ورود به حساب کاربری جهت پیگیری مطلب
دنبال کننده های
0
تجهیزات پدافند هوایی ساخت ایران تجهیزات پدافند هوایی ساخت ایران
توسط
Skyhawk, در در گالري نيروي هوايي
امتیاز دادن به این موضوع:
-
مطالب مشابه
-
-
-
توسط Davood
اواخر دهه ۶۰ و اوايل دهه ۷۰ ميلادي را مي توان نقطه عطف در پيشرفت صنايع موشكي در دنيا دانست زيرا زماني بود كه به تازگي جنگ جهاني تمام شده بود و كشورهاي درگير جنگ جهاني به خوبي ضرورت وجود موشك و جنگ افزارها را درك كرده بودند و با تجربياتي كه به هنگام جنگ كسب كرده بودند توانستند به دنياي جديدي از ساخت سلاح ، موشك و هواپيما قدم بگذارند.
يكي از اين كشورها كه همواره ابرقدرتي موشكي محسوب مي شد شوروي بود. اتحاد جماهير شوروي با فاصله اي بسيار زياد از رقباي خود در حال پيشرفت بود به خصوص در صنعت هوافضا، ولي اين پيشرفت هنگام فروپاشي اتحاد جماهير شوروي با كمتر از نصف پتانسيل گذشته ادامه يافت.
البته بايد به اين نكته نيز توجه كنيم كه با وجود چنين فروپاشي، روسيه هنوز هم در صنعت هوافضا از برترين هاست. صنايع موشكي روسيه كه همچون يكي از زيرشاخه هاي صنعت هوافضاست به تبع آن پيشرفت زيادي داشته است. رقابت بسيار جذابي بين كشورهاي روسيه و ايالت متحده آمريكا در زمينه هوافضا وجود دارد كه شايد يكي از دلايل پيشرفت سريع اين صنعت در اين كشورها و فاصله زياد آنها با كشورهاي ديگر همين باشد.
در ليست موشك هاي روسيه مي توان انواع و اقسام موشك ها را از قبيل موشك هاي هوا به هوا، هوا به زمين، زمين به هوا، بالستيك، اتمي، ضد ماهواره ، ضد كشتي و ضد زيردريايي را ديد. در اين ميان يكي از سري هاي بسيار قوي و با اهميت سري موشك هاي S يا S-300 را مي توان جزو سومين نسل موشك هاي زمين به هوا دانست كه پروژه ساخت و طراحي آن در دهه ۱۹۷۰ شروع شد.
اين موشك نسبت به موشك هايي كه در زمان هاي قبلش ساخته مي شد خصوصيات متفاوتي داشت. البته تنها در سيستم پرتاب (Launch) آن از سري موشك هاي ۴۸N6 نمونه برداري شده بود كه مي توانست ميان برد يا دوربرد باشد. توسعه و گسترش موشك هاي سري S-300 از سال ۱۹۶۹ آغاز شد كه در آن زمان اين موشك ها به برد ۷۵ كيلومتري رسيده بودند.
شركت مجرب آلماز (Almaz) مسئوليت طراحي و ساخت را براي نيروهاي زميني و شركت بوكاتف وظيفه طراحي آن را براساس نيازهاي نيروي دريايي روسيه به عهده گرفتند.
چندي بعد براي به كمال رسيدن اين موشك ها براساس آخرين تكنولوژي هاي راكتي شركت گرونيش (Grunish) نيز به اين جمع پيوست.
هدف ساخت پروژه، موشكي با برد بالا، سرعت بسيار زياد و قدرت مانوري مطمئن بود. اين موشك بايد كمترين زمان عكس العمل و قابليت استفاده هاي نظامي گوناگون براي حمل كلاهك هاي مختلف و داراي كمترين زمان رسيدن به هدف و نيز قابل اعتماد در زمان پرواز باشد.
منظور از قابل اعتماد بودن اين است كه هنگام پرواز از ديد رادارها محفوظ باشد و ضد موشك ها نتوانند آن را رديابي كنند،حتي از لحاظ حفاظت اوليه اين موشك ها قرار بود كه در كانتينرهايي جاسازي شوند كه از زمان ساخت در كارخانه به بعد در همان كانتينرها بمانند و حتي سيستم پرتاب آنها نيز در خود كانتينرها تعبيه شود تا بتوانند در كمترين زمان ممكن از هر نقطه اي قابل پرتاب باشند. اين پرتاب به صورت عمودي انجام مي شود. يك لانچر قوي كه مي تواند موشك را تا ارتفاع ۲۰ متري بلند كرده و پرتاب كند. براي اين امر يك جك هيدروليك مدل ۴M330 ساختند كه با سرعت بسيار بالايي اين موشك را آماده پرتاب مي كند.
S-300P
يكي از اولين موشك هاي اين سريS-300P است كه به سفارش وزارت دفاع روسیه توليد شد. اين موشك مي تواند كلاهكي را به اندازه ۱۳۳ كيلوگرم با بيشينه برد ۴۷ كيلومتر حمل كند. كمترين برد آن پنج كيلومتر است و مي تواند در ارتفاع ۳۰ متري پرواز كند. سرعتش به سه كيلومتر در ثانيه مي رسد و در ۲۸ ثانيه مي تواند از خود عكس العمل نشان دهد. زمان آماده پرتاب شدنش كمتر از پنج دقيقه است.
S-300F
در سال ۱۹۸۴ مدل S-300F ساخته شد. مدل F در اصل موشك متناسب با نيازهاي نيروي دريايي روسيه بود كه از سيستم پرتاب ۵V55RM استفاده مي كند. سرعت آن ۴۶۸۰ كيلومتر در ساعت است و مي تواند كلاهكي به اندازه كلاهك مدل P (۱۳۳ كيلوگرم) ولي با بردي دوبرابر (حدود ۹۰ كيلومتر) را با خود حمل كند. بيشينه سرعت آن ۶۱۲۰ كيلومتر در ساعت و طول خود موشك با كلاهك ۲۵/۷ متر است.كمترين برد آن هفت كيلومتر و سقف پروازش ۲۵هزارمتر است و با سوخت جامد نيروي پيشرانش را تامين مي كند. يك سيستم راداري معروف به ريف روي آن نصب كردند كه مي تواند در يك زمان شش هدف را شناسايي كند و به آنها هجوم برد.
S-300FM
مدل S-300FM در سال ۱۹۹۰ ساخته شد كه باز هم مدلي براي نيروي دريايي بود. بسيار مدرن و پيشرفته بود. بيشينه سرعت آن به ۱۰ هزار كيلومتر در ساعت مي رسد، وزن آن ۱۴۸۰ كيلوگرم است و اين تفاوت بيش از هزار كيلوگرمي را مي توان در وضعيت نيروهاي پيشران اين موشك دانست. طول آن ۵/۷ متر، قطرش ۵۲/۰ متر و فاصله دوسر بالچه هاي عقب ۰۳/۱ متر است.
برد آن ۹۰ كيلومتر است و مي تواند ۱۵۰ كيلوگرم كلاهك را با خود حمل كند. بيشينه سرعتي معادل ۷۵۶۰ كيلومتر در ساعت دارد كه در ارتفاع ۲۵ هزارمتري پرواز مي كند.
S-300PMU
مدل ديگر S-300PMU است. اين موشك از لحاظ ظاهري بسيار شبيه مدل FM است حتي وزنش با آن يكي است. طول آن ۹۸/۶ متر، قطرش ۴۵/۰ متر و فاصله دوسر بالش ۰۴/۱ متر است. در ارتفاع ۲۷ هزار متري پرواز مي كند و سوختش از مواد جامد تشكيل مي شود. كمترين بردش پنج كيلومتر و بيشترين برد آن ۹۰ كيلومتر است. مدل بعد در سال ۱۹۹۷ ساخته شد كه در واقع يك نمونه برداري از مدل MU بود. اين موشك MU-2 نام داشت كه از لحاظ اندازه و ابعاد دقيقاً مانند مدل قبلي بود ولي بردش به ميزان ۱۰۵ كيلومتر افزايش يافته بود يعني برد كلي آن به ۱۹۵ كيلومتر رسيد. توانايي حمل آن نيز بيشتر شده است و مي تواند ۱۸۰ كيلوگرم كلاهك را با خود حمل كند. سري ساخت اين موشك ها تا سال اخير ادامه يافت.
