تانک اصلی میدان نبرد تی-72 تانک اصلی میدان نبرد T-72 ( شامل تمامی گونه ها )

[majid363 3,614]

37 minutes قبل , Crash گفت:

جاولین در برابر زره قفسی روسها

 

به نظر من بیشتر تلاش روشها برای مقابله با موشکc- mam هست که توسط پهبادهای بیرقدار استفاده می شد نصب میشن

وگرنه جاولین که اینها را اره میکنه

[41148 642]

اگه ارتش روسیه مجهز به لئوپارد دو بود . آیا تانک لئوپارد می‌توانست در برابر جاولین مقاومت کند؟

[scorpion57 4,643]

1 hour قبل , 41148 گفت:

اگه ارتش روسیه مجهز به لئوپارد دو بود . آیا تانک لئوپارد می‌توانست در برابر جاولین مقاومت کند؟

به نظر نمیرسه فعلا جز دفاع فعال جور دیگه ایی از دست ضد زره ها الخصوص تاپ اتک در امان موند .این فنسها حتی اگر دو لایه هم باشند نمیتونن مانع قابلی باشند

[41148 642]

صحبت  سر جاولین و سایر مهماتی است که از هوا به صورت عمودی بر برجک پرتاب میشوند. فکر نمیکنم سامانه ای مثل تروفی زمان لازم برای رهگیری یا زاویه مناسب برای شلیک ساچمه ها را داشته باشد. بنابراین برای اینگونه تهدیدات تی ۷۲ و لئوپارد یکسان هستن. و در واقع خارج از توان هر تانکی هستند. و فرقی نمیکند تانک شما چیست.البته جاولین بسیار گران است. با بالگرد پهپاد میتوان گروه های مسلح به جاولین را شناسایی کرد و از بین برد.

[Crash 18,585]

بر 2 دی 1400 در 14:49 , 41148 گفت:

اگه ارتش روسیه مجهز به لئوپارد دو بود . آیا تانک لئوپارد می‌توانست در برابر جاولین مقاومت کند؟

 

این را باید در نظر گرفت هر سخت افزاری که طراحی می شود باید توانایی پاسخگویی تهدیدات متناسب هر ارتشی را برآورده سازد. روسها در حال حاظر فاقد یک موشک ضد زره تاپ اتک هستند در نتیجه بیشتر تهدیداتی که تانک های لئوپارد 2 را در اروپا تهدید می نمایید موشک های ضد زره روسی هستند که در خط دید هدایت میشوند. در نتیجه فعلا لئوپارد 2 نیازی برای دفع تهدیدات تاپ اتک را ندارد. نیاز کنونی کشورهای اروپایی داشتن تانکی برای دفع تهدیدات موشک های ضد زره کنونی روسی است.

 

اما موشکهای جاولین از سال 1996  به شکل عملیاتی در خدمت ارتش آمریکا قرار دارند. در سال 2003 در میدان نبرد واقعی عراق بر ضد تانک های ارتش بعث استفاده شدند. اکنون در اواخر سال 2021 قرار داریم حدود 25 سال از عملیاتی شدن جاولین میگذرد و روسها تنها حرکتی که برای مقابله با موشکهای جاولین در سال 2020 -2021 درنظر گفتن بسیار ابتدایی و ناکارآمد ارزیابی میشود. در حقیقت روسها باید در این 25 سال فکری برای دفع تهدیدات موشکهای تاپ اتک می کردند.

 

صنایع دفاعی و وزارت دفاع المان در نظر دارند با توجه به احتمال ورود موشک های تاپ اتک بیشتر در اورپا و جهان قابلیتهای جدیدی در نسل بعدی لئوپارد 2 ( 2AX) از جمله دفع تهدیدات تاپ اتک را قرار بدهند. به شکل راه حل  کوتاه مدت نیز میتواند از زره های ماژولار برای سقف برجک محل قرار گیری خدمه تانک های لئوپارد 2 برای افزایش مقاومت برجک در برابر تهدیدات آتش غیر مستقیم استفاده کرد. نمونه های عملیاتی تانک های لئوپارد 2A6 HEL متعلق به ارتش یونان، لئوپارد 2E  متعلق به ارتش اسپانیا و Strv 121  متعلق به ارتش سوئد دارای زره های ماژولار بر روی سقف برجک هستند. پس در آِینده المان ها میتواند با نصب زره های ماژولار پیشرفته تر بر روی برجک تانک های لئوپارد مقاومت انها را در برابر موشکهای تاپ اتک افرایش دهند.

 

یکی از ویژگی های منحصر بفرد تانک لئوپارد2  قابلیت اضافه کردن زره های ماژولار بر روی بخش های مختلف تانک از جمله سقف برجک است

 

ماژول حفاظتی بخش سقف برجک که بر روی محفظه خدمه تانک لئوپارد2 قرار می گیرد

 

 

 

(از راست به چپ) نسخه های لئوپارد 2A6 HEL، لئوپارد 2E و Strv 121 مجهز به ماژول حفاظتی بخش سقف برجک

 

[MR9 119,557]

چتری برای ژنرال !!!!

معمای سازه فلزی نصب شده بر روی تانک اصلی میدان نبرد تی-72 بی-3

 

مقدمه  :

قبل از شروع به مطالعه متن ، مخاطب محترم در نظر داشته باشد که متن ذیل تنها یک  برگردان از یک منبع غیر فارسی است که بصورت کاملا غیر متعارف و با ادبیات خاصی نوشته شده بود ( یعنی این طور استنباط شد که نویسنده در زمان نوشتن این متن ، بسیار عصبانی بوده و برای همین متن حالت غیر عادی داشته و برای تبدیل آن به فارسی ، مترجم مجبور شد تا بخشهایی که چندان ارتباطی با متن ندارد را تا حدودی حذف نماید تا به فارسی روان قابل مطالعه شود ) . در خصوص صحت و سقم مطلب ، دوستان کارشناس محبت کنند و نظرات را بعد از پایان مطلب در تاپیک مرقوم بفرمایند که بخش های اشتباه آن ، اصلاح شود

 

آغاز :

در ژوئن سال 2021 تصاویری از تجهیز تانک اصلی میدان نبرد تی-72 بی-3 به نوعی سایبان یا به نوعی آسمانه /چتر در صفحات مجازی ، تبدیل به  سوژه تحلیلگران نظامی گردید . این تانک ها در 17 ژوئن 2021 در میدان تمرین نظامی کاداموفسکی در منطقه نظامی روستوف دیده شدند ، که درواقع نمایشی بود از سوی وزارت دفاع روسیه به منظور ارزیابی مهارتهای زرهی ارتش این کشور در فرماندهی نظامی جنوب که اینکه تحت فرماندهی ژنرال دورینکوف ، قرار دارد .

