درود به دوستان گرامی تحلیل گران داخلی نقص بزرگ مشتقات F-5 را ضعف موتور و ظرفیت کم حمل سوخت در عین مصرف بالا می دانند. منتقدین خارجی هم فقط نقش آموزش را برای آن در نظر گرفته اند و آن را تلاشی از سمت نیروی هوایی ایران برای فرار از مرگ می دانند. (به ویژه پس از عدم پذیرش تقاضای ایران در خرید 24 فروند یاک 130 توسط روسها) https://www.edrmagazine.eu/maks-2017 از نظر برخی از این تحلیلگران کاربری جنگنده کوثر چیزی در حد کایتها و گلایدرهایی که بین سالهای 1934 تا 1936 آلمانی ها از آنها برای آموزش خلبانهایشان استفاده می کردند هست. https://nationalinterest.org/blog/buzz/irans-air-force-dying-30017 اما یک فروند جنگنده مشتق از اف-5 تک سرنشین با اویونیک جدید می تواند با مجموعه ای از یک تیر موشک فکور، یک پاد جنگ الکترونیک و سامانه اپتیکی، سامانه فلیر و دیکوی ضد رادار، دو قبضه موشک فاطر و یک مخزن سوخت تجهیز بشود و به عنوان شکاری آلرت و اسکرامبل مورد استفاده قرار بگیرد. فرانسوی ها یک ضرب المثلی دارند که می گوید "اگر خواستی کسی را بشناسی از روی کفشش او را بشناس" در مورد هواپیمای جنگی هم شاید این موتور باشد که نقش کفش را بازی می کند. هر چند منابع غربی توان مالی ایران در ساخت و تولید موتور توربوجت ملی اوج به تعداد کافی را زیر سئوال می برند و موتورهای نمایش داده شده را بازیابی موتورهای کهنه می دانند اما اولین موتور انتخاب شده در ایران برای اقتباس و تولید مشابه یعنی J85 موتور پر افتخاری است. در ابتدا GE این موتور را به عنوان پیشران برای پهپادهایی که باید نقش دیکوی را برای B-52 ها بازی می کردند تا از موشکهای زمین به هوای روسی در امان باشند، توسعه داد. بعدها نورث روپ برای نصب روی F-5 و T-38 تالون از این موتور استفاده کرد. حتی امروز نیز نیروی هوایی آمریکا برای برخی کاربردها از این موتور استفاده می کند و قصد دارد آنها را تا 2040 در خدمت نگاه بدارد. آزمایشگاه سامانه های پیشرانه ناسا که در سال 2009 تخریب شد، تستهای وسیع و پر هزینه ای روی موتورهای F100، TF30، FY-401 و J85 انجام داده بود. https://www.nasa.gov/pdf/696956main_PursuitPower-ebook.pdf این موتورهای قدیمی دارای سامانه هیدرولیکی-مکانیکی و الکترومکانیکی کنترل سوخت بودند که مستقیم توسط خلبان کنترل می شد که نسبت به نسل اولیه موتورهای جت آلمانی تفاوت اصولی خاصی نداشت. با وجود چنین موتوری طبیعتا مداومت پروازی مشتقات اف-5 هم کم خواهد بود. موتورهای قدیمی دارای مشکلات زیر بودند: هزینه نگهداری بالا، مصرف سوخت زیاد، ارتعاش و صدای زیاد، آلایندگی بالا، نداشتن حفاظت در مقابل استفاده نادرست، نداشتن افزونگی در کنترل به هنگام بروز نقص فنی در سامانه کنترل، بروز استال در کمپرسور به دلیل تغییر ناگهانی در تراتل گاز موتور، راه اندازی موتورها تقریبا نیمه دستی بود، موتور و بقیه اویونیک یکپارچگی نداشت، سامانه تشخیص عیب خودکار و مانیتورینگ سلامت موتور و ارتعاشات وجود نداشت، ذهن خلبان درگیر پارامترهای زیادی از موتور بود به ویژه در تامکت، سامانه فاقد قابلیت تحمل خطا بود و سامانه های کنترل سوخت وزن زیادی داشتند. آمار سوانح نشان می داد که در اکثر موارد اشتباه خلبان و سرعت واکنش ناکافی خلبان در کنترل موتور های پیچیده باعث بروز خسارات جانی و مالی شده است به همین دلیل گرفتن کنترل موتور از خلبان توجیه عملیاتی یافت. از این رو در 1976 طی قرار دادی بین نیروی دریایی آمریکا و پرات اند ویتنی تصمیم گرفته شد که سامانه کنترل و مانیتورینگ خودکار برای موتورهای توربوفن به ویژه برای موتور TF30 که استالهای آن خلبانها را آزار می داد ایجاد گردد. http://proceedings.asmedigitalcollection.asme.org/data/Conferences/ASMEP/83880/V002T02A022-83-GT-234.pdf تنها حذف نیاز به تنظیم موتور برای 300 فروند تامکت سالیانه 1 میلیون دلار صرفه جویی در سوخت و 500 هزار دلار صرفه جویی در نفر ساعت به همراه داشت. در کنار سبک سازی سازه اف-5 با استفاد از مواد جدید و حذف پرچ ها با استفاده از جوش های پیشرفته لیزری و کاهش چند ده کیلویی وزن با جایگزینی سیستم تولید توان بر اساس ترانسفورمر هسته آهن با سیستم بر اساس ترانسفورمر هسته فریت و خنک سازی و چگالش هوای اطراف پایگاه های هوایی با گسترش استاندارد فضای سبز برای افزایش بازده موتورهای جت هنگام تیکاف، سامانه خودمختار کنترل دیجیتال یا FADEC می تواند پاسخی برای مشکل برد عملیاتی و مداومت پروازی مشتقات اف-5 با کاهش اساسی مصرف سوخت (به طور متوسط 15%) به ویژه در پرواز کروز باشد. همانطور که در صنعت خودرو با ظهور ECU ها مصرف سوخت و آلایندگی کاهش یافت و عمر کاری موتور بهبود داده شد و قابلیت تشخیص خطای خیلی بهتری برای موتور ها بدست آمد، در صنعت هوانوردی هم همینطور است و کم کم به سمت استفاده از Digital-electronic-control-unit رفتند. http://uupload.ir/files/vk2_fadec_fig1.png که FADEC نوعی از این سامانه کنترل دیجیتال است. ساخت سخت افزار یک سامانه FADEC کار چندان مشکلی نیست اما ساخت نرم افزار آن برای کشوری مثل آمریکا دست کم 6 سال به طول انجامید و نیازمند مهندسی الزامات دقیق و پیاده سازی توسط افراد با تجربه و خبره است. در شکل زیر یک سامانه FADEC برای موتور پیستونی را مشاهده می کنید. شرکتهای خودرویی اولین توسعه دهندگان این سامانه برای موتورهای پیستونی بودند. http://uupload.ir/files/4u7b_fadec_img_1035_1000_01.gif در شکل زیر یک سامانه FADEC برای موتور توربوفن ساخت BAE-systems را مشاهده می کنید http://uupload.ir/files/s04w_fadec-electron-boeing-777.jpg سامانه های کنترل خود مختار دیجیتال موتورهای جت مشکلاتی هم دارند که عبارتند از: از دست رفتن کنترل در صورت قطع شدن برق