Avia.ir
-
توسط mohajem
نمایی کلی از موشک هاک :
موشک سطح به هوای میانبرد هاک (MIM-23 HAWK) ساخت شرکت آمریکایی(Raytheon) هست و Hawk مخفف Homing All the Way Killer هستش . هدف ابتدایی از طراحی این موشک نابود کردن هواپیماهای دشمن بود که با توسعه این موشک از آن در نابود موشکهای دیگر هم استفاده میشد . این موشک در سال 1960 وارد خدمت شد و برنامه های مختلف و متنوع بهینه سازی و توسعه باعث شده این موشک تا زمان حاضر هم قادر خدمت باشه .توسعه و بهینه سازی های مختلف روی موشک هاک عاقبت به ساخت سیستم دفاع موشکی پاتریوت (MIM-104 Patriot ) منجر شد . از سال 1994 جایگزینی موشک هاک با نمونه های دیگر با توجه یگان عملیاتی و ماموریت های آن یگانها در ارتش آمریکا شروع شد و در سال 2002 موشک موفق هاک در سال 2002 رسما از خدمت در ارتش آمریکا بازنشسته شد . آخرین یگان استفاده کننده از موشک هاک یگان تفگداران دریایی آمریکا(US Marine Corps ) بودند که موشک دوش پرتاب FIM-92 Stinger رو جایگزین موشک هاک کردند و موشک هاک هیچگاه از سوی سازنده یعنی آمریکا مورد استفاده قرار نگرفت ! این موشک همچنان در خارج از آمریکا و در کشورهای اروپای غربی و ژاپن تولید میشه . موشک هاک در جنگهای مختلفی شرکت کرده و بنا بر امار اعلام شده تا حال حاضر 40000 هزار از این موشک ساخته شده که درصد اطمینان از کارایی این موشک در نمونه های ابتدایی 56% و در آخرین نمونه ها 85% هستش .
تاریخچه طراحی و ساخت موشک هاک :
کار طراحی و ساخت سیستم موشکی هاک از سال1952 شروع شد و جزیی از طرح ارتش آمریکا برای ساخت یک موشک میانبرد سطح به هوا با سیستم هدایت نیمه فعال راداری بود. در سال1954 قرارداد ساخت لانچر این موشک با شرکت نورثروپ (Northrop) و قرارداد ساخت رادار و سیستم کنترل آتش و موشک با شرکت (Raytheon) پیمانکار اصلی پروژه بسته شد . اولین نمونه موشک ساخته شده این طرح به اسم (XSAM-A-18 ) با موتور((XM3 در ژوئن 1956 ساخته شد . جولای1957 این طرح کامل شد و در نمونه کامل شده از موتور (XM3E1) در موشک این سیستم استفاده شد اما فقط برای مدت کمی با روشن شدن معایب این مدل ازموتورها از موتورهای آیروجت (Aerojet M22E7) بجای مدل قبلی استفاده شد که این مدل هم نا مطمئن نشان داد و با موتورهای اصلاح شده آیروجت (M22E8 ) عوض شد . نمونه ابتدایی موشک هاک در سال1959 در اختیار ارتش آمریکا قرار گرفت و از سال1960 به طور رسمی در اختیار تفنگداران نیروی دریایی آمریکا(US Marine Corps) قرار گرفت و وارد خدمت شد . پیچیدگی زیاد سیستم پدافند موشکی هاک و استفاده از سامانه های الکتریکی در این سیستم باعث شد این سیستم پدافندی قادر به فعالیت مستمر بیش از 43 ساعت نباشه اما این مدت در نمونه های بهینه سازی شده موشک هاک به 130الی170 ساعت و در آخرین نمونه ها به 300 الی400 ساعت افزایش داده شده .
اجزای تشکیل دهنده سیستم پدافندموشکی هاک :
• PAR: مخفف Pulse Acquisition Radar به معنای رادار هدفیاب پالسی (ضربانی و چرخشی) هستش که آنتن گیرنده این رادار با سیکل 20 دور در دقیقه میچرخه و برای شناسایی اهداف در ارتفاع زیاد و متوسط استفاده میشه.
• CWAR: مخفف Continuous Wave Acquisition Radar به معنای رادار هدفیابی با امواج پیوسته و از نوع رادارهای جستجو گر داپلر Doppler)) هست و از سیستم پالسی استفاده میکنه که آنتن گیرنده اون رادار سیکل چرخش 20 دور در دقیقه داره و برای شناسایی اهداف در ارتفاع کم استفاده میشه.
• HPI : مخفف High Power Illuminator doppler Radar رادار قدرتمند ایلومینیشن داپلر هستش و برای ردگیری اهداف و موشکهای هدایت شونده مورد استفاده میشه ( این رادار پالسی یا همان چرخشی نیستش )
• ROR: مخفف Range Only Radar است و این سیستم از رادار پالس داپلر با استفاده از طول موج کی (K-band) برای تعیین برد و مسافت و ارتفاع استفاده میکنه و وقتی که دیگر سیستمها به دلیل جنگ الکترونیک و یا انجام وظایف دیگه قابل استفاده نیستند مورد استفاده قرار میگیره.
• ICC : مخفف Information Coordination Central به معنای مرکز هماهنگی اطلاعات هستش که وظیفه جمع آوری اطلاعات قسمتهای مختلف سیستم رو بر عهده داره و این اطلاعات رو در اختیار مرکز کنترل خودکار(BCC) قرار میده* .
• BCC : مخفف Battery Control Central به معنای مرکز کنترل خودکار است . وظیفه پردازش اطلاعات ارسالی قسمتهای مختلف سیستم رو بر عهده داره .
• AFCC : مخفف Assault Fire Command Console به معنای یگان فرماندهی آتش است و برای هدایت مرکز BCC از راه دور مورد استفاده قرار میگیره و به وسیله آن میتوان با یک سیستم CWAR ویک سیستم HPI و سه لانچر پرتاب کننده موشک( 9 موشک در مجموع) رو کنترل و هدایت کرد .
• PCP : مخفف Platoon Command Post است .
• LCS : مخفف Launcher Section Controls به معنای بخش کنترل کننده پرتاب کننده موشک هست .
• SEA : جنراتور 56 کیلووات که معمولا از 6 عدد از آن در یک سیستم برای تولید انرژی استفاده میشه .
• موشک هاک : مدلهای مختلف موشک هاک در ادامه خدمتتون معرفی میشه .
توضیح ضروری:
• کلمه پالس (Pulse) به معنای چرخش و ضربان هست و کلمه داپلر (doppler) هم به معنای تعیین کننده ثابت و متحرک بودن اشیا هستش و شما هر جا کلمه رادار پالس داپلر که نمونه سیستم کلی تقریبا اکثر رادارها هستش رو شنیدین بدونین اون راداره رادار شناسایی اهداف هستش که گیرنده اون مثله اکثر گیرنده رادارها میچرخه .
مراحل مختلف گسترش و بهینه سازی موشک هاک :
اولین طرح بهینه سازی موشک هاک ( HAWK/HIP) و ساخت نمونه(I-Hawk) :
موشک هاک مدل I-Hawk که مخفف (Improved Hawk) هست به معنای موشک هاک بهینه سازی و اصلاح شده هستش و به دلیل مشکلات سیستم هاک در شناسایی اهداف در هنگام وجود اهداف زیاد و شناسایی اهداف در ارتفاع کم در کنار مشکلات موشک هاک در نبود کردن اهدافی که در نزدیکی زمین و ارتفاع خیلی پایین حرکت میکنند طرح بهینه سازی موشک هاک یا همان (I-Hawk ) رو شروع کردن.این طرح بخشی از برنامه های بهینه سازی موشک هاک به اسم طرح ( HAWK/HIP) بود که همه ی موشکهای هاک تولید شده باید با این برنامه بهینه سازی میشدند تا معایب قبلی آنان برطرف بشه . HIP در ( HAWK/HIP) مخفف Hawk Improvement Program هستش .
تغییرات اعمال شده در این طرح به روی موشک هاک شامل این موارد بود :
*افزودن یک مرکز پردازشگر دیجیتال برای پردازش اطلاعات دریافت شده از اهداف و رهگیری بهتر اهداف که با آن ناکارامدی و اشتباه سیستم هاک در برابر وجود اهداف زیاد برطرف شد این پردازشگر امکان تحلیل و ارزیابی میزان خطر هر هدف رو به سیستم هاک میداد .
