امتیاز دادن به این موضوع:

Recommended Posts

قسمت سوم:نیروی دریایی

قایق گشت زنی سواری

IRQ_Sawari02.jpg

سواری نوعی قایق گشت زنی ساخت عراق است،تولید آن از دهه 1980 آغاز شد،سواری در 6 مدل مختلف(نه چندان متفاوت) تولید شد که مدل 4 و 6 از مدل های دیگر بزرگتر بودند،عراق از این قایق حدود 72 عدد تولید کرد.بسیاری از این نوع قایق در جنگ با ایران و جنگ سال 1991 نابود شد،بعد از جنگ سال 1991 این کشور نگهداری مناسبی از این قایق نکرد که منجر به این شد که در سال 2003 تنها چند عدد از آن ها باقی مانده بود و تعداد زیادی از آنان زنگ زده و مستهلک شده بودند.عراق در سال های 1989 و 1990 حدود 4 یا 5 عدد از این قایق را به نیروی دریایی جیبوتی فروخت(آخرین بار در سال 2005 مشاهده شده اند).بزرگترین تغییر در این کلاس از قایق ها افزایش 3 تنی وزن "سواری 6" نسبت به سواری 4 بود.این قایق دارای دو موتور بنزینی بود که آنرا به سرعت 25 گره دریایی می رساند.تسلیحات کلاس سواری شامل تیر بار های 12.7 میلیمتری و 14.5 میلیمتری و راکت انداز های 57 میلیمتری و مین های دریایی به تعداد 4 عدد بود.

thumb_IRQ_Sawari01.jpg thumb_IRQ_Sawari_mine_variants_02.jpg thumb_ucfrxz8d0aqme0etx20.jpg


قایق گشت زنی العبور

IRQ_Al_Uboor_02.jpg

این کلاس قایق گشتی در دهه ی 1990 طراحی شد و کار ساخت 6 عدد از آن قبل از سقوط صدام شروع شد اما به اتمام نرسید و بدنه نیمه ساخته شده ی آن ها به حال خود باقی گذاشته شدند،در سال 2005 فرمانده نیروی دریایی عراق دستور ادامه ساخت آن را صادر کرد تا در سال 2006 کار ساخت اولین قایق به اتمام رسید و وارد نیروی دریایی عراق شد.مشخصات فنی این قایق بسیار کمیاب است اماتا به حال طول 30 متری و یک تیربار سبک 7.62 میلیمتری آن برای ما شناخته شده است.

thumb_IRQ_Al_Uboor_01.JPG


مین های دریایی

المراه:این مین یک کپی از مین یک مین روسی است،این مین را ایران نیز در حال ساخت این مین با نام صدف است.این دو کشور در جنگ ایران و عراق از این مین بر علیه یکدیگر استفاده کردند.عراق در سال 1991 از این مین بر علیه آمریکا استفاده کرد.این مین با تلنگری نسبتا ضعیف منفجر می شود.

thumb_AL_MARA.jpg


المثنی:با این وجود که مین های دریایی بسیار موذی هستند اما این مین از تمام آن ها موذی تر و غیر قابل اطمینان تر است،دلیل آن این است که این مین بر روی آب شناور بوده و آزادانه به هر سمتی میرود و حتی ممکن است برای کشتی های غیر نظامی هم مشکل ساز باشد و یا حتی جریان های اقیانوسی آنرا به هر سمت برده و در جایی مانند ساحل آن را نگه دارد و با توجه به اینکه المتنی زمان زیادی را می تواند فعال بماند مشکل ساز شود.این مین را میتوان از شناور های نظامی و حتی غیر نظامی و حتی بالگرد mi-8 پرتاب کرد.این مین در دو مدل با مواد منفجره ی 35 و 45 کیلوگرمی تولید شده است،این مین در جنگ ایران و عراق و خلیج فارس استفاده شده است.

thumb_AL-MUTHENA35.png thumb_ALMETH%7E1_preview.JPG thumb_IRQ_Al_Muthena02.jpg thumb_IRQ_Al_Muthena01.jpg


LUGM - 145:این مین بر اساس مین m-08 ساخته شده است و مواد منفجره ای 145 الی 200 کیلو گرمی است. این مین در جنگ سال 1991 استفاده شد(چیزی حدود 700 الی 800 مین) و به هواپیما بر USS Tripoli vh اصابت کرد و چهار خدمه ی آن را مجروح کرد.این مین در جنگ سال 2003 نیز استفاده شد و بر علیه کشتی های غیر نظامی استفاده شد.

thumb_IRQ_LUGM-145_a_Manta.jpg


سجیل:این مین بر اساس یک مین ایتالیایی ساخته شده است.سجیل دارای مواد منفجره ای به وزن 400 کیلو گرم است،این مین در جنگ سال 1991 به طور محدود استفاده شد.سجیل را میتوان با هواپیما و بالگرد پرتاب کرد.

thumb_IRQ_Sigeel.jpg


عراق این مین ها را با استفاده از قایق های مین ریز خود مانند قایق سواری پخش میکرد اما نمیشد به طور دائم از قایق های نظامی استفاده کرد به این دلیل عراق از کشتی های غیر نظامی نیز استفاده میکرد و مین ها را داخل آن ها مخفی میکرد،عراق از بالگرد های فرلون و mi-8 و هواپیمای توپولوف 16 نیز برای مین ریزی استفاده میکرد.
به این تصاویر توجه کنید:

thumb_IRQ_Sawari_mine_variants_02.jpg thumb_IRQ_Sawari02.jpg thumb_IRQ_Jumariya_04.jpg thumb_IRQ_Jumariya_03.jpg thumb_IRQ_Jumariya_02.jpg thumb_IRQ_Jumariya_01.jpg thumb_IRQ_Al_Rayiah_05.jpg thumb_IRQ_Al_Rayiah_04.jpg thumb_IRQ_Al_Rayiah_03.jpg thumb_IRQ_Al_Rayiah_02.jpg thumb_IRQ_Al_Rayiah_01.jpg



پایان قسمت سوم
نویسنده و مترجم:عرفان صادقی
فقط برای میلیتاری

  • Like 1
  • Upvote 4

به اشتراک گذاشتن این پست


لینک به پست
اشتراک در سایت های دیگر
این همون نیروی دریایی عراقه که خوراک نیروی هوایی و دریایی همیشه قهرمان ایران بود icon_frown روح شهیدان نیروی دریایی و هوایی عملیات مروارید شاد.
  • Upvote 1

به اشتراک گذاشتن این پست


لینک به پست
اشتراک در سایت های دیگر
سلام اقا عرفان دمت گرم
شما خودت به عنوان گرداوری کننده ی مطلب نظرت راجع به توان صنایع نظامیشون چیه؟

به اشتراک گذاشتن این پست


لینک به پست
اشتراک در سایت های دیگر

این همون نیروی دریایی عراقه که خوراک نیروی هوایی و دریایی همیشه قهرمان ایران بود روح شهیدان نیروی دریایی و هوایی عملیات مروارید شاد.