ژنراتور یا خالی کردن باتری(که کم سابقه هم نیست) از دست رفتن کارایی موتور و کاهش آن به حداقلی که فقط برای فرود ایمن کافی باشد در صورت بروز اشکال برای سامانه های الکترونیک به نحوی که خلبان دیگر هیچگونه امکان دستی برای دوباره روشن کردن موتور، کم و زیاد کردن قدرت خروجی موتور و ... نخواهد داشت. در صورت بیرون زدن عیب طراحی، افزونگی دوگانه FADEC کمکی نخواهد کرد در حالیکه این افزونگی در صورت بروز خطای اتفاقی نقطه ای بر روی یکی از سامانه های FADEC کاملا قابلیت تحمل دارد و اصولا FADEC برای چنین وضعیتی طراحی شده است بنابراین اجرای آنالیز مدار در بدترین شرایط ممکن و مقادیر تلرانس قطعات و خطای مونتاژ و ... باید حتما در عمیق ترین شکل ممکن انجام بشود. Sneak-Circuit-Analysis هم باید انجام بشود. در مقایسه با سیستمهای هیدرومکانیکی، آنالوگ یا دستی، FADEC پیچیدگی بیشتری دارد. پیچیدگی هم برابر است با باگ. به دلیل پیچیدگی، هزینه-زمان توسعه و اعتبار سنجی بیشتری دارند. در لحظات بحرانی و حساس مثلا برخورد قریب الوقوع با زمین، FADEC از وارد کردن فشار خارج از ماکزیمم نامی به موتور توسط خلبان جلوگیری می کند که می تواند برعکس عمل کرده و به جای حفاظت از موتور باعث نابودی کامل موتور و خلبان و کل هواپیما گردد. علی رغم تلاشهایی که روی موتور TF30 شد اولین جنگنده ای که رسما از تکنولوژی FADEC استفاده کرد یک فروند شکاری اف-15 در 1981 بود. مرکز تحقیقات پرواز Dryden وابسته به ناسا که اولین جایی بود که توانست سامانه هدایت هیدرولیک را حذف کند و یک هواپیما را با روش پرواز با سیم به پرواز درآورد، یک فروند شکاری F-15A را تصاحب کرد و روی موتور F100 آن با موفقیت سامانه FADEC خود را نصب نمود و تست های پروازی را انجام داد. موفقیت این پروژه بود که باعث شد نیروی هوایی ارتش آمریکا برای همه شکاری های خود این سامانه را سفارش بدهد. استفاده از FADEC ها در موتورهای توربوفن روسی هم باب شده است به طوری که نسلهایی از RD-33 و نسلهایی از AL-31 به FADEC تجهیز شده اند. ساختار FADEC: http://uupload.ir/files/qzs9_fadec.png وظیفه این سامانه به صورت خلاصه عبارت است از: کنترل هوای ورودی به کمپرسور (که برای پرنده ای مثل قاهر ضروری به نظر می رسد)، کنترل سامانه سوخت در همه حالتها به ویژه پس سوز،کنترل ارتعاشات، کنترل قدرت خروجی موتور، کنترل فرایند استارت و جرقه زنی، کنترل روانکاری و ... . ورودی سامانه FADEC از هواپیما: دمای محیط، ارتفاع، سرعت بر حسب ماخ، زاویه حمله، فشار ضربه، وضعیت ارابه فرود، سیگنالهای مربوط به پرتاب موشک و راکت و ... . ورودی سامانه FADEC از موتور هواپیما: وضعیت اهرم تراتل، دور موتور در دقیقه، دمای گاز خروجی توربین، مساحت نازل خروجی، وضعیت فلاپهای داکت فن، دمای یاتاقان، ارتعاش موتور، فشارهای مختلف درون موتور و ... . بکارگیری سامانه FADEC در تمام موتورهای جدید و این حقیقت که برای هر موتور یک سامانه جداگانه توسعه داده شده است که هزینه های بسیار لجستیکی و تحقیق و توسعه در بر دارد باعث شد که دکتر علیرضا ر بهبهانی به عنوان متخصص نیروی هوایی ارتش آمریکا پروژه های تحقیقاتی در این زمینه انجام داده و گزارشاتی به چاپ برساند. ایشان پیشنهاد یک پلتفرم هوشمند ژنریک برای بکارگیری در طیف وسیعی از هواگردها را داده است. برخی مقالات ایشان: https://pdfs.semanticscholar.org/presentation/38fe/56dfa1e4fbb6744eead224c545687cea144c.pdf https://pdfs.semanticscholar.org/f3f9/821170be0c5ba1db0531f5d423b940508f5f.pdf http://www.dtic.mil/dtic/tr/fulltext/u2/a478472.pdf هر چند مطابق آنچه در کتاب پروفسور سعید فرخی استاد دانشکده هوا فضای دانشگاه کانزاس آمده http://libgen.io/book/index.php?md5=D80A0BE074683D4288B37A29E898FA00 سامانه هایی اینچنین باعث کاهش مصرف سوخت به میزان 12 تا 20 درصد، افزایش توان موتور هنگام تیکاف به میزان تقریبی 5%، پرواز نرم تر با ارتعاش و صدای کمتر، راحتی استفاده (نیاز به تنها یک اهرم تراتل دارد) و ریستارت ساده موتور حین پرواز و قادر به استارت داغ موتور روی زمین است اما تجربه به کارگیری ECU های ناپایدار اوکراینی در موتور هواپیمای ایران-140 برای ما تجربه ایمنی نبود. ساخت سامانه کنترل الکترونیک در ایران زمانی شروع شد که به یکباره شرکتهای اروپایی از دادن ECU موتور با استاندارد یورو 2 به ایران با هدف فلج کردن کشور خود داری کردند که در زمان کوتاهی دست کم 3 شرکت فعال در صنعت خودرو اقدام به نمونه سازی سخت افزار با استانداردهای اروپایی نموده و کم کم با صرف هزینه-زمان زیاد و مرارت فراوان اقدام به بدست آوردن دانش فنی نرم افزار کنترل موتور خودروهای موجود کردند و از فلج شدن صنعت خودرو جلوگیری گردید. (بعد از برجام اروپایی های دوباره به بازار باز گشته متعجب از ECU های ساخت داخل نمونه پیشرفته تری از ECU را به بازار داخلی عرضه کردند با قیمتی پایین تر تا اینکه دوباره رفتند) تلاش بر روی توسعه سامانه های کنترل موتور دیجیتال همچنان برای رسیدن به کیفیت های بالاتر ادامه دارد و بستر بسیار خوبی است برای انتقال فناوری به سازنده موتور اوج تا موتور مربوط به قرن گذشته با فناوری روز بهبود داده شود. بسیاری از کشورها قادر به ساخت سخت افزار موتور در صنعت خودرو هستند اما آنچه که یک موتور را به استاندارد یورو 5 یا 6 می رساند در واقع نرم افزار انحصاری پیشرفته درون سامانه کنترل و سامانه پالایشگاه دود است که گلوگاه خودرو محسوب شده و معدودی از کشورها قادر به ساخت آن با کیفیت مناسب هستند. به همین ترتیب ساخت سامانه FADEC برای موتورهای جت کاری ساده نیست و نیازمند سرمایه گذاری مناسب است اما نیاز به شروع از صفر نیست و سابقه خوبی در کشور وجود دارد.