 

ژنرال دورینکوف

 

اما چرا به یکباره این تصاویر مورد توجه قرار گرفتند و شیطنتهای رسانه ای حول محور آن بوجود آمد ، چندان اهمیت پیدا نمی کند ، ولی نخستین اظهارنظرهای موجود نشان میدهد که برای اولین بار ، تحلیلگران از این سازه های مسقف با عنوان " چترهای ژنرال" نام بردند تا تابش نور مستقیم خورشید ، باعث اذیت آزار خدمه نشود . درواقع ، استقرار خدمه درون بدنه تانک ، زمانی که دمای هوا در بیرون ، بیشتر از 25 درجه سانتی گراد است و تا 40 درجه نیز گاهی اوقات افزایش پیدا می کند ، یا درزمان بارش برف و باران ، موجب شد تا این نظریه ایجاد شود که این سازه ها برای راحتی خدمه تانک به این نمونه از تی-72 اضافه شده  ،اما بتدریج این تحلیل ، رنگ وسمت نظامی بخود گرفت ، بطوری که برخی مدعی بودند که اضافه شدن این سازه به برجک تی-72 بیشتر ناشی از تجریه جنگ قره باغ و تلفات زرهی ارتش ارمنستان در برابر بدون سرنشین های بیرقدار ارتش آذربایجان ، بوده است . با این وجود ، در این نوشتار کوتاه ، قرار است تا موضوع "چتر ژنرال ها " از زاویه دید خدمه مورد بررسی قرار گیرد

 

بخش اول : چتری برای خدمه

نخست اینکه باید در ابتدای امر به تصاویر منتشر شده ، با دقت بیشتری نگاه کرد . این سازه فلزی بطور دقیق چه ماهیتی را بخود می بیند ؟ سازه ای در این چند ماه مورد توجه همه قرار گرفته ، یک قاب فلزی است که توسط یکسری ستون های فلزی به بجک تانک متصل شده است . حال سئوال این است که این سازه می تواند از نیمکره فوقانی برجک ، دربرابر تهدیدات موجود ، دفاع کند ؟ این تهدیدات چه ماهیتی دارند ؟ آیا این تهدید شامل حملات به شیوه بدون سرنشین های بیرقدار یا مهمات ضد زره تاپ اتک جاولین نیز میشود ؟ اگر فرض شود که تهدید مهمات جنگی تجمعی / فشرده / متراکم  (cumulative) جدی است ، ایا این طرح قابلیت دفاع از تانک را در برابر آن خواهد داشت ؟ درواقع جواب تا حدودی منفی است .

 

 

تی-72 های نیروی زمینی هند

 

 در واقع ، این سازه ، درصورتی که با چنین هدفی به تانک اضافه شده باشد ، در ابتدا می بایست قیف ایجاد شده ناشی از انفجار سرجنگی چنین پرتابه هایی را از بین ببرد یا از برخورد ترکشهای فلزی به برجک جلوگیری کند . علاوه براین ، مهمات ضد زره مجهز به ماسوره های پیزوالکتریک که ماموریت ایجاد شوک به بدنه زرهی تانک را دارند را میشود با این سازه ها متوقف نمود در نهایت ، از ایراد شوک یا ضربه به بخش فوقانی برجک جلوگیری نمود و  همین طور یک لیست طولانی از کارکردهای مختلف برای چنین سازه ای قابل تعریف خواهد بود .

 

 

اما آن چیزی که در این میان بسیار اهمیت پیدا می کند ، ضخامت ورق های فلزی ، عرض آنها ، فاصله بین هر کدام از انها ، اتصال دهنده ها و درنهایت فاصله بین این سازه و بخش فوقانی برجک تانک است . حال با دقت بیشتر به این سازه مجدد نگاه شود ، آیا این سازه ، کار یک گروه حرفه ای است ؟!! پاسخ کامل منفی خواهد بود ، بخصوص اینکه با نگاه بیشتر به صفحات متصل کننده سازه به برجک می توان به حقایق بیشتری دست پیدا کرد .سئوال بعدی که دراین زمینه قابل بررسی است ، این خواهد بود که آیا نصب این سازه می تواند از تاثیر مخرب مهمات HEAT بر بخش فوقانی برجک ، بکاهد ؟ یا دربهترین شرایط ، نفوذ یک پرتابه ضد زره را تا 100 م.م کاهش دهد ؟ باز هم می توان پاسخ داد که این سازه برای چنین کاری ساخته نشده است .

 

درواقع نصب این سازه بر روی برجک تی-72 عمدتا برای زمین های تمرین صورت گرفته ، بصورتی که از نفوذ باران یا گرما ، زمانی که دریچه های خدمه تانک ، در حالت باز قرار دارد ، جلوگیری کند .چنین تصاویری ، مجدد در پاییز سال 2021 در صفحات مجازی مورد توجه قرار گرفت و اگر بادقت مورد بررسی قرار گیرند ، نشان میدهد که یکسری سازه های نازک فلزی در شش نقطه برجک جوش داده شده اند و اگر در تصاویر قبلی ، همه زوایا  را پوشش می داد ، اکنون تنها بطور مستقیم نصب شده است.  با این حال در میان تمامی خبرهای بد موجود برای زره های قفسی (درصورتی که  این سازه جدید روی برجک را فرضاً یک زره تصور کنیم ) یک خبر خوب هم وجود دارد که پرتابه های ضد زره امروزی که به خرج های شکل دار مسلح هستند ، از ماسوره های ( فیوز ) بسیار حساسی بهره می برند که می تواند فرآیند ایجاد اثر جت  را قبل از برخورد به این سازه ها ، فعال کند ، با این حال ، به محض ایجاد فرآیند اثر جت ، احتمال نفوذ پرتابه به درون این سازه ها و سپس زره برجک ( که اطلاع داریم نسبت به سایر قسمتهای بدنه تانک از ضخامت کمتری برخوردار است ) بسیار زیاد خواهد بود .

