان پارتی (پهلوی اشکانی) که در نخستین سال حکومت کنیشکا (125 م) نبشته شده بدست آمده است. این کتیبه در سال 1372 هش در رباطک سمنگان کشف شد و چهار سال بعد از کشف, عکس آن به مقر (B.M) توسط دانشمندان چون ویلیام سیمز ترجمه شد. کتیبه که از مواد Line stone تشکیل یافته91 سانتی متر طول, 61 سانتی متر عرض و27 سانتی متر ضخامت دارد. دارای 23 سطر به خط یونانی شکسته با السنه باختری (بلخی) میباشد. این کتیبه از جانب باستانشناس مشهور و شناخته شده افغانستانی دکتور غلام جیلانی داوری نیز ارزیابی شده و با تشریحات مکمل و جامع در شماره دوم, سال چهارم، سرطان و سنبله 1381هش، ص 33 – 41، فصلنامه آریانای برونمرزی بچاپ رسیده است.
این کتیبه در عرصه تحقیقات روی زبانهای ایرانی و زبان پارتی (پهلوی) و پارسی دری, ریشه و منشأ آن معلومات ارزشمند و موثوقی به دست میدهد و از خلال آن بر می آید که تا این عصر باوجود انتشار ورسمی شدن زبان یونانی, زبانهای ایریانی به قوت خود در این ناحیه رایج بوده وبه همان نام اولی خود ایریانی یاد میشده است. چنانچه در سطر چهارم کتیبه آمده است که کنیشکا فرمان خودرا به زبان یونانی انتشار داده وسپس آنرا به زبان ایریانی در آورده منتشر ساخت وبدین گونه فرمان او به تمام ساحه مفتوحه کنیشکا در هند (تاقلمروهای گشتریاها) اخبار شده است.(30)
<p>در این کتیبه واژه (ایریان) حقیقت بزرگی را بر ملا میســازد و آن اینکه گفته میشده که زبان مردم آن ناحیه آریک (ایریانی) ادامه زبان پارتی و دنباله زبان باختری اوستایی بوده است. این موضوع را کتیبه رباطک کاملاً روشن ساخته است و ازآن به خوبی فهمیده میشود که زبان این ناحیه یعنی سر زمین آریانا ازآن طرف آمو دریا تا ماورای سند به ویژه نواحی بلخ و وادی کابل در عصر کوشانیان (سده دوم میلادی) ایریان و زبان مردمش ایریانی خوانده شده است. کتیبه سرخ کوتل بغلان و کتیبه های دوران هفتالیها (کابل شاهان) همه دال بر این است که نبشته و متون آنها شکل باز پسین زبان پارتی (پهلوی اشکانی) بوده است که بعداً با اندک تحول زبان پارتی دری یا فارسی دری شده است.
از مباحث بالا چنین استنباط میشود که زبان پارتی (پهلوی اشکانی) از زبانهای مهم پر نفوذ دوره میانه زبانهای ایریانی بوده است. این زبان در عصر سلطنت مقتدر پارتهایا اشکانیان بلخی (پرثوه ها) در سراسر امپراتوری وسیع آنان در باختر, فارس و در مستملکات غـربی شان همچـــــــون زبان رسمی و اداری به کـــــــار میرفته است. البته در اواخر سلطنت شش قرنه پارتهای بلخی که مرکز عمده آنان نخست در پارثوه در نیسا (ناحیه شمالغرب باختر) وبعد در فارس قرارداشت زبان پارتی در آریانا و همچنان در فارس فراگیر شد. این زبان در فارس پس از استقرار پارتها در تیسفون بر زبانهای محلی در آنجا تأثیر همه جانبه کرده در d

[mehdipersian 21,724]

بسم الله الرحمن الرحیم

 

جنگ داخلی در تاجیکستان

پیش زمینه:

 

در آستانه فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی بین سال‌های ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۱ جنبش ملی آزادی‌خواهی تاجیکان به‌سرعت در حال شکل‌گیری بود. ویژگی این جنبش در این بود که استقلال‌خواهان و روشنفکران ملی‌گرا (لیبرال دموکرات‌های طرفدار رستاخیز ملی) و مذهبیون اسلامی (حزب نهضت اسلامی تاجیکستان) همگی در یک سنگر در برابر جمهوری سوسیالیستی تاجیکستان شوروی و کمونیست های تاجیک قرار گرفتند. 