* موشک بهینه سازی شده جدید که با کد (MIM-23B) و سر جنگی بزرگتر و موتورهای کوچکتر و قدرتمند تر به همراه سیستم هدایتی پیشرفته بودش.
*سیستمهای PAR/CWAR/HPI/ROR هم با نمونه های بهینه سازی شده و پیشرفته تر جایگزین شدند .
اولین نمونه بهینه سازی شده از موشک هاک (I-Hawk) در اکتبر سال 1972 وارد خدمت شد و تمامی سیستمهای هاک موجود در ارتش آمریکا تا سال 1978 با این طرح بهینه سازی شدند .
دومین طرح بهینه سازی موشک هاک( HAWK/PIP) وساخت نمونه های مختلف از موشک هاک :
درسال1973 آمریکا طرح گسترده ( HAWK/PIP) رو برای ساخت نمونه های جدیدتر و پیشرفته تر موشک هاک که دارای قابلیتهای بیشتری باشه رو در چندین فاز و مرحله شروع کرد . عبارت (PIP) مخفف Product Improvement Plan هست . اصولا این طرح برای گسترش قابلیتهای موشک هاک با تاکید به روی تجهیزات زمینی این سیستم بود .
*فاز اول طرح ( HAWK/PIP) :این مرحله در سال 1973 شروع شد و شامل استفاده از رادار پالس داپلرAN/MPQ-55 در سیستم CWAR بود و سیستم CWAR به ICWAR تغییر نام داده شد و عبارت I اضافه شده به CWAR به معنای Improved (بهینه و اصلاح شده) هستش . همچنین رادار AN/MPQ-50 در سیستم PAR هم بهینه سازی شد که شامل افزودن (MTI) که یک صفحه نمایشگر دیجیتال برای نشان دادن و ثبت کردن حرکت اهداف هستش و این سیستم هم به IPAR تغییر نام داد عبارت(MTI) مخففMoving Target Indicator هست و سیستمهای هاک بهینه سازی شده فاز اول مابین سالهای 1979 تا 1981 وارد خدمت شدند .
*فاز دوم طرح ( HAWK/PIP) :
این مرحله از سال 1978 شروع ش و شامل جایگزینی رادار AN/MPQ-57 در سیستم HPI به جای رادار قدیمی AN/MPQ-46 بود اما مهمترین تغییر صورت گرفته در این فاز حذف لامپهای خلا در سیستمهای الکترونیکی و جایگزینی مدارات جامد مدرن به جای آن بود . از دیگر تغییرات اضافه کردن یک سیستم چشمی(اپتیکی) ردگیری هدف به سیستم پدافنی موشکی هاک بودش سیستم جدید ردگیری هدف با چشم یا optical TAS از یک سیستم الکترو-اپتیکی (تلویزیونی) مدل OD-179/TVY برای قرار دادن یک سیستم شناسایی و ردگیری جدید هدف برای اپراتور سیستم پدافندی هاک بود در موقعی که سیستمهای دیگر به علت جنگ الکترونیک قابل استفاده نیستند . موشکهای هاک این نمونه مابین سالهای 1983 تا 1986 وارد خدمت شدند .
* فاز سوم طرح ( HAWK/PIP) :
این از مرحله از سال1983 شروع شد و تاکید بیشتر اون به روی بهینه سازی سیستم های موجود با استفاده از سیستمهای سخت افزاری و نرم افزاری کامپیوتری بود . رادار سیستم CWAR با نمونه قدرتمند AN/MPQ-62 با توانایی جستجوی تک سیگنال اهداف عوض شد از دیگر تغییرات بهینه سازی رادار AN/MPQ-61 سیستم HPI برای افزایش قدرت درگیری همزمان سیستم پدافند موشکی با اهداف در ارتفاع پایین بودش و امکان فعالیت مطمئن سیستم هاک رو وقتی که هدفهای زیادی در ارتفاع کم وجود دارد رو فراهم کرد . سیستم ROR در این مرحله از بهینه سازی به علت عدم نیاز حذف شد . موشکهای هاک این نمونه از سال 1989 وارد خدمت شدند .
طرحهای موازی 3 فاز اولیه طرح ( HAWK/PIP) برای توسعه و بهینه سازی موشک هاک :
طرحهایی دیگر هم موازی این 3 مرحله برای بهینه سازی و گسترش موشک هاک وجود داشتندکه به علت اینکه بیشتر جنبه تحقیقاتی داشتن و زمان بر هم بودن اصراری زیادی برای عملی شدن انان در کوتاه مدت در بین این 3 فاز نبود این طرحها شامل این موارد بودند :
• طرح افزایش اطمینان از کارایی موشک هاک(MRR):
این طرح در سالهای 1982 تا 1984 در دست تحقیق بود و با موفقیت تمام شد . عبارت(MRR) مخفف Missile Restore Reliability هستش .
• طرح مقاوم سازی موشک هاک در برابر جنگ الکترونیک( HAWK ECCM) :
این طرح که جزیی از طرح افزایش اطمینان از کارایی موشک هاک (MRR) بود و امکاناتی رو برای مقابله با جنگ الکترونیک (ECM) به سیستم پدافندی هاک اضافه کرد دلیل اصلی این طرح ساخت سیستم جنگ الکترونیک (ECM) توسط شوروی در مدلهای مختلف و نصب بروی هواپیماهای این کشور و نصب مدل مدل SPS-141 بروی هواپیماهای سوخو22 عراق بودش که باعث انحراف و بی استفاده شدن سیستم های پدافندی هاک مدل بی(MIM-23 ایران شده بود.در موشکهای هاک مدل C و E این مشکل برطرف شد .
فاز چهارم طرح ( HAWK/PIP) :
این طرح در میانه های راه توسط ارتش آمریکا و تفگنداران نیروی دریایی آمریکا رها شد و هیچ وقت هم کامل نشد این فاز شامل این مراحل بودش :
• ساخت رادار بسیار قدرتمند و دقیق برای سیستم CWAR برای شناسایی اهداف بسیار کوچک و هواپیماهای بدون سرنشین ( UAV)
• سیستم ضد تششعات اتمی(Anti-radiation)
• موتورهای پیشرفته تر برای موشک هاک
• بهینه سازی سیستم ردگیری الکترواپتیکال (تلویزیونی)
• بهینه سازی سیستم کنترل آتش و فرماندهی
• بهینه سازی سیستم حمل و نقل موشک هاک
فاز چهارم طرح با نام هاک21 (HAWK 21) :
این مرحله از بهینه سازی موشک هاک بوسیله کشورهای هم پیمان آمریکا یا همان ناتو انجام گرفت . سیستم پدافندی فوق پیشرفته هاک21 یک سیستم مدرن و با کارایی خیلی بیشتر از موشکهای هاک ساخته شده درفاز سوم طرح بهینه سازی موشک هاک بودش که در سیستم هاک 21 سیستمهای راداری PAR و CWAR حذف و به جای اون از راداراهای مراقبت 3 بعدی
MPQ-64 استفاده کردن این رادار فوق پیشرفته ساخت شرکت نروژی کانگزبرگ(Kongsberg ) برای سیستم کنترل آتش موشک هاک که با سفارش نروژ طراحی و ساخته شده بود . موشک هاک هم بهینه سازی شد و با کد (MIM-23K) شناخته میشه این مدل از موشک هاک یک سر جنگی چند تکه با قدرت انفجاری زیاد داره که میتونه با انفجار خود اهداف موجود در نزدیکی خودش رو نابود کنه این مدل موشک هاک امکان رهگیری و نابود کردن موشکهای بالستیک کوتاه برد رو هم داره . رادار MPQ-61 مورد استفاده در سیستم HIP این نمونه از موشک هاک امکان پوشش دادن مناطق راداری زیر منطقه دید رادار رو داره .