 

 

نکته ابهام بعدی که در خصوص این سازه گفته شده ، ایجاد یک دفاع در برابر مهمات تجمعی و تهدید بدون سرنشین هایی نظیر بیرقدار است ، اما در اینجا هدف بازگویی تحلیل های مطرح شده در فضای مجازی نیست ، بلکه بررسی این نکته است که آیا این سازه فلزی کذایی ، تا چه اندازه ای میتواند از بخش فوقانی برجک تانک در برابر تاثیر مخرب مهمات تجمعی بیرقدار و موشکهای ضد زرهی نظیر جاولین بکاهد ؟ که شاید بتوان پاسخ آن را در سطور بالا بررسی نمود .اکنون می بایست معایب استفاده از این سازه بعنوان یک عامل دفاعی برای تی-72بی-3 را مورد بررسی قرار داد

 

 

درواقع ، اولین عیبی که می توان به این سازه جدید بعنوان یک راه کار دفاعی وارد کرد ، افزایش ارتفاع و نیمرخ تانک است که بلحاظ علمی ،آن قدر ساده است که توجه کردن به آن مایه تعجب خواهد شد . این بدان معنی است که با وجود چنین سازه ای بر روی برجک این تانک ، در جریان عملیات رزمی ، خدمه چگونه می توانند برای درامان ماندن از شلیک مستقیم دشمن ، بر روی مواضع دفاعی حفر شده روی زمین حساب کنند ؟ دراین زمینه ، جدی ترین مسائلی که این سازه بعنوان یک ابزار دفاعی برای خدمه تانک ایجاد می کنند را می شود به شکل ذیل بررسی کرد

 

1-درصورتی که طیف متنوعی از پرتابه های سبک و سنگین ضد زره در جریان عملیات نظامی به تانک  برخورد کند ، بخش قابل توجهی از قطعات این خودروها ، در جهات مختلف پراکنده میشود و تلفات انسانی با درجات مختلفی قابل طبقه بندی خواهد بود . در وقع اگر این سازه پس از برخورد پرتابه ضد زره ، در جهات مختلف دچار خمیدگی شود ، یا به شکل یک جوجه تیغی درآید ، و یا اینکه موج انفجار ، پایه های جوش داده شده به بدنه برجک را از جای خود جدا کند ، چه اتفاقی خواهد افتاد ؟

تجربه نشان داده است که مسدود شدن دریچه های فوقانی روی برجک تانک و سامانه بصری آن با درصد بسیار بالایی بوقوع خواهد پیوست که در نتیجه ، آیا خدمه می توانند تانک آسیب دیده  را از روی دریچه های فوقانی تانک ( با وجود چنین سازه ای ) ترک کنند ؟ این امر به احتمال 90 درصد غیر ممکن خواهد بود .

آیا دریچه دسترسی راننده تانک ، جایگزین مطمئنی است؟

در واقع ، مخاطب می بایست برای درک بهتر این مساله ، به شکل عملی آن را مورد آزمایش قرار دهد (توصیه میشود در زمان آزمایش ، سر را همیشه به جلو و بالا نگاه دارید ) اکنون حس کنید که پس از برخورد پرتابه ضد زره به تانک ، دچار شوک شدید و بدنه تانک نیز دچار اعواج شده ، آیا خدمه می توانند در چنین حالتی ، دریچه را باز کرده  و خارج شوند ؟ این امر در شرایط جنگی به تقریب  غیر ممکن خواهد بود . در نتیجه تمام خدمه از جمله راننده می بایست از طریق دریچه های موجود روی برجک به بیرون منتقل شوند . در نتیجه ، اگر فرضاً این سازه فلزی ، از اثر مخرب مهمات ضد زره نجات پیدا کند و موجبات نجات خدمه را فراهم آورد ، بدلیل مسدود کردن راه خروج ، عملا سرنشین های نجات یافته را مستقیم به بهشت هدایت خواهد کرد !!!!!! البته این مساله در شرایط واقعی به هیچ عنوان ، رویداد خنده داری نخواهد بود!

 

 

2- نصب این سازه بر روی بخش فوقانی برجک ، عملا میزان آگاهی موقعیتی خدمه ( فرمانده تانک ) خواهد کاست ، چون با نصب این سازه ، هیچ چیزی قابل مشاهده نخواهد بود .

3- سومین عیبی  که می توان براین سازه وارد نمود ، ایجاد اختلال در جمع آوری داده های هواشناسی حسگرهای نصب شده بر روی برجک تانک است ، بدین معنی که درصورت واقعی بودن عملکرد این سازه ، این حسگرها به چه شکل داده های حیاتی برای شلیک نظیر جهت وسرعت باد را برای رایانه محاسبه گر بالستیک دیجیتالی تانک فراهم می کنند ؟

 

 

4- یکی از جالب ترین ایرادات به این زره کذایی ، عدم امکان شلیک با تیربار NSVT نصب شده روی برجک است که حرکت آن را بصورت افقی دچار مشکل می کند و طبیعی است که امکان شلیک عمودی بر علیه اهداف هوایی نیز عملا غیر ممکن خواهد شد . اما در یک نیمکره محدود روبه جلو ، در صورت نصب چنین سازه ای ، امکان شلیک وجود خواهد داشت .با تمامی این اوصاف ، آیا چنین سازه ای در عملیات رزمی کاربرد خواهد داشت ؟ و اینکه روش دیگری برای محافظت از بخش فوقانی برجک این تانک ، وجود دارد ؟

 

پی نوشت :

1- ادامه دارد ....

2 -  استفاده از مطالب برگردان شده به پارسی درانجمن میلیتاری،براساس قاعده " رعایت اخلاق علمی" منوط به ذکر دقیق منبع است.امیدواریم مدعیان رعایت اخلاق ( بخصوص رسانه های مدعی ارزشمداری )  بدون احساس شرمندگی از رفرنس قرار گرفتن بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران ، از مطالب استفاده نمایند .