 

حکومت کمونیستی تاجیکستان در جنوب کشور که فقیر و شمال صنعتی (که بر سر قدرت بود) پشتیبانی مردمی پر قدرتی داشت. اما مرکز و شرق کشور در اختیار ملی‌گرایان و مذهبیون بود.

 

آغاز جنگ:

 

پس از فروپاشی شوروی در سال 1992 طرفداران و مخالفان دولت کمونیستی تاجیکستان به خیابان‌ها و میدان‌ها سرریز شدند.

 

ابتدا برکناری نوجوانف وزیر کشور وقت تاجیکستان که از اهالی بدخشان  بود موجب شد عده ای از مخالفان دولت روبروی ساختمان وزارت کشور  در شهر دوشنبه پایتخت تاجیکستان تظاهرات کنند.  همچنین با دستگیری مقصود اکرام اف ، شهردار برکنار شده شهر دوشنبه تظاهرات مردم شدت بیشتری گرفت . مخالفان حکومتی دو ماه در مرکز دوشنبه ماندند. حکومت نیز با آوردن هواداران خود از کولاب و خجند  تظاهراتی در دوشنبه ترتیب داد. 

 

مذاکرات مخالفان با نبی اف به نتیجه رسید و حکومت مصالحه ملی تشکیل شد ولی در همان ماه نیروهای کولابی طرفدار کمونیسم ضمن مخالفت با حکومت مصالحه ملی ، با هواداران احزاب اسلامی و دموکراتیک در آن منطقه درگیر شدند.

 

با تشدید تنش‌ها بین جریانهای سیاسی در ماه می ۱۹۹۲ میلادی (خرداد ۷۱ شمسی)، رحمان نبی‌اُف رئیس‌جمهور وقت که از حمایت روسیه برخوردار بود، به صورت مسلحانه با مخالفینش درگیر شد و شبه‌نظامیان تابع دولت از کولاب به قرغان تپه در جنوب غرب تاجیکستان، (پایگاه اصلی احزاب اسلامی و دموکراتیک) حمله کردند در جریان این درگیری صدها نفر از غیرنظامیان جان باختند.

در نهایت با تسخیر کاخ ریاست جمهوری توسط مخالفین، رحمان نبی‌اُف در ۷ سپتامبر ۱۹۹۲ میلادی (۱۶ شهریور ۷۱) استعفا داد و اکبرشاه اسکندراُف، که از پیش در شرق تاجیکستان “دولت مصالحه ملی” تشکیل داده بود، رئیس شورای عالی ریاست جمهوری شد و “عبدالملک عبدالله‌ جان‌اُف” از خجند را به نخست‌وزیری برگزید. 

در همین حال درگیری بین کولاب و قرغان تپه تداوم داشت و شهر قرغان تپه در تاریخ ۲۷ سپتامبر (۵ مهر ۷۱) به تصرف کولابی‌ها درآمد و هزاران نفر در جریان این جنگ جان باخته و آواره شدند.

 

اسکندراُف نیز به واسطه اینکه اهداف کمونیست‌ها را دنبال می‌کرد با فشار مخالفین روبرو شد و در حفظ دولت موقت خود موفق نبود و نهایتا در ۱۰ نوامبر ۱۹۹۲ (۱۹ آبان ۷۱) استعفا داد. پس از استعفای وی، “امامعلی شریفوویچ رحمانف”  متولد کولاب در نشست فوق‌العاده شورای عالی ریاست‌جمهوری (در ۲۸ آبان ۷۱) در خجند موفق به جلب نظر کمونیست‌ها که در آن شورا بیشترین سهم را داشتند، شد و به عنوان ریاست شورای عالی جدید معرفی شد. بیشتر وزرای دولت جدید نیز کولابی بودند.

 

در دسامبر ۱۹۹۲ (آذر ۷۱) نیروهای تحت امر “امامعلی رحمان” شهر دوشنبه را تصرف کردند و کشتارهای زیادی را در دوشنبه، بدخشان و همچنین شهرهای جنوبی تاجیکستان صورت دادند.

 

بوریس یلتسین در روسیه و اسلام کریموف در ازبکستان که در پی تسلط بر تاجیکستان بودند، به شدت نگران قدرت‌گیری جنبش ملی تاجیک‌ها، به‌ویژه نهضت اسلامی تاجیکستان بودند. 