مشخصات اجزای تشکیل سیستم پدافندی هاک :
مشخصات عمومی موشک هاک(Hawk Missile) :
موشک هاک به شکل استوانه باریک و کشیده با چهار بال دلتایی شکل هستش که از انتها تا میانه های موشک امتداد دارند . موشک هاک ای (MIM-23A) 5.08 متر طول و قطر 37 سانتی متر داره و طول بالها هم 1.21 متر و وزن نمونه ابتدایی موشک هاک 548 کیلوگرم شامل یک سر جنگی54 کیلوگرمی هست و حداقل برد آن 2 کیلومتر و حداکثر برد عملیاتی آن هم 25 کیلومتره که قابلیت نابود کردن اهدافی با ارتفاع 60 متر تا 11 کیلوکتر از سطح زمین رو داره . موشکهای هاک بی تا ام (MIM-23 B/C/D/E/F/G/H/J/K/L/M) طول5.03 متر و قطر 37 سانتی متر دارند و وزن ان هم 638 کیلوگرم شامل سر جنگی 75 کیلوگرمی هست و میتوانند اهدافی را در محدوده 1.5 تا 35 کیلومتری در ارتفاع60 متر تا 18 کیلومتر مورد حمله قرار دهند . موشکهای هاک مدل بی تا ام سرعتی در 500 متر در ثانیه دارند و قابلیت انفجار سر جنگی به وسیله هدایت رادیویی را دارند و مجهز به جستجو گر نیمه فعال هستند و تا 15 جی هم میتوانند فشار رو تحمل کنند .
مشخصات موشک هاک ای(MIM-23A):
این مدل نمونه اصلی موشک هاک هست با سر جنگی54 کیلوگرمی که به دلیل کارایی کم خیلی زود از خدمت خارج شد .
مشخصات موشک هاک بی(MIM-23B):
در این نمونه از سر جنگی74 کیلوگرمی و سیستمهای هدایتی کوچکتر و پیشرفته تر به همراه موتور جدید M112 استفاده شده و موتورهای M112 در زمان 5 ثانیه به حداکثر سرعت خود میرسیدند(500 متر بر ثانیه) و تا 21 ثانیه میتونن به این سرعت ادامه بدن وزن این موتور395 کیلوگرم بود که 295 کیوگرم آن مربوط به وزن سوخت هستش این موشک امکان حمله به اهدافی در محدوده1.5 تا 40 کیلومتر و در ارتفاع 60 متر تا 20 کیلومتر را دارد این نمونه از موشک هاک از سال1971 وارد خدمت شد و تا سال1978 تمامی نمونه های موشک هاک مورد استفاده در ارتش امریکا با این نمونه بهینه سازی شده بودند و تقریبا همه موشکهای هاک ایران از این نمونه (MIM-23B) هستند.
مشخصات موشک هاک سی(MIM-23C):
در سال 1982 معرفی شد و همان نمونه موشک هاک بی (MIM-23B)هست که به امکانات مقابله با جنگ االکترونیک (ECCM) مجهز شده بود .
مشخصات موشک هاک دی(MIM-23D):
این مدل همان موشک هاک سی (MIM-23C) هستش که تغییرات و بهینه سازی های اعلام نشده ای روی اون انجام دادن و نکته مبهم در مورد نمونه های C و D خدمت و خروج از خدمت همزمان هر دو نمونه با هم هست که اگر نمونه D پیشرفته تر بود یاید جایگزین نمونه C میشد ولی احتمالا موشک هاک نمونه دی(MIM-23C) به سیستمهای هدایتی دقیق تر با قابلیت مقابله بیشتر با جنگ الکترونیک و شگردهای جدید جنگ الکترونیک شوروی بود که توسط عراق در جنگ ایران مورد استقاده قرار گرفته بود .
مشخصات موشک هاک یی/اف (MIM-23E/F):
این نمونه از موشک هاک رونمونه تخصصی موشک هاک برای نابودی اهداف در ارتفاع کم میدانند که از بهینه سازی موشکهای هاک مدل C و D ساخته شده و از سیستمهای جدیدتر هدایتی استفاده میکنه البته از توانایی های حمله به اهداف در ارتفاع متوسط و زیاد این نمونه از موشک چیزی کم نشده این نمونه از موشک هاک در سال1990 وارد خدمت شد .
مشخصات موشک هاک جی/اچ(MIM-23G/H) :
در این نمونه از بدنه جدید برای موشک هاک استفاده شد و از سال1995 وارد خدمت شد .
مشخصات موشک هاک کی/جی (MIM-23K/J):
نمونه تخصصی موشک هاک برای مقابله با موشکهای بالستیک است تفاوت این نمونه از موشک هاک با نمونه های قبلی در استفاده از سر جنگی و چاشنی جدید (Anti-TBM) برای این مدل از موشک هاک هست و این نمونه از موشک هاک قابلیت حمله به اهدافی در ارتفاع 20 کیلومتری در محدوده 45 کیلومتری رو داره و این نمونه از موشک هاک بیشتر برای مقابله با موشکهای بالستیک مورد استفاده قرار میگیرد و ( TBM) مخفف Tactical Ballistic Missile است. این نمونه از سال1994 وارد خدمت شد .
مشخصات موشک هاک ال/ام(MIM-23L/M):
در این نمونه از چاشنهای جدیدتر برای موشک هاک استفاده شد .
مشخصات عمومی سیتمهای راداری مورد استفاده در سیستم پدافندی هاک:
نمونه های اصلی سیستم هاک از 4 رادار استفاده میکنند که دو سیستم برای شناسایی(PAR / CWAR) و دو سیستم دیگر برای رهگیری (CWAR/HPI) و دو سیستم هم برای درگیر شدن (HPI / ROR) هست . در نمونه های بهینه سازی شده تعدادی از سیستمها در هم ادغام شده اند و آخرین نمونه ها ی سیستم هاک تنها از دو رادار استفاده میکنند یک رادار آرایه فازی برای جستجو و یک رادار دیگر برای درگیری (HPI) .
مشخصات سیستم رادار PAR در سیستم موشکی هاک :
رادار هدفیاب پالسی برای شناسایی اهداف در ارتفاع زیاد و متوسط است . آنتن گیرنده این رادار بیضی شکل با ابعاد 6.7 متر طول و 1.8 متر است و سطح گیرنده رادار مشبک هستش و سیکل چرخش آنتن گیرنده 20آن دور در دقیقه است . این رادار به روی یک حمل کننده دو چرخ سوار شده و اطلاعات این رادار به مرکز کنترل خودکار(BCC ) منتقل میشود .
• رادار AN/MPQ-35 :
رادار نمونه ابتدای سیستم هاک است یک رادار پالسی با قدرت450 کیلووات (450 kW) و ضربان هر پالس ان تقریبا 667تا800 هرتز (800 / 667 Hz) است .
• رادار AN/MPQ-50 :
این نمونه از رادار بهینه سازی شده در فاز سوم طرح ( HAWK/PIP) است و در نمونه (I-HAWK) مورد استفاده قرار گرفتش و شامل یک سیستم دیجیتال MTI هست که به اپراتور در شناسایی عوارض زمین از اهداف کمک میکند از محوده باند C (500 تا 1000 مگا هرتز) استفاده میکند و قدرت ان 1000 وات است .
برد این نمونه رادار:
• در مقابل اهدافی با مساحت3 متر معکب در ارتفاع زیاد 104 کیلومتر و در ارتفاع کم 96 کیلومتر است
• در مقابل اهدافی با مساحت2.4 متر مکعب در ارتفاع زیاد 98 کیلومتر و در ارتفاع کم 90 کیلومتر است
• در مقابل اهدافی با مساحت 1 متر مکعب در ارتفاع زیاد 79 کیلومتر و در ارتفاع کم 72 کیلومتر است
• رادار AN/MPQ-64 مورد استفاده در هاک 21 :
رادار داپلر 3 بعدی که در سیستم هاک21 مورد استفاده قرار گرفته و همزمان جایگزین رادارهای سیستمهای CWAR و PAR شده و میتونه به تنهایی کار این سیستم را انجام دهد . برد این رادار بیش از75 کیلومتر است و آنتن آن 30 دور در دقیقه میچرخد . و قادر به انجام فعالیت مستمر و بدون توقف تا 600 است و توانایی رهگیری همزمان 60 هدف را دارد .
مشخصات رادار سیستم CWAR در سیستم موشکی هاک :
رادار هدفیابی با امواج پیوسته و از نوع رادارهای جستجو گر داپلر doppler)) است و از سیستم پالسی استفاده میکند و برای شناسایی اهداف در ارتفاع کم مورد استفاده میگیرد .
• رادار AN/MPQ-34 :
رادار نمونه ابتدایی سیستم هاک هستش با قدرت200وات(200 W).
* رادار AN/MPQ-48 :
از این رادار در نمونه های بهینه سازی شده در اولین طرح بهینه سازی سیستم هاک استفاده شده .