فراموش نشه که تو این تاپیک فقط درمورد وسایل ساخت عراق بحث میشه و نه دارایی های عراق،عراق خیلی بیشتر از این ها ناوچه داشت.


سلام اقا عرفان دمت گرم


شما خودت به عنوان گرداوری کننده ی مطلب نظرت راجع به توان صنایع نظامیشون چیه؟


هنوز مونده تا تاپیک تموم بشه و من نظر خودم رو بدم ولی فقط همینو میگم:خاک بر سر صدام که نتونست یه مدیریت خوب بکنه
  • Upvote 1

به اشتراک گذاشتن این پست


لینک به پست
اشتراک در سایت های دیگر
میدونم ولی اون همه ناوچه اوزا چی شد؟

نیروی دریاییشون رو چند روز بعد از جنگ سر پا نگه داشتن؟

راستی منحرف شدیم

به اشتراک گذاشتن این پست


لینک به پست
اشتراک در سایت های دیگر
داداش ارفان دمت گرم

دوستان اگه میخان ccipرو درک کنند بازی لاک ان استفاده کنند ccipمیده باقلواپ

میگم این عراقیها عشق دستکاری داشتن تا تولید

عراق خیلی دانشمند داشت خوبهم داشت پیشرف میکرد اما به دلیل خیانت اجدادشون به مولا علی(ع) و فرزندانش و همچنین خیانت خودشون به شیعیان علی (ع) به اینروز افتاد البته به لطف
عزیزان موساد فکر کنم یه چند صد تایی دانشمنداشون کشته شدند .


اینجور که پیش میره فکر کنم اخر مطلب موتور میگ 23 رو میبنندند به mi8 یا t72با موتور توربین گازی میسازند و ازاین قبیل چیزها icon_frown :(

به اشتراک گذاشتن این پست


لینک به پست
اشتراک در سایت های دیگر
فکر نکنم اینقدر که جنگنده داشت نیازی به جنگنده تولید داخل نداشت
البته فکر کنم با وجود مشکلات اقتصادی عراق و در اون زمان و مشکلات تولید جنگنده مثل زمان بری و کم تجربگی سرمایه گذاری بر جنگنده تولید داخل اشتباه بزرگیه

ایران طی 30 -40 سال کار بر روی هواپیما و طراحی قطعات و ... تازه در حال کار بر روی صاعقه و اذرخشه برای کسب تجربه عراق در اون زمان قدرت انجام چنین کاری رو اصلا نداشته و تا چندین سال دیگه هم نخواهد داشت

به اشتراک گذاشتن این پست


لینک به پست
اشتراک در سایت های دیگر

آیا عراق طرحی برای ساخت هواپیمای جنگی داشت

icon_eek


یه جورایی بله،ان شا الله به بخش هوایی هم میرسیم

به اشتراک گذاشتن این پست


لینک به پست
اشتراک در سایت های دیگر
اخه برادر من سریع مقاله بزار تا فیض ببریم بابا تو که ملت جون به لب کردی ((شوخی کردم)) فک کنم سه روزه از همین بخش نیروی دریایی میگذره

به اشتراک گذاشتن این پست


لینک به پست
اشتراک در سایت های دیگر

نویسنده و مترجم:عرفان صادقی



مگه مشه یه نفر هم نویسنده باشه هم مترجم(مگه مقاله رو انگلیسی نوشتی؟)

جالب بود ممنون

به اشتراک گذاشتن این پست


لینک به پست
اشتراک در سایت های دیگر

اخه برادر من سریع مقاله بزار تا فیض ببریم بابا تو که ملت جون به لب کردی ((شوخی کردم)) فک کنم سه روزه از همین بخش نیروی دریایی میگذره


]چشم آقا امروز یه بخش دیگشو مینویسم،یکم مقالاتش سنگینه برا همین طول میکشه


مگه مشه یه نفر هم نویسنده باشه هم مترجم(مگه مقاله رو انگلیسی نوشتی؟)

جالب بود ممنون


ببین عزیزم شما اگه مقالات قبلی من رو ببینی متوجه میشی که بدون هیچ غرور و تکبری پایین مقاله هام نوشتم "مترجم" ولی این مقاله با اون ها فرق میکنه من خیلی از مقاله ها رو به عینه ترجمه کردم خیلی از مقاله ها رو جمع بندی کردم و خیلی هاشون رو هم از اطلاعات خودم نوشتم این میشه که باید پایین مقاله هام بنویسم"نویسنده و مترجم"
  • Upvote 3

به اشتراک گذاشتن این پست


لینک به پست
اشتراک در سایت های دیگر

بخش چهارم:نیروی زمینی(1)،تانک ها

بهینه سازی تانک t-55

ارتش عراق به مانند بسیاری از کش.ر های دیگر ستون فقرات نیروی زرهی خود را بر تانک t-54/55 قرار داد.پس از تحویل اولین تانک از این نوع،صد ها ارابه تانک t-54/55 و انواع چینی و رومانیایی آن یعنی type-59/69 و tr-580 وارد عراق شد و جزء جدایی ناپذیر ارتش این کشور شد.پس از پایان جنگ ایران و عراق و جنگ سال 1991 عراق تصمیم به آپگرید کردن و افزایش طول عمر این تانک ها گرفت که جالب توجه است،ما در این مقاله به معرفی آنان می پردازیم.