BMP-3 Derivation مجهز به برجک بدون سرنشین مسلح به توپ 57 میلیمتری و PKT

گزارش امروز میلیتاری واچ در مورد آنچه رونمایی شد https://militarywatchmagazine.com/article/71054 این گزارش طرز تفکر طرف مقابل را نشان می دهد و از این نقطه نظر جالب است. در 22 آگوست نیروهای نظامی ایران یک جت جنگنده جدید با نام کوثر را که گزارش شده یک پلتفرم رزمی است که کاملا به صورت بومی تولید شده، رونمایی کرد. در حالیکه این جنگنده به عنوان نخستین تولید بومی جت رزمی آن کشور توجه جهانی را به خود جلب کرد، نگاهی نزدیکتر به ریشه های پلتفرم رونمایی شده و توانایی هایش افشاگری های فراوانی در مورد هوانوردی نظامی ایران به دست می دهد. در واقع کوثر چیزی فراتر از نخستین جت جنگنده ایران است که ظاهری شبیه به صاعقه دارد و تقریبا از بدنه آن نیز استفاده می کند. صاعقه ای که به صورت رسمی نخستین پرواز خود را در سال 2004 انجام دارد و از سال 2007 وارد خدمت شده است. همانقدری که کوثر از صاعقه مشتق شده است، خود صاعقه هم از F-5E مشتق شده بود. جنگنده نسل سومی که زمان جنگ ویتنام به همراه F-4E های تواناتر و سنگین تر به ایران صادر شده بود و بعد از آن نیز جنگنده های تامکت به ایران صادر شد. ایران تقریبا 300 فروند اف-5 دریافت کرد که 166 فروند از آنها نسخه نخبه E بود. اگر چه نسخه های قدیمی تر بعدها به صورت دست دوم به ویتنام جنوبی فروخته شد اما این جنگنده نقش مهمی در حفظ کردن خط دفاعی در مقابل ناوگان هوایی عظیم عراق در جنگ ایران-عراق داشت. علت کلیدی موفقیت جنگنده های سبکی مثل اف-5 به ویژه در مقابل جنگنده های سنگینتر و پیچیده تری مانند اف-4 و اف-14، سادگی و ارزانی آنها بود که باعث می شد که تعمیر و نگهداری و تدارکات آنها برای بکار گیری گسترده نسبتا ساده باشد. با توجه به اینکه ایران به دنبال تولید جتهای رزمی بومی است، کمبود تجربه مرتبط این کشور و زیر ساخت صنعتی ناچیز آن باعث شد که اف-4 را با عنوان یک جنگنده که در 1965 وارد خدمت در ارتش آمریکا شد پیچیده تر از آن باشد که برای مهندسی معکوس مورد توجه قرار بگیرد. تامکت های نخبه که تا قبل از ظهور جنگنده های نسل 5 پیچیده ترین و سخترین جنگنده ها برای نگهداری در ناوگان غرب بودند هم که هیچ. به این ترتیب اف-5 ثابت کرد که کاندید ایده آلی برای مهندسی معکوس است. صاعقه و نسخه معکوس شده قبلی کمتر موفق آذرخش که قبلا به خدمت وارد شدند و به عنوان شکاری با توانایی رزمی شناخته شدند بر مبنای توانایی های اف-5 ایجاد گردیده بودند. صاعقه از دو استابیلایزر عمودی به جای یکی استفاده می کرد شبیه به YF-17 و F-18 هورنت که هر دوی آنها به شدت از طرح اف-5 مشتق شده بودند. صاعقه دارای ورودی های هوای موتور جت با مقطع مربعی بوده و طوقه های بال (wing-strake) جدیدی را برای پایداری ایرودینامیک به رخ می کشید و ورودش به خدمت نقطه عطف کلیدی برای هوانوردی نظامی ایران بود.به غیر از فناوری موجود در F-5E تحویلی به ایران، صاعقه از توانایی دیگر مشتقات اف-5 همچون F-18C و اف-5 های به روز رسانی شده در خدمت سنگاپور و تایوان و حتی سوئیس و تایلند برخوردار نبود. اویونیک جدید HUD، کاکپیت مجهز به نمایشگرهای دیجیتال و موشکهای هوا به هوای فامد در میان ویژگی های کلیدی بودند که طرح اف-5 را زنده نگاه داشتند که نمونه مشتق شده از اف-5 ایرانی یا صاعقه فاقد آنها بود. به ویژه قابلیت استفاده از موشک آمرام AIM-120B با برد درگیری 75 کیلومتر و درنمونه تایوانی موشکهای بومی شمشیر آسمان دو (Sky Sword II) با برد بیش از 75 کیلومترنقش کلیدی در برنامه های عمر دهی به اف-5 های به روز رسانی شده در این کشورها داشت دارایی که ایران به کل نداشت. در حالیکه بدنه صاعقه توانمند بود ظاهرا فقط به بمبهای هدایت شونده و موشک های برد کوتاه مشتق شده از AIM-9 مجهز شده بودند که به صورت جدی چشم انداز توانایی های نبرد هوایی آن را مخدوش می کرد و به جتهای دشمن اجازه می داد که از فاصله ای که این شکاری توانایی مقابله با آنها را ندارد، با آن درگیر بشوند. جنگنده جدید کوثر، در حالیکه تعدادی ازویژگی های لبه تکنولوژی شامل HUD، شبکه داده نظامی دیجیتال (باس 1553 و معماری MIL_STD_1760)، مانیتورهای چند منظوره، کامپیوترهای محاسبات بالستیک، سیستمهای هوشمند نقشه دیجیتال، رادار و اویونیک جدید را استفاده می کند اما مانند صاعقه یک طراحی جدید را برای بدنه ارائه نمی دهد! تخمین زده شده است که این جنگنده که با قیمتی بی نهایت ارزان 5 میلیون دلار نمونه سازی شده است و در تولید انبوه این قیمت پایین تر هم خواهد آمد. بسیار محتمل است که کوثر در تیراژی بیشتر از صاعقه تولید شود و آن را تبدیل به جنگنده سبک اصلی ناوگان هوایی خود بکند در جائیکه تامکتها و میگ های 29 دو موتوره جنگنده های نخبه ایرانی باقی خواهند ماند و جنگنده اف-4 هم که نقش ضد ناو یافته به جای برتری هوایی پس کوثر می تواند نقطه اتکای خوبی برای ناوگان جنگنده سبک چند منظوره در نقش مکمل پلتفرم های سنگین ساخت خارج باشد. گزارش شده که ایران علاقه مند به خرید جت جنگنده سنگین سوخوی 30 در تعداد زیاد است پس کوثر می تواند جنگنده مکمل ایده آل سبکی برای جنگنده های نخبه سنگین باشد چیزی شبیه به اف-16 های اندونزی و Tejas های هندی (در آینده) که قرار است مکمل سوخوی های 30 باشند در ناوگانشان. سئوال کلیدی که هنوز باقی است این است که آیا ایران برای جنگنده جدید قادر خواهد بود که مهمات پیچیده و هوشمند مورد نیاز را تولید بکند؟ به ویژه آیا قادر است موشک فامد هوا به هوا برای آن توسعه بدهد نقطه ضعفی که ضعف کلیدی صاعقه در برخورد با رقبایی مانند اف-18 ایالات متحده و اف-16 هایی که به صورت گسترده در کشورهای عربی خلیج فارس (مقاله اصلی نام خلیج فارس را جعل کرده .م.) و اسرائیل مورد استفاده قرار می گیرد. (موشک فکور و نسل بعدی آن با توجه به معماری MIL_STD_1760 اگر محدودیت وزنی برای لود شدن روی جنگنده نداشته باشند قابل لود شدن به جنگنده ها خواهد بود و وزیر دفاع هم قبلا این حرف را زده است خود میلیتاری واچ هم قبلا صاعقه را کاندید شماره یک نصب فکور می دانست در مقاله ای دیگر .م.) مترجم: به طور کلی میلیتاری واچ دشمن را دست کم نمی گیرد و کارش تولید خوراک برای مراکز دیگر مانند نشنال اینترست است. اعتقاد کلی میلیتاری واچ این هست که صنایع دفاعی ایران به صورت آشوب ناک مدیریت نمی شوند بلکه راهبرد تسلیحاتی ایران یک راه برد شناور بسیار موثر بر پایه تولید همه انواع تسلیحات ولی با ویژگی بسیار بسیار ارزان و کار آمد است.