برد این نمونه رادار :
• در مقابل اهدافی با مساحت 3 متر مکعب در حالات مختلف حداقل 63 و حداکثر 69 کیلومتر است .
• در مقابل اهدافی با مساحت2.4 متر مکعب در حالات مختلف حداقل 60 و حداکثر65 کیلومتر است.
• در مقابل اهدافی با مساحت 1 متر مکعب در حالات مختلف حداقل 48 و حداکثر52 کیلومتر است .
* رادار AN/MPQ-55( بهینه سازی شده در فاز اول و دوم طرح توسعه هاک) :
رادار بهینه سازی شده ردیابی هدف به وسیله امواج پیوسته یا ICWAR با قدرت 400 وات هستش و بردی در حدود70 کیلومتر دارد و از محدود فرکانسی 10 تا 20 گیگاهرتز(10-20 GHz) یا همان باند جی(J-band) استفاده میکند .
• رادار AN/MPQ-62 (بهینه سازی شده در فاز سوم طرح توسعه هاک):
در این نمونه نسبت به نمونه های قبلی تغییراتی در جستجوگر تک سیگنال ایجاد شده رادار بهتر بتواند در سرعت و برد هدف را جستجو کند . یک نمایشگر دیجیتال به این هم اضافه شده است .
• مشخصات عمومی رادار HPI در سیستم موشکی هاک:
رادار قدرتمند ایلومینیشن داپلر است و برای ردگیری اهداف و موشکهای هدایت شونده مورد استفاده قرار میگیره . این رادار تنها از دو گیرنده مقعر شکل در کنار هم تشکیل شده که یکی فرستنده و دیگری گیرنده است . رادار سیستم HPI به صورت اتوماتیک اهداف را پیدا میکند و به سمت ان میچرخد و هدف را رهگیری میکند و چون امکان اتصال به مرکز هماهنگی اطلاعات را دارد میتواند همزمان برای 3 لانچر مورد استفاده قرار گیرد . رادار سیستم HPI امواجی را فرکانس باند جی(j-Band) به سوی هدف میفرستد که بازتاب این امواج را هم موشک هاک و سیستم هدایت زمینی میگیرند و به وسیله اون هدف رو رهیگیری و نابود میکنند
*رادارAN/MPQ-33/39 :
این نمونه رادار در نمونه های اولیه سیستم هاک مورد استفاده قرار گرفت که به صورت خودکار هدف رو شناسایی میکند و به سوی آن میچرخد و قدرت آن120 وات هستش و از فرکانس محدود 10 تا 10.25 گیگا هرتز استفاده میکند.
• رادار AN/MPQ-46 :
بهینه سازی شده درفاز اول طرح ((I- Hawk) هستش از محدوده فرکانسی 10 تا20 گیگاهرتز(J-band) استفاده میکند و تفاوت عمده این رادار با نمونه قبلی در حذف لامپهای خلا هستش .
برد این نمونه رادار :
• در مقابل اهدافی با مساحت 3 متر مکعب در حالات مختلف حداقل 93 و حداکثر 99 کیلومتر است
• در مقابل اهدافی با مساحت2.4 متر مکعب در حالات مختلف حداقل 89 و حداکثر93 کیلومتر است
* در مقابل اهدافی با مساحت 1 متر مکعب در حالات مختلف حداقل 72 و حداکثر75 کیلومتر است
*رادار AN/MPQ-57 :
در ابن نمونه از رادار تمامی سیستمهای رادار دیجیتالی شدند و سیستم ردگیری الکترو-اپتیکی(تلویزیونی) TASمدل OD-179/TVY TAS به آن اضافه شد . سیستم TAS به وسیله شرکت معظم نوروثروپ توسعه داده شد و سیستم جدیدتر TISEO یا همان I-TAS ساخته شد که میتونست تا 10 برابر روی هدف زوم کنه سیستم TISEO از سال 1982 به سیستم جستجوگر فروسرخ(Infra Red) هم اضافه شد. TISEO مخفف Target Identification System Electro-Optical هستش .
• HEOS: این رادار هم همون بالایی هستش که به وسیله المان/هلند و نروژ سفارشی شده است .
* رادار AN/MPQ-61 :
نمونه بهینه سازی شده در فاز سوم طرح (Hawk PIP) با سیستم LASHE برای تشخیص بهتر عوارض زمین از اهدافی که در ارتفاع کم حرکت میکنند است . این رادار در تشخیص و رهیگیری اهداف در وقتی که هدفهای زیادی وجود دارد بهتر عمل میکند و آنتن آن بر خلاف نمونه های قبلی که دایره شکل بود مستطیل شکل هستش و میتواند 12 هدف رو همزمان زیر نظر داشته باشد و از سیستم تلویزویونی فروسرخ (TV/IR)بر علیه موشکهای هدایت شونده استفاده میکند
• مسخصات عمومی رادار ROR در سیستم موشکی هاک :
مخفف Range Only Radar است و این سیستم از رادار پالس داپلر با استفاده از طول موج کی (K-band) و برای تعیین برد و مسافت و ارتفاع استفاده میکنه و وقتی که دیگر سیستمها به دلیل جنگ الکترونیک و یا انجام وظایف دیگه قابل استفاده نیستند مورد استفاده قرار میگیره .
*رادار AN/MPQ-37 :
نمونه ابتدایی این رادار که اطلاعاتی از آن منتشر نشد
*رادار AN/MPQ-51 :
این نمونه از رادار از محدوده فرکانسی 15.5 تا17.5 گیگا هرتز استفاده میکنه و طول آنتن گیرنده آن1.2 متر هستش.
برد این نمونه رادار :
• در مقابل اهدافی با مساحت 3 متر مکعب 83 کیلومتر است
• در مقابل اهدافی با مساحت 2.4 متر مکعب 78 کیلومتر است
• در مقابل اهدافی با مساحت 1 متر مکعب 63 کیلومتر است
نمونه های دیگر سیستم پدافندی هاک :
نمونه تغییر یافته ایرانی:نیروی هوایی ایران اعلام کرده با انجام تغییراتی در موشک هاک این موشک میتواند توسط هواپیماهای اف 14 این کشور به عنوان یک موشک هوا به هوا شلیک شود ! البته ابتکارات ایران هنوز تموم نشده و ایران با انجام تغییرات در سامانه زمینی موشک هاک در قسمت لانچر و سایر قسمتها اعلام کرده که از سیستم موشکی هاک برای شلیک همزمان موشکهای RIM-66 و AGM-78به همراه موشک هاک استفاده کنه ( ایرانیه دیگه !!!!! کاریش نمیشه کرد )
نمونه مورد استفاده اسراییل:
اسراییل از نمونه بهینه سازی شده موشک هاک در فاز دوم طرح توسعه استفاده میکند و این نمونه را با یک دوربین ردگیری تلویزیونی مدرنیزه کرده که این سیستم میتونه هواپیماهای رو از فاصله 30 تا 40 کیلومتری و هدفهای کوچکتر رو از فاصله 17 تا 25 کیلومتری شناسایی کنه و تا ارتفاع 24000 متری کارایی داره .
نمونه اسپارو / هاک (Sparrow/ Hawk) :
این نمونه توسط چین پیگیری میشد و چین از موشک هوا به هوای آیم7 اسپارو میخواست در سیستم پدافند موشکی هاک استفاده کند ( بر عکس ایران ) سال تولید این نمونه 1985 بود و هیچوقت از ان استفاده نشد .
نمونه آمرام/هاک(HAWK/ AMRAAM):
هدف از این نمونه هم نصب و استفاده از موشک آیم120 آمرام بجای موشک هاک در سیستم پدافندی هاک بودش که این طرح هم منتفی شد .
نمونه NOAH :
این نمونه به سفارش نروژ بهینه سازی شده و توسط این کشور استفاده میشود .
نمونه ACWAR :
در این نمونه رادار سیستم CWAR بهینه سازی شد ولی این طرح لغو شد .