رحمان پس از این برای تثبیت پیروزیهای خود از روسیه و ازبکستان درخواست مداخله نظامی کرد و ارتش این دو کشور وارد تاجیکستان شدند و با کمک نظامی روسیه و ازبکستان، نیروهای تحت امر رحمان تا مارس ۱۹۹۳ میلادی (اسفند ۷۱) موفق به تسخیر مناطق مرکزی تاجیکستان و اکثر نقاط این کشور شدند.

در اثر این جنگ بیش از ۵۰ هزار نفر جان باختند و روس تبارها و سایر اقوام غیربومی از تاجیکستان مهاجرت کردند و گفته می‌شود در حملات کولابی‌ها به قرغان تپه ۶۰ هزار نفر به افغانستان مهاجرت کردند.

 

پایان جنگ:

 

در ماه ژوئن ۱۹۹۳ (خرداد ۷۲) دیوان عالی تاجیکستان فعالیت احزاب نهضت اسلامی تاجیکستان، سازمان لعل بدخشان، سازمان رستاخیز و حزب دموکراتیک تاجیکستان را غیرقانونی دانست و ساختار سیاسی تاجیکستان به سیطره کامل کمونیست‌ها درآمد. پس از این اتفاقات رقابت قدرت بین کولابی‌ها و خجندی‌ها اوج گرفت و “عبدالملک عبدالله جان‌اُف” از نخست‌وزیری استعفا داد. در نوامبر سال ۱۹۹۴ (آبان ۷۳) انتخاباتی در تاجیکستان برگزار شد که امامعلی رحمان در رقابت با عبدالله جان‌اُف با کسب ۵۸ درصد آرا پیروز شد.

ایران و  روسیه مقدمات  آتش بس را فراهم آوردند. در مرحله بعدی توانستند دو سوی معادله را به سوی همکاری و صلح  سوق دهند.  با تلاش ایران و روسیه  نخستین دور مذاکرات صلح بین نمایندگان حکومت تاجیکستان و به رهبری امام علی رحمانوف و اتحاد مخالفان به رهبری عبداله نوری در اوریل ۱۹۹۴ در مسکو آغاز شد .  چنانچه ناظرینی از ازبکستان، افغانستان،  قزاقستان و قرقیزستان در آن حضور داشتند.

 

گفتگوها بین مخالفین (احزاب اسلامی و دموکراتیک) و حکومت رحمان در نشست‌های متعددی در شهرهای مسکو، تهران، مشهد، کابل، بیشکک، آلماتی و عشق‌آباد شکل گرفت و در نهایت “سید عبدالله نوری” رهبر حزب نهضت اسلامی (بزرگ‌ترین مخالف رحمانف) و امامعلی رحمانف توافق عمومی صلح و سازش ملی را در ۲۷ ژوئن ۱۹۹۷ میلادی (۶ تیر ۷۶) در مسکو امضاء کردند و جنگ داخلی تاجیکستان پس از پنج سال و دو ماه پایان یافت.

طبق این توافق احزاب مخالف عفو شده و شبه‌نظامیان تابع آنها در ارتش ادغام شدند. همچنین هر یک از طرفین مخالف سیزده کرسی در مجلس بدست آوردند و ۳۰ درصد مناصب حکومت به مخالفان اعطا شد.

 

پس از صلح:

در طول بیش از بیست سال پس از امضای پیمان صلح و وحدت ملی، با وجود امنیت جمعی زیاد، هیچ تضمینی بر امنیت فردی هیچ‌کسی وجود ندارد. بسیاری از مخالفان امامعلی رحمان بازداشت شده و چهره‌های سیاسی سرشناس در دیگر نقاط جهان، ترور شده‌اند. 

 

در پی آشوب ژنرال عبدالحلیم نظرزاده، معاون وزارت دفاع تاجیکستان در تاریخ چهارم سپتامبر ۲۰۱۵ (۱۳ شهریور ۱۳۹۴) دولت تاجیکستان، حزب نهضت اسلامی را به همدستی با ژنرال شورشی و تلاش برای سرنگونی دولت متهم کرد. در پاییز ۲۰۱۵ فعالیت حزب نهضت اسلامی (تنها تشکل سیاسی-اسلامی که در پهنه شوروی پیشین رسماً فعال و بر پایه پیمان صلح ۱۹۹۷ فعالیت رسمی خود را از سر گرفته بود) ممنوع و حتی تروریستی اعلام شد.