این پروژه اویونیک پودمانی یکپارچه رو خود معاونت علمی ریاست جمهوری و با صرف بودجه ی نجومی در طی بیش از پنج سال به انجام رسونده . دلیل حضور رییس جمهور هم همین بود .نهاجا داره پروژه ی ساخت اف 5 رو جلو میبره ولی سطح پروژه ی معماری پودمان یکپارچه از کارهای در دست انجام نهسا و نهاجا و ودجا خیلی بالاتره فلذا پروژه ی معاونت علمی و فناوری رو روی یکی از اف 5 های باز سازی شده دارن تست میگیرن که با توجه به هایتک بودن داستان تست مفصلی نیاز خواهد داشت . این جوری که تصاویر برادر میلاد نشون میده معماری طوری انجام شده که برای بالگرد ها هم قابل اجرا باشه ......................... فعلا این دکمه تا حدودی درست شده حالا تا کی کتش دوخته بشه خدا عالمه ....

درود به دوستان گرامی در مورد مدار داخلی رادار حرفی نمی توان زد چون ما اطلاعاتی از آن دریافت نکرده ایم و فقط این را می گویم که توان یک رادار بیشتر مرتبط با نرم افزاری است که روی آن اجرا می شود و فیلترهای دیجیتالی است که روی تراشه های FPGAآن پیاده شده است نه اندازه آن و اینکه این رادار کپی چه مدلی است از نظر شکلی. اما در مورد سیستمهای الکترونیکی این هواپیما که در این تصویر و یک تصویر دیگر دیده می شود می توان حرفهایی زد. نکته کلی در مورد هواپیما ها این است که همه مدارها و سیم بندی ها باید برای برخورد صاعقه با هواپیما رویشان فکر شده باشد. استاندارد فرض می کند که در چنین حالتی 5000 آمپر قرار است از بدنه هواگرد عبور بکند و در چنین حالتی ماکزیمم اختلاف پتانسیلی که مجاز است به ورودی مدارها برسد 85 ولت است و همه ورودی ها و خروجی ها باید برای این ولتاژ حفاظت شده باشند حداقل. در تصویر زیر شما ظاهرا کارتهای باس داده مالتی پلکس فرمان/پاسخ دیجیتال تقسیم زمانی MIL_STD_1553B را دارید مشاهده می کنید بعلاوه کامپیوتر پرواز. از آنجایی که اتصال نقطه به نقطه تجهیزات درون یک خودرو/هواپیما نیازمند حجم عظیمی از دسته سیم بود که علاوه بر گرانی و وزن زیاد و مشکلاتی که برای تعمیر و نگهداری تحمیل می کرد تشعشع نا خواسته ناقض استاندارد MIL_STD_461 و نفوذ پذیری غیر قابل قبولی را هم به هواگرد در مقابل برخورد صاعقه و در معرض تشعشع رادارها قرار گرفتن و ... تحمیل می کرد انجمن الکترونیک خودرو (Automotive) آمریکا SAE برای صنایع هوایی در سال 1968 اقدام به توسعه یک گذرگاه سریال استاندارد داده مالتی پلکس کرد. در حالیکه برای خود خودرو استاندارد آلمانی CAN (شرکت رابرت بوش) و نسلهای بعد از آن توسعه داده شد. همانطوری که قبلا در پستی در مورد اویونیک نوشته بودم اینجا نیز صنعت خودرو است که صنعت اویونیک را جلو برده است برعکس آن هم وجود داشته. باس داده 1553 یک باس داده با افزونگی دوگانه و کودینگ منجستر 2 است که قابلیت اطمینان بالایی در انتقال داده دارد. از نظر نحوه کارکرد این باس شباهت زیادی به باس CAN دارد و رفتاری شبهه آسنکرون مانند آن دارد که همه فرامین به صورت متمرکز از کنترلر باس صادر می شود و نود های روی باس بگوش هستند تا فرامین صادر شده را اجرا بکنند و یا پاسخ بدهند. استفاده از این باس از 1978 با نصب بر روی اف-16 و بالگردهای آپاچی شروع شد و امروز یک باس استاندارد بین المللی برای شبکه کردن سامانه های اویونیک است. به دلیل سرعت یک مگابیت در ثانیه و خطای ارسال پیام اشتباه به میزان یک word در 10 میلیون word ارسالی(در معماری با افزونگی دوگانه)، این باس در زیر دریایی ها، تانکها، پهپادهای هدف، موشکها، خودروهای نظامی، شاتل های فضایی و ... استفاده شده است. صنعت دفاعی ایران هم مانند بقیه سالها است که از این باس استفاده می کند. در واقع عنصر اصلی که می تواند