تاریخچه استفاده از سیستم پدافند موشکی هاک :
*21مارچ1969: در اولین نبرد موشک هاک این موشک یک هواپیمای میگ21 مصری را در صحرای سینا نابود کرد
*اکتبر1973: در جریان جنگ یوم کیپور از 75 موشک هاک شلیک 24 تای آنان به هدف اصابت کردند
* در سال1980 : کویت با موشک هاک یک هواپیماF/5 ایران رو هدف قرار داد
1980تا1988 در جریان جنگ ایران و عراق : ایران 40 فروند هواپیمای عراقی رو با موشک هاک هدف قرار داد
*31اگوست1980:اسراییل یک هواپیمای میگ25 سوریه رو با موشک هاک نابود کرد
*7سپتامبر1987: نیروهای فرانسوی در چاد یک بمب افکن توپولف22 رو هدف قرار دادند
*12 آگوست1990: در جریان حمله عراق به کویت و قبل از اشغال کویت با 12 موشک هاک 7 فروند هواپیما و هلیکوپتر عراق را مورد هدف قرار داد
کشورهای دارنده سیستم پدافند موشکی هاک:
آلبانی/بحرین/بلژیک/دانمارک/مصر/فرانسه/آلمان/یونان/اندونزی/ایران/عراق/اسراییل/ایتالیا/ژاپن/کره جنوبی/کویت/هلند/نروژ/رتغال/رومانی/عربستان/اسپانیا/سنگاپور/سوئد/تایوان/امارت /فرانسه/بلژیک و کشور سازنده آمریکا
لینک مطالبی درباره موشک هاک :
http://www.designation-systems.net/dusrm/m-23.html
http://www.madracki.com/usarmyhawk/generalorders.html
http://www.fas.org/spp/starwars/program/hawk.htm
http://www.new-factoria.ru/missile/wobb/ihawk/ihawk.shtml
پایان
دایره المعارف ویکی پدیای انگلیسی
-
توسط bell214
مرواریدی در ژرفا
مصاحبه با خانواده شهيد سرهنگ خلبان «محمدهاشم آل‌آقا»
قهرمان شکاری (F-14)
مقدمه:
مدتها بود كه به صورت جسته و گريخته در محافل گوناگون كه از جنگ و نيروي هوايي صحبتي به ميان مي‌آمد و يادي از شهدا و همچنين شهيد سرهنگ خلبان «محمدهاشم آل‌آقا» مي‌شد، همرزمان و دوستانش در شجاعت، دلاوري، صداقت و خاكي بودن وي اتفاق نظر داشتند. ما نيز پيرو وظيفه‌مان مترصد فرصتي بوديم كه خدمت خانواده معظم شهيد رسيده و نسبت به احوالات وي معرفت بيشتري حاصل كنيم. اشاره كتاب «تامكت‌هاي ايران در جنگ تحميلي» به اين شهيد بزرگوار كه در شماره پيشين از نظرتان گذشت، بهترين بهانه براي اين منظور بود كه به لطف خداوند با دريافت اذن شرفيابي از خانواده شهيد مقصودمان حاصل شد.
باز هم مثل هميشه خود را در آن‌قدر مرتبه‌اي نمي‌بينم كه رمز و راز شهداي ميهن را بنگارم و به تصوير بكشم، با اين حال براي رسالتي كه بر دوشم سنگيني مي‌كند بهانه خوبي دارم.
سايلي را گفت آن پير كهن چند از مردان حق‌گويي سخن
گفت خوش آيد زبان را بر دوام تا بگويد ذكر ايشان را مدام
گر نيم زايشان از ايشان گفته‌ام خوشدلم كاين قصه از جان گفته‌ام
محمدهاشم در 27 آبان سال 1324 در خاندان بزرگ «آل‌آقا» كه از خانواده‌هاي سرشناس شهر كرمانشاه مي‌باشد پا به عرصه وجود گذاشت. دوران تحصيل خود در مقاطع ابتدايي، راهنمايي و دبيرستان را در شهر كرمانشاه گذراند. با اعلام مخالفت مادرش با وجود عشقي كه به پرواز داشت از اين كار منصرف شد اما علاقه وافر وي به ارتش كه همانا عشق خدمت به وطن بود باعث شد كه نهايتا به جمع نيروهاي مسلح بپيوندد. به دنبال آن وي پس از شركت در آزمون ورودي، موفق به راهيابي به دانشكده افسري نيروي زميني ارتش شده و با توجه به عطش دروني‌اش در ميل به بال گشودن همزمان در جهت جلب رضايت مادر گام بر مي‌دارد. پس از فارغ‌التحصيلي از دانشگاه افسري اصرار وي كارگر افتاده و مادر به خلبان شدن فرزند راضي مي‌شود. هاشم كه گويي در ابتداي راه قرار دارد با نيروي مضاعفي بلافاصله اقدام كرده و با شركت در آزمون دانشكده خلباني از اين امتحان نيز سربلند بيرون آمده و با رسيدن به آرزوي ديرينه خود به جرگه دانشجويان خلباني نيروي هوايي ارتش مي‌پيوندد. با اتمام كلاسهاي زميني و آموزش مقدماتي پرواز، طبق روال آن روز نيروي هوايي براي تكميل دانش پرواز خود راهي ايالات متحده مي‌شود. با اتمام دوره، مفتخر به دريافت وينگ خلباني شده و راه بازگشت به وطن را در پيش مي‌گيرد. سروان خلبان هاشم آل‌آقا مقارن با سال 1350 به كشور بازگشته و با امريه ستاد فرماندهي نيروي هوايي به عنوان كمك خلبان جنگنده F-4، فانتوم، به پايگاه هفتم شكاري شيراز منتقل مي‌شود. در ادامه در سال 1351 برابر امريه ديگري براي ادامه انجام وظيفه به پايگاه يكم شكاري تهران فرستاده مي‌شود. هاشم در همين سال با دختري در همان محله سكونت پدر و مادرش در شهر كرمانشاه آشنا شده و اين آشنايي به ازدواج اين دو ختم مي‌شود.
آنها زندگي مشتركشان را در تهران آغاز كرده و پس از حدود 4 سال، در سال 1356 آماده سفري طولاني مي‌شوند. سروان خلبان آل‌آقا براساس صلاحديد فرماندهان وقت به همراه تني چند از خلبانان فانتوم، با خانواده‌هايشان براي آموزش هدايت پرنده پيچيده، انقلابي و جديد نيروي هوايي ارتش، گرومن F-14 تامكت عازم پايگاه نيروي دريايي ايالات متحده در ايالت ويرجينيا مي‌شوند. براي خلبانان باتجربه فانتوم همچون هاشم آل‌آقا پرواز با گربه گرومن و كاربري تسليحاتش كار آنچنان سختي نبود. زيرا در درجه اول F-4 و F-14 هر دو اصلا براي نيروي دريايي ايالات متحده طراحي و ساخته شده و بديهي است كه از يك استاندارد يكسان براي طراحي و ساخت آنها استفاده شده است و در درجه دوم از سه موشك هوا به هواي مورد استفاده تامكت‌هاي ايران، فانتوم قابليت شليك دو موشك آن (AIM-7 اسپارو و AIM-9 سايدوايندر) را دارد. با توجه به اينكه آل‌آقا و همرزمانش در جنگنده فانتوم در چگونگي استفاده از اين دو موشك تجربه كافي و وافي داشتند، فقط مي‌بايست اسلحه اصلي تامكت، موشك اسطوره‌اي هيوز AIM-54 فينيكس و رادار آن هيوز AWG-9 را به‌طور كامل بشناسند. اگر عوامل مذكور را به اضافه هوش و جسارت ايراني كنيم مي‌شود حدس زد كه تمام نفرات اعزامي به راحتي بتوانند دوره خلباني F-14 را با موفقيت و سربلندي طي كنند. پس از پايان دوره در مدت حدود 18 ماه، خلبانان جديد جنگنده جديد در آبان 57 به سرزمين اجدادي خود باز مي‌گردند. با توجه به اينكه كانون فعاليت F-14 در ايران پايگاه هشتم شكاري مي‌باشد، هاشم به همراه خانواده خود از تهران به اصفهان نقل مكان مي‌كند. سكونت آنها در اصفهان مصادف مي‌شود با اوج‌گيري تظاهرات مردمي عليه حكومت پهلوي كه در نهايت به پيروزي انقلاب اسلامي ايران در بهمن 57 منجر شد. وقوع انقلاب در كشورمان سنگ محك بسيار جالبي براي تعيين عيار ارق ملي و حس وطن‌پرستي كاركنان نيروهاي مسلح بود و چه زيبا كه آل‌آقا و همرزمان ميهن‌پرستش در اين آزمون كوچكترين ناخالصي از خود نشان ندادند.