 

 

 

 

[scorpion57 4,643]

"چتری برای ژنرال" واقعا زیبنده این زره قفسی کذایی نصب شده رو تانکه نه تنها مشکل خاصی رو حل نمیکنه که خودش چندین مشکل بوجود میاره. اولین چیزی که بنده هم با دیدنش به نظرم اومد ارتفاع بسیار کمه این سایه بان قفسیه که حتی ورود و خروج معمول رو هم دچار مشکل میکنه و هم عملا تیربار رو تانک رو بلا استفاده می کنه .این زره که به شکل نرده و دزدگیر ساخته شده طول زیادی هم داره و بسیار تنک و کم حجم ساخته شده که با نیروی بسیار کمی  تغییر حالت میده و از هم گسیخته میشه بعید میدونم بتونه حتی جلوی "جت متال" رو بگیره .برای دفع خطرات تاپ اتک راه حل ارزونی وجود نداره .لازمه اش ایجاد زره های کامپوزیتی ماژولار به سبک لئوپارد و یا باز طراحی  برجکه .کلا تی۷۲ تو بخش دفاع غیر فعال حرفی برای گفتن دیگه نداره شاید تو فعال بشه کاری براش انجام داد

ویرایش شده در دی 0 توسط arjmandi

[MR9 119,557]

چتری برای ژنرال !!!!

معمای سازه فلزی نصب شده بر روی تانک اصلی میدان نبرد تی-72 بی-3

 

بخش دوم

 

 

بدون سرنشین های تهاجمی ، سلاح جدیدی که با پرواز در ارتفاع کم ، در دوران جدید نبردهای کلاسیک ماموریت دارند تا با حمله به بخش فوقانی خودروهای زرهی ، آنها را متوقف کرده و یا منهدم نمایند.  این عبارت ، بلافاصله پس از خاتمه جنگ قره باغ ، سرتیتر مقالات همه تحلیلگران نظامی قرار گرفت که دوران تانک تمام شده و بیرقدار ، کالای بهشتی !!!! است که امکان دفاع در برابر آن وجود ندارد !

اما در واقعیت ماجرا چه اتفاقی در قره باغ افتاد ؟!

در واقع امر ، آنچه که در جنگ اخیر قره باغ در افق دید تحلیلگران قرار گرفت ، این بود که یک نسل کامل از جامعه ارمنستان ، بر افتخارات سالهای دور خود تکیه کرده بودند ، در حالی که متقابلاً یک نسل کامل از مردم جمهوری آذربایجان ، مُجّدانه ، مطالعه ، بررسی کرده و با آمادگی قبلی ، خود را آماده کردند و نتیجه را نه در رسانه ها ، بلکه در میدان رزم واقعی رقم زدند .

 

 

 

بدین ترتیب بود که نقاط ضعف ارتش ارمنستان مطالعه شد ، بر مبنای این نقاط ضعف ، طراحی رزمی صورت گرفت ، نوع تسلیحات مورد نیاز ، انتخاب و خریداری شد ، محورهای مناسب روی زمین مشخص گردید و درنهایت براساس طرح های از پیش تعیین شده ، اجرا شد . درصورتی که منصفانه به جنگ اخیر  آذربایجان و ارمنستان نگریسته شود ، تحلیلگر واقعی متوجه خواهد شد که درآغوش کشیدن موفقیت توسط ارتش آذربایجان ، تنها در اثر کار سخت پدید آمد ، بدین معنی که  طراحی های بلند مدت بود که موفق شد جنگ را بسود ارتش آذربایجان خاتمه دهد و این برای تمامی تحلیلگران نظامی ، درسی عبرت آموز بشمارمی رود .

 

 

 

اما اینکه گفته شود با ورود سامانه های جدیدی نظیر بیرقدار ، دوران تانک تمام شده ، به تقریب ، این تحلیل ، یک  گزافه گویی بیشرمانه بیشتر بشمار نمی رود . در حقیقت امر ، قبل از جنگ قره باغ نیز ، مجموعه متنوعی از بدون سرنشین ها وجود داشتند ، اما هیچ کس به تقریب به چنین نقشی برای این ابزار ، فکر نکرده بود و همین امر ، موفقیت را برای سازمان مسلح بکارگیرنده این ایده ، رقم زد .

 

با تمامی این اوصاف ، تانک ، همچنان استخوان بندی اصلی ضربتی یگان های نیروی زمینی است و تمام ارتش های مدرن و حتی عقب افتاده ، به این باور رسیده اند که تانک عنصر اصلی تهاجمی یک ارتش روی زمین بشمار می رود ، عنصری که در خطوط خودی ، دشمن ، دردشت ها ، صحراها ، بافت های شهری و .... همواره نقش ترکیبی  آفندی – پدافندی را بر عهده دارد و به همین دلیل می بایست با تمامی ابزارهای ممکن ، آن را نابود کرد یا از کار انداخت و درصورتی که از این کار غفلت شود ، ارتش مدافع را زیر شنی های خود ، خُرد خواهد نمود !

 

 

در همین راستا ، به تقریب پس از هر جنگی ، ژنرال ها و افسران ارشد این سئوال را از خود می پرسند که آیا استراتژی مورد استفاده در نبرد یا نبردهای گذشته ، موفق به تامین خواسته های طراحی شده ، گردید یا  خیر ، بدین معنی که بررسی های گسترده ای در حوزه اقدامات تاکتیکی و عملیاتی صورت می گیرد تا این نتیجه حاصل آید که آیا یگان های رزمی  توانستند ماموریتهای محوله را انجام دهند ؟؟

 

 

 

 

آیا واحدهای زرهی موفق شدند خطوط دفاعی دشمن را در هم بشکنند ؟  و اگر موفق نشدند ، تحت چه شرایطی این عدم موفقیت رقم خورد ؟  آیا علت این ناکامی ضعف تاکتیک خودی بود یا کاربرد سلاح خاصی از سوی دشمن ؟ در این زمینه ، تحلیلگران نظامی با دقت خودروهای از کار افتاده یا منهدم شده را بررسی می کنند تا نواقص را پیدا و برای رفع آن چاره جویی کنند . علاوه براین ، ریاضی دانان با استفاده از فرمول های پیچیده ریاضی و تئوری احتمالات براین سعی خواهند بود که تلفات ناشی از کاربرد سلاح های خاص یا عدم موفقیت در اجرای یک تاکتیک جدید را در جنگ آینده مورد بررسی قرار دهند .