باعث پیاده سازی موفق معماری استاندارد MIL_STD_1760 باشد همین باس 1553 و انعطاف پذیری های آن است. https://www.aim-online.com/wp-content/uploads/2017/06/OVW1553.pdf در شکل زیر که بردها واضح تر دیده می شوند برد بالایی از راست به نظر یک کارت rack mount منبع تغذیه سوئیچینگ است که توان زیاد مورد نیاز کارتهای دیگر در rack را تامین می کند و ظاهرا از خازنهایی شبیه خازنها نظامی through hole خانواده sprague برای فیلتر ورودی و خروجی استفاده کرده است. لبه های گارد با پوشش متالیک هم برای اتصال به بدنه rack و خنک سازی سیستم و حفاظتهای EMC مورد نیاز در استاندارد MIL_STD_461 بکار گرفته شده است. خود ماژول تغذیه سوئیچینگ هم قبلا در کشور به اشکال مختلف تولید شده ولی این ماژول ممکن است از بازار خریداری شده باشد. کارت آبی رنگ سمت چپ بالا هم قاعدتا متعلق به یکی از نودهایی است که نیاز به استفاده از یک میکروکنترلر دارد. کارت سمت چپ پایین هم مشابه کارت بالایی خود است و تراشه های حافظه بیرونی تراشه اصلی به خوبی مشخص هستند در حالیکه تراشه اصلی بسیار نزدیک به یک استندفلزی است که می تواند برای پاس کردن دست کم استانداردهای الکترو استاتیک مشکلات جدی ایجاد بکند. کارت اصلی که دارای گارد رینگ طلایی است هم به نظر پردازنده اصلی می آید که حافظه های بیرونی آن به همراه بسیاری دیگر از قطعات مونتاژ نشده است. در کل کارتها مشخص است که کار مجموعه های مختلف در زمانهای دور و مختلف است و سطح پیاده سازی آنها پایین تر از متوسط کارهایی است که در صنایع دفاع و شرکتهای خصوصی داخلی انجام می شود. برای مثال جا پیچ ها در برخی نقاط به تراشه های حساس بسیار نزدیک هستند و یا برخی قطعات به لبه برد بسیار نزدیک هستند. برای یک کارت اویونیک / خودرویی نزدیک بودن به جا پیچ یعنی انتقال تنش به پایه های حساس تراشه که می تواند باعث جدا شدن آنها از کارت بشود و منجر به فاجعه بشود. همچنین در یک کارت اویونیک سطح بالا وجود حفره و جای کانکتور اضافی و تراشه مونتاژ نشده و .... بسیار عجیب و منفی است و این هرگز قابل قبول نیست که برای یک کاربرد خودرویی یا اویونیک یک کارت بسازیم که برای چند کاربرد مختلف با تغییر مونتاژ قطعات بتوانیم از آن بهره ببریم. چنین کارتی بعید است که بتواند استاندارد های EMC را پاس بکند. دو جای اسیلاتور/کریستال دیده اند که یکی مونتاژ شده است. مشخص است که کارتهای به نمایش درآمده کارتهای نهایی نیست و مربوط به مراحل توسعه است. برای تراشه طلایی رنگ کارت اصلی هیچ خازن bypass مشاهده نمی شود که البته به خودی خود به معنی کیفیت بد نیست و این احتمال وجود دارد که خازن های های bypass به دلیل اطمینان پایین در کاربرد اویونیک حذف شده باشند و از یک یا چند جفت ساندوئیچ دو لایه پاور/گراند در لایه های میانی مدار چاپی برای ایجاد اثر خازنی با پاسخ فرکانسی بسیار عالی استفاده شده باشد که روش گرانی است اما نه برای کاربردهای اویونیک. در شکل زیر هم FDR به نمایش درآمده (جعبه نارنجی) که صنایع دفاع سالها پیش نمونه های بی نظیری از آن را ساخته و روی شکاریها و بالگردها نصب کرده است که ویژگی های منحصر بفردی نسبت به نمونه های خارجی دارد. البته این FDR هم مانند همه FDR ها باید بتواند شتاب لحظه ای 6400 جی و دمای 1100 درجه سانتیگراد را به مدت یک ساعت و عبور صاعقه را تحمل بکند و حافظه های آن از دست نرود. قانون کلی تجارت اروپایی ها این هست که اگر شما یک محصول مشابه نداشته باشید خارجی ها نمونه هم سطح آن را به شما نمی فروشند. اما اگر خودت ساختی خارجی ها یک درجه بالاترش را به شما می فروشند با قیمت ناچیز تا ساخت داخل شما تعطیل شود.