سروان خلبان محمدهاشم آل‌آقا كه در زمان پيروزي انقلاب از افسران ارشد نيرو محسوب مي‌شد و مدتها بود كه به عنوان استاد خلبان، آموزش خلبانان را به عهده گرفته بود پس از پيروزي انقلاب امر آموزش را با جديت بيشتري پيگير شد. آري او نيز مي‌دانست آموزش صحيح و كامل مهمترين رمز پيروزي بر دشمنان ملت است.
با شروع جنگ تحميلي فعالانه وارد صحنه نبرد شد و در عين حال از آموزش جوانان غافل نشد تا اينكه به علت رشادت، جديت و جسارت در امور محوله در سال 1362 از طرف فرماندهي وقت نيرو به سمت جانشين فرماندهي عمليات نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران منصوب مي‌شود.
رسيدن به پست معاونت عمليات نيرو بهانه خوبي بود تا هاشم در كنار سرهنگ خلبان «عباس بابايي» خود را هرچه بيشتر درگير جنگ كرده و تواناييهاي خود را در اين عرصه، عرضه دارد. بابايي و آل‌آقا همواره پيش از انجام هر عملياتي ابتدا خود مبادرت به شناسايي و ارزيابي هدف از لحاظ موضع پدافندي، سمت حمله و غيره كرده تا عمليات اصلي با خطر كمتر و ديد بازتري صورت گيرد. نكته جالب توجه در اين مطلب اين است كه آنها هرگز گرفتار جو پست و مقام نشده و فقط به اين مساله كه در كجا مي‌توانند منشا اثر باشند توجه داشتند «آري ما چنين جان بركفاني داشتيم».
هاشم آل‌آقا در درجه اول همانطور كه ذكر شد از فرماندهان ارشد نيرو بود و در درجه دوم مشغله‌هاي فراواني به عنوان طراح عمليات داشت و اين دو مورد كافي بود تا نتواند پروازهاي عملياتي انجام دهد، با اين حال فعالانه در پروازهاي گشتي و اسكورت نفتكش‌ها و كشتيهاي تجاري شركت مي‌كرد و اين‌چنين بود تا به خواست خدا خليج نيلگون و هميشه فارس ايران، مشهد شهيد سرهنگ خلبان محمدهاشم آل‌آقا باشد.
تقويم‌ها روز 20 مرداد 1363 را نشان مي‌داد و آسمان آبي خليج فارس يكي از گرمترين روزهاي خود را سپري مي‌كرد. هاشم آل‌آقا و كمك خلبانش در يك تامكت طي ماموريتي مشغول اسكورت نفتكش‌ها و كشتيهاي تجاري كشورمان بود. در همين اثنا ناگهان مورد حمله چند فروند جنگنده ميراژ F1 عراقي قرار مي‌گيرد. درگيري آغاز و پس از مدتي جنگ و گريز تامكت‌ها آل‌آقا مورد اصابت موشك شليك شده از طرف جنگنده عراقي قرار گرفته و به درون آب سقوط مي‌كند. شاهدان عيني حادثه كه دورادور ناظر درگيري آنها بودند خطر شليك شدن موشك سوپر 530F-1 به سمت تامكت را به آل‌آقا گوشزد مي‌كنند اما آل‌آقا در جواب آنها مي‌گويد هيچ نشانه‌اي دال بر حمله موشك به سمتشان در سامانه‌هاي هشداردهنده مشاهده نمي‌كند. اين مطلب گوياي آن است كه عراقي‌ها با استفاده از اطلاعات فني كه امريكايي‌ها در اختيار آنها قرار داده بودند در استفاده از نقاط ضعف F-14 كاملا موفق عمل كرده‌اند.
همسر هاشم كه از چند روز پيش براي ديدن اقوام به كرمانشاه رفته بود در روز بازگشت به تهران كه مصادف مي‌شود با روز شهادت هاشم با شكسته شدن ديوار صوتي شهر كرمانشاه توسط جنگنده‌هاي عراقي مواجه مي‌شود. با مشاهده اين اتفاق گويي به وي الهام مي‌شود كه براي هاشم اتفاقي افتاده اما با ذكر و ياد خدا آرامش يافته و به خود تلقين مي‌كند كه انشاءا... اتفاقي نيفتاده. پس از رسيدن به تهران هرچه منتظر مي‌ماند از تلفن هاشم خبري نمي‌شود. صبرش لبريز شده و با پايگاه هشتم تماس مي‌گيرد. ديسپچ پايگاه با توجه به اينكه تامكت آل‌آقا بازنگشته و هيچ خبر دقيقي دال بر شهادت يا زنده بودنش در دست نيست با جوابهاي سربالا به همسر وي مي‌گويد: «همين الان دوباره براي ماموريتي ديگر به پرواز درآمد. به محض بازگشت مي‌گوييم با شما تماس بگيرد.» با شنيدن اين جوابها و طولاني شدن انتظار، همسر شهيد از وقوع سانحه براي هاشم يقين حاصل مي‌كند. با سقوط تامكت آل‌آقا با توجه به اينكه از اسارت به دست عراقي‌ها و يا شهادتش اطلاعي در دست نبود به اضافه اينكه وي به عنوان جانشين عمليات نيرو در جريان تمام عملياتهاي آتي و استراتژي جاري نيروي هوايي بود به همين علت بلافاصله تمامي طرحهاي نيرو دستخوش تغييراتي اساسي شد. اين قضيه گذشت و نيروي هوايي با اعلام مفقودالاثر شدن هاشم بر ابهامات و سوالات سقوط وي افزود.
همسر هاشم كه همچنان منتظر بازگشت وي به خانه بود چندين سال پس از مفقودالاثر شدن همسرش در يكي از شبهاي قدر خالصانه دست به دامن ائمه اطهار شده و از آنها مي‌خواهد وجود يا عدم وجود هاشم را براي وي معلوم كنند. توسل وي جواب داده و همان شب خواب شهيد بزرگوار را مي‌بيند. هاشم كه در سبزه‌زارمانندي با لباس خلباني به ديدن همسرش آمده بود در جواب سوال وي كه پرسيد: «هاشم، مي‌خواهم بدانم كه تو هستي يا نيستي؟» مي‌گويد: «من نيستم.» پس از مدت كوتاهي گفتگو، شهيد اظهار مي‌دارد «من سردم است و بايد بروم». همسر شهيد صبح فردا خوابي كه ديده بود را با يكي از علما در ميان مي‌گذارد. در جواب مي‌شنود با توجه به اظهار سرما توسط شهيد، پيكر پاك وي در درون آب قرار دارد. همسر هاشم پس از اين واقعه از شهادت همسرش يقين حاصل مي‌كند و جالب آنكه مدت كوتاهي بعد از طريق نامه رسمي نيروي هوايي اعلام شهادت همسرش را دريافت مي‌دارد.
ناگفته نماند هاشم آل‌آقا تا پيش از آرام گرفتن در قعر آبهاي خليج فارس چندين بار تا مرز شهادت پيش رفت. حدود سه ماه پيش از شهادت، در بهار سال 1363 صبح يك روز همسر شهيد با كمك مادرش بدون نيت قبلي گوسفندي را قرباني كرده و بين مردم تقسيم مي‌كنند. حوالي ظهر شهيد بابايي با منزل آل‌آقا تماس گرفته و جوياي احوال هاشم مي‌شود. با توجه به اينكه هاشم پس از ترك منزل تماس نگرفته بود، همسر شهيد از وضعيت وي اظهار بي‌اطلاعي مي‌كند. شهيد بابايي از اينكه كسي به همسر هاشم اطلاعات ضد و نقيض نداده، آرام شده و در جواب نگراني وي مي‌گويد كه اتفاقي نيفتاده و هاشم تا ساعاتي ديگر به خانه مي‌رسد. پس از بازگشت شهيد به منزل، هاشم مي‌گويد كه در درگيري با جنگنده‌هاي عراقي، هواپيمايش به شدت صدمه ديده و هيچ اميدي به بازگشت نداشته است. شايد آن قرباني نطلبيده بلاگردانش شده بود!!!
شهيد سرهنگ خلبان محمدهاشم آل‌آقا كه از باتجربه‌ترين و ارزشمندترين خلبانان تامكت نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران محسوب مي‌شد با مورد اصابت قرار گرفتن جنگنده‌اش درون كابين ماند تا پيكر پاكش به قعر آبها سقوط و روح بلندپروازش به اوج آسمانها عروج كند. براي خليج هميشه فارس چه افتخاري از اين بالاتر كه چنين مرواريدهاي نابي را در درون خود جاي داده است. مگر مي‌شود خليجي كه فرزندان اين ديار را در دل خود جاي داده نام مجعول عربي را پذيرا باشد، چه اين شيران خصم خروش براي مقابله با همين اعراب خودفروخته به پا خواستند.