 

با توجه به جمیع این مطالب ، اکنون همه مطلع هستند که به تقریب تمامی تانک های اصلی میدان نبرد ، در بخش های پیشانی و جانبی بدنه خود ، بیشترین میزان حفاظت زرهی را در اختیار دارند  ، با این حال ، به این دلیل که برجک تانک در جریان عملیات رزمی ، اولین بخشی از تانک بشمار می آید که مورد هدف قرار می گیرد ، بطور طبیعی با درصد مقاومت بیشتری نسبت به بقیه نقاط یک تانک می بایست حفاظت شود . در واقع ، براساس یکسری پژوهش هایی که توسط محققان علم ریاضی صورت گرفته ، بیشترین نقاطی از یک تانک در جریان نبرد مورد اصابت پرتابه های حریف قرار می گیرد ، به ترتیب ، پیشانی و بخشی از دو طرف بدنه تانک است که احتمال از کارافتادن یا انهدام خودروی زرهی مورد نظر را بشدت افزایش می دهد . در واقع ، تانکها از بخش تحتانی خود ، در برابر مین های ضد زره ، از بخش انتهایی خود ( موتور ) با مهمات افزایشی و نارنجکهای ضد زره  دچار تلفات شده اند ، اما برحسب درصد ، تانکها ، همچنان از بخش برجک ، بیشترین آسیب پذیری را نشان میدهد و این بطور طبیعی ، کانون توجه طراحان را برای افزایش مقاومت این بخش ، دربر می گیرد . بدین ترتیب ، اکنون بدین نتیجه رسیده ایم که بخش فوقانی و تحتانی تانک ، در برابر اصابت پرتابه های ضد زره ، در مقایسه با سایر بخش ها ، ضعف بیشتری دارند و این به تقریب برای تمامی طرح های زرهی غربی و شرقی مصداق پیدا می کند .

 

 

نقاط ضعف یک تانک.. که ممکن است در اثر اصابت یک پرتابه ضد زره ، از کار افتاده یا موجبات انهدام تانک را فراهم آورد .

 

 

این مساله ، یک امر طبیعی است ، اما نکته در اینجاست که با گذشت زمان ، همانطور که شمشیرها و سپرها ، اصلاح شده و قدرت مرگ آوری یا دفاعی آنها افزایش پیدا می نمود ، در دوران مدرن نیز با گذشت زمان ، تسلیحات ارتقاء پیدا می کنند یا نسخه های جدیدی از آنها وارد خدمت می گردند .

 

 

 

تمام سعی طراحان در دوران حاضر براین تلاش متمرکز است که تا حد ممکن ، برجک و بخش فوقانی تانک را در برابر پرتابه های ضد زره محافظت نمایند .

 

 

در این زمینه ، نخستین زنگ خطر ، با ظهور بالگردهای ضد تانک به صدا در آمد و محاسبات نشان می داد که احتمال برخورد پرتابه های ضد زره به بخش فوقانی تانکها ، از همه بیشتر خواهد شد ، در نتیجه طراحان ضمن توجه به افزایش مقاومت زره برجک ، تصمیم گرفتند ، لایه حفاظتی جدیدی را به این بخش اضاف کنند که این مساله منجر به تولد "زره های واکنشی " گردید .

 

 

لانچر موشک ضد زره اسپایک. ئی آر  - ارتش آذربایجان

 

پس از این مرحله ، ظهور کلاهکهای چندگانه اتوماتیک ، زنگ خطر بعدی بود و ظهور طیف پیشرفته تری از مهمات نظیر اکسکالیبور ، فایربال ، مرلین و لوکاس (LOCAAS) بود که برای انهدام تانکها از بخش فوقانی طراحی شده بودند . با توجه به این خطر جدید ، سامانه های شلیک در حال حرکت به تانکها اضافه شد ، خودروهای زرهی سنگین به بازتاب دهنده ها ، تله های حرارتی مسلح شدند تا قابلیت منحرف کردن مهمات جدید  را بدست آورند ، در حالی که بطور همزمان ، فناوری توسعه می یافت تا سطح حفاظت از برجک را بیش از گذشته ، افزایش دهد .

 

پی نوشت :

 

1- ادامه دارد

2- نویسنده این متن ، یک مقداری عصبانی هست !!! چون بحث بیرقدار ، یک بحث حاشیه ای محسوب میشود ، اینجا بحث تسلط روی فضای هوایی میدان نبرد بود که باعث موفقیت ارتش آذربایجان شد ... 

 3-  استفاده از مطالب برگردان شده به پارسی درانجمن میلیتاری،براساس قاعده " رعایت اخلاق علمی" منوط به ذکر دقیق منبع است.امیدواریم مدعیان رعایت اخلاق ( بخصوص رسانه های مدعی ارزشمداری )  بدون احساس شرمندگی از رفرنس قرار گرفتن بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران ، از مطالب استفاده نمایند .

[Crash 18,585]

5 hours قبل , MR9 گفت:

این مساله ، یک امر طبیعی است ، اما نکته در اینجاست که با گذشت زمان ، همانطور که شمشیرها و سپرها ، اصلاح شده و قدرت مرگ آوری یا دفاعی آنها افزایش پیدا می نمود ، در دوران مدرن نیز با گذشت زمان ، تسلیحات ارتقاء پیدا می کنند یا نسخه های جدیدی از آنها وارد خدمت می گردند .

 

در این زمینه ، نخستین زنگ خطر ، با ظهور بالگردهای ضد تانک به صدا در آمد و محاسبات نشان می داد که احتمال برخورد پرتابه های ضد زره به بخش فوقانی تانکها ، از همه بیشتر خواهد شد ، در نتیجه طراحان ضمن توجه به افزایش مقاومت زره برجک ، تصمیم گرفتند ، لایه حفاظتی جدیدی را به این بخش اضاف کنند که این مساله منجر به تولد "زره های واکنشی " گردید .

نمونه های از تانک های آلمانی ( پنتر و پنزر IV) در جنگ جهانی دوم مجهز به زره های اضافه شونده به بخش فوقانی برجک برای در امان ماندن از حملات غیر مستقیم توپخانه ای و هوایی

 

نمونه های تانک های پنتر مجهز به زره اضافه شونده دولایه و فاصله دار بخش فوقانی برجک

 

تانک های پنزر IV مجهز به  زره اضافه شونده و فاصله دار بخش فوقانی برجک

 

در حقیقت تهدیدات آتش غیر مستقیم از همان زمان ظهور تانک ها یعنی در جنگ جهانی اول یکی از تهدیدات مرگبار برای تانکها به شمار می آیند که بخش فوقانی تانک ها را تهدید می کردند.  اما امرزه در میدان نبرد اهمیت حفاظت بخش فوقانی برجک  تانکها به خاطر حملات دقیق  و هوشمند اهمیت بیشتری از قبل پیدا کرده است  و امکان برخورد پرتابه های ضد زره به شکل غیر مستقیم به بخش فوقانی برجک بیش از هر زمان دیگری در طول ظهور تانک ها در میدان نبرد بیشتر اتفاق می افتد.