درود به دوستان گرامی امیر بنی طرف: "این هواپیما می تواند به سقف 45000 پا برسد و در این ارتفاع با سرعت 1.2 ماخ پرواز بکند" به عبارت دیگر این هواپیما از صاعقه که می توانست به سرعت 1.6 برسد کندتر و پر مصرف تر است. همچنین 7000 پا سقف پروازی کمتر از اف-5 قدیمی را دارد. اگر ادعای بنی طرف درست باشد کماکان وزن سازه هواپیما نسبت به نمونه 50 سال پیش سبکتر نشده است که هیچ سنگینتر هم هست! سامانه تولید توان کماکان همان سامانه سنگین بی مورد حجیم و با اعوجاج زیاد است که به آن یک رادار هواپایه با باز کردن یکی از توپها اضافه شده است که قاعدتا برای تامین انرژی زیاد مورد نیاز آن از مولدهای قویتر و سنگینتری استفاده شده که به نوبه خود روی بدنه شکاری باعث ایجاد ولتاژهای بالا می شود که همه کارتهای موجود در شکاری را ملزم به رعایت حفاظتهای شدید در مقابل این ولتاژهای روی گراند می کند که البته در کارتهای با استاندارد نظامی هزینه را چندان بالا نمی برد اما باید امید داشت که طراحان سخت افزار این موارد را دیده باشند در غیر این صورت وسط عملیات ممکن است کارتها یکباره آتش بگیرند. تنها موردی که پیشرفت محسوب می شود ادعای استفاده از معماری یکپارچه و چیزی احتمالا نزدیک به استاندارد Mil_STD_1760 است که باعث می شود اتصال این شکاری به انواع تسلیحات مختلف بدون نیاز به مدارهای واسط و پر دردسر انجام بشود و مشکلاتی که در هماهنگ شدن ایگلها و فالکونها با آمرام بوجود آمد در این شکاری تکرار نگردد. نصب رادار در کنار توپ مشکلات حرارتی خاص خودش را نیز تولید می کند. در واقع اگر در داگ فایت از توپ استفاده بشود احتمالا رادار را باید برای مدتی خاموش کرد تا سیستم خنک سازی اگر داشته باشد دما را تنظیم بکند. در رادار هواپایه نویز حرارتی کاملا قابل مقایسه با سیگنال دریافتی از اهداف است و برای تمییز دادن این دو از یکدیگر شما نیازمند پردازش سنگین دیجیتال هستید که خودش منجر به تولید دما می شود و در یک پرنده داشتن توان پردازشی بالا ارزان بدست نمی آید. در واقع کار بزرگی در به روز رسانی اف-5 و شکستن مقاومت کاربر ها در مقابل نصب تجهیزات دیجیتال انجام شده. کشوری که قادر است هواپیمای سقوط کرده را اورهال بکند، با همان زیر ساخت می تواند دست کم همان مدل هواپیما را تولید هم بکند. بنایراین ما نیازی به زیر ساخت تولید نداریم زیرا از قبل موجود است اما صنعت دولتی هر کاری را حداقل با 3 برابر قیمت انجام می دهد به دلیل اورهد های بی مورد و اگر شرکتهای قطعه ساز خصوصی قطعات این جنگنده را ساخته باشند و در وزارت دفاع فقط مونتاژ انجام بشود کار به درستی پیش رفته اما اگر خود وزارت تولید کننده هم باشد مصداق خود گویی و خود خندی می شود که روحانی هم به آن اشاره کرد. گفته شده که هر فروند حدود 16.5 میلیون دلار صرفه جویی داشته یعنی به پول الان چیزی حدود 180 میلیارد تومان اما هزینه تمام شده نا مشخص است. از اسم این جنگنده شروع می کنم. با چه منطقی نام یک چشمه بهشتی و لقب مادر امام ها را که قبلا چند بار استفاده کرده اید دوباره روی یک جنگنده می گذارید؟؟!؟! چه مشکلی برای آقایان درست می شد اگر ماکت یک تیر فکور روی این هواپیما لود بکنند تا حداقل این حس را بدهند که این جنگنده با موشکهای راداری که وزیر دفاع چند روز پیش اعلام کرد روی همه جنگنده ها قابل نصب است هماهنگ است و رادار هم دارد؟ چه مشکلی برای آقایان درست می شد اگر اسم این رونمایی را می گذاشتند بازآمد هواپیما های اف-5 و ارتقاء آنها به نسل4؟ از ایجاد مشکل حقوقی برای ملت چه سودی می برند؟ چه مشکلی پیش می آمد اگر یک تکه آنتن رادارش را نشان می دادند؟ چه می شد اگر چند تا از پتنتهای ایرانی ها در زمینه استفاده از نانو ذرات مغناطیسی روی بستر کربنی برای تضعیف بازتاب راداری به میزان 11dB را روی این شکاری به نحوی استفاده و نمایش می دادند؟ چه می شد اگر یک سامانه ردیابی اپتیکی مشابه آنچه در بابکت هست ولی با کیفیت خیلی کمتر روی این هم نصب می کردند؟ رونمایی که می توانست با انجام چند تا کار ظریف و دقیق بسیار غرور آفرین باشد با بی سلیقگی مطلق تبدیل شد به یک حرکت بسیار مایوس کننده حداقل در بعد داخلی. پروژه کرار هم یک پروژه موازی بود که به صورت یک بسته به روز رسانی برای بدنه های موجود تی-72 انجام شد و رونمایی به شکل قابل قبول و راضی کننده ای انجام شد به همراه فیلم های عملیات و تست های تانک به شکل تقریبا آبرومند. همین وزارت دفاع که تانک کرار را رونمایی کرد به آن شکل و حتی رونمایی فکور هم خوب بود حالا یک مرتبه چنین رونمایی عجیبی می کند. رئیس جمهور دستور می دهد هواپیما که موتور روشن منتظر است ترمز را رها کرده و با موتور خودش به سمت باند تاکسی می کند در حالیکه دو نفر هم در فاصله چند متری آن در حال دویدن هستند!!! استانداردهای ایمنی و تاکسی شکاری قبل از این رونمایی همگی توهم بودند. اگر کلاه یکی از اینها به درون موتور مکیده می شد چه کسی جوابگو بود؟ ادامه پرواز جنگنده را هم که اصلا نشان ندادند. یعنی نفهمیدیم که چقدر طول باند را رفت تا بلند بشود. الان چطور می شود ثابت کرد که آنچه در هوا نشان دادند همین شکاری بود که تاکسی می کرد؟ معلوم نیست یک سری از بردن آبروی صنعت دفاعی کشور چه هدفی دارند. شکاری ساخت داخل تا وقتی ارزش دارد که وجود اجزای داخلی با کیفیت در آن به دشمن اثبات شده باشد و دشمن از توانایی های ویژه آن بی خبر باشد. اگر قرار باشد که با پاکستان و ترکیه و ... مشترک دست به تولید شکاری بزنیم که محصول حاصل هیچ گونه بازدارندگی ندارد. اینجا اروپا نیست که ما با کشورهای اطرافمان بیاییم تولید مشترک انجام بدهیم یا اینکه از آنها زیر سیستم بخریم.