تانک انیگما

IRQ_Enigma01.jpg

بیشترین و قابل توجه ترین بروز رسانی عراق بر روی تانک های t-55 تانک انیگما بود،هر چند این بروزرسانی در خود کشور عراق به پروژه m-77 معروف است.پروژه ساخت این تانک در اواخر جنگ ایران و عراق آغاز شد.پروسه مدرن سازی این تانک واقعا کامل بود و تنها شباهتی با گذشتگان خود داشت(t-55) بدنه ی خود بود.در این پروژه این وسایل و ارتقا ها بر روی t-55 صورت گرفت:توپ 125mm (متعلق به تانک t-72)،تجهیزات الکتریکی و اپتیکی،زره،موتور و شاسی.
به احتمال زیاد این تانک برای خدمت در گارد ریاست جمهوری عراق طراحی شده بود،اما در نهایت مشخص شد که این به روز رسانی ها بسیار گران تر از منتاژ تانک t-72 هستند،با این حال ارتقا سبک تری بر روی تانک های t-55 صورت گرفت(پروژه qm که در ادامه مقاله به آن میپردازیم).در نهایت این پروژه به بهبود سطح حفاظت(زره) تانک انیگما کاهش یافت.باید گفت مهندسین عراقی موفق به ساخت یک زره بسیار قدرتمند برای این تانک شده بودند.طرفین بدنه،کلاهک و جلو و عقب این تانک با استفاده از جعبه های فولادی جوش داده شده محافظت شده بودند(گفتنیست فولاد های استفاده شده در این جعبه های فلزی از زره پوش های ایرانی به غنیمت گرفته شده جدا شده بودند).درون این جعبه های فولادی از لایه های فلزی ،آلومینیومی و پلاستیکی تشکیل شده بود.بلوک های فلزی قابل تعویض بودند.این بلوک ها در دو سری تولید شدند که سری دوم فاقد لایه های پلاستیکی بود و جای آنرا سیمان و ماسه پر کرده بود.در نهایت زره یک پنجم تانک های انیگما استاندارد بود و بقیه تانک ها کیفیت زره کمتری داشتند(میتوان گفت حدود 500 تانک انیگما تولید شد).
تانک هایی که از زره های با کیفیت پایین استفاده می کردند دارای وزن 5 تنی بودند و تعادل تانک را به سمت جلو بر هم میزدند به همین دلیل به عقب برجک تانک یک وزنه وصل شد،به احتمال زیاد برجکی که در عقب تانک وصل میشد از سیمان پر شده بود.این افزایش وزنی تانک با بهینه سازی تانک انیگما برطرف شد.متاسفانه فقط انیگماهای متعلق به گارد ریاست جمهوری دارای وسایل ارتباطی بودند.
همانطور که در بالا ذکر شد بهینه سازی های زرهی این تانک بسیار کامل و موفق بود به طوری که از تانک های مدرن t-72 نیز حفاظت بالاتری داشتند.در یک درگیری با نیروی های ائتلاف در سال 1991 یک تانک انیگما پس از برخورد چند موشک میلان شلیک شده از یک بالگرد جان سالم به در برد و به انجام ماموریت خود ادامه داد.در یک مورد دیگر در شهر بغداد سه تانک انیگما که هر یک مورد اصابت 2 موشک ضد تانک قرار گرفته بودند جان سالم به در برده بودند.پس از اتمام جنگ در سال 1991 زره این تانک به آمریکا برده شد و مورد آزمایش قرار گرفته شد و مشخص شد که زره این تانک حتی انواع بدون کیفیت و فاقد لایه های پلاستیکی آن از حفاظت بسیار بالایی برخوردار بودند.
پس از جنگ سال 1991 اساس وجود تانک های انیگما به یک معما تبدیل شد زیرا به طور ناگهان این تانک ها ناپدید شدند برخی گزارش ها نشان میدهد بعد از انهدام چند اراده از این تانک در جنگ خلیج فارس بقیه تانک ها یا به حالت غیر فعال در آمدند و یا برای استفاده از تجهیزاتشان از هم جدا شدند.تانک هایی هم که از این مرحله جان سالم به در بردند توسط آمریکا نابود و ذوب شدند.البته دو تانک انیگما هنوز هم در موزه های آبردین آمریکا و بووینگتون انگلیس نگه داری می شوند.

thumb_IRQ_Enigma04.jpg thumb_IRQ_Enigma03.jpg thumb_IRQ_Enigma02.jpg thumb_T-59-3.jpg thumb_T-59-2.jpg

ماکت این تانک:
thumb_IRQ_Enigma06.jpg

تصاویر گرافیکی از اندازه های زره این تانک:
thumb_t-55-4.png thumb_t-55-3.png thumb_t-55-2.png thumb_t-55-1.png

زره برش خورده این تانک:
thumb_IRQ_Enigma08.jpg thumb_IRQ_Enigma09.jpg

این تانک در موزه آبردین آمریکا:
thumb_Enigma2.jpg
عکس های بیشتر

این تانک در موزه بووینگتون:
thumb_800px-T-55AD_1_Bovington.jpg
عکس های بیشتر



پروژه t-55qm

IRQ_T-72Z.jpg

پروژه qm-1 در واقع اضافه کردن یک توپ 105 میلیمتری و یک فاصله یاب فرانسوی بود که تقریبا بر روی تمام تانک های t-55 انجام شد(حتی تانک های ارتش امروزی عراق نیز دارای این سیستم ها هستند).
اما ارتقا کامل با پروژه qm-2 انجام شد.این پروژه با نام t-72z (با تانک t-72z ساخت ایران تفاوت دارد)در این پروژه تانک های t-55 به علاوه فاصله یاب،توپ 2a46 (توپ تانک t-72) و لودر اتوماتیک و نارنجک انداز اضافه شد.مقدار بسیار کمی از تانک های عراق به این حد از ارتقا رسیدند و همان مقدار کم نیز در سال 1991 نابود شد.

thumb_IRQ_T-72Z_02.jpg thumb_IRQ_Type_69-II_01.jpg thumb_IRQ_Type_69-II_02.jpg thumb_IRQ_Type_69-II_03.jpg thumb_IRQ_Type_69-II_04.jpg thumb_Ch97807.jpg thumb_i_miketank.jpg thumb_T-59-1%7E1.jpg