 

۱۳ تن از اعضای ریاست حزب بازداشت شدند، دو معاون رهبر حزب به حبس ابد و بقیه به ۱۵ تا ۲۸ سال زندان محکوم شدند. در کل بیش از صد تن از فعالان این حزب به زندان محکوم و عده‌ای از آنان در زندان شکنجه شدند. دفترهای منطقه‌ای حزب بسته و دارایی‌های حزب و اعضای ریاست آن نیز مصادره شدند. صحبت از حزب نهضت اسلامی در رسانه‌های داخلی نیز ممنوع اعلام شد.

 

محی‌الدین کبیری، رهبر حزب نهضت اسلامی که پیش از اعلام ممنوعیت آن به خارج از کشور سفر کرده بود، در تبعید خود خواسته دیگر به تاجیکستان بازنگشت. او در بیانیه‌ای اعلام کرد که حزب نهضت اسلامی در «آشوب ژنرال نظرزاده» هیچ نقشی نداشته و این «آشوب» از برنامه‌های دولت امامعلی رحمان برای ایجاد بهانه‌ای برای سرکوب مخالفانش بوده‌است.

 

هیچ‌یک از سازمان‌ها و کشورهای ضامن پیمان صلح تاجیکستان مانند گروه تماس (ایران، پاکستان، قزاقستان، ازبکستان، قرقیزستان، ترکمنستان) و حتی روسیه که اصلی‌ترین حامی دولت امامعلی رحمان است حاضر نشدند به درخواست دوشنبه برای تروریستی دانستن حزب نهضت اسلامی و دیگر سازمان‌ها مانند «انجمن نیروهای سازنده تاجیکستان»، «گروه ۲۴» و «جوانان برای احیای تاجیکستان» پاسخ مثبت دهند.

 

 

[MR9 110,204]

بسم ا...

مختار ابلیازوف (بانکدار سابق) رهبری مخالفان را در قزاقستان برعهده گرفت !!!

 

 

 

رئیس سابق رئیس هیئت مدیره  بانک توران عالم

سابقه بازداشت توسط اینترپل فرانسه

سابقه دریافت حکم پول شوئی از دادگاه عالی بریتانیا

 

صفحه ویکی

ابلیازوف رهبری اعتراضات در قزاقستان را بر عهده گرفت

 

[mehdipersian 21,724]

نقاط قرمز شهرهایی در قزاقستان است که گروهک‌های تروریستی در آن فعال شده. این شهر ها فاصله کمی با استان سینگ یانگ چین مقر اصلی ترویست‌های وهابی ایغور دارد.

 

[MF44 5,155]

بر 18 دی 1400 در 21:10 , mehdipersian گفت:

قاط قرمز شهرهایی در قزاقستان است که گروهک‌های تروریستی در آن فعال شده. این شهر ها فاصله کمی با استان سینگ یانگ چین مقر اصلی ترویست‌های وهابی ایغور دارد.

 

سلام با توجه به این تصویر آشکار میشود که تشخیص مشاورین روسی (=KGB) سران وقت قزاقستان در انتخاب محل پایتخت جدید با وجود دشواری های جغرافیایی کاملا صحیح بوده است در واقع چنین روزهایی پیش بینی شده بود!

ویرایش شده در دی 0 توسط MF44

[alala 27,888]

بر 18 دی 1400 در 21:10 , mehdipersian گفت:

نقاط قرمز شهرهایی در قزاقستان است که گروهک‌های تروریستی در آن فعال شده. این شهر ها فاصله کمی با استان سینگ یانگ چین مقر اصلی ترویست‌های وهابی ایغور دارد.

 

 

 

آشی که رجب! توی سوریه پخت و کشورهای غربی هم تمام قد پشتش وایسادن چون موضوع باز یک طرفش به منافع صهیونیستها برمیگشت و یک طرفش هم ایران در اصل - حالا حالاها از شرق و ترکستان و چین و آسیای میانه گرفته تا قفقاز و چچن و اروپای شرقی و حتی غربی (وقتی ترکیش ایر شده بود فرست کلس انتقال تروریستهای اروپایی به سوریه و غرب هم براش هورا میکشید و چشماش را بسته بود ) روغنش گلوی خیلی ها را میگیره.