به نام خدا به لطف خدا و تلاش برادر عزیز فارس نیوز و یکی از دوستان با نام کاربری سکوت آسمونی تونستم از رژه 29 فروردین 89 یک تصاویر اخصاصی تهیه کنم . سری اول .. رادار و باطری های اس 300 یا اف تی 2000 یا همون بلند برد احتمالا داخلی ! ادامه دارد .....!

[quote]یکی از دوستان می تونه بگه فرق این اسنایپر با اون اسنایپری که تو فیلم شوتر (( تیرانداز )) بود چیه ؟؟[/quote] خیلی فرقشه، اون از نوع CheyTac Intervention بود اما برای این یکی من 3 تا احتمال میدم: 1- یک تفنگ تولید شده در ایران بر اساس یک تفنگ واقعی(مهندسی معکوس) 2- یک تفنگ طراحی و تولید شده در ایران. 3- شعله پوش و قنداقش یه کم شبیه NTW-20 هست، شاید خودش باشه! البته خشابش رو برداشتن.

اگر درست فرستاده باشم اين 50 تاي اول ... ادامه دارد !

ــــــــــــــــــــــ

----

تقريبا 120 تا عكس ديگه هست كه بيشتر نيروي انساني و تجهيزات انفرادي هستند كه توي همين ايام بطور كامل آپلودشون ميكنم .. يك سري موارد ويژه و جذاب هم توشون هست مثل اين كه جاي بحث دارند استتار ها رو هم اگر كلونل عزيز ببينه ميتونه تا مدتها در موردشون مطلب بنويسه ! :> [url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/IMG_0377.JPG][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/thumb_IMG_0377.JPG[/img][/url]

[quote] جالب ترين چيزي كه در طراحي سفره ماهي به چشم ميخوره قرار دادن ورودي هاي هواي موتور جت بر روي بدنه هواپيماست ![/quote] ورودی موتور بالای بدنه بدرد زاویه حمله بالا می خوره که اون هم خوراک جنگنده های داگفایتر هست. . . احتمالا وظیفه این پرنده کوچولو چیزای دیگه ای هم هست!

[quote]راستی مگه برای حضور در رژه کارت می خواد؟ [/quote]اینو من خودم هم نمیدونستم اما مردم عادی شرکت نکرده بودن ! فقط خانواده های حضار محترم ارتشی و مسئولین نظامی . من هم بعنوان خبرنگار رفته بودم و دقیقا نمیدونم بدون کارت میشه یا نه . اینو باید سوال کنید .

دوستان واقعا شرمنده میکنید این همه تشکر لازم نبود .من واسه کار تهران اومده بودم و بطور اتفاقی برادر بزرگ و گرامی بنده [b]ح[/b] برام کارت گرفت و اینکه بیشتر باید ازایشون (فارس نیوز ) تشکر کنید که این موقعیت رو برای من فراهم کرد تا سایت بتونه تصاویر اختصاصی داشته باشه . [quote]سلام واریور عزیز دستت درد نکنه تصاویر بسیار عالی و زیبا و گویاست انشاء الله اومدی شهر ما بگو بهم یه شام اساسی مهمون من راستش این تصویر برام آشنا نیست اگر کسی جوابشو می دونه بی زحمت بهمون بگه ممنون شبیه موشک کروزه ؟ [/quote] لطف داری برادر . راستش در مورد تجهیزات من خیلی موقع رژه نتونستم دقت کنم چون بعد از جایگاه ریاست جمهوری ایستاده بودم کشنده با سرعت رد میشدن و من فقط حواسم به ویزور دورین بود و مثل مسلسل عکس میگرفتم ! . اصلا نفهمیدم که دقیقا چه چیزهایی رد شد . دوربین خوبی نداشتم اما تصاویر با رزولوشن 4000 در 3000 هر کدوم موجود هست که اگر نیاز به برسی ویژه تصاویر بود مثلا وارد شدن به جزییات وقتی رسیدم اهواز میتونم وارد سایت کنم ... هنوز خودم با دقت بهشون نگاه نکردم . [quote] یک سوال دیگه، واریور جان آیا این وسیله نقلیه که حامل یک سامانه اپتیکال هم هست جزیی از سامانه رپیر بود؟ http://gallery.military.ir/albums/userpics/IMG_0524.jpg http://gallery.military.ir/albums/userpics/IMG_0521.jpg چو ن این دوعکس پشت سر هم بودن گفتم شایر کلاً یک سامانه رو تشکیل میدن، اگر اینطور باشه میشه گفت رپیرها با یک سیستم هدف گیری اپتیکال بهینه سازی شدن، یه چیزی شبیه سیستم "جرناس" انگلیس.[/quote] نه به هم ربطی ندارن این همون سامانه دیده بانیه .. راپیر ها رو بر عکس روی کامیون گذاشته بودن مجبور شم برگردم و عکس بگیرم که یکی از عکسا جالب نیفتاد دومی رو که گرفتم دیدم این دیده بانیه رد شد . از مقابل نشد عکس بگیرم . این هم یکی از تصاویر بود که شایعات حول کوثر نور و نصر رو از بین میبرد و نمایانگر چند کلاس کاملا متفاوت از این موشک هاست . http://gallery.military.ir/albums/userpics/IMG_0573.jpg در مورد ادامه تصاویر هم بیشتر مربوط به یگان های نمونه نفرات بود که چند روز آِنده تصاویرش رو قرار میدم .... [quote]آقا اگه بدونين اين برادر واريور چه پسر خوبيه ! ماه ! [/quote] اگر من ماهم شما خورشیدین برادر ممنون از لطفتون . با تشکر مجددا از همه دوستان .

یه تفاوتی که تو سامانه رادار کنترل آتش FLAP Lid ایران با نمونه های چینی و روسی هست اینه که باتوجه به جک و در کابین زیر اون به نظر میاد که جهت قرار گیری رادار و کابین زیر اون بر خلاف مدل های روسی و چینی هست. یعنی رادار که بلند میشه ضلع پایه و یا لولا یا هر چیزی که میشه اسمشو گذاشت ضلع عقبی رادار هست و ضلع جلویی اون بلند میشه. در کابین زیر اون هم بر خلاف مدل های روسی و چینی نزدیک به سمت جلوی کابین هست نه عقب اون.