شهيد محمدهاشم آل‌آقا فردي آرام و صبور بود و نسبت به خانواده خود تعصب خاصي داشت و همسرش عامل اخير را مهمترين علت ازدواجش با وي مي‌داند. هاشم هيچ‌گاه از اسرار شغلي خود با همسرش صحبتي به ميان نمي‌آورد و اين مورد تا بدانجا پيش رفته بود كه همسر وي پس از شهادتش به پست واقعي هاشم در نيروي هوايي پي مي‌برد!
جا دارد در اين جا خاطره‌اي كه سرهنگ خلبان «مسعود اقدام» در كتاب «انتخابي ديگر»1 بيان كرده را بياوريم. اقدام در اين مطلب كه با عنوان «برخورد با پرندگان سيگال» در كتاب مزبور به چاپ رسيده عنوان مي‌كند كه در اوايل جنگ در پروازي به همراه شهيد بزرگوار «عليرضا ياسيني» به قصد انهدام سه سايت موشكي زمين به دريا كه از پشت پايگاه هوايي شعيبيه كشتيهاي كشورمان را مورد اصابت قرار مي‌داد در يك جنگنده F-4 عازم ماموريت مي‌شود. طبق برنامه براي درامان ماندن از رديابي توسط رادارهاي دشمن قرار بود آنها با عبور از 30 مايلي «خورموسي» و پرواز بر فراز باتلاقهاي «فاو» و «ام‌القصر» خود را در موقعيت مناسب به روي هدف برسانند. با عبور از مرز اقدام به عنوان خلبان كابين عقب تمام حواس خود را معطوف بررسي سامانه‌هاي مختلف هواپيما و تهديدات موشكي دشمن مي‌كند تا در صورت شليك بتوانند به موقع با مانور مناسب آن را منحرف كنند.
خطري احساس نمي‌شد و جنگنده با سرعت بسيار بالا در ارتفاع پايين بر فراز ني‌زارها به حركت خود ادامه مي‌داد كه ناگهان زمين و زمان در جلو چشمان هر دو خلبان تيره و تار شد. اقدام حدود 20 ثانيه بعد به هوش آمده و مشاهده مي‌كند كه جنگنده در يك صعود 50 درجه‌اي در حال گردش به راست است. بلافاصله فرامين هواپيما را در اختيار گرفته و از طريق راديوي هواپيما سعي در برقراري ارتباط با ياسيني مي‌كند. خلبان كابين جلو هيچ عكس‌العملي از خود نشان نمي‌داد. اقدام در همين زمان به بررسي شرايط پرداخت تا متوجه شود چه اتفاقي افتاده. تكه‌هاي گوشت و پر اطراف كابين نشان از برخورد دسته‌اي از پرندگان دريايي (كه در آن سرعت حكم يك گلوله ضدهوايي را دارد) به جنگنده را داشت.
هواپيما در كنترل بود اما تمام سامانه‌هاي ناوبري از كار افتاده بود. تعيين مسير درست بازگشت تنها با كمك رادار كنترل زمين ميسر بود كه تماسهاي متعدد اقدام با رادار هيچ نتيجه‌اي دربر نداشت. اقدام براي چندمين بار در راديوي هواپيما گفت:
ـ از ابابيل به رادار! اگر صداي مرا مي‌شنوي جواب بده!
ناگهان صداي مبهمي به گوش رسيد. بلافاصله تكرار كرد:
ـ از ابابيل به رادار!
ناگهان صداي روشن و واضحي در راديو طنين‌انداز مي‌شود!
ـ ابابيل، من عقابم، به گوشم!
اين پيام كه در واقع نويد زندگي براي فانتوم و خلبانانش محسوب مي‌شد، صداي خلبان F-14 حاضر در منطقه، شهيد والامقام سروان خلبان «هاشم آل‌آقا» بود. آل‌آقا در ادامه مي‌گويد:
ـ مشكلي برايتان پيش آمده؟!
ـ هواپيمايمان صدمه ديده. نمي‌دانم خلبان كابين جلو بيهوش شده يا به شهادت رسيده.
ـ خونسردي خودت را حفظ كن! سعي كن كنترل هواپيما را به دست بگيري! دارم به سمت شما حركت مي‌كنم.
وقتي كه آل‌آقا به بالاي سر فانتوم زخمي رسيد گفت:
ـ ابابيل! همين‌طور به پرواز ادامه بده. مراقب باش از دستگيره صندلي‌پران استفاده نكني! چون چتر صندلي باز شده و بالاي هواپيما رهاست. هواپيمايتان شبيه «آواكس»2 شده است.
ـ متشكرم! سعي مي‌كنم هواپيما را هدايت كنم. ولي نمي‌دانم چه بلايي سر ياسيني آمده است.
ـ خونسردي خودت را حفظ كن و همين‌طور به پرواز ادامه بده! من پشت سرت در حركت هستم، نگران نباش!
موتورها با آن كه با قدرت صد در صد در حال پيشراندن جنگنده بودند با اين حال فانتوم صدمه ديده سرعتي حدود 180 نات داشت كه براي جنگنده سرعت كمي است. پس از مدتي ياسيني نيز به هوش آمده و با اعلام اين كه مي‌تواند جنگنده را هدايت كند، فرمان را در دست مي‌گيرد. نهايتا هواپيما به سلامت در پايگاه فرود آمده و بدين وسيله هاشم آل‌آقا جنگنده F-4 باارزش و دو خلبان ارزشمندتر را به دامان وطن باز مي‌گرداند.
همسر قهرمان شهيد از آن زمان كه هاشم ديگر به خانه بازنگشت، نگهداري و پرورش دو يادگار شهيد (بابك و بهزاد) را به تنهايي به عهده گرفت و نشان داد كه از حماسه‌سازان ميدانهاي نبرد حق عليه باطل چيزي كم ندارد. وي كه براي فرزندان خود هم پدر بود و هم مادر با تلاشي خستگي‌ناپذير توانست آنها را به سمت مدارج بالاي علمي رهنمون شود. دكتر «بابك آل‌آقا» فرزند ارشد شهيد با ارايه پايان‌نامه دكتراي خود با عنوان «بررسي تاثير محيط هوا ـ فضا بر فيزيولوژي بدن هوانوردان» در سال 1379 توانست در سطح خاورميانه مقام اول را كسب و به دريافت لوح تقدير از دست رييس‌جمهور وقت جناب آقاي «خاتمي» مفتخر شود. لازم به ذكر است پايان‌نامه وي هم‌اكنون در تعدادي از خطوط هوايي به عنوان مرجع تدريس مي‌شود.
افتخاري ديگر
از افتخارات ديگر همسر سرافراز شهيد آل‌آقا اين است كه وي خواهر شهيد نيز مي‌باشد. شهيد سروان خلبان «مصطفي صغيري» كه از خلبانان جنگنده F-4، فانتوم نيروي هوايي بود در ماموريتي در روز 23 مهر 1359 كه از پايگاه سوم شكاري همدان به قصد هدفي در شهر سليمانيه عراق برخاسته بود، مركبش در خاك عراق مورد اصابت قرار گرفته و به فيض عظيم شهادت نايل مي‌آيد. متاسفانه باخبر شديم كه چندي پيش همسر اين دلاورمرد عرصه پيكار دارفاني را وداع گفته. ما نيز به نوبه خود با تسليت به خانواده آل‌آقا براي اين مرحومه علو درجات را از درگاه ايزد منان خواستاريم.
هم‌اكنون براي بزرگداشت مقام والاي 70 تن از خلبانان شهيد نيروي هوايي ارتش كه پيكر پاكشان هرگز به آغوش وطن بازنگشت، يادماني در بهشت زهرا ساخته شده است.
در پايان از خانواده معظم شهيد آل‌آقا به خصوص همسر بزرگوارشان كه ما را به گرمي پذيرفتند و با شكيبايي پاسخگوي سوالات ما بودند تشكر و قدرداني مي‌كنيم.
منبع
مدیران محترم لطفا منتقل کنن...
-
-
مرور توسط کاربر 0 کاربر
هیچ کاربر عضوی،در حال مشاهده این صفحه نیست.