شیر بابل

800px-T-72-Fort_Hood.jpg

پس از خریدن صد ها تانک t-72 از شوروی توسط عراق این کشور به تولید این تانک علاقه مند شد،از آن طرف تحریم های سازمان ملل برای خاتمه دادن به جنگ ایران و عراق عرصه را برای خرید از شوروی تنگ تر میکرد،تمام این دلایل دست به دست یکدیگر دادند تا عراق از کشور لهستان تانک وارد کند،پس از خریدن تانک از لهستان نوبت ساخت کارخانه تولید این تانک در خاک عراق شد.عراق در کارخانه مونتاژ خود در شهر تاجی شروع به مونتاز تانک t-72m (مدلی ضعیف تر از مدل اصلی t-72) کرد.بهینه سازی های عراق بر روی تانک t-72m از این قرار بود:اضافه کردن 30 میلیمتری زره تانک،اضافه کردن فاصله یاب لیزری،شاسی تقویت شده،چنگک های کندن زمین،دستگاه تولید دود برای استتار و در آخر زره های واکنشی.مونتاژ این تانک از سال 1989 تا سال 1990 ادامه داشت.تقریبا تمام تانک های t-72 به گارد ریاست جمهوری تحویل داده شدند و در سال های 1991 و 2003 مبارزاتی با نیروهای ائتلاف انجام دادند که به هیچ وجه به موفقیت دست نیافتند.این تانک هنوز هم در ارتش عراق در حال خدمت است حتی کشور بلغارستان تانک های از رده خارج t-72 خود را به این کشور اهدا کرده است.اخباری در سال 2009 نشان می دهد که عراق قصد دارد حدود 2000 تانک t-72 از کشور های شرقی و مرکزی اروپا خریداری کند که بعدا توسط آمریکا ارتقا داده شود(ادر این ارتقا که به t-91 موسوم است قرار است زره،تسلیحات و الکترونیک این تانک بهینه سازی شود).

thumb_IRQ_T-72_-_AsadBabil_02.JPEG thumb_IRQ_T-72_-_AsadBabil_01.jpg thumb_Iraqi_rep__guard_insignia.JPG thumb_saladin.jpg thumb_y1p-YPz4tu1XcgRFQ0ClfzlXkdo9Fp6jy7 thumb_IRQ_T-72_-_AsadBabil_03.jpg thumb_IRQ_T-72_-_AsadBabil_04.jpg thumb_IRQ_T-72_-_AsadBabil_05.jpg thumb_IRQ_T-72_-_AsadBabil_06.jpg thumb_IRQ_T-72_-_AsadBabil_10.jpg thumb_IRQ_T-72_-_AsadBabil_07.jpg thumb_IRQ_T-72_-_AsadBabil_08.jpg thumb_IRQ_T-72_-_AsadBabil_09.jpg thumb_800px-DerelictAsadBabil.JPEG thumb_AsadBabil-Dug-in%7E0.jpg thumb_trV23-T3Cb_831623989%7E0.jpg thumb_Image-06%7E0.jpg thumb_st_saddam_army_-1_-1%7E0.jpg thumb_1999%7E0.jpeg



پایان قسمت چهارم
نویسنده و مترجم:عرفان صادقی
فقط برای میلیتاری

  • Like 1
  • Upvote 6

به اشتراک گذاشتن این پست


لینک به پست
اشتراک در سایت های دیگر

ایجاد یک حساب کاربری و یا به سیستم وارد شوید برای ارسال نظر

کاربر محترم برای ارسال نظر نیاز به یک حساب کاربری دارید.

ایجاد یک حساب کاربری

ثبت نام برای یک حساب کاربری جدید در انجمن ها بسیار ساده است!

ثبت نام کاربر جدید

ورود به حساب کاربری

در حال حاضر می خواهید به حساب کاربری خود وارد شوید؟ برای ورود کلیک کنید

ورود به سیستم

  • مطالب مشابه

    • توسط FLANKER
      http://www.farsnews.net/plarg.php?nn=M385294.jpg

      http://www.farsnews.net/plarg.php?nn=M385295.jpg

      http://www.farsnews.net/plarg.php?nn=M385335.jpg

      http://www.farsnews.net/plarg.php?nn=M385333.jpg

      http://www.farsnews.net/plarg.php?nn=M385300.jpg

      http://www.farsnews.net/plarg.php?nn=M385309.jpg

      http://www.farsnews.net/plarg.php?nn=M385302.jpg

      http://www.farsnews.net/plarg.php?nn=M385304.jpg

      http://www.farsnews.net/plarg.php?nn=M385306.jpg

      http://www.farsnews.net/plarg.php?nn=M385307.jpg

      http://www.farsnews.net/plarg.php?nn=M385334.jpg

      http://www.farsnews.net/plarg.php?nn=M385336.jpg

      http://www.farsnews.net/plarg.php?nn=M385337.jpg

      http://www.farsnews.net/plarg.php?nn=M385338.jpg
    • توسط NIX
      بسم الله الرحمن الرحیم
       
      گراد ، تگرگ روسی
       

       
       
       
      گراد یک سامانه پرتابگر چندگانه خودکششی 122 میلیمتری است که در اتحاد جماهیر شوروی طراحی و ساخته شده است ، این سامانه و راکت M-210F برای نخستین بار در سالهای آغازین دهه 1960 توسعه یافته و نخستین کاربرد رزمی آن در مارس 1969 در طول درگیری مرز چین و شوروی بود
      BM مخفف Boyevaya Mashina به معنی ماشین جنگی است و نام مستعار گراد Grad در روسی به معنی تگرگ می باشد
       
      سامانه موشک انداز BM 21  در سال 1963 در ارتش شوروی برای جایگزینی سامانه قدیمی BM 14  بکار گیری شد ، نقش پایه ای سامانه BM 21  برای پشتیبانی نیرو های زمینی با سرکوب فوری مواضع شلیک موشک های ضد تانک ، توپخانه ها ، خمپاره انداز ها ، از میان بردن نقاط مقاومت دشمن در منطقه نبرد بود
       
      نام مستعار روسی "تگرگ" نام مناسبی برای سامانه تسلیحاتی است که می تواند تا 40 راکت 122 میلی متری را در حدود 20 ثانیه در بردهای گوناگون پرتاب کند. گراد یک سامانه تتسلیحاتی دقیق نیست و برای رساندن مهمات خود به جای هدف نقطه ای ، برای یورش به یک منطقه طراحی شده است ، در برد 20 کیلومتری ، زمانی که 40 موشک پرتاب می شود، منطقه اصابت تا 600 متر در 600 متر گسترش می یابد (36 هکتار).
       