تشکر مجدد برادر worior عکسهای بسیار جالبی بود، فقط لانچر های اس-300 از نمای پشت و با این کیفیت عکسی و در مقایسه با عکسهای موجود از لانچرهای اس-300، خیلی متفاوت بنظر میرسن! نمیدونم شاید هم من اشتباه میکنم. من هم دقیقاً سوال reza2740 رو دارم، اون تصویر آخر مربوط به لانچر چه موشکیه؟ jackturbo اون تصویر مربوط به یک نمونه target drone هست، یک نوع هدف پرنده، اسمش یادم نیست ولی فکر کنم در اصل ایتالیایی باشه و از قبل از انقلاب به عنوان هدف پرنده برای تمرین اف-14 ها مورد استفاده قرار میگرفت. ----------------------------------------- یک سوال دیگه، واریور جان آیا این وسیله نقلیه که حامل یک سامانه اپتیکال هم هست جزیی از سامانه رپیر بود؟ http://gallery.military.ir/albums/userpics/IMG_0524.jpg http://gallery.military.ir/albums/userpics/IMG_0521.jpg چون این دوعکس پشت سر هم بودن گفتم شایر کلاً یک سامانه رو تشکیل میدن، اگر اینطور باشه میشه گفت رپیرها با یک سیستم هدف گیری اپتیکال بهینه سازی شدن، یه چیزی شبیه سیستم "جرناس" انگلیس.

دوستان نظرتون راجع به تصاویر از پشت TEL های S300 چیه؟ آیا این دو فقط مدل هستند؟ اینطور که من متوجه شدم بیشترین ابهام خارجی ها روی همین TEL هاست که میگن ماکت هست، پلینمن هم تو وبلاگش به نظرم نسبت به روز اول، سوء نظرش نسبت به این سیستم کمی تخفیف پیداکرده: روز اول تو وبلاگش نوشته بود من که عقیده دارم، این لانچر ها فقط ماکت هستند خصوصا اینکه هیچ رادار و ... همراهشون نیست. منتها از دیروز مدام در حال آپدیت وبلاگش هست، الان میگه که TEL ها[b] به نظر ماکت میان[/b] ولی حرفی از ماکت بودن رادارها نمی زنه : [align=left][quote]The components, two TELS (Transporter, Erector, Launcher)[b] look like mock-ups[/b]. Also paraded was a 30N6 "Flap Lid B" fire control radar, also on an Iranian 'Babr' truck (same model as TEL), and a surveillance radar, most probably a Russian Nebo type. [/quote][/align] البته جای دیگری در وبلاگش اشاره کرده که حتی اگه ایران واقعا S300 عملیاتی هم داشته باشه، معقول به نظر میاد که بخواد یک مدل از اون رو در رژه بکار ببره. و این هم احتمالاتی که در مورد این سامانه مطرح کرده: [align=left][quote]There is the possibly an S-300 system with only Iranian changes being locally produced vehicles. It could also be a hybrid system with minimal S-300 components and more accessible alternatives for things like surveillance radars and battery command centers. Whatever the case it is unlikely that this either represents actual deliveries from Russia of operation-ready kit, or a purely Iranian system.[/quote][/align] 1- اینکه این سیستم یک S300 هست که فقط حمل کننده های اون ساخت ایران هست. 2- سیستمی شامل تعداد کمی از اجزای S300 و جایگزین های در دسترس تری برای اجزایی مثل رادار جستجوگر و مرکز فرماندهی . 3- روسیه S300 ها رو واقعا به ایران تحویل داده 4- یک سامانه تماما ایرانی.

سری دوم ... ! ببخشید اگر دیر شد چون توی تهران اینترنت در دسترس ندارم . a

این خارجی ها که همچنان با اطمینان معتقدند رادار ها و لانچر ها و خلاصه همه چیز تقلبی است و ماکت ساختگی است و نه S300 واقعی

بسيار عالي بود واريور جان دستت درد نكنه.

درود به همت والای واریور عزیز، یک خبره نظامی که عکاس رژه بشه نتیجش همینه، خب این رادار که رادار کنترل آتش Flap Lid هست که از رادارهای اصلی سامانه اس-300 هست: مقایسه کنید با نمونه های دیگه: اون یکی رادار هم که در تصاویر واریور هست، اگر اشتباه نکنم nebo-u هست که از رادارهای هماهنگ با اس-300 هست ولی از اجزاء اصلی نیست.

دستت درد نکنه خیلی عالی بود - زحمت زیادی کشیدین بچه ها - یا علی -

سلام ... حیف شد که اول دعوا نبودم ... در مورد برد دوستان عزیز خیلی نا امیدانه حرف از 5 یا 6 هزار کیلومتر میزنند ! عزیزان توجه داشته باشید که موشک سفیر با اوج حضیض 350 کیلومتری کلاهکش که همون امید باشه رو چند صد دور دور زمین تاب داد ! حالا سجیل با سرعت و شتاب بسیار بالاتر همچنین وزن کلاهک بسیار بیشتر و مهمتر از اون 800 کیلومتر ارتفاع حضیض براحتی میتونه مرحله سوم یا همون کلاهک رو به هر بردی برسونه ! در مورد امکان تست موشکهای دوربرد نیازی نیست که فضای کشوری باشه ! بیشتر روی اقیانوسها و برای ایران اقیانوس هند محل آزمایشه که از یک کلاهک هم وزن با تجهیرات تله متری و ردیاب استفاده میشه تا برد و دقت برخورد محاسبه بشه ! اگر یادتون باشه برای موشک سجیل 1 وزیردفاع سه بار گفت (( یا علی ابن موسی رضا(ص)) !!! یعنی به احتمال زیاد پرتاب از مشهد صورت گرفته بوده که با توجه به برد اعلام شده حدود 2 هزار کیلومتر مسیری به جز دریای عمان و اقیانوس هند رو نمیتونن براش در نظر گرفته باشن ! به هر حال با این موشک صفا کنید که حالا حالا رودستش نمیاد ! البته منظورم پدافنده چون فقط یک کلاهک به سمت دشمن میره در حالی که مسیر خط مستقیم از جو به داخل رو طی میکنه ! و دشمن کم عمق اسراییل هیچ وقت نمیتونه از زیر به به همچین کلاهکی موشک بزنه چون اکثر سیستمهای دفاع ضد موشک باید کمان حرکت رو داشته باشند تا با محاسبه دقیق اون موشکی رو در قسمتی از این کمان بهش اصابت بدن !!!!! که از اساس تا کنون هیچ تست کاملا موفقی دیده نشده ! و بیشتر روی لیزر های هوابرد یا برنامه های برای نصب موشک روی هواپیماها و هدف قراردادن موشکها در داخل خاک دشمن متمرکز شدند چرا که وقتی از جو خارج شد دیگه شناسایی اون توسط رادار خیلی سخت میشه ! مخصوصا اکه این کلاهک حدود یکی دو متری استتار راداری هم شده باشه !!!