[saeedpi 187]

بر 7 دی 1400 در 13:42 , MR9 گفت:

چتری برای ژنرال !!!!

معمای سازه فلزی نصب شده بر روی تانک اصلی میدان نبرد تی-72 بی-3

 

یک فرض میتوان در نظر گرفت که این زره ها با افزایش فاصله موثر در مهمات خرج گود باعث کاهش نفوذ مهمات ذکر شده در زره اصلی شوند ...

[ak2 762]

8 hours قبل , saeedpi گفت:

یک فرض میتوان در نظر گرفت که این زره ها با افزایش فاصله موثر در مهمات خرج گود باعث کاهش نفوذ مهمات ذکر شده در زره اصلی شوند ...

 

در صورتی که فاصله استند اف زیاد شود سرعت جت حاصل از خرج شکل یافته ابا گذشت زمانکاهش می یابد و در صورتوجود فاصله کافی این سرعت به پایین تر از حد سرعت در پدیده هیدرودینامیک می رسد.

در صورتی که پدیده هیدرو دینامیک اتفاق نیفتد نفوذگر باید با استفاده از انرژی جنبشی خود و ممنتوم خود زره را بشکافد که بنا بر معادله ممنتوم و انرژی جنبشی نیاز به سه پارامتر سختی، سرعت و جرم زیاد دارد.

جت ناشی از خرج گود سرعت مناسب برای نفوذ بر مبنای انرژی جنبشی را دارد اما دارای سختی لازم برای نفوذ با توجه به جنس آن که معمولا از مس بوده نمی باشد. از طرفی وزن لاینر یا همان جت در خرج گود بیش از چند صد گرم نیست که در مقابل وزن چند کیلویی پرتابه های انرژس جنبشی عدد کوچکی بوده و در نتیجه نفوذ اتفاق نمی افتد.

 

[MR9 119,557]

 

چتری برای ژنرال !!!!

معمای سازه فلزی نصب شده بر روی تانک اصلی میدان نبرد تی-72 بی-3

 

بخش سوم و پایانی

 

با توجه به مواردی که گفته شد ، برای مدتهای طولانی ، تنها خطری که بخش فوقانی خودروهای زرهی و بخصوص تانکهای اصلی میدان نبرد را مورد تهدید قرار می داد ، نارنجکهای دستی پیاده نظام بشمارمی رفت ، اما با ظهور زره های واکنشی کنتاکت-یک این تهدید تا حدودی خنثی شد . البته دراین متن ، قصد فهرست نمودن تهدیدات و اقدامات متقابل خودروهای زرهی وجود ندارد ،اما نکته اصلی دراین مساله نهفته است که امروز ، تسلیحات جدید ضد زره با قدرت نفوذ بسیاربالا که بخش فوقانی خودروهای زرهی را تهدید می کنند ، بوجود آمده  و بطور طبیعی برای مقابله باآنها ، اقدامات جدیدتری صورت گرفته با این تبصره که  کیفیت این اقدامات متقابل ، به شکل کاملی با میزان تهدیدات موجود ارتباط مستقیم دارد .

 

 

 

 

آثار تخریبی نارنجک ضد زره آر.کا.جی-3 روسی روی بدنه خودروی هامر

 

بدین ترتیب ، پس از ظهور تسلیحات ضد زره تاپ اتک ، در حالی که بقیه کشورها همچنان بر روی افزایش کیفیت زره در بخش پیشانی و جانبی تانکها متمرکز شده بودند ، صنعت دفاعی روسیه هر چند با روند آهسته ولی مقابله با این تهدید جدید را در دستور کار خود قرار داد . اما مرگ آوری تسلیحات ضد زره نیز بتدریج بیشتر شد و به توسعه موشک ضد زره جاولین رسید . با ظهور این تهدید ، بخش مهندسی رزمی صنعت دفاعی روسیه نیز به این نتیجه رسید که باید در روند طراحی حفاظت از تانک های اصلی میدان نبرد ، تجدید نظر اساسی صورت گیرد ، به همین دلیل ، مدرنیزه سازی تانک تی-72 به استاندارد بی-3 آغاز گردید .

 

 

 

در خصوص ماهیت مدرنیزه سازی تی -72 به استاندارد بی-3 صحبتهای بسیاری انجام شده ولی جنگ قره باغ و عملکرد بدون سرنشین های بیرقدار و نام بردن از آن بعنوان یک سلاح فوق ضد زره !!!! باعث گردید تا شبهات زیادی در خصوص سازه کذایی روی بی-3 های ارتش روسیه ایجاد شود ، اما تحلیلگران نظامی واقعی اطلاع دارند که  بیرقدار ، تنها یک نمونه بی سرنشین درمیان انبوه بدون سرنشین های عملیاتی دنیاست که برحسب اتفاق و هوشمندی یگان های درگیر در قره باغ و البته آماتوریسم یگان های مقابل ، به ناگهان شهرت زیادی کسب نمود . در این خصوص مثالهای زیادی وجود دارد ولی به شکل موردی ، برای غیرفعال کردن زره های واکشنی جانبی تی-72 بی-3 ، نیروی مدافع حداقل چندین شلیک با سلاح های ضد زره قدیمی نظیر RPG-7 نیاز دارد ،در حالی که برخی آزمایشها ، نشان داده که حتی شلیک 5 راکت RPG موفق نشده تا نتیجه 100 درصدی را ثبت کند در حالی که برای آسیب رساندن به بخش فوقانی تانک ، حتی در مدل های قدیمی تری نظیر تی-72 بی ، تلاش بیشتری از سوی مهاجم مورد نیاز خواهد بود .

 

 

با این وجود ، تا امروز ، برای همه شرکتهای طراح تانک این قاعده اثبات شده که هیچ تانکی بطور کامل از بخش فوقانی خود قابل حفاظت نیست و در حوزه مقایسه تهدیدات ، می توان تسلیحات ضد زره تاپ اتک را خطرناک تر از بدون سرنشین های رده بیرقدار محاسبه نمود . در این خصوص برخی ناظران حتی معتقدند که شلیک رگباری آتشبارهای راکتی چندگانه  خط به مراتب بیشتری را نسبت به بدون سرنشین ها و تسلیحات ضد زره برای تانکها ایجاد می کنند .در اینجا ، یک سئوال مطرح میشود که واقعاً چه باید کرد ؟ پاسخ چندان پیچیده نیست ، بدین معنی که کاربرد سپر و شمشیر باید بصورت هماهنگ و متناسب صورت پذیرد . جنگ در میدان های نبرد امروز ، ماهیتاً ترکیبی است .