       
       
      از زمان معرفی سامانه BM 21 در دهه 60 این راکت انداز  های 122 میلیمتری در همه مناطق درگیری در سراسر حهان حاضر بوده اند . سادگی این سامانه بهمراه ارائه توان آتشباری عظیم از یک سکوی متحرک و نسبتا سبک منجر به پذیرش سریع و گسترده آن شده است..این سامانه تسلیحاتی به شکل گسترده ای کپی شده است و اکنون گونه های گسترده ای از نسخه ها و مشتقات آن را می توان در فهرست موجودی بیش از 50 نیروی مسلح در سراسر دنیا میتوان مشاهده کرد
       
      از آنجایی که BM-21 یک طراحی نسبتا قدیمی است که  اواخر دهه 1950 توسعه یافت ،بنابر این  برخی از این گونه‌های کپی شده ویژگی‌ های تسلیحات تازه تری را به آن افزوده اند ، مانند سیستم ‌های کنترل آتش پیشرفته و ویژگی‌های آیرودینامیکی پیشرفته‌تر برای خود موشک‌ها [در موارد پیشرفته تر موشک های هدایت شونده. م].
       
       
      پرتابگر اولیه یک شاسی کامیون Ural-375D 6×6 بود. در سال 1976، خودروی پرتابگر Ural-375D با کامیون جدیدتر و قدرتمندتر Ural-4320 6×6 جایگزین شد. هر BM-21 توسط یک کامیون 9k450  با 60 موشک اضافی پشتیبانی می شود. نصب شدن بر روی کامیون های 6×6 به BM-21 تحرک قابل توجهی می دهد که به ویژه پس از شلیک، زمانی که پرتابگرها باید به سرعت جابجا شده تا از آتش سامانه های ضد توپخانه ای دشمن در امان باشند. عملیات شلیک و جابجایی رفتار معمول در راکت انداز های چندگانه خودکششی است
       
       
      کامیون پشتیبان سامانه گراد
       
      راکت یا موشک
      راکت یا موشک به مهماتی گفته می شود که توسط یک موتور به حرکت در می آید. موتور موشک / راکت در ساده‌ ترین گونه از لوله‌ ای تشکیل شده است که در آن سوخت می‌ سوزد و در یک انتهای آن دهانه‌ ای دارد. گازهای خارج شده باعث ایجاد واکنشی برابر و مخالف در انتهای بسته لوله شده و پرتابه را به جلو می راند . رانش با هدایت گازهای به سرعت در حال انبساط از سوخت موشک در حال سوختن از طریق یک یا چند نازل (ونتوری/ ونچوری) ایجاد می شود.
       

       
      نمایش اثر ونتوری
       
       راکت های 122 میلی متری برای BM-21 دارای هفت ونتوری در پشت موتور موشک هستند. در حالی که موتورهای موشک می‌توانند حاوی سوخت مایع یا جامد باشند، سامانه های BM-21 موشک ‌هایی را با موتورهایی که فقط دارای سوخت جامد هستند شلیک می‌کنند. بر خلاف موشک ، یک راکت هدایت نشده مسیر خود را در هنگام پرواز تنظیم نمی کند تا به هدف اصابت کند. به این ترتیب، هنگامی که BM-21 یک راکت را شلیک میکند هیچ راهی برای تغییر مسیر آن وجود ندارد.
       
      راکت ها
      راکت ها به منظور دستیابی به پایداری آیرودینامیکی ، از باله یا چرخش محوری استفاده می کنند ، راکت های سامانه گراد ترکیب هر دو این روش ها را بکار می برد. روش اولیه برای ایجاد پایداری آیرودینامیکی از طریق استفاده از چهار بالک در بخش پشتی است . هنگامی که راکت پرتاب می شود، شروع به چرخش با سرعت نسبتا کندی می کند. باله‌های فنری که در بخش پشتی دور راکت پیچیده شده اند و با یک بند نازک در جای خود نگه داشته شده اند که هنگام پرتاب می‌سوزد. همانطور که قسمت پشتی موشک از لوله پرتاب خارج می شود، فنرها باله ها را باز کرده و راکت را در پرواز تثبیت می کنند.
       
       
      انواع راکت های سامانه گراد
       
      راکت 9M22
      کالیبر              122  میلیمتر
      وزن               64  کیلوگرم
      سرجنگی         18.4 کیلوگرم
      طول              2870 میلیمتر
      تعداد ترکش     1640 تکه
      برد                5 تا 20.4 کیلومتر
       
      راکت 9M22M
      کالیبر              122  میلیمتر
      وزن               46  کیلوگرم
      سرجنگی         18.4 کیلوگرم
      طول              1930 میلیمتر
      تعداد ترکش     1640 تکه
      برد                2 تا 10.8 کیلومتر
       
      راکت 9M22U
      کالیبر              122  میلیمتر
      وزن               66.6  کیلوگرم
      سرجنگی         18.4 کیلوگرم
      طول              2870 میلیمتر
      تعداد ترکش     1640 تکه
      برد                5 تا 20.1 کیلومتر
       
      راکت 9M28F
      کالیبر              122  میلیمتر
      وزن               56.5  کیلوگرم
      سرجنگی         21 کیلوگرم
      طول              2270 میلیمتر
      تعداد ترکش     1000  تکه
      برد                تا 15 کیلومتر
       
      راکت 9M53F
      کالیبر              122  میلیمتر
      وزن               70   کیلوگرم
      سرجنگی         26  کیلوگرم
      طول              3037 میلیمتر
      تعداد ترکش     2450  تکه
      برد                5 تا 20.5 کیلومتر
       
      راکت 9M521
      کالیبر              122  میلیمتر
      وزن               66  کیلوگرم
      سرجنگی         21 کیلوگرم
      طول              2840  میلیمتر
      تعداد ترکش     1000  تکه
      برد                تا 40  کیلومتر
       
      راکت 9M522
      کالیبر              122  میلیمتر
      وزن               70  کیلوگرم
      سرجنگی         25  کیلوگرم
      طول              3037 میلیمتر
      تعداد ترکش     1800  تکه
      برد                تا 37.5  کیلومتر
       
       
       
      گراد در نقش موشک
       
      با توجه به گستره کاربران راکت انداز های گراد شرکت های دفاعی در صدد بهبود عملکرد این سامانه بر آمده اند که شرکت ترکیه ای راکستان و همینطور صنایع دولتی رافائل دو شیوه گوناگون را برای افزایش دقت این سامانه به کار برده اند
       

       
      راکت (موشک) ساخت راکستان با سامانه هدایتی GPS / INS
       
      شرکت راکستان یک راکت هدایت شونده به سامانه هدایت ماهواره ای به همراه سامانه هدایت داخلی توسعه داده است که با استفاده از امواج ماهواره های جی پی اس دایره خطای برابر 30 متر (ادعایی)  دارد
       