 

 

واحدهای زرهی برای ارائه حداکثر کارایی خود می بایست با پیاده نظام وارد عمل شوند ، پوشش هوایی می بایست توسط یگان های هوانیروز و نیروی هوایی تامین گردد . ولی خودروهای زرهی و علی الخصوص تانک ها برای افزایش بقاء پذیری در برابر تهدیدات میدان نبرد ، می بایست حداکثر حفاظت لازم را در بخش های پیشانی ، سطوح جانبی و بخش فوقانی خود پیش بینی نمایند . این بدان دلیل است که  در جنگ های امروزی ، تانک با تانک نخواهد جنگید ، در واقع امر ، درصورت تماس مستقیم با دشمن ، واحدهای زرهی در برابر تمام واحدهای رزمی دشمن قرار می گیرند و بدلیل ماهیتی که دارند ( استخوان بندی اصلی ضربتی نیروی زمینی ) در مسیر پیشروی همه چیز را خُرد می کنند تا ماموریت محوله بطور کامل انجام گردد .

 

نترسیدن از گرگ و جُغد !!!!

اما سئوال اصلی متن حاضر ، این است که چه ابزارها و روشهایی برای حفاظت از بخش فوقانی تانک دربرابر تهدیدات موجود ، توسعه یافته است ؟ یا اینکه برای دفاع از تانک به چه ابزار و روشهایی میشود تکیه نمود ؟

 

 

 

 

 

1-مجموعه دفاع فعال KAZ

براساس اطلاعات موجود یکی از چند سامانه دفاع فعال موجود در دنیای تسلیحات نظامی ، سامانه  KAZ-PVO است که علیرغم یکسری تهدیدات برعلیه پیاده نظام همراه ، می تواند تا حدودی تهدید پرتابه های تاپ اتک را به حداقل کاهش دهد . با این حال ، آیا ین سیستم به خوبی می تواند از بخش فوقانی تانک حفاظت کند ؟ اینها سئوالاتی است که پاسخ ان را می بایست در میدان نبرد جستجو نمود اما مهمترین چیزی که در این میان قابل توجه به نظر می رسد ، گرانقیمت بودن این سامانه هاست که امکان نصب آن را در تمامی تانک عملیاتی خط مقدم یک ارتش در کوتاه مدت ، غیرممکن می کند .

 

 

2- سامانه های حفاظت نیمه فعال

این سامانه ها که مشهورترین آن ، سیستم Shtora-1 بشمارمی رود ، یکی دیگر از مسیرهای حفاظت از تانکهاست که با مجهز شدن به حسگرهای تشخیص تابش لیزری می توانند حفاظت ارزان تری را در اختیار ارتشها قرار دهند . در حالی که با مجهز شدن تانک ها به نورافکن های مادون قرمز و لانچرهای دودزا ، این زنجیره تکمیل شده و  با اضافه کردن یک واحد تصویربردار حرارتی یا اپتیکی می توان با هزینه های کمتر ، دفاع به نسبت مطلوب تری را می توان فراهم آورد . این زنجیره تا حدودی میتوانند خطرات موجود را خنثی کنند  ، بدین معنی که با سد کردن مسیردید جستجوگرهای اپتیکی یا ایجاد اختلال در سامانه های شلیک کن- فراموش کن موجود و همچنین ایجاد ابری از دود غلیظ ، بقاء پذیری تانک را در میدان نبرد افزایش داد .

 

 

3- سامانه های حفاظت غیرفعال ( دینامیکی و مکانیکی )

الف : حفاظت دینامکی

در این حوزه سئوال نخست این است که  مزیت سامانه های حفاظت غیرفعال در چه چیزی قرار دارد ؟ حقیقت امر آن است که این سامانه ها ، حتی زمانی تانک در حالت غیر فعال ( خاموش ) قراردارد نیز حفاظت از تانک را همچنان ادامه میدهد  و برخلاف سامانه های فعال و نیمه فعال ، هیچ طیفی از خود منتشر نمی کند ،در حالی که نصب آنها در کارگاه های خط مقدم نیز امکان پذیر است .

 

 

 

 

ب: حفاظت مکانیکی

در این حوزه نیز استفاده از صفحات مشبک فلزی ( توری ) قابل بررسی است .

اما در نهایت بحث هزینه های مورد نیاز برای حفاظت از بخش فوقانی تانکها وجود دارد که در مقایسه ، حفاظت مکانیکی ، ارزان ترین مسیر ممکن به نظر می رسد . حال آیا این نظر که وزارت دفاع روسیه برای دفاع  دربرابر بدون سرنشین ها و موشکهای تاپ اتک ارزان ترین راه را انتخاب کرده ؟؟ پاسخ دادن به این سئوال ،بر عهده خواننده این متن گذاشته شده است.

 

پی نوشت :

1- بن پایه

2-  مجموعه این سه قسمت ، تنها نظر نویسنده آن بوده و تنها یکسری موارد غیر ضروری از متن اصلی حذف شده است .

3-  استفاده از مطالب برگردان شده به پارسی درانجمن میلیتاری،براساس قاعده " رعایت اخلاق علمی" منوط به ذکر دقیق منبع است.امیدواریم مدعیان رعایت اخلاق ( بخصوص رسانه های مدعی ارزشمداری )  بدون احساس شرمندگی از رفرنس قرار گرفتن بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران ، از مطالب استفاده نمایند .

[MR9 119,557]

بسم ا...