       
      کیت Epik
       
      شرکت رافائل کیت EPIK را برای راکت های سامانه گراد توسعه داده است (Electro-Optical Precision Integration Kit)) که بر پایه هدایت داخلی  INS و پردازشگر تصویری کار میکند ، تصویر هدف که توسط سامانه های دیگر (هلیکوپتر / هواپیما / پهپاد / نیرو های پیاده) برداشت شده است روی سامانه هدایت داخلی بارگیری شده و در زمان پرواز پویشگر فعال دماغه راکت با مقایسه تصویر ذخیره شده اقدام به جانمایی و شیرجه بر روی هدف تعیین شده می نماید ، از آنجایی که EPIK با جی پی اس در ارتباط نیست امکان جم و اخلال بر روی آن نیز وجود ندارد. شرکت سازنده دقت اصابت کمتر از 3 متر را برای این کیت هدایتی اعلام کرده است
       
      با هدایت پذیر شدن راکت های سامانه گراد سامانه های Fire Finder امکان محاسبه الگوی پروازی پرتابه برای اجرای عملیات سرکوب را تا حد بسیار زیادی از دست خواهند داد
       
       
       
       
       

       
       
      سامانه راکت چند گانه خودکششی
       
      سازنده    اتحاد جماهیر شوروی
      سال ورود به خدمت   1963 میلادی
      تعداد خدمه    6 نفر
       
      گونه های سامانه گراد

       
      BM 21 V
      نسخه هوابرد با 12 تیوب بر روی کامیون گاز 66B 
       

       
      GRAD 1
      نسخه سبکتر سامانه گراد با 36 تیوب بر روی کامیون زیل 131
       

       
      9K132 Grad-P
      گراد پی لانچر تکی راکت 122 میلیمتری
       

       
        A-215 Grad-M
      نسخه دریایی سامانه گراد
       

       
      9K59 Prima
      پریما نسخه بهبود یافته گراد با 50 تیوب
       

       
      Grad-K
      نسخه تازه تر گراد بر روی کامیون کاماز 5350
       

       
      Tornado G
      راکت انداز بهبود یافته گراد بر روی کامیون اورال 4320
       
       
       
      پیوند 1
      پیوند 2
      پیوند 3
      پیوند 4
      پیوند 5
    • توسط MR9
      فکور90 ، در اصل ، یک پروژه داخلی نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران (IRIAF)  بشمار می رفت که تاریخ آغاز آن به اوایل دهه نخست قرن بیست و یکم ( 2000 میلادی ) برمی گردد . به اعتقاد برخی ، در آن زمان هیچ  موشک هوا به هوای عملیاتی AIM-54A فونیکس در فهرست موجودی نیرو وجود نداشت ، در نتیجه  متخصصان نیروی هوایی پیشنهاد دادند  تا قطعات و اجزاء فونیکس ها را با قطعات موشکهای تغییر یافته هاوک ( پروژه سجیل ) بهبود دهند و موشکهای موجود را بحالت عملیاتی بازگردانند .
      با کلید خوردن این پروژه ، به شکل همزمان نیروی هوایی یک قرارداد همکاری را با صنایع شهید بابایی وابسته به وزارت دفاع و پشتبانی نیرو های مسلح با هدف بازگرداندن چند تیر موشک فونیکس بحالت عملیاتی در یک بازه زمانی یکساله (2007-2006) به امضاء رساندند  و برای اطمینان از صحت کار ، چند کارشناس بازنشسته فنی نیروی هوایی ارتش نیز به این پروژه پیوسته و این ایده دنبال شد.
      براساس گزارشهای تایید نشده ، در اوایل کار ، موشکهای از رده خارج فونیکس با استفاده از جستجوگر موشک MIM-23B دوباره عملیاتی شدند . با این حال ، در سالهای بعد (2009-2008) ، زمانی که صنایع شهید بابایی ، یک نسخه بهبود یافته از موشک پدافند هوایی MIM-23B را با رادار و اویونیک جدید برای نیروی هوایی توسعه داد ، این ایده برای کارشناسان بوجود آمد که تمامی موشکهای فونیکس باقی مانده را با اویونیک جدید و رادار موشک شلمچه ، ( نسخه بهبود یافته MIM-23B) به حالت عملیاتی درآورند .
      این موشک با موفقیت کامل مابین سالهای 2009 تا 2010 آزمایش شد ، اما علی الظاهر  در خط تولید انبوه قرار نگرفت . نسخه جدید سجیل / شلمچه  با جستجوگر و اویونیک پیشرفته با شناسه سجیل هوابرد برای تجهیز تامکتهای نیروی هوایی ، فانتوم ومیراژهای اف-یک در حال توسعه است .
      پی نوشت : 
      این تحلیل ، صرفاً یک نظر بشمار می رود و نه تایید و نه رد می گردد . با این حال امیدواریم نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران ، بیش از پیش ، از قابلیتهای تدافعی ، تهاجمی برخوردار گردد . 
    • توسط Davood
      اواخر دهه ۶۰ و اوايل دهه ۷۰ ميلادي را مي توان نقطه عطف در پيشرفت صنايع موشكي در دنيا دانست زيرا زماني بود كه به تازگي جنگ جهاني تمام شده بود و كشورهاي درگير جنگ جهاني به خوبي ضرورت وجود موشك و جنگ افزارها را درك كرده بودند و با تجربياتي كه به هنگام جنگ كسب كرده بودند توانستند به دنياي جديدي از ساخت سلاح ، موشك و هواپيما قدم بگذارند.
      يكي از اين كشورها كه همواره ابرقدرتي موشكي محسوب مي شد شوروي بود. اتحاد جماهير شوروي با فاصله اي بسيار زياد از رقباي خود در حال پيشرفت بود به خصوص در صنعت هوافضا، ولي اين پيشرفت هنگام فروپاشي اتحاد جماهير شوروي با كمتر از نصف پتانسيل گذشته ادامه يافت.
      البته بايد به اين نكته نيز توجه كنيم كه با وجود چنين فروپاشي، روسيه هنوز هم در صنعت هوافضا از برترين هاست. صنايع موشكي روسيه كه همچون يكي از زيرشاخه هاي صنعت هوافضاست به تبع آن پيشرفت زيادي داشته است. رقابت بسيار جذابي بين كشورهاي روسيه و ايالت متحده آمريكا در زمينه هوافضا وجود دارد كه شايد يكي از دلايل پيشرفت سريع اين صنعت در اين كشورها و فاصله زياد آنها با كشورهاي ديگر همين باشد.
      در ليست موشك هاي روسيه مي توان انواع و اقسام موشك ها را از قبيل موشك هاي هوا به هوا، هوا به زمين، زمين به هوا، بالستيك، اتمي، ضد ماهواره ، ضد كشتي و ضد زيردريايي را ديد. در اين ميان يكي از سري هاي بسيار قوي و با اهميت سري موشك هاي S يا S-300 را مي توان جزو سومين نسل موشك هاي زمين به هوا دانست كه پروژه ساخت و طراحي آن در دهه ۱۹۷۰ شروع شد.
      اين موشك نسبت به موشك هايي كه در زمان هاي قبلش ساخته مي شد خصوصيات متفاوتي داشت. البته تنها در سيستم پرتاب (Launch) آن از سري موشك هاي ۴۸N6 نمونه برداري شده بود كه مي توانست ميان برد يا دوربرد باشد. توسعه و گسترش موشك هاي سري S-300 از سال ۱۹۶۹ آغاز شد كه در آن زمان اين موشك ها به برد ۷۵ كيلومتري رسيده بودند.
      شركت مجرب آلماز (Almaz) مسئوليت طراحي و ساخت را براي نيروهاي زميني و شركت بوكاتف وظيفه طراحي آن را براساس نيازهاي نيروي دريايي روسيه به عهده گرفتند.
      چندي بعد براي به كمال رسيدن اين موشك ها براساس آخرين تكنولوژي هاي راكتي شركت گرونيش (Grunish) نيز به اين جمع پيوست.
      هدف ساخت پروژه، موشكي با برد بالا، سرعت بسيار زياد و قدرت مانوري مطمئن بود. اين موشك بايد كمترين زمان عكس العمل و قابليت استفاده هاي نظامي گوناگون براي حمل كلاهك هاي مختلف و داراي كمترين زمان رسيدن به هدف و نيز قابل اعتماد در زمان پرواز باشد.
      منظور از قابل اعتماد بودن اين است كه هنگام پرواز از ديد رادارها محفوظ باشد و ضد موشك ها نتوانند آن را رديابي كنند،حتي از لحاظ حفاظت اوليه اين موشك ها قرار بود كه در كانتينرهايي جاسازي شوند كه از زمان ساخت در كارخانه به بعد در همان كانتينرها بمانند و حتي سيستم پرتاب آنها نيز در خود كانتينرها تعبيه شود تا بتوانند در كمترين زمان ممكن از هر نقطه اي قابل پرتاب باشند. اين پرتاب به صورت عمودي انجام مي شود. يك لانچر قوي كه مي تواند موشك را تا ارتفاع ۲۰ متري بلند كرده و پرتاب كند. براي اين امر يك جك هيدروليك مدل ۴M330 ساختند كه با سرعت بسيار بالايي اين موشك را آماده پرتاب مي كند.
      S-300P
      يكي از اولين موشك هاي اين سريS-300P است كه به سفارش وزارت دفاع روسیه توليد شد. اين موشك مي تواند كلاهكي را به اندازه ۱۳۳ كيلوگرم با بيشينه برد ۴۷ كيلومتر حمل كند. كمترين برد آن پنج كيلومتر است و مي تواند در ارتفاع ۳۰ متري پرواز كند. سرعتش به سه كيلومتر در ثانيه مي رسد و در ۲۸ ثانيه مي تواند از خود عكس العمل نشان دهد. زمان آماده پرتاب شدنش كمتر از پنج دقيقه است.
      S-300F
      در سال ۱۹۸۴ مدل S-300F ساخته شد. مدل F در اصل موشك متناسب با نيازهاي نيروي دريايي روسيه بود كه از سيستم پرتاب ۵V55RM استفاده مي كند. سرعت آن ۴۶۸۰ كيلومتر در ساعت است و مي تواند كلاهكي به اندازه كلاهك مدل P (۱۳۳ كيلوگرم) ولي با بردي دوبرابر (حدود ۹۰ كيلومتر) را با خود حمل كند. بيشينه سرعت آن ۶۱۲۰ كيلومتر در ساعت و طول خود موشك با كلاهك ۲۵/۷ متر است.كمترين برد آن هفت كيلومتر و سقف پروازش ۲۵هزارمتر است و با سوخت جامد نيروي پيشرانش را تامين مي كند. يك سيستم راداري معروف به ريف روي آن نصب كردند كه مي تواند در يك زمان شش هدف را شناسايي كند و به آنها هجوم برد.
      S-300FM
      مدل S-300FM در سال ۱۹۹۰ ساخته شد كه باز هم مدلي براي نيروي دريايي بود. بسيار مدرن و پيشرفته بود. بيشينه سرعت آن به ۱۰ هزار كيلومتر در ساعت مي رسد، وزن آن ۱۴۸۰ كيلوگرم است و اين تفاوت بيش از هزار كيلوگرمي را مي توان در وضعيت نيروهاي پيشران اين موشك دانست. طول آن ۵/۷ متر، قطرش ۵۲/۰ متر و فاصله دوسر بالچه هاي عقب ۰۳/۱ متر است.
      برد آن ۹۰ كيلومتر است و مي تواند ۱۵۰ كيلوگرم كلاهك را با خود حمل كند. بيشينه سرعتي معادل ۷۵۶۰ كيلومتر در ساعت دارد كه در ارتفاع ۲۵ هزارمتري پرواز مي كند.
      S-300PMU
      مدل ديگر S-300PMU است. اين موشك از لحاظ ظاهري بسيار شبيه مدل FM است حتي وزنش با آن يكي است. طول آن ۹۸/۶ متر، قطرش ۴۵/۰ متر و فاصله دوسر بالش ۰۴/۱ متر است. در ارتفاع ۲۷ هزار متري پرواز مي كند و سوختش از مواد جامد تشكيل مي شود. كمترين بردش پنج كيلومتر و بيشترين برد آن ۹۰ كيلومتر است. مدل بعد در سال ۱۹۹۷ ساخته شد كه در واقع يك نمونه برداري از مدل MU بود. اين موشك MU-2 نام داشت كه از لحاظ اندازه و ابعاد دقيقاً مانند مدل قبلي بود ولي بردش به ميزان ۱۰۵ كيلومتر افزايش يافته بود يعني برد كلي آن به ۱۹۵ كيلومتر رسيد. توانايي حمل آن نيز بيشتر شده است و مي تواند ۱۸۰ كيلوگرم كلاهك را با خود حمل كند. سري ساخت اين موشك ها تا سال اخير ادامه يافت.

      Avia.ir
    • توسط worior
      به نام حق
       
      پیشگفتار
      این تاپیک جهت بررسی و طرح ایده های مختلف در زمینه تهاجم موشکی کروز و پاسخ پدافند بصورت ارزان و گسترده ایجاد گشته است.
      سایر سناریو ها نظیر حملات موشک های بالستیک، و یا بمب های دورایستا(گلاید، بدون موتور)، همچنین موشک های هایپرسونیک موضوع این تاپیک نیست.
       
      طرح حمله:
      در دسترس بودن سامانه های موشکی کروز در خدمت بسیاری از ارتشهای منطقه و استفاده گسترده از این سامانه ها در منطقه خاورمیانه، لزوم دارا بودن یک سامانه مقاومت پدافندی موثر را گوشزد میکند، اما چنین سامانه ای با چه وضعیتی روبروست و چگونه باید پاسخ بدهد؟
       


       
      فرض کنیم، در تهاجم یک روزه 8 ساعته، با هدف گشایش مسیر پدافند و بدست گرفتن آسمان ایران، ائتلاف مهاجم، اقدام به اجرای تهاجمی با مشخصات ذیل بنماید:
      - 4000 موشک کروز، در برد های مختلف، بدون خطا(فرض میشود، این تعداد موشکی هست که به هدف خواهد رسید)
      - اهداف عمقی و مرزی
      - شانس اصابت موشک های پدافندی در صورت رهگیری 75 درصد.
      مشاهده میکنید که با شلیک 4000 موشک پدافندی، تنها قادر به انهدام 3000 موشک کروز مهاجم خواهیم بود، و این به معنای اصابت دست کم 1000 موشک به هدف و مشغولیت 8 ساعته پدافند بر روی تعداد بسیار زیادی هدف خواهیم بود. با توجه به تصویر فوق این رقم حتی بیش از موشک هایی ست که در سال 2003 به عراق شلیک شده است. 
      آیا چنین حمله ای از نظر هزینه ای و لجستیک برای ائتلاف مهاجم دشوار خواهد بود؟
      - قیمت هر موشک تاماهاوک کلاس 4 که از آخرین و بیشترین حجم امکانات مسیریابی بهره میجوید، 1.87 میلیون دلار با نرخ شناور 2017 محاسبه شده است، بنابراین 4000 موشک حداکثر 8 میلیارد دلار هزینه خواهد داشت و این رقم حتی اگر به 10 یا 20 میلیارد دلار نیز برسد، با توجه بودجه نظامی کشورهایی مانند آمریکا و اعراب منطقه، همچنین تامین هزینه در چند سال مالی، رقمی دور از ذهن و دست نیافتنی نیست. هم اکنون نیز فقط دو کشور عربستان و امارات در حدود 1200 موشک کروز در اختیار دارند. اگر به دو کشور، سایرین چون ایالات متحده، فرانسه، انگلستان و ... اضافه شوند، مقدار 4000 موشک رقم کاملا دست یافتنی خواهد بود.
      - از نظر لجستیک نیز، با توجه به تعداد بسیار پایگاه های اجاره ای و تسخیری دشمن در منطقه، و گستردگی پهنه جغرافیایی مرزهای کشورمان، استقرار چنین موشک هایی فقط به ناوها محدود نمیشود، و تمامی پایگاه های زمینی میتوانند به عنوان محل پرتاب استفاده شوند، و میتوان این فرض را گرفت که طی سالهای اخیر این انبار سازی موشک های کروز صورت گرفته باشد و به زمان حمله موکول نگردیده است.
       
      هزینه مقابله؟
      - دفع موثر 4000 موشک بالستیک برای پدافند به تنهایی بسیار دشوار به نظر میرسد، و طبیعی ست که برای این منظور نمیتوان صرفا بر پدافند موشکی متکی بود. اگر خطای 0.75  برای پدافند را بپذیریم، به رقمی در حدود 5400 موشک پدافندی،مقدار بسیاری تجهیزات کشف و شناسایی و مقدار بالایی شانس نیاز است. فلذا عقلانه است که پایگاه ها و محل های شلیک دشمن پیش از اقدام یا در همان دقایق اولیه حمله شود (که این موضوع بحث این تاپیک نیست).
      - اخلال gps و حتی انهدام ماهواره های هدایت کننده نیز با توجه به تجهیزات مدرن ترکام و وجود عوارض طبیعی بسیار در ایران مزیتی در حدود بالابرد چند درصد خطا به سامانه های کروز وارد میکند. این میزان خطا را بدلیل عدم وجود اطلاعات کافی از کیفیت و دقت سامانه های مهاجم همچنین بروز پیشرفت های آینده باید فاکتور گرفت و به تنها به برخورد سخت پدافند متکی بود.
       
      با توجه به موارد فوق یک مجتمع پاسخ برای مقابله طراحی کنید، به نحوی که قادر باشد:
      - 100 درصد موج اول حمله که علیه پدافند و تجهیزات راداری ثابت است را از کار بی اندازد
      - 80 درصد کل موشک ها در موج های بعدی را منهدم کند
      - بعد از 8 ساعت تهاجم سنگین همزمان با انواع اخلال با دست خالی مواجه نشود.
      - اقدام سخت یا hard kill باشد.
      - این پاسخ در سامانه خلاصه شود. اقدامات غیر عامل نظیر استتار، تعدد و اخلال نادیده گرفته شود.
      - موج اول 800 موشک
      - موج دوم 1200 موشک
      - موج سوم 600 موشک
      - موج چهارم 1400 موشک
      - هر موج حمله 2 ساعت.
      - از همه مهمتر، سیستم بسیار ارزان و موثر باشد.
       

       
       
       
      دارایی کنونی پدافند موشکی ایران:

       
       
      با تشکر، از حضورتون در بحث
       
       
       
       
       
       
  • مرور توسط کاربر    0 کاربر

    هیچ کاربر عضوی،در حال مشاهده این صفحه نیست.