 

ژن روسی انعطاف پذیر

رونمایی از تی-72بی3 مود2022 / تی-72بی3ام2/ تی-72بی4

 

 

 

در اوایل نوامبر 2022 خبری در رسانه های نظامی منتشر شد که درآن ادعا شده بود صنایع دفاعی روسیه درحال اجرای یک بروزرسانی جدید بر روی سری تانکهای تی72بی3 موجود است که قرار است با شناسه  T-72 B-3.Obr.2022 مورد شناسایی قرار گیرد . این روند در شرکت مادرتخصصی اورال واگن زاوود که در نیژنی تاگیل مستقر است در حال انجام بود و براساس آخرین اخبار در دسامبر2022 نخستین سری نمونه های بروزشده در حال ارسال به اوکراین هستند .به اعتقاد تحلیلگران نظامی ارتقاء نمونه بی-3 براساس تجربیات بدست آمده از هشت ماه جنگ در اوکراین ، مستلزم افزایش سطح حفاظت زرهی و نصب سامانه های جدیدتر است که بطور خاص بخش جلویی (گلگیر) نمونه جدید به ماننده تی-90 محافظت زرهی بیشتری را بخود می بیند ( شماره 1 )

 

 

سایت تصویرساز حرارتی سوسنا-یو

 

 

 

 

 

حفاظ توپ ( محل اتصال توپ به برجک ) نیز به زره های واکنش پذیر انفجاری کنتاکت-1 مجهز شده ( شماره 2 ) و بلوک های فوق الذکر به موازات لوله نصب شده که برخی معتقدند که دراین حالت امکان مقابله موثر با پرتابه های خرج گود را به این بلوک های زرهی نداده و درصورت فعال شدن مکانیزم آن ، ممکن است باعث آسیب به لوله سلاح نیز شود . آرایش نصب زره های واکنش پذیر روی برجک به تقریب شباهت زیادی با نمونه های قدیمی تر تی-72بی ( شماره 3 ) دارد ،در حالی که سامانه سوسنا-یو ( تصویرسازحرارتی شرکت فرانسوی تالس) نیز بر روی بخش فوقانی برجک ( شماره 4 ) نصب شده است .

 

 

تی-72بی-3 در خط ارتقاء/ بهینه سازی شرکت  اورال واگن زاوود /نوامبر 2022

 

در همین رابطه تحلیلگران نظامی براین اعتقاد قرار دارند که قبل از اعمال چنین تغییراتی ، مهندسین این شرکت روسی می بایست چهارپیچ پنل محافظتی تصویر سازحرارتی تانک را از روی آن باز می کردند ، چرا که  پیش ازاین ، چنین پیکربندی بشدت مورد انتقاد قرار گرفته بود . علاوه بر این گفته می شود که تنها مزیت سامانه سوسنا-یو توانایی زوم 12 برابری آن است در حالی که تنها دو گزینه زوم 4 و 12 برابری برای آن درنظر گرفته شده ، ضمن اینکه امکان ارسال داده های تصویرسازحرارتی را به چشمی خدمه ندارد و برای آن یک نمایشگر جداگانه تعبیه شده است . مضاف براین تی-72بی3مود2022 یک حسگر ناشناخته جدیدی را دریافت نموده ( شماره 5 ) .

 

https://www.aparat.com/v/sEd0e

 

به گفته آن دسته از تحلیلگران نظامی که روند ارتقاء تجهیزات زرهی روسی را دنبال می کنند ، نمونه های تی-72بی3ام که در ماه های اخیر ، خطوط بروزرسانی شرکت اورال واگن زاوود را ترک کرده اند ، به بسته های حفاظتی جدید مجهز شده اند  که برخی عقیده دارند که این تانکها تا حدودی به  قابلیت های تی -90 ام نیز دست یافته اند . این بسته ارتقاء جدید سطح حفاظت از تانک را تا حدودی افزایش داده  که قابل توجه ترین این بهینه سازی ، در بخش زره های جانبی تانک است . در بخش میانی و فوقانی برجک نیز نصب شبکه فلزی مشبک ( در ویدئوی منتشر شده بدلیل تاریکی محیط این بخش چندان قابل تشخیص نیست ولی شباهت زیادی به  نمونه های بکار رفته در مرکاوا دارد ) و پرتاب کننده های نارنجک های دودزا قابل مشاهده است . در مجموع  ، تفاوت های مشخصی بین این نمونه  و نسخه های قبلی وجود دارد که به اعتقاد برخی اعطاء شناسه T-72B4 یا T-72B3M2 آن را تا حدودی به  تی-90 ام نزدیک می کند .

 

https://www.aparat.com/v/8RfiM

بدیهی است که تغییرات اعمال شده براساس تجربیات بدست آمده در جریان جنگ دراوکراین صورت گرفته ولی برخی معتقدند که تردیدهایی در خصوص اثرگذاری این بروزرسانی برای دفاع دربرابر مهمات ضد زره نظیر جاولین وجود دارد . در این میان برخی مدعی اند که مشکل اصلی همه نسخه های عملیاتی در ارتش روسیه ، عدم رعایت اصل جداسازی میان محل استقرار خدمه و بخش نگهداری مهمات این تانک است و اگر به مانند تی-90 ام این روند در مابقی نسخه های موجود اعمال شود ، می توان تا حدودی جان خدمه  را در صورت وقوع حادثه نجات داد . با این وصف ، اگر آزمایش این نمونه ها در شرایط رزمی موفقیت آمیز باشد ، شرکت مسئول می تواند آن را بسرعت بر روی بیشتر از 1000 دستگاه تانک تی-72 نصب کند .

 

 

 

راست : تی-72 بی3مود2022 

چپ: تی-90ام

پی نوشت :

1-  استفاده از مطالب برگردان شده به پارسی درانجمن میلیتاری،براساس قاعده " رعایت اخلاق علمی" منوط به ذکر دقیق منبع است.امیدواریم مدعیان رعایت اخلاق ( بخصوص رسانه های مدعی ارزشمداری )  بدون احساس شرمندگی از رفرنس قرار گرفتن بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران ، از مطالب استفاده نمایند.

منبع1

منبع2

 

[MR9 119,557]

بسم ا..

 

 

رسانه های روسی با انتشار تصاویری از تی-72بی3 های تازه تولید شده شرکت اورال واگن زاوود مدعی شده اند که  این شرکت نصب زره های جدید تر  رلیکت دی زد را روی این تانک به جای زره های کنتاکت-5 آغاز کرده است 

مارس 2025

 

 

[MR9 119,557]

بر 17 اسفند 1403 در 23:52 , MR9 گفت:

رسانه های روسی با انتشار تصاویری از تی-72بی3 های تازه تولید شده شرکت اورال واگن زاوود مدعی شده اند که  این شرکت نصب زره های جدید تر  رلیکت دی زد را روی این تانک به جای زره های کنتاکت-5 آغاز کرده است /مارس 2025

 

بسم ا...

